Naar inhoud springen

Alexandrijnse Oorlog: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerking
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
RobotMichiel1972 (overleg | bijdragen)
886.441 bewerkingen
k Bot: automatisch tekst vervangen (-(\D)(\d)\.(\d\d\d)(\D) +\1\2\3\4)
kGeen bewerkingssamenvatting
 
(38 tussenliggende versies door 25 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{Infobox militair conflict
{{Infobox militair conflict
|conflict= Alexandrijnse Oorlog
| conflict= Alexandrijnse Oorlog
|partof=
| partof=
|image= [[Afbeelding:Ancient Egypt.png|300px]]
| afbeelding= Ancient Egypt.png
|caption= Egypte in de [[1e eeuw v.Chr.]]
| onderschrift = Egypte in de [[1e eeuw v.Chr.]]
|date= [[48 v.Chr.]]
| date= [[48 v.Chr.]]
|place= [[Oude Egypte|Egypte]]
| place= [[Macedonisch Egypte en Ptolemeïsche rijk|Egypte]]
|casus=
| casus=
|territory=
| territory=
|treaty=
| treaty=
|result= Romeinse overwinning, [[Cleopatra VII|Cleopatra]] wordt koningin van Egypte
| result= Romeinse overwinning, [[Cleopatra VII|Cleopatra]] wordt koningin van Egypte
|combatant1= [[Romeinse Rijk]]
| combatant1= [[Romeinse Rijk]]
|combatant2= [[Oude Egypte|Egypte]]
| combatant2= [[Oude Egypte|Egypte]]
|combatant3=
| combatant3=
|commander1=[[Julius Caesar]]
| commander1=[[Julius Caesar]]
|commander2=[[Achillas]], [[Arsinoë IV]], [[Ptolemaeus XIII Theos Philopator|Ptolemaeus XIII]]
| commander2=[[Achillas (generaal)|Achillas]], [[Arsinoë IV]], [[Ptolemaeus XIII Theos Philopator|Ptolemaeus XIII]]
|commander3=
| commander3=
|strength1=± 4000
| strength1=± 4.000
|strength2=± 22.000
| strength2=± 22.000
|strength3=
| strength3=
|casualties1= ?
| casualties1= ?
|casualties2= ?
| casualties2= ?
|casualties3=
| casualties3=
|notes=
|campaign=
}}
}}
{{Zijbalk burgeroorlog tussen Pompeius en Caesar}}
De '''Alexandrijnse oorlog''' ([[Latijn]]: ''bellum Alexandrinum'') is de benaming voor de oorlog van [[Julius Caesar]] en [[Cleopatra VII|Cleopatra]] tegen [[Ptolemaeus XIII Theos Philopator|Ptolemaeus XIII]] en [[Arsinoë IV]] in [[48 v.Chr.]]
De '''Alexandrijnse Oorlog''' ([[Latijn]]: ''bellum Alexandrinum'') is de benaming voor de oorlog van [[Julius Caesar]] en [[Cleopatra VII|Cleopatra]] tegen [[Ptolemaeus XIII Theos Philopator|Ptolemaeus XIII]] en [[Arsinoë IV]] in [[48 v.Chr.]]


== Wat vooraf ging ==
== Wat voorafging ==
Cleopatra was net 18 jaar oud toen haar vader [[Ptolemaeus XII Neos Dionysos|Ptolemaeus XII]], de [[farao]] van [[Oude Egypte|Egypte]], overleed. Als oudste kind werd zij medeheerser van Egypote, samen met haar tienjarige broer Ptolemaeus XIII.<ref>[[Julius Caesar]] - ''[[Commentarii de bello civili]] III: 108, 4-6''</ref> Ze trouwden met elkaar om aan het traditionele beeld van koning en koningin te voldoen. In feite regeerde Cleopatra vrijwel alleen, maar in 49 of 48 v.Chr. wist een groep medestanders achter de jonge koning Cleopatra af te zetten, die gedwongen was Egypte te ontvluchten.<ref>[[Plutarchus]] - ''Parallelle levens: Caesar 48.5''</ref> Vanuit [[Syria]] begon ze een burgeroorlog tegen haar broer. In de herfst van 48 bracht Ptolemaeus zijn eigen macht in gevaar door zich in de zaken van Rome te mengen: toen de voor Caesar vluchtende [[Pompeius]] bescherming zocht in [[Alexandrië]], liet Ptolemaeus hem vermoorden om bij Caesar in de gunst te komen.<ref>[[Plutarchus]] - ''Parallelle levens: Pompeius 77''</ref> Caesar vond dit verraad echter zodanig verachtelijk dat hij een deel van de Egyptische hoofdstad innam. Hij kreeg gedaan dat Cleopatra weer als mederegente werd erkend.<ref>[[Cassius Dio]] - ''Romeinse geschiedenis XLII: 34-35''</ref> Ptolemaeus XIII mobiliseerde daarop, met hulp van zijn raadgevers [[Achillas]] en Potheinus, het Egyptische leger en trok ten strijde tegen de Romeinen.
Cleopatra was net 18 jaar oud toen haar vader [[Ptolemaeus XII Neos Dionysos|Ptolemaeus XII]], de [[farao]] van [[Oude Egypte|Egypte]], overleed. Als oudste kind werd zij medeheerser van Egypte, samen met haar 12-jarige broer Ptolemaeus XIII.<ref>[[Julius Caesar]] - ''[[Commentarii de bello civili]] III: 108, 4-6''</ref> Ze trouwden met elkaar om aan het traditionele beeld van koning en koningin te voldoen. In feite regeerde Cleopatra vrijwel alleen, maar in 49 of 48 v.Chr. wist een groep medestanders achter de jonge koning Cleopatra af te zetten, die gedwongen was Egypte te ontvluchten.<ref>[[Plutarchus]] - ''Parallelle levens: Caesar 48.5''</ref> Vanuit [[Syria]] begon ze een burgeroorlog tegen haar broer. In de herfst van 48 bracht Ptolemaeus zijn eigen macht in gevaar door zich in de zaken van Rome te mengen: toen de voor Caesar vluchtende [[Pompeius]] bescherming zocht in [[Alexandrië]], liet Ptolemaeus hem vermoorden om bij Caesar in de gunst te komen.<ref>[[Plutarchus]] - ''Parallelle levens: Pompeius 77''</ref> Caesar vond dit echter zodanig vreselijk<ref>[[Plutarchus]] - ''Parallelle levens: Caesar 48.2''</ref> dat hij een deel van de Egyptische hoofdstad innam. Hij kreeg gedaan dat Cleopatra weer als mederegente werd erkend.<ref>[[Cassius Dio]] - ''Romeinse geschiedenis XLII: 34-35''</ref> Ptolemaeus XIII mobiliseerde daarop, met hulp van zijn raadgevers [[Achillas (generaal)|Achillas]] en Potheinus, het Egyptische leger en trok ten strijde tegen de Romeinen.


== De Alexandrijnse oorlog ==
== De Alexandrijnse Oorlog ==
Het Egyptische leger bestond uit ongeveer 20.000 soldaten en 2000 ruiters.<ref>[[Julius Caesar]] - ''[[Commentarii de bello civili]] III: 108-110''</ref> Caesar werd verrast door de vijandigheden: hij had slechts 4000 [[Romeins legionair|soldaten]] tot zijn beschikking, waarmee hij geen kans zou hebben in een rechtstreekse confrontatie. Hij liet het paleis in Alexandrië bezetten en gijzelde de koninklijke familie.<ref>[[Plutarchus]] - ''Parallelle levens: Caesar 49.5''</ref> Daarna liet hij Ptolemaeus XIII de gezanten Dioskorides en Serapion naar Achillas sturen om te onderhandelen, maar deze werden door Achillas gedood. Achillas trok Alexandrië binnen en bezette een groot deel van de stad. Caesar stuurde schepen naar de buurprovincies voor versterkingen en verschanste zich in het paleis.
Het Egyptische leger bestond uit ongeveer 20.000 soldaten en 2.000 ruiters.<ref>[[Julius Caesar]] - ''[[Commentarii de bello civili]] III: 108-110''</ref> Caesar werd verrast door de vijandigheden: hij had slechts 4.000 [[Romeins legionair|soldaten]] tot zijn beschikking, waarmee hij geen kans zou hebben in een rechtstreekse confrontatie. Hij liet het paleis in Alexandrië bezetten en gijzelde de koninklijke familie.<ref>[[Plutarchus]] - ''Parallelle levens: Caesar 49.5''</ref> Daarna liet hij Ptolemaeus XIII de gezanten Dioskorides en Serapion naar Achillas sturen om te onderhandelen, maar deze werden door Achillas gedood. Achillas trok Alexandrië binnen en bezette een groot deel van de stad. Caesar stuurde schepen naar de buurprovincies voor versterkingen en verschanste zich in het paleis.


De Egyptenaren wisten het paleis te omsingelen en de haven af te sluiten. Een aanval op het paleis werd door de Romeinen afgeslagen. Caesar wist de Egyptische vloot in brand te steken, waarbij ook de [[Bibliotheek van Alexandrië]] in vlammen zou zijn opgegaan.<ref>[[Cassius Dio]] - ''Romeinse geschiedenis XLII: 38.2''</ref> Dit laatste lijkt echter onwaarschijnlijk, omdat er tot in de [[4e eeuw]] berichten over de bibliotheek zijn; misschien is slechts een gedeelte verbrand. Na de vernietiging van de vloot kon Caesar de [[Pharos van Alexandrië]], de beroemde vuurtoren van de stad, innemen. Hiermee had hij weer de controle over de haven, zodat versterkingen de haven konden binnenvaren.<ref>[[Marcus Annaeus Lucanus|Lucanus]] - ''[[Pharsalia]] X: 504-514''</ref> In het strijdgewoel kon Cleopatras zuster [[Arsinoë IV]] met haar mentor Ganymedes uit het paleis ontsnappen. Zij sloot zich aan bij Achillas en werd tot koningin van Egypte uitgeroepen. Zij en Achillas kregen ruzie over het commando en Arsinoë liet Achillas tenslotte uit de weg ruimen: Ganymedes werd de nieuwe bevelhebber.<ref>[[Julius Caesar]] - ''[[Commentarii de bello civili]] III: 112, 10''</ref> Ganymedes liet eerst de watertoevoer naar het paleis blokkeren en daarna zout zeewater naar het paleis pompen, waardoor de Romeinen zonder drinkwater kwamen te zitten, maar Caesar liet diepe waterbronnen slaan, waardoor de crisis bezworen werd.<ref>[[Cassius Dio]] - ''Romeinse geschiedenis XLII: 38.3''</ref> Versterkingen gestuurd door [[Gnaeus Domitius Calvinus]] konden de haven binnenvaren nadat Caesar een Egyptische blokkadevloot had verslagen. Daarna werd het Pharos-eiland geheel veroverd, maar bij gevechten op de dam die het eiland met het vasteland verbond raakten de Romeinse soldaten in paniek toen ze door de Egyptische vloot in de rug werden aangevallen. Caesar en zijn soldaten moesten voor hun leven zwemmen naar de verderop gelegen Romeinse vloot. Hierbij verloren de Romeinen 400 legioensoldaten en een nog groter aantal vlootsoldaten.<ref>[[Gaius Suetonius Tranquillus|Suetonius]] - ''Levens van de keizers: Caesar 64''</ref> De Egyptenaren vroegen Caesar om Ptolemaeus XIII vrij te laten, omdat ze ontevreden waren over het beleid van Arsinoë. Caesar stemde toe en liet Ptolemaeus vrij, die onmiddellijk het bevel van Arsinoë overnam.
De Egyptenaren wisten het paleis te omsingelen en de haven af te sluiten. Een aanval op het paleis werd door de Romeinen afgeslagen. Caesar wist de Egyptische vloot in brand te steken, waarbij ook de [[Bibliotheek van Alexandrië]] in vlammen zou zijn opgegaan.<ref>[[Cassius Dio]] - ''Romeinse geschiedenis XLII: 38.2''</ref> Dit laatste lijkt echter onwaarschijnlijk, omdat er tot in de [[4e eeuw]] berichten over de bibliotheek zijn; misschien is slechts een gedeelte verbrand. Na de vernietiging van de vloot kon Caesar de [[Pharos van Alexandrië]], de beroemde vuurtoren van de stad, innemen. Hiermee had hij weer de controle over de haven, zodat versterkingen de haven konden binnenvaren.<ref>[[Marcus Annaeus Lucanus|Lucanus]] - ''[[Pharsalia]] X: 504-514''</ref> In het strijdgewoel kon Cleopatras zuster [[Arsinoë IV]] met haar mentor [[Ganymedes (eunuch)|Ganymedes]] uit het paleis ontsnappen. Zij sloot zich aan bij Achillas en werd tot koningin van Egypte uitgeroepen. Zij en Achillas kregen ruzie over het commando en Arsinoë liet Achillas ten slotte uit de weg ruimen: Ganymedes werd de nieuwe bevelhebber.<ref>[[Julius Caesar]] - ''[[Commentarii de bello civili]] III: 112, 10''</ref> Ganymedes liet eerst de watertoevoer naar het paleis blokkeren en daarna zout zeewater naar het paleis pompen, waardoor de Romeinen zonder drinkwater kwamen te zitten, maar Caesar liet diepe waterbronnen slaan, waardoor de crisis bezworen werd.<ref>[[Cassius Dio]] - ''Romeinse geschiedenis XLII: 38.3''</ref> Versterkingen gestuurd door [[Gnaeus Domitius Calvinus (consul in 53 v. Chr.)|Gnaeus Domitius Calvinus]] konden de haven binnenvaren nadat Caesar een Egyptische blokkadevloot had verslagen. Daarna werd het Pharos-eiland geheel veroverd, maar bij gevechten op de dam die het eiland met het vasteland verbond raakten de Romeinse soldaten in paniek toen ze door de Egyptische vloot in de rug werden aangevallen. Caesar en zijn soldaten moesten voor hun leven zwemmen naar de verderop gelegen Romeinse vloot. Hierbij verloren de Romeinen 400 legioensoldaten en een nog groter aantal vlootsoldaten.<ref>[[Gaius Suetonius Tranquillus|Suetonius]] - ''Levens van de keizers: Caesar 64''</ref> De Egyptenaren vroegen Caesar om Ptolemaeus XIII vrij te laten, omdat ze ontevreden waren over het beleid van Arsinoë. Caesar stemde toe en liet Ptolemaeus vrij, die onmiddellijk het bevel van Arsinoë overnam.


Kort daarop arriveerde Caesars bondgenoot [[Mithridates van Pergamum]] uit [[Syria]] met versterkingen in Egypte. Hij nam [[Pelusium]] en [[Leontopolis]] in: [[Memphis (Egypte)|Memphis]] onderworp zich daarop zonder gevecht aan de Romeinen. Mithridates trok op naar Alexandrië terwijl Ptolemaeus hem tegemoet kwam om een vereniging met Caesar te verhinderen. Caesar ging hem achterna en bereikte na een gevecht met de Egyptenaren het leger van Mithridates. Samen versloegen ze het Egyptische leger, waarbij Ptolemaeus verdronk.<ref>[[Cassius Dio]] - ''Romeinse geschiedenis XLII: 41-43''</ref>
Kort daarop arriveerde Caesars bondgenoot [[Mithridates van Pergamon]] uit [[Syria]] met versterkingen in Egypte. Hij nam [[Pelusium]] en [[Leontopolis]] in: [[Memphis (Egypte)|Memphis]] onderwierp zich daarop zonder gevecht aan de Romeinen. Mithridates trok op naar Alexandrië terwijl Ptolemaeus hem tegemoetkwam om een vereniging met Caesar te verhinderen. Caesar ging hem achterna en bereikte na een gevecht met de Egyptenaren het leger van Mithridates. Samen versloegen ze het Egyptische leger, waarbij Ptolemaeus verdronk.<ref>[[Cassius Dio]] - ''Romeinse geschiedenis XLII: 41-43''</ref>


== Bronnen ==
==Achteraf==
Na de dood van Ptolemaeus herstelde Caesar Cleopatra op de troon, met een andere jongere broer, [[Ptolemaeus XIV Theos Philopator II]], als nieuwe co-heerser.
<div class="references-small">

*:Grotendeels vertaald van de Duitstalige Wikipedia

{{references|100%|2}}
{{Appendix|bron|2=
</div>
* {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=de|titel=Alexandrinischer Krieg}}
{{References||2}}
}}


[[Categorie:Romeinse oorlog]]
[[Categorie:Romeinse oorlog]]
[[Categorie:Oud-Egyptische oorlog]]
[[Categorie:Grieks Egypte]]
[[Categorie:Romeinen in Afrika]]
[[Categorie:Oorlog in Afrika]]
[[Categorie:Oorlog in Afrika]]
[[Categorie:Oorlog in de 1e eeuw v.Chr.]]

[[de:Alexandrinischer Krieg]]

Huidige versie van 5 jul 2022 om 15:04

Alexandrijnse Oorlog
Egypte in de 1e eeuw v.Chr.
Egypte in de 1e eeuw v.Chr.
Datum 48 v.Chr.
Locatie Egypte
Resultaat Romeinse overwinning, Cleopatra wordt koningin van Egypte
Strijdende partijen
Romeinse Rijk Egypte
Leiders en commandanten
Julius Caesar Achillas, Arsinoë IV, Ptolemaeus XIII
Troepensterkte
± 4.000 ± 22.000
Verliezen
? ?
Burgeroorlog tussen Pompeius en Caesar

Corfinium · Brundisium · Massilia · Ilerda · Utica · Bagradas · Dyrrhachium · Pharsalus · Egypte · Zela · Ruspina · Thapsus · Munda

De Alexandrijnse Oorlog (Latijn: bellum Alexandrinum) is de benaming voor de oorlog van Julius Caesar en Cleopatra tegen Ptolemaeus XIII en Arsinoë IV in 48 v.Chr.

Wat voorafging

[bewerken | brontekst bewerken]

Cleopatra was net 18 jaar oud toen haar vader Ptolemaeus XII, de farao van Egypte, overleed. Als oudste kind werd zij medeheerser van Egypte, samen met haar 12-jarige broer Ptolemaeus XIII.[1] Ze trouwden met elkaar om aan het traditionele beeld van koning en koningin te voldoen. In feite regeerde Cleopatra vrijwel alleen, maar in 49 of 48 v.Chr. wist een groep medestanders achter de jonge koning Cleopatra af te zetten, die gedwongen was Egypte te ontvluchten.[2] Vanuit Syria begon ze een burgeroorlog tegen haar broer. In de herfst van 48 bracht Ptolemaeus zijn eigen macht in gevaar door zich in de zaken van Rome te mengen: toen de voor Caesar vluchtende Pompeius bescherming zocht in Alexandrië, liet Ptolemaeus hem vermoorden om bij Caesar in de gunst te komen.[3] Caesar vond dit echter zodanig vreselijk[4] dat hij een deel van de Egyptische hoofdstad innam. Hij kreeg gedaan dat Cleopatra weer als mederegente werd erkend.[5] Ptolemaeus XIII mobiliseerde daarop, met hulp van zijn raadgevers Achillas en Potheinus, het Egyptische leger en trok ten strijde tegen de Romeinen.

De Alexandrijnse Oorlog

[bewerken | brontekst bewerken]

Het Egyptische leger bestond uit ongeveer 20.000 soldaten en 2.000 ruiters.[6] Caesar werd verrast door de vijandigheden: hij had slechts 4.000 soldaten tot zijn beschikking, waarmee hij geen kans zou hebben in een rechtstreekse confrontatie. Hij liet het paleis in Alexandrië bezetten en gijzelde de koninklijke familie.[7] Daarna liet hij Ptolemaeus XIII de gezanten Dioskorides en Serapion naar Achillas sturen om te onderhandelen, maar deze werden door Achillas gedood. Achillas trok Alexandrië binnen en bezette een groot deel van de stad. Caesar stuurde schepen naar de buurprovincies voor versterkingen en verschanste zich in het paleis.

De Egyptenaren wisten het paleis te omsingelen en de haven af te sluiten. Een aanval op het paleis werd door de Romeinen afgeslagen. Caesar wist de Egyptische vloot in brand te steken, waarbij ook de Bibliotheek van Alexandrië in vlammen zou zijn opgegaan.[8] Dit laatste lijkt echter onwaarschijnlijk, omdat er tot in de 4e eeuw berichten over de bibliotheek zijn; misschien is slechts een gedeelte verbrand. Na de vernietiging van de vloot kon Caesar de Pharos van Alexandrië, de beroemde vuurtoren van de stad, innemen. Hiermee had hij weer de controle over de haven, zodat versterkingen de haven konden binnenvaren.[9] In het strijdgewoel kon Cleopatras zuster Arsinoë IV met haar mentor Ganymedes uit het paleis ontsnappen. Zij sloot zich aan bij Achillas en werd tot koningin van Egypte uitgeroepen. Zij en Achillas kregen ruzie over het commando en Arsinoë liet Achillas ten slotte uit de weg ruimen: Ganymedes werd de nieuwe bevelhebber.[10] Ganymedes liet eerst de watertoevoer naar het paleis blokkeren en daarna zout zeewater naar het paleis pompen, waardoor de Romeinen zonder drinkwater kwamen te zitten, maar Caesar liet diepe waterbronnen slaan, waardoor de crisis bezworen werd.[11] Versterkingen gestuurd door Gnaeus Domitius Calvinus konden de haven binnenvaren nadat Caesar een Egyptische blokkadevloot had verslagen. Daarna werd het Pharos-eiland geheel veroverd, maar bij gevechten op de dam die het eiland met het vasteland verbond raakten de Romeinse soldaten in paniek toen ze door de Egyptische vloot in de rug werden aangevallen. Caesar en zijn soldaten moesten voor hun leven zwemmen naar de verderop gelegen Romeinse vloot. Hierbij verloren de Romeinen 400 legioensoldaten en een nog groter aantal vlootsoldaten.[12] De Egyptenaren vroegen Caesar om Ptolemaeus XIII vrij te laten, omdat ze ontevreden waren over het beleid van Arsinoë. Caesar stemde toe en liet Ptolemaeus vrij, die onmiddellijk het bevel van Arsinoë overnam.

Kort daarop arriveerde Caesars bondgenoot Mithridates van Pergamon uit Syria met versterkingen in Egypte. Hij nam Pelusium en Leontopolis in: Memphis onderwierp zich daarop zonder gevecht aan de Romeinen. Mithridates trok op naar Alexandrië terwijl Ptolemaeus hem tegemoetkwam om een vereniging met Caesar te verhinderen. Caesar ging hem achterna en bereikte na een gevecht met de Egyptenaren het leger van Mithridates. Samen versloegen ze het Egyptische leger, waarbij Ptolemaeus verdronk.[13]

Achteraf

[bewerken | brontekst bewerken]

Na de dood van Ptolemaeus herstelde Caesar Cleopatra op de troon, met een andere jongere broer, Ptolemaeus XIV Theos Philopator II, als nieuwe co-heerser.


Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Alexandrijnse_Oorlog&oldid=62397559"