Geboortekerk: verschil tussen versies

Geboortekerk
Onderdeel van de werelderfgoedinschrijving:; Geboorteplaats van Jezus: Geboortekerk en de Pelgrimsroute, Bethlehem
Land	Palestina
UNESCO-regio	Arabische Staten
Criteria	iv, vi
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.	1433
Inschrijving	2012 (36e sessie)
	UNESCO-werelderfgoedlijst

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Huidige versie van 29 apr 2024 om 20:51

De ster onder het altaar die als geboorteplaats van Jezus wordt aangemerkt

De Geboortekerk (Arabisch: كنيسة المهد, Hebreeuws: כנסיית המולד, Grieks: Βασιλικὴ τῆς Γεννήσεως, Armeens: Սուրբ Ծննդյան տաճար) is een kerkgebouw in Bethlehem op de Westelijke Jordaanoever. De kerk is gebouwd op de plaats waar de Joodse Jezus geboren zou zijn. De kerk heeft een oppervlakte van ongeveer 12.000 m².

In een ondergrondse grot bevindt zich de plaats waar Jezus geboren zou zijn. De exacte plek wordt aangegeven door een zilveren veertienpuntige ster. Hierboven staat een altaar naar Armeens Apostolisch ontwerp.

Omdat de Katholieke Kerk gebruikmaakt van de gregoriaanse kalender en de Grieks-Orthodoxe en de Armeens-Apostolische Kerk de juliaanse kalender gebruiken, wordt er tweemaal een kerstavond gevierd waarbij een groot aantal gelovigen bij elkaar komt op het Kribbeplein voor de kerk.

In juni 2012 werd de Geboortekerk, samen met de Pelgrimsroute van Bethlehem, door UNESCO tot werelderfgoed verklaard.

Geschiedenis

Reeds in de tweede eeuw was in Bethlehem een plek bekend waar Jezus geboren zou zijn. Keizer Hadrianus liet op die plek in 135 een heiligdom ter ere van Adonis bouwen, om daarmee de Jezusverering tegen te gaan.

Na het Eerste Concilie van Nicea (325) gaf Constantijn de Grote, samen met zijn moeder Helena, opdracht om een kerk te bouwen op de plek waar Jezus geboren was. Deze kerk was klaar in 334. De kerk ging echter in vlammen op tijdens een Samaritaanse opstand in 529.

In 565 gaf keizer Justinianus I opdracht tot het bouwen van het huidige kerkgebouw.

De kruisvaarders breidden de kerk uit in de 12e eeuw. Zij werden hierin gesteund door de Byzantijnse keizer. De Vlaming Boudewijn I van Jeruzalem, de eerste koning van Jeruzalem, liet zich in 1100 in deze kerk kronen.

Architectuur

Het gebouw bestaat uit twee aan elkaar gebouwde kerken:

De 6e-eeuwse basilica wordt beheerd door het Grieks-orthodox patriarchaat van Jeruzalem.
De 19e-eeuwse, aangebouwde kerk wordt beheerd door de Rooms-Katholieke Kerk en wordt ook wel de Catherinakerk genoemd.

6e-eeuwse basilica

De 6e-eeuwse basilica heeft vijf beuken (een middenschip met aan elke zijde twee zijbeuken). De zuilen die gebruikt zijn in de basilica zijn van de Korinthische orde. De kerk is georiënteerd op het oosten, waar zich de apsis bevindt.

Aan de westkant is de narthex (portaal) vanwaar men via een lage deur ('de Deur der Nederigheid') de kerk kan betreden. Zoals gebruikelijk in orthodoxe kerken, heeft de Geboortekerk een iconostase, een wand samengesteld uit iconen.

Onder de vloer van de huidige kerk, bevindt zich de oude vloer van de kerk die door Constantijn gebouwd is. Deze vloer bevat vele mozaïeken.

De wanden van het middenschip zijn gedecoreerd met 12e-eeuwse mozaïeken, die verschillende concilies afbeelden.

Er zijn twee trappen die naar de crypte onder de kerk leiden, naar de plek waar Jezus geboren zou zijn.

19e-eeuwse Catherinakerk

De 19e-eeuwse Catherinakerk is gebouwd in een neo-gotische stijl. De kerk is verder gemoderniseerd naar aanleiding van de besluiten van het Tweede Vaticaans Concilie over de inrichting van kerken.

Beheer van de kerk

Het beheer van het kerkgebouw wordt gezamenlijk uitgevoerd door de Rooms-Katholieke Kerk, de Grieks-Orthodoxe Kerk en de Armeens-Apostolische Kerk. Alle drie hebben zij er een gemeenschap van monniken. Als gevolg hiervan, echter, zijn er wel met enige regelmaat incidenten tussen de verschillende monniken. Op 28 december 2011 raakten Grieks-orthodoxe monniken slaags met Armeniërs in de basiliek.^[1] De Palestijnse politie wordt dan ingeschakeld om de orde te herstellen.

Na de plaatsing op de Werelderfgoedlijst kwam de kerk wegens de vervallen staat ook terecht op de lijst van bedreigd erfgoed. Na een flinke opknapbeurt werd ze hiervan op 2 juli 2019 geschrapt.^[2]

Zie ook

Heilig Grafkerk

Bronnen, noten & referenties

↑ Vechtpartij Youtube, bezocht 28-12-2011
↑ Ref. Dagblad 3 juli 2019

Zie de categorie Geboortekerk van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Vechtpartij Youtube, bezocht 28-12-2011

[2] Ref. Dagblad 3 juli 2019

[1]

[2]

@@ Regel 2: / Regel 2: @@
 | soort=cultuur
 | naam onderdeel=Geboortekerk
-| afbeelding=Bethlehem BW 1.JPG
+| afbeelding=Church of the Nativity (Bethlehem, 2008).jpg
 | naam=Geboorteplaats van Jezus: Geboortekerk en de Pelgrimsroute, Bethlehem
 | land={{PS}}
@@ Regel 10: / Regel 10: @@
 | inschrijving=2012
 }}
-[[Bestand:NativityChurch10.jpg|right|thumb|260px|De ster onder het altaar die als geboorteplaats van Jezus wordt aangemerkt]]
+[[Bestand:NativityChurch10.jpg|thumb|De ster onder het altaar die als geboorteplaats van Jezus wordt aangemerkt]]
-[[Bestand:BethlehemInsideCN.jpg|rechts|miniatuur|250px|Het interieur van de kerk]]
+[[Bestand:BethlehemInsideCN.jpg|thumb|Het interieur van de kerk]]
-De '''Geboortekerk''' ([[Arabisch]]: كنيسة المهد, [[Hebreeuws]]: ‏כנסיית המולד, [[Grieks]]: Βασιλικὴ τῆς Γεννήσεως) is een [[kerkgebouw]] in Bethlehem op de [[Westelijke Jordaanoever]]. De kerk is gebouwd op de plaats waar [[Jezus (historisch-kritisch benaderd)|Jezus]] geboren zou zijn. De kerk heeft een oppervlakte van ongeveer 12.000 m<sup>2</sup>.
+De '''Geboortekerk''' ([[Arabisch]]: {{lang|ar|كنيسة المهد}}, [[Hebreeuws]]: {{lang|he|כנסיית המולד}}, [[Grieks]]: {{lang|el|Βασιλικὴ τῆς Γεννήσεως}}, [[Armeens]]: {{lang|hy|Սուրբ Ծննդյան տաճար}}) is een [[kerkgebouw]] in [[Bethlehem]] op de [[Westelijke Jordaanoever]]. De kerk is gebouwd op de plaats waar de Joodse [[Jezus (historisch-kritisch)|Jezus]] geboren zou zijn. De kerk heeft een oppervlakte van ongeveer 12.000 m<sup>2</sup>.
-In een ondergronds [[grot]] bevindt zich de plaats waar Jezus geboren zou zijn. De exacte plek wordt aangegeven door een zilveren veertienpuntige ster. Hierboven staat een [[Altaar (religie)|altaar]] naar [[Armeens-apostolische Kerk|Armeens apostolisch]] ontwerp.
+In een ondergrondse [[grot]] bevindt zich de plaats waar Jezus geboren zou zijn. De exacte plek wordt aangegeven door een zilveren veertienpuntige ster. Hierboven staat een [[Altaar (religie)|altaar]] naar [[Armeens-Apostolische Kerk|Armeens Apostolisch]] ontwerp.
-Omdat de Katholieke kerk gebruik maakt van de [[gregoriaanse kalender]] en de Grieks-Orthodoxe en de Armeens-apostolische Kerk de [[juliaanse kalender]] gebruiken wordt er tweemaal een [[kerstavond]] gevierd waarbij een groot aantal gelovigen bij elkaar komt op het [[Kribbeplein]] voor de kerk.
+Omdat de Katholieke Kerk gebruikmaakt van de [[gregoriaanse kalender]] en de Grieks-Orthodoxe en de Armeens-Apostolische Kerk de [[juliaanse kalender]] gebruiken, wordt er tweemaal een [[kerstavond]] gevierd waarbij een groot aantal gelovigen bij elkaar komt op het [[Kribbeplein]] voor de kerk.
 In [[juni 2012]] werd de Geboortekerk, samen met de Pelgrimsroute van Bethlehem, door [[UNESCO]] tot [[werelderfgoed]] verklaard.
 == Geschiedenis ==
 Reeds in de tweede eeuw was in Bethlehem een plek bekend waar Jezus geboren zou zijn. Keizer [[Hadrianus]] liet op die plek in [[135]] een heiligdom ter ere van [[Adonis (mythologie)|Adonis]] bouwen, om daarmee de Jezusverering tegen te gaan.
 Na het [[Eerste Concilie van Nicea]] ([[325]]) gaf [[Constantijn de Grote]], samen met zijn moeder [[Helena (heilige)|Helena]], opdracht om een kerk te bouwen op de plek waar Jezus geboren was. Deze kerk was klaar in [[334]]. De kerk ging echter in vlammen op tijdens een [[Samaritanen|Samaritaanse]] opstand in [[529]].
 In [[565]] gaf keizer [[Justinianus I van Byzantium|Justinianus I]] opdracht tot het bouwen van het huidige kerkgebouw.
@@ Regel 29: / Regel 29: @@
 De [[kruisvaarders]] breidden de kerk uit in de 12e eeuw. Zij werden hierin gesteund door de [[Byzantijnse keizer]]. De Vlaming [[Boudewijn I van Jeruzalem]], de eerste [[koning van Jeruzalem]], liet zich in [[1100]] in deze kerk kronen.
-==Architectuur==
+== Architectuur ==
 Het gebouw bestaat uit twee aan elkaar gebouwde kerken:
-* De 6e-eeuwse [[basilica]] wordt beheerd door het [[Grieks-orthodox patriarchaat van Jeruzalem]].
+* De 6e-eeuwse [[Basilica (bouwwerk)|basilica]] wordt beheerd door het [[Grieks-orthodox patriarchaat van Jeruzalem]].
-* De 19e-eeuwse, aangebouwde kerk wordt beheerd door de [[Rooms-katholieke Kerk]] en wordt ook wel de Catherinakerk genoemd.
+* De 19e-eeuwse, aangebouwde kerk wordt beheerd door de [[Rooms-Katholieke Kerk]] en wordt ook wel de Catherinakerk genoemd.
-===6e eeuwse basilica===
+=== 6e-eeuwse basilica ===
-De 6e-eeuwse basilica heeft vijf schepen (een [[Schip_(bouwkunst)|middenschip]] met aan elke zijde twee [[zijbeuk]]en). De zuilen die gebruikt zijn in de basilica zijn van de [[Korinthische orde]]. De kerk is georiënteerd op het oosten, waar zich de [[Apsis (architectuur)|apsis]] bevindt.
+De 6e-eeuwse basilica heeft vijf beuken (een [[Schip (bouwkunst)|middenschip]] met aan elke zijde twee [[zijbeuk]]en). De zuilen die gebruikt zijn in de basilica zijn van de [[Korinthische orde]]. De kerk is georiënteerd op het oosten, waar zich de [[Apsis (architectuur)|apsis]] bevindt.
 Aan de westkant is de [[narthex]] (portaal) vanwaar men via een lage deur ('de Deur der Nederigheid') de kerk kan betreden. Zoals gebruikelijk in orthodoxe kerken, heeft de Geboortekerk een [[iconostase]], een wand samengesteld uit [[Icoon (religieuze kunst)|iconen]].
@@ Regel 45: / Regel 45: @@
 Er zijn twee trappen die naar de crypte onder de kerk leiden, naar de plek waar Jezus geboren zou zijn.
-===19e-eeuwse Catherinakerk===
+=== 19e-eeuwse Catherinakerk ===
 De 19e-eeuwse Catherinakerk is gebouwd in een [[neo-gotiek|neo-gotische]] stijl. De kerk is verder gemoderniseerd naar aanleiding van de besluiten van het [[Tweede Vaticaans Concilie]] over de inrichting van kerken.
-== Ongeregeldheden ==
+== Beheer van de kerk ==
+Het beheer van het kerkgebouw wordt gezamenlijk uitgevoerd door de [[Rooms-Katholieke Kerk]], de [[Grieks-Orthodoxe Kerk]] en de [[Armeens-Apostolische Kerk]]. Alle drie hebben zij er een gemeenschap van [[monnik (hoofdbetekenis)|monnik]]en.
-Op 28 december 2011 raakten [[Grieks-orthodox patriarchaat van Jeruzalem|Grieks-orthodoxe]] moniken slaags met [[Armeens-apostolische Kerk|Armeniërs]] in de basiliek<ref>[http://quietube2.com/v.php/http://www.youtube.com/watch?v=VWIhEkhOtrU Vechtpartij] Youtube, bezocht 28-12-2011</ref>
+Als gevolg hiervan, echter, zijn er wel met enige regelmaat incidenten tussen de verschillende monniken. Op 28 december 2011 raakten [[Grieks-orthodox patriarchaat van Jeruzalem|Grieks-orthodoxe]] monniken slaags met [[Armeens-Apostolische Kerk|Armeniërs]] in de basiliek.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=VWIhEkhOtrU Vechtpartij] Youtube, bezocht 28-12-2011</ref> De Palestijnse politie wordt dan ingeschakeld om de orde te herstellen.
+Na de plaatsing op de Werelderfgoedlijst kwam de kerk wegens de vervallen staat ook terecht op de lijst van bedreigd erfgoed. Na een flinke opknapbeurt werd ze hiervan op 2 juli 2019 geschrapt.<ref>Ref. Dagblad 3 juli 2019</ref>
 == Zie ook ==
 * [[Heilig Grafkerk]]
-== Bronnen, noten &amp; referenties ==
+== Bronnen, noten & referenties ==
-{{Referenties}}
+{{References}}
+{{Bibliografische informatie}}
-{{coördinaten|31_42_16.92_N_35_12_43.46_E_type:landmark_region:IL|31° 42' 16″ N, 35° 12' 43″ O}}
-{{commonscatklein|Church of the Nativity|Geboortekerk}}
+{{Commonscat|Church of the Nativity (Bethlehem)|Geboortekerk}}
+{{Coor title dms|31|42|16.92|N|35|12|43.46|E|type:landmark_region:IL}}
-[[categorie:Bethlehem]]
+[[Categorie:Bethlehem]]
-[[Categorie:Bijbelse plaats]]
+[[Categorie:Plaats in het Nieuwe Testament]]
-[[Categorie:Religie in de Palestijnse Autoriteit]]
 [[Categorie:Werelderfgoed in Palestina]]
-[[Categorie:Westelijke Jordaanoever]]
+[[Categorie:Religie in Palestina]]
+[[Categorie:Kerkgebouw in Palestina]]
-[[ar:كنيسة المهد]]
-[[ca:Basílica de la Nativitat]]
-[[de:Geburtskirche]]
-[[el:Βασιλική της Γεννήσεως]]
-[[en:Church of the Nativity]]
-[[es:Basílica de la Natividad]]
-[[fa:کلیسای مهد]]
-[[fi:Jeesuksen syntymäkirkko]]
-[[fr:Basilique de la Nativité de Bethléem]]
-[[he:כנסיית המולד]]
-[[hr:Bazilika Rođenja Isusova]]
-[[id:Gereja Kelahiran]]
-[[it:Basilica della Natività]]
-[[ja:降誕教会]]
-[[jv:Gréja Kawiyosan]]
-[[ka:მაცხოვრის შობის ტაძარი]]
-[[ko:예수 탄생 기념 성당]]
-[[mk:Базилика на Исусовото раѓање]]
-[[ml:തിരുപ്പിറവി ദേവാലയം]]
-[[no:Fødselskirken]]
-[[pam:Pisamban ning Natividad]]
-[[pl:Bazylika Narodzenia Pańskiego]]
-[[pt:Basílica da Natividade]]
-[[ro:Biserica Nașterii Domnului]]
-[[ru:Базилика Рождества Христова]]
-[[sh:Bazilika Rođenja Isusova]]
-[[simple:Church of the Nativity]]
-[[sk:Chrám Narodenia Pána]]
-[[sr:Црква Рођења Христовог]]
-[[sv:Födelsekyrkan]]
-[[ta:பிறப்பிடத் தேவாலயம்]]
-[[uk:Храм Різдва Христового]]
-[[war:Singbahan han Natividad]]
-[[zh:聖誕教堂]]