Naar inhoud springen

Roodkopmaki: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting
 
(29 tussenliggende versies door 9 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{Taxobox zoogdier
{{Taxobox zoogdier
| naam = Roodkopmaki
| naam = Roodkopmaki
| status = VU
| titelweergave = ''Eulemur rufus''
| statusbron = 2018
| status = DD
| rl-id = 8209
| statusbron = 2008
| afbeelding = EdmontonZooTwoPrimates.JPG
| rl-id = 8209
| afbeeldingtekst = Roodkopmaki's in Edmonton Zoo, links een vrouw en rechts een man
| afbeelding = Eulemur Rufus.JPG
| orde = [[Primates]] (Primaten)
| afbeeldingtekst = ''Eulemur rufus''opname gemaakt in het Isalo Nationale Park in Madagascar.
| orde = [[Primaten|Primates]] (Primaten)
| onderorde = [[Strepsirrhini]] (Halfapen)
| familie = [[Lemuridae]] (Maki's)
| infraorde = [[Lemuriformes]] (Lemuren)
| geslacht = ''[[Eulemur]]''
| superfamilie = [[Lemuroidea]]
| familie = [[Lemuridae]] (Maki's)
| w-naam = ''Eulemur rufus''
| geslacht = ''[[Eulemur]]'' (Echte maki's)
| auteur = Audebert
| w-naam = ''Eulemur rufus''
| datum = 1799
| auteur = [[Jean-Baptiste Audebert|Audebert]]
| haakjes = ja
| datum = 1799
| afbeeldingII = Eulemur rufus range map.svg
| haakjes = ja
| afbeeldingIItekst = Verspreidingskaart van
| commons = Category: Eulemur rufus
| origineel = ''Lemur rufus''
| species = Eulemur rufus
| afbeeldingII = Eulemur rufus range map.svg
| afbeeldingIItekst = [[Verspreidingsgebied]] van de roodkopmaki
}}
}}
De '''roodkopmaki''' (''Eulemur rufus'') is een [[Zoogdieren|zoogdier]] uit de [[familie (biologie)|familie]] van de [[Maki's|maki's (Lemuridae)]]. De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd door [[Jean-Baptiste Audebert]] in 1799.<ref name="MSW3">Groves, C.P. (2005). [https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/browse.asp?id=12100046 "Order Primates"]. In Wilson, D.E.; Reeder, D.M (eds.) Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. p. 116. {{ISBN|978-0-8018-8221-0}}.</ref><ref name="MDD">{{citeer journal |author=Mammal Diversity Database|date=2023 |title=Eulemur rufus (Audebert, 1799)|journal=Mammal Diversity Database (Version 1.11)|doi=10.5281/zenodo.7830771|url=https://www.mammaldiversity.org/explore.html#genus=EULEMUR&species=rufus&id=1001001|accessdate=22-10-2023}}</ref> Deze halfapen zijn [[endemie (biogeografie)|endemische]] dieren op het eiland [[Madagaskar]].
De '''roodkopmaki''' (''Eulemur rufus'') is een [[echte maki's|echte maki]] uit de familie der [[maki's]] (Lemuridae). Deze halfapen zijn [[endemie (biogeografie)|endemische]] dieren op het eiland [[Madagaskar]]. ''Eulemur rufus'' wordt ook wel beschouwd als een [[ondersoort]] van de [[bruine maki]], ''Eulemur fulvus rufus''.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?mode=Info&id=47179&lvl=3&p=mapview&p=has_linkout&p=blast_url&p=genome_blast&lin=f&keep=1&srchmode=1&unlock NCBI Taxonomy browser]</ref><ref name ="IUCN"/>


== Leefgebied ==
== Taxonomie ==
De wetenschappelijke naam ''Eulemur rufus'' werd voor het eerst geldig gepubliceerd in 1799 door [[Jean-Baptiste Audebert]].<ref name ="IUCN"/> Later werd de roodkopmaki beschouwd als een van de zes [[ondersoort]]en van de [[bruine maki]] (''Eulemur fulvus'') en kreeg het de wetenschappelijke naam ''Eulemur fulvus rufus''. In 2001 kregen al deze ondersoorten de soortstatus.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?mode=Info&id=47179&lvl=3&p=mapview&p=has_linkout&p=blast_url&p=genome_blast&lin=f&keep=1&srchmode=1&unlock NCBI Taxonomy browser]</ref> Na DNA-onderzoek werd ''[[Eulemur rufifrons]]'' in 2002 als aparte soort beschouwd. Voorheen werd de populatie van dit dier dier geklasseerd als ''E. rufus''.<ref>{{en}} [http://www.iucnredlist.org/details/136269/0 ''Eulemur rufifrons'' op de IUCN Red List of Threatened Species.]</ref>
De roodkopmaki leeft in drogere bossen in het noordwesten van [[Madagaskar]]. Van veel studies is onduidelijk of het deze maki betreft of de bruine maki en ''[[Eulemur rufifrons]]''.<ref name ="IUCN"/>


== Bedreigingen ==
== Beschrijving ==
Een volwassen roodkopmaki weegt tussen de 2 en 2,75 kilogram en kan een [[kop-romplengte]] van 35 tot 48 centimeter. Zijn staart is tussen de 45 en 55 centimeter lang. Ze bewegen zich horizontaal voort over alle vier de poten. Beide seksen hebben een grijs tot grijsbruine staart en bovenzijde en een crèmegrijze onderzijde. Soms zijn de poten donkerbruin. De oren zijn gedeeltelijk in de vacht verborgen en ze hebben oranjerode ogen. Mannetjes en wijfjes verschillen in de tekening van de kop. Bij mannetjes is het gezicht donkergrijs tot zwart van de bek tot het voorhoofd. Boven de ogen heeft het mannetje lichtere plekken en ook de wangen zijn lichtgekleurd. Het gezicht van de wijfjes vertoont minder zwart, van de snuit loopt het zwart door tot tussen de ogen en eindigt in een zwarte streep die naar de kruin loopt. Ook hebben wijfjes minder behaarde wangen dan de mannetjes.
De roodkopmaki is net als de bruine maki of ''[[Eulemur rufifrons]]'' kwetsbaar door de vernietiging van zijn leefgebied door [[zwerflandbouw]] (''slash-and-burn'') en illegale houtkap. Nauwkeurige cijfers over de status van deze soort ontbreken.<ref name ="IUCN"/>


== Leefwijze ==
{{Appendix}}
De roodkopmaki brengt vrijwel zijn gehele leven door in de bomen, hij komt enkel op de grond om te drinken en om modder te eten. Ze [[foerageren]] meestal in gemengde groepen van 8 tot 10 dieren, maar dit aantal kan variëren van 4 tot 18 exemplaren. Roodkopmaki's in een groep communiceren met elkaar door middel van grommen en roepen. Wijfjes zijn, zoals bij alle [[lemuren]], dominant. Dominant gedrag in een groep wordt echter zelden waargenomen. Het dieet van de roodkopmaki bestaat grotendeels uit fruit. Daarnaast eet de roodkopmaki ook [[blad]]eren, [[Paddenstoel (schimmel)|paddenstoelen]] en [[geleedpotigen]], met name [[duizendpoten]].

== Verspreiding en leefgebied ==
De roodkopmaki leeft in regenwouden en [[droge loofbossen van Madagaskar|droge loofbossen]] in het noordwesten van [[Madagaskar]].

=== Bedreiging ===
Natuurlijke vijanden van de roodkopmaki zijn de [[fretkat]] en roofvogels, zoals de [[madagaskarhavik]] en de [[holenkiekendief]]. Een andere bedreiging is de vernietiging van zijn leefgebied door [[zwerflandbouw]] (''slash-and-burn'') en illegale houtkap. De status van de roodkopmaki is als 'kwetsbaar' opgenomen op de [[Rode Lijst van de IUCN]].<ref name ="IUCN"/>

{{Appendix||2=
==Bronnen en verwijzingen==
{{references}}
* {{en}} {{aut|Nick Garbutt}}, ''Mammals of Madagascar'' (Yale University Press, 2007)
}}
{{Navigatie Lemuridae}}


[[Categorie:Dier uit het Afrotropisch gebied]]
[[Categorie:Dier uit het Afrotropisch gebied]]
[[Categorie:Endemisch dier uit Madagaskar]]
[[Categorie:Endemisch dier uit Madagaskar]]
[[Categorie:Maki]]
[[Categorie:Maki's]]
[[Categorie:IUCN-status onzeker]]
[[Categorie:IUCN-status kwetsbaar]]

Huidige versie van 21 okt 2023 om 23:53

Roodkopmaki
IUCN-status: Kwetsbaar[1] (2018)
Roodkopmaki's in Edmonton Zoo, links een vrouw en rechts een man
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Mammalia (Zoogdieren)
Orde:Primates (Primaten)
Onderorde:Strepsirrhini (Halfapen)
Infraorde:Lemuriformes (Lemuren)
Superfamilie:Lemuroidea
Familie:Lemuridae (Maki's)
Geslacht:Eulemur (Echte maki's)
Soort
Eulemur rufus
(Audebert, 1799)
Originele combinatie
Lemur rufus
Verspreidingsgebied van de roodkopmaki
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Roodkopmaki op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Zoogdieren

De roodkopmaki (Eulemur rufus) is een zoogdier uit de familie van de maki's (Lemuridae). De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd door Jean-Baptiste Audebert in 1799.[2][3] Deze halfapen zijn endemische dieren op het eiland Madagaskar.

De wetenschappelijke naam Eulemur rufus werd voor het eerst geldig gepubliceerd in 1799 door Jean-Baptiste Audebert.[1] Later werd de roodkopmaki beschouwd als een van de zes ondersoorten van de bruine maki (Eulemur fulvus) en kreeg het de wetenschappelijke naam Eulemur fulvus rufus. In 2001 kregen al deze ondersoorten de soortstatus.[4] Na DNA-onderzoek werd Eulemur rufifrons in 2002 als aparte soort beschouwd. Voorheen werd de populatie van dit dier dier geklasseerd als E. rufus.[5]

Een volwassen roodkopmaki weegt tussen de 2 en 2,75 kilogram en kan een kop-romplengte van 35 tot 48 centimeter. Zijn staart is tussen de 45 en 55 centimeter lang. Ze bewegen zich horizontaal voort over alle vier de poten. Beide seksen hebben een grijs tot grijsbruine staart en bovenzijde en een crèmegrijze onderzijde. Soms zijn de poten donkerbruin. De oren zijn gedeeltelijk in de vacht verborgen en ze hebben oranjerode ogen. Mannetjes en wijfjes verschillen in de tekening van de kop. Bij mannetjes is het gezicht donkergrijs tot zwart van de bek tot het voorhoofd. Boven de ogen heeft het mannetje lichtere plekken en ook de wangen zijn lichtgekleurd. Het gezicht van de wijfjes vertoont minder zwart, van de snuit loopt het zwart door tot tussen de ogen en eindigt in een zwarte streep die naar de kruin loopt. Ook hebben wijfjes minder behaarde wangen dan de mannetjes.

De roodkopmaki brengt vrijwel zijn gehele leven door in de bomen, hij komt enkel op de grond om te drinken en om modder te eten. Ze foerageren meestal in gemengde groepen van 8 tot 10 dieren, maar dit aantal kan variëren van 4 tot 18 exemplaren. Roodkopmaki's in een groep communiceren met elkaar door middel van grommen en roepen. Wijfjes zijn, zoals bij alle lemuren, dominant. Dominant gedrag in een groep wordt echter zelden waargenomen. Het dieet van de roodkopmaki bestaat grotendeels uit fruit. Daarnaast eet de roodkopmaki ook bladeren, paddenstoelen en geleedpotigen, met name duizendpoten.

Verspreiding en leefgebied

[bewerken | brontekst bewerken]

De roodkopmaki leeft in regenwouden en droge loofbossen in het noordwesten van Madagaskar.

Natuurlijke vijanden van de roodkopmaki zijn de fretkat en roofvogels, zoals de madagaskarhavik en de holenkiekendief. Een andere bedreiging is de vernietiging van zijn leefgebied door zwerflandbouw (slash-and-burn) en illegale houtkap. De status van de roodkopmaki is als 'kwetsbaar' opgenomen op de Rode Lijst van de IUCN.[1]