Andrés de Urdaneta: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Huidige versie van 7 nov 2024 om 15:49

Andrés de Urdaneta (Ordizia, 30 november 1498 – Mexico-Stad, 3 juni 1568) was een Spaanse broeder van de kloosterorde van de augustijnen en een ontdekkingsreiziger die een belangrijke rol speelde bij de kolonisatie van de Filipijnen door het ontdekken van de oostwaartse zeilroute over de Grote Oceaan naar Nieuw-Spanje.

Expeditie van Loaísa

Urdaneta werd geboren in de Baskische provincie Gipuzkoa in Spanje. In 1525 monsterde hij aan voor de expeditie van García Jofre de Loaísa naar de Molukken. De vloot voer via de door Ferdinand Magellaan ontdekte zeestraat ten zuiden van Zuid-Amerika. Van de zeven schepen, die op 24 juli 1525 vertrokken, bereikte slechts het vlaggenschip Santa Maria de la Victoria de eindbestemming. Loaísa was onderweg overleden, net als diens opvolger Juan Sebastián Elcano. De 25 opvarenden, waaronder Urdaneta werden bij aankomst gevangengenomen door de Portugezen, die vanuit hun in het westen gelegen posten naar de eilanden waren getrokken. Urdaneta en enkele anderen wisten na verloop van tijd echter te ontsnappen en keerden pas 11 jaar later terug in Europa. Tijdens de acht jaar op de specerij-eilanden deed Urdaneta belangrijke ervaring op, die hem later van pas zou komen bij een nieuwe Spaanse expeditie naar deze regio in 1564-65. Zo leerde hij er diverse van de lokale talen en deed hij veel ervaring op als navigator.

Bij zijn terugkeer werd Urdaneta ontvangen door koning Karel I van Spanje. Rijkelijk beloond voor zijn inzet tijdens de expeditie werd hij echter niet en de erkenning van zijn prestaties ter plekke kwam pas veel later. Op 16 oktober vertrok hij vanuit Sevilla richting Nieuw-Spanje waar hij na zijn aankomst werd benoemd als corregidor (district officier) van 150 soldaten van de infanterie. Weer later werd hij bevorderd tot visitador.(supervisor).

In 1544 werd Andrés de Urdaneta aangesteld als admiraal van een vloot met bestemming Peru. Deze expeditie faalde echter en bij terugkeer besloot Urdaneta in 1552 toe te treden tot de kloosterorde van de Augustijnen.

Expeditie van Lopez de Legazpi

Het was de koning zelf die Urdaneta vroeg om mee te gaan op de expeditie van Miguel López de Legazpi, die de kolonisatie van de Filipijnen als doel had. Op 21 november 1564 zeilden de vijf schepen en 500 soldaten, uit de haven van Barra de Navidad in het Mexicaanse Jalisco. Op 13 februari van het jaar daarop arriveerden ze op Cebu.

Een paar maanden later reeds, op 1 juni 1565 vertrok Andrés de Urdaneta op bevel van Legazpi alweer richting Mexico met als doel het vinden van een goede tornaviaje (terugkeerroute). Zo'n zeilroute om terug te keren naar Nieuw-Spanje was belangrijk, omdat zonder een regelmatige verbinding met Nieuw-Spanje, voor de aanvoer van versterkingen en goederen, de kolonisatie van de Filipijnen onmogelijk zou kunnen slagen. Met zijn enorme kennis van de navigatie over de Grote Oceaan slaagde Urdaneta er in om deze terugkeerroute te vinden. Hiervoor voer hij noordwaarts tot zo'n 36 graden noorderbreedte, waar het door de overwegend westelijke winden mogelijk was om de Grote Oceaan over te steken. Na een reis van 130 dagen en 20.000 kilometer arriveerde het schip van Urdaneta op 8 oktober 1565 in de haven van Acapulco. In Acapulco ontdekte Urdanate dat hij niet de eerste was die de oostelijke zeilroute had ontdekt. Alonso de Arellano, een gedeserteerd lid van de expeditie, was reeds in augustus aangekomen in Nieuw-Spanje. Zijn aantekeningen waren echter veel minder goed en nauwkeurig dan die van Urdaneta, zodat deze als de ontdekker van de oostelijke zeilroute in de geschiedenis geboekt zou worden. Urdaneta's route zou tot in de 17e eeuw gebruikt worden door de Manillagaljoenen die 1 of 2 maal per jaar heen en weer voeren tussen de Filipijnse kolonie en Nieuw-Spanje.

Korte tijd na zijn aankomst in Nieuw-Spanje, reisde Urdaneta door naar Spanje, waar hij verslag deed aan koning Filips II.

Een paar jaar later stierf Andrés de Urdaneta in het Augustijner klooster in Mexico-Stad.

Bronnen, noten en/of referenties

Roces, A.R., (1977) Filipino heritage, The making of a nation, Volume 4:The Spanish colonial period (16th century), The day of the Conquistador, Lahing Pilipino Publishing Inc., Philippines.

Zie de categorie Andrés de Urdaneta van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-[[Image:Urdaneta marinela txikia.jpg|thumb|right|Andrés de Urdaneta]]
+[[Bestand:Andres de Urdaneta.jpg|thumb|Andrés de Urdaneta]]
-'''Andrés de Urdaneta''' ([[1508]] - [[3 juni]] [[1568]]), [[Mexico-stad]]) was een [[Spanje|Spaanse]] [[frater (religieus)|broeder]] van de kloosterorde van de [[Augustijnen (kloosterorde)|Augustijnen]] en een ontdekkingsreiziger die een belangrijke rol speelde bij de kolonisatie van de [[Filipijnen]] door het ontdekken van de oostwaartse zeilroute over de [[Grote Oceaan]] naar [[Nieuw-Spanje]].
+'''Andrés de Urdaneta''' ([[Ordizia]], [[30 november]] [[1498]] – [[Mexico-Stad]], [[3 juni]] [[1568]]) was een [[Spanje|Spaanse]] [[frater (religieus)|broeder]] van de kloosterorde van de [[Augustijnen (kloosterorde)|augustijnen]] en een ontdekkingsreiziger die een belangrijke rol speelde bij de kolonisatie van de [[Filipijnen]] door het ontdekken van de oostwaartse zeilroute over de [[Grote Oceaan]] naar [[Nieuw-Spanje]].
 == Expeditie van Loaísa ==
-Urdaneta werd geboren in [[Villafranca]] in de [[Baskenland|Baskische]] provincie [[Gipuzkoa]] in [[Spanje]]. In 1525 monsterde hij aan voor de expeditie van [[García Jofre de Loaísa]] naar de [[Molukken]]. Van de zeven schepen in de vloot die op 24 juli 1525 vertrok bereikte slechts het vlaggeschip ''Santa Maria de la Victoria'' de eindbestemming. Loaísa was onderweg overleden, net als diens opvolger [[Juan Sebastián Elcano]]. De 25 opvarenden, waaronder Urdaneta werden bij aankomst gevangen genomen door de [[Portugal|Portugezen]], die vanuit hun in het westen gelegen posten naar de eilanden waren getrokken. Urdaneta en enkele anderen wisten na verloop van tijd echter te ontsnappen en keerden pas 11 jaar later terug in Europa. Tijdens de acht jaar op de specerij-eilanden deed Urdaneta belangrijke ervaring op, die hem later van pas zou komen bij nieuwe Spaanse expeditie naar deze regio in 1564-65. Zo leerde hij er diverse van de lokale talen en deed hij veel ervaring op als navigator.
+Urdaneta werd geboren in de [[Baskenland|Baskische]] provincie [[Gipuzkoa]] in [[Spanje]]. In 1525 monsterde hij aan voor de expeditie van [[García Jofre de Loaísa]] naar de [[Molukken]]. De vloot voer via de door [[Ferdinand Magellaan]] ontdekte [[Straat Magellaan|zeestraat]] ten zuiden van Zuid-Amerika. Van de zeven schepen, die op 24 juli 1525 vertrokken, bereikte slechts het vlaggenschip ''Santa Maria de la Victoria'' de eindbestemming. Loaísa was onderweg overleden, net als diens opvolger [[Juan Sebastián Elcano]]. De 25 opvarenden, waaronder Urdaneta werden bij aankomst gevangengenomen door de [[Portugal|Portugezen]], die vanuit hun in het westen gelegen posten naar de eilanden waren getrokken. Urdaneta en enkele anderen wisten na verloop van tijd echter te ontsnappen en keerden pas 11 jaar later terug in Europa. Tijdens de acht jaar op de specerij-eilanden deed Urdaneta belangrijke ervaring op, die hem later van pas zou komen bij een nieuwe Spaanse expeditie naar deze regio in 1564-65. Zo leerde hij er diverse van de lokale talen en deed hij veel ervaring op als navigator.
-Bij zijn terugkeer werd Urdaneta ontvangen door de koning van Spanje [[Karel V van het Heilige Roomse Rijk|Karel V]]. Erg rijkelijk beloond voor zijn inzet tijdens de expeditie werd hij echter niet en de erkenning van zijn prestaties ter plekke kwam pas veel later. Op [[16 oktober]] vertrok hij vanuit Sevilla richting [[Nieuw-Spanje]] waar hij na zijn aankomst werd benoemd als ''corregidor'' (district officier) van 150 soldaten van de infanterie. Weer later werd hij bevorderd tot ''visitador''.(supervisor).
+Bij zijn terugkeer werd Urdaneta ontvangen door koning [[keizer Karel V|Karel I van Spanje]]. Rijkelijk beloond voor zijn inzet tijdens de expeditie werd hij echter niet en de erkenning van zijn prestaties ter plekke kwam pas veel later. Op [[16 oktober]] vertrok hij vanuit Sevilla richting [[Nieuw-Spanje]] waar hij na zijn aankomst werd benoemd als ''corregidor'' (district officier) van 150 soldaten van de infanterie. Weer later werd hij bevorderd tot ''visitador''.(supervisor).
 In [[1544]] werd Andrés de Urdaneta aangesteld als admiraal van een vloot met bestemming Peru. Deze expeditie faalde echter en bij terugkeer besloot Urdaneta in [[1552]] toe te treden tot de kloosterorde van de [[Augustijnen (kloosterorde)|Augustijnen]].
 == Expeditie van Lopez de Legazpi ==
-Het was koning [[Karel V van het Heilige Roomse Rijk|Karel V]] zelf die Urdaneta vroeg om mee te gaan op de expeditie van [[Miguel López de Legazpi]], die als doel had de kolonisatie van de Filipijnen. Op [[21 november]] [[1564]] zeilde de vijf schepen en 500 soldaten, uit de haven van Barra de Navidad in het Mexicaanse Jalisco. Op [[13 februari]] van het jaar daarop arriveerden ze op [[Cebu (eiland)|Cebu]].
+Het was de koning zelf die Urdaneta vroeg om mee te gaan op de expeditie van [[Miguel López de Legazpi]], die de kolonisatie van de Filipijnen als doel had. Op [[21 november]] [[1564]] zeilden de vijf schepen en 500 soldaten, uit de haven van Barra de Navidad in het Mexicaanse Jalisco. Op [[13 februari]] van het jaar daarop arriveerden ze op [[Cebu (eiland)|Cebu]].
-[[Afbeelding:Diario de Andrés de Urdaneta.0102.JPG|thumb|Het dagboek van Urdaneta]]
+[[Bestand:Diario de Andrés de Urdaneta.0102.JPG|thumb|Het dagboek van Urdaneta]]
-Een paar maanden later reeds, op [[1 juni]] [[1565]] vertrok Andrés de Urdaneta op bevel van Legazpi al weer richting Mexico met als doel het vinden van een goede ''tornaviaje'' (terugkeer route). Zo'n zeil route om terug te keren naar [[Nieuw-Spanje]] was belangrijk, omdat zonder een regelmatige verbinding met [[Nieuw-Spanje]], voor het aanvoeren van versterkingen en goederen, de kolonisatie van de Filipijnen onmogelijk zou kunnen slagen. Met zijn enorme kennis van de navigatie over de [[Grote Oceaan]] slaagde Urdaneta er in om deze terugkeer route te vinden. Hiervoor voer hij noordwaarts tot zo'n 36 graden [[noorderbreedte]], waar het door de overwegend westelijke winden mogelijk was om de Grote Oceaan over te steken. Na een reis van 130 dagen en 20.000 kilometer arriveerde het schip van Urdaneta op [[8 oktober]] [[1565]] in de haven van [[Acapulco de Juárez|Acapulco]]. In Acapulco ontdekte Urdanate dat hij niet de eerste was die de oostelijke zeilroute had ontdekt. [[Alonso de Arellano]] een gedeserteerd lid van de expeditie was reeds in augustus aangekomen in [[Nieuw-Spanje]]. Zijn aantekeningne waren echter veel minder goed en nauwkeurig dan die van Urdaneta, zodat deze de geschiedenis is zou gaan als de ontdekker van de oostelijke zeilroute. Urdaneta's route zou tot in de 17e eeuw gebruikt worden door de [[Manillagaljoen]]en die 1 of 2 maal per jaar heen en weer voeren tussen de Filipijnse kolonie en [[Nieuw-Spanje]].
+Een paar maanden later reeds, op [[1 juni]] [[1565]] vertrok Andrés de Urdaneta op bevel van Legazpi alweer richting Mexico met als doel het vinden van een goede ''tornaviaje'' (terugkeerroute). Zo'n zeilroute om terug te keren naar [[Nieuw-Spanje]] was belangrijk, omdat zonder een regelmatige verbinding met [[Nieuw-Spanje]], voor de aanvoer van versterkingen en goederen, de kolonisatie van de Filipijnen onmogelijk zou kunnen slagen. Met zijn enorme kennis van de navigatie over de [[Grote Oceaan]] slaagde Urdaneta er in om deze terugkeerroute te vinden. Hiervoor voer hij noordwaarts tot zo'n 36 graden [[noorderbreedte]], waar het door de overwegend westelijke winden mogelijk was om de Grote Oceaan over te steken. Na een reis van 130 dagen en 20.000 kilometer arriveerde het schip van Urdaneta op [[8 oktober]] [[1565]] in de haven van [[Acapulco de Juárez|Acapulco]]. In Acapulco ontdekte Urdanate dat hij niet de eerste was die de oostelijke zeilroute had ontdekt. [[Alonso de Arellano]], een gedeserteerd lid van de expeditie, was reeds in augustus aangekomen in [[Nieuw-Spanje]]. Zijn aantekeningen waren echter veel minder goed en nauwkeurig dan die van Urdaneta, zodat deze als de ontdekker van de oostelijke zeilroute in de geschiedenis geboekt zou worden. Urdaneta's route zou tot in de 17e eeuw gebruikt worden door de [[Manillagaljoen]]en die 1 of 2 maal per jaar heen en weer voeren tussen de Filipijnse kolonie en [[Nieuw-Spanje]].
-Korte tijd na zijn aankomst in Nieuw-Spanje, reisde Urdaneta door naar Spanje, waar hij verslag deed aan de koning, [[Filips II van Spanje|Filips II]].
+Korte tijd na zijn aankomst in Nieuw-Spanje, reisde Urdaneta door naar Spanje, waar hij verslag deed aan koning [[Filips II van Spanje|Filips II]].
-Een paar jaar later stierf Andrés de Urdaneta in het Augustijner klooster in [[Mexico-stad]].
+Een paar jaar later stierf Andrés de Urdaneta in het Augustijner klooster in [[Mexico-Stad]].
+{{Appendix|2=
-== Referenties ==
-Roces, A.R., (1977) ''Filipino heritage, The making of a nation, Volume 4:The Spanish colonial period (16th century), The day of the Conquistador'', Lahing Pilipino Publishing Inc., Philippines.
+* Roces, A.R., (1977) ''Filipino heritage, The making of a nation, Volume 4:The Spanish colonial period (16th century), The day of the Conquistador'', Lahing Pilipino Publishing Inc., Philippines.
+}}
+{{Commonscat}}
-[[Categorie:Spaans ontdekkingsreiziger|Urdaneta, Andrés de]]
+{{Bibliografische informatie}}
-[[Categorie:Persoon in de Spaans koloniale Filipijnen|Urdaneta, Andrés de]]
-[[Categorie:Augustijnen]]
+{{DEFAULTSORT:Urdaneta, Andres de}}
-[[ar:أندريس دي أوردانيتا]]
+[[Categorie:Augustijn]]
-[[cs:Andrés de Urdaneta]]
+[[Categorie:Persoon in de Spaans koloniale Filipijnen]]
-[[de:Andrés de Urdaneta]]
+[[Categorie:Spaans ontdekkingsreiziger]]
-[[en:Andrés de Urdaneta]]
+[[Categorie:Ontdekkingsreiziger van Oceanië]]
-[[es:Andrés de Urdaneta]]
-[[eu:Andres Urdaneta]]
-[[fr:Andrés de Urdaneta]]
-[[it:Andrés de Urdaneta]]
-[[ja:アンドレス・デ・ウルダネータ]]
-[[no:Andrés de Urdaneta]]
-[[pl:Andrés de Urdaneta]]
-[[pt:Andrés de Urdaneta]]
-[[ru:Урданета, Андрес]]
-[[sl:Andrés de Urdaneta]]
-[[sv:Andrés de Urdaneta]]
-[[tl:Andrés de Urdaneta]]
-[[uk:Андрес де Урданета]]