Naar inhoud springen

Andoorn: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerking
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Thijs!bot (overleg | bijdragen)
416.855 bewerkingen
k robot Erbij: ro:Stachys
Geen bewerkingssamenvatting
 
(44 tussenliggende versies door 32 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{Taxobox
{{Taxobox_begin | color = lightgreen | name = Andoorn}}
| type = plant
{{Taxobox_image | image = [[Afbeelding:Stachys sylvatica flowers.jpg|270px|Andoorn]] | caption= Bosandoorn (''Stachys sylvatica'')}}
| naam = Andoorn
{{Taxobox_begin_placement | color = lightgreen }}
| afbeelding = Stachys sylvatica - mets-nõianõges.jpg
⚫
{{Taxobox_regnum_entry | taxon = [[Planten|Plantae]] (Planten)}}
| afbeeldingtekst = [[Bosandoorn]] (''Stachys sylvatica'')
{{Taxobox_divisio_entry | taxon = [[Bedektzadigen|Magnoliophyta]] (Bedektzadigen)}}
⚫
| rijk = ''[[Planten|Plantae]]'' (Planten)
{{Taxobox_classis_entry | taxon = [[Tweezaadlobbigen|Magnoliopsida]] (Tweezaadlobbigen)}}
| stam = ''[[Embryophyta]]'' (Landplanten)
{{Taxobox_ordo_entry | taxon = [[Lamiales]]}}
| klasse = ''[[Spermatopsida]]'' (Zaadplanten)
⚫
{{Taxobox_familia_entry | taxon = [[Lipbloemenfamilie|Lamiaceae]] (Lipbloemenfamilie)}}
| clade1 = [[Bedektzadigen]]
{{Taxobox_end_placement}}
| clade2 = [['nieuwe' Tweezaadlobbigen]]
{{Taxobox_section_genus_simple | color = lightgreen| name = Stachys}}
| clade4 = [[Lamiiden]]
{{Taxobox_end}}
| orde = ''[[Lamiales]]''
⚫
| familie = ''[[Lipbloemenfamilie|Lamiaceae]]'' (Lipbloemenfamilie)
| w-naam = ''Stachys''
| taxon = [[Geslacht (biologie)|Geslacht]]
| auteur = [[Carl Linnaeus|L.]]
| datum = 1753
}}


De '''Andoorn''' is een [[geslacht (biologie)|geslacht]] van ongeveer 300 soorten eenjarige en overblijvende kruidachtige en struikachtige [[planten]] in de familie [[Lipbloemenfamilie|Lamiaceae]].
'''Andoorn''' (''Stachys'') is een [[geslacht (biologie)|geslacht]] van ongeveer driehonderd soorten [[eenjarige plant|eenjarige]] en [[Vaste plant|overblijvende]], [[kruidachtig]]e en [[struik]]achtige planten uit de [[lipbloemenfamilie]] (''Lamiaceae''). Het geslacht is verspreid over [[Europa (werelddeel)|Europa]], [[Azië]], [[Afrika]], [[Australazië]] en [[Noord-Amerika]].
Het geslacht is verspreid over [[Europa (continent)|Europa]], [[Azië]], [[Afrika]], [[Australasia]] en [[Noord-Amerika]].


De stengel is 50 tot 300 cm hoog met eenvoudige, tegenoverstaande driehoekige gevormde getande bladeren van 1-14 cm lang. Bij de meeste soorten zijn ze zacht behaard.
De stengel is 0,5-3 m lang en bezet met enkelvoudige, tegenoverstaande, driehoekige, getande, 1-14 cm lange [[blad]]eren. Bij de meeste soorten zijn de bladeren zachtbe[[haar (plant)|haar]]d. De kleur van de [[bloem (plant)|bloem]]en varieert van wit tot roze, paars, rood of zacht geel.
De kleur van de bloemen varieert van wit tot roze, paars, rood of zacht geel.


Sommige soorten in het geslacht zijn in het verleden medicinaal gebruikt voor de behandeling van wonden.
Sommige soorten in het geslacht zijn in het verleden medicinaal gebruikt voor de behandeling van wonden.


Soorten in [[België]] en [[Nederland]] zijn:
Soorten die voorkomen in België en Nederland zijn:
*[[Akkerandoorn]] (''Stachys arvensis'') (in België kwetsbaar)
* [[Akkerandoorn]] (''Stachys arvensis'') (in België kwetsbaar)
*[[Alpenandoorn]] (''Stachys alpina'') (in België met uitsterven bedreigd)
* [[Alpenandoorn]] (''Stachys alpina'') (in België met uitsterven bedreigd)
*[[Bergandoorn]] (''Stachys recta'')
* [[Bergandoorn]] (''Stachys recta'')
*[[Betonie]] (''Stachys officinalis'') (in België zeldzaam)
* [[Betonie]] (''Stachys officinalis'') (in België zeldzaam)
*[[Bosandoorn]] (''Stachys sylvatica'')
* [[Bosandoorn]] (''Stachys sylvatica'')
*[[Moerasandoorn]] (''Stachys palustris'')
* [[Moerasandoorn]] (''Stachys palustris'')


Alleen in België voorkomend is:
* [[Zomerandoorn]] (''Stachys annua'')


Een aantal andere soorten in dit geslacht zijn:
Een aantal andere soorten zijn:
*''[[Stachys affinis]]'' (Chinese artisjok)
*''[[Stachys affinis]]'' (Japanse andoorn of Chinese artisjok, de wortels worden als groente gegeten)
*''[[Stachys alopecuros]]''
*''[[Stachys alopecuros]]''
*''[[Stachys annua]]'' (Zomerandoorn) (neophyt)
*''[[Stachys annua]]'' (Zomerandoorn) (neofyt)
*''[[Stachys bullata]]''
*''[[Stachys bullata]]''
*''[[Stachys byzantina]]''
*''[[Stachys byzantina]]''
Regel 51: Regel 58:
*''[[Stachys macrostachya]]''
*''[[Stachys macrostachya]]''
*''[[Stachys pumila]]''
*''[[Stachys pumila]]''
*''[[Stachys recta]]''
*''[[Stachys riddellii]]''
*''[[Stachys riddellii]]''
*''[[Stachys sylvestris]]''
*''[[Stachys sylvestris]]''
*''[[Stachys tenuifolia]]''
*''[[Stachys tenuifolia]]''


{{Navigatie Stachys}}
[[Categorie:Lamiaceae]]
{{Navigatie Lamiaceae}}


[[Categorie:Lipbloemenfamilie|andoorn]]
[[ar:بطنج]]
[[da:Galtetand-slægten]]
[[de:Ziest]]
[[en:Stachys]]
[[fr:Épiaire]]
[[lt:Notra]]
[[pl:Czyściec (roślina)]]
[[pt:Stachys]]
[[ro:Stachys]]

Huidige versie van 18 sep 2022 om 13:23

Andoorn
Bosandoorn (Stachys sylvatica)
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade:Lamiiden
Orde:Lamiales
Familie:Lamiaceae (Lipbloemenfamilie)
Geslacht
Stachys
L. (1753)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Andoorn op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Andoorn (Stachys) is een geslacht van ongeveer driehonderd soorten eenjarige en overblijvende, kruidachtige en struikachtige planten uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). Het geslacht is verspreid over Europa, Azië, Afrika, Australazië en Noord-Amerika.

De stengel is 0,5-3 m lang en bezet met enkelvoudige, tegenoverstaande, driehoekige, getande, 1-14 cm lange bladeren. Bij de meeste soorten zijn de bladeren zachtbehaard. De kleur van de bloemen varieert van wit tot roze, paars, rood of zacht geel.

Sommige soorten in het geslacht zijn in het verleden medicinaal gebruikt voor de behandeling van wonden.

Soorten die voorkomen in België en Nederland zijn:

Alleen in België voorkomend is:

Een aantal andere soorten zijn:

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Andoorn&oldid=62949813"