Holset: verschil tussen versies
+link naar Aggene Banket |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 22: | Regel 22: | ||
'''Holset''' ([[Limburgs]]: ''Hozelt'') is een [[dorp]] in het zuiden van de [[Nederland]]se provincie [[Limburg (Nederland)|Limburg]]. Het dorp behoort tot de [[Vaals (gemeente)|gemeente Vaals]] en telt ongeveer 160 inwoners. |
'''Holset''' ([[Limburgs]]: ''Hozelt'') is een [[dorp]] in het zuiden van de [[Nederland]]se provincie [[Limburg (Nederland)|Limburg]]. Het dorp behoort tot de [[Vaals (gemeente)|gemeente Vaals]] en telt ongeveer 160 inwoners. |
||
==Natuur en landschapg== |
|||
==Ligging== |
|||
Het dorp ligt op een heuvelrug die zich uitstrekt vanaf het ten zuiden van het dorp gelegen [[Vijlenerbos]] tot aan [[Lemiers]], waarbij de heuvelrug geleidelijk aan steeds verder afloopt. Deze heuvelrug scheidt de ten westen van het dorp gelegen [[Hermansbeek]] van de ten oosten gelegen [[Zieversbeek]]. Beide monden bij Lemiers uit in de [[Selzerbeek]]. |
Het dorp ligt op een heuvelrug die zich uitstrekt vanaf het ten zuiden van het dorp gelegen [[Vijlenerbos]] tot aan [[Lemiers]], waarbij de heuvelrug geleidelijk aan steeds verder afloopt. Deze heuvelrug scheidt de ten westen van het dorp gelegen [[Hermansbeek]] van de ten oosten gelegen [[Zieversbeek]]. Beide monden bij Lemiers uit in de [[Selzerbeek]]. De hoogte van Holset bedraagt ongeveer 190 meter. |
||
==Geschiedenis== |
==Geschiedenis== |
||
Regel 36: | Regel 36: | ||
In 1665 bestond Holset uit 14 families en 73 personen. Bij een [[volkstelling]] in 1807 had Holset 40 huizen en 240 inwoners. |
In 1665 bestond Holset uit 14 families en 73 personen. Bij een [[volkstelling]] in 1807 had Holset 40 huizen en 240 inwoners. |
||
==Bezienswaardigheden== |
|||
==Monumenten== |
|||
Holset telt 9 [[rijksmonument]]en, waaronder diverse [[vakwerk (wandconstructie)|vakwerkboerderijen]] en enkele [[Grafheuvels Vijlenerbos|grafheuvels in het Vijlenerbos]]. |
Holset telt 9 [[rijksmonument]]en, waaronder diverse [[vakwerk (wandconstructie)|vakwerkboerderijen]] en enkele [[Grafheuvels Vijlenerbos|grafheuvels in het Vijlenerbos]]. |
||
*Op een heuvel in het centrum van Holset, waar tevens enkele wegen samenkomen, ligt de [[H.H. Lambertus en Genovevakerk]] die gewijd is aan de heilige [[Lambertus van Maastricht]] en [[Genoveva van Parijs]]. |
|||
⚫ | |||
*Aan de voet van de [[kerkheuvel]] ligt de [[Lambertusbron (Holset)|Lambertusbron]]. |
|||
*Historische boerderijen: |
|||
{{Zie hoofdartikel|H.H. Lambertus en Genovevakerk}} |
|||
**''Hoeve Einrath'', aan Holset 57, hoeve van het voormalige kasteel [[Alte Burg]], 16e-18e eeuw. |
|||
**Boerderij ''Winnebroek'', aan Holset 96, vakwerkhoeve van 18e en 19e eeuw. |
|||
**''Panhuis'', aan Holset 24, een aantal 18e en 19e eeuwse panden in vakwerk en breuksteen, gegroepeerd om een binnenplaats. |
|||
*Woonhuizen aan Holset 48, Holset 50, Holset 52-54, 18e eeuws en ouder. |
|||
;Zie ook: |
|||
⚫ | |||
<gallery perrow=4> |
<gallery perrow=4> |
||
Bestand:Kerk Holset copy.jpg|Kerk van Holset |
Bestand:Kerk Holset copy.jpg|Kerk van Holset |
Versie van 6 sep 2017 23:00
Dorp in Nederland | |||
---|---|---|---|
Situering | |||
Provincie | Limburg | ||
Gemeente | Vaals | ||
Coördinaten | 50° 48′ NB, 5° 59′ OL | ||
Algemeen | |||
Inwoners | 160 | ||
Woonplaats (BAG) | Lemiers | ||
|
Holset (Limburgs: Hozelt) is een dorp in het zuiden van de Nederlandse provincie Limburg. Het dorp behoort tot de gemeente Vaals en telt ongeveer 160 inwoners.
Natuur en landschapg
Het dorp ligt op een heuvelrug die zich uitstrekt vanaf het ten zuiden van het dorp gelegen Vijlenerbos tot aan Lemiers, waarbij de heuvelrug geleidelijk aan steeds verder afloopt. Deze heuvelrug scheidt de ten westen van het dorp gelegen Hermansbeek van de ten oosten gelegen Zieversbeek. Beide monden bij Lemiers uit in de Selzerbeek. De hoogte van Holset bedraagt ongeveer 190 meter.
Geschiedenis
Holset is waarschijnlijk ontstaan als een vroegmiddeleeuwse ontginningsnederzetting in bebost gebied. De naam zou zijn afgeleid van hulisetum, hulstbos.
Omstreeks 1338 trouwde Johan Corsselaar, een bastaardzoon van hertog Jan II van Brabant, met Catharina van Holsit, de dochter van Thomas I van Holsit uit het geslacht Julémont. Enkele jaren later, in 1344, kocht deze Johan het Kasteel Wittem voor 2.300 gulden van Gerard van Julémont, een verwant van zijn echtgenote. Sindsdien mocht Johan zich heer van Wittem noemen.
In 1626 wordt de dan nieuw opgerichte heerlijkheid Holset en Vaals door de koning van Spanje, landsheer van 's-Hertogenrade, verkocht aan Adolf Bertolf van Belven. Onder protest van heer Johan Wilhelm van Schwarzenberg komt de heerlijkheid ruim 30 jaar later, in 1656, onder bestuur van de Staatse drossaart van 's-Hertogenrade.
In Holset waren oorspronkelijk twee schepenbanken: die van Holset en die van de heerlijkheid Einrade. De schepenbank van Holset was de hoofdbank voor zowel Einrade als Vaals en Vijlen en hield zitting in de "Hall" (in 1634 voor het eerst vermeld). De herinnering aan deze schepenbank leeft voort in de aanduiding Aggene Banket van de hoeve bij de Oude Akerweg.
In 1665 bestond Holset uit 14 families en 73 personen. Bij een volkstelling in 1807 had Holset 40 huizen en 240 inwoners.
Bezienswaardigheden
Holset telt 9 rijksmonumenten, waaronder diverse vakwerkboerderijen en enkele grafheuvels in het Vijlenerbos.
- Op een heuvel in het centrum van Holset, waar tevens enkele wegen samenkomen, ligt de H.H. Lambertus en Genovevakerk die gewijd is aan de heilige Lambertus van Maastricht en Genoveva van Parijs.
- Aan de voet van de kerkheuvel ligt de Lambertusbron.
- Historische boerderijen:
- Hoeve Einrath, aan Holset 57, hoeve van het voormalige kasteel Alte Burg, 16e-18e eeuw.
- Boerderij Winnebroek, aan Holset 96, vakwerkhoeve van 18e en 19e eeuw.
- Panhuis, aan Holset 24, een aantal 18e en 19e eeuwse panden in vakwerk en breuksteen, gegroepeerd om een binnenplaats.
- Woonhuizen aan Holset 48, Holset 50, Holset 52-54, 18e eeuws en ouder.
- Zie ook
- [[Lijst van rijksmonumenten in Holset}}
-
Kerk van Holset
-
Pastorie
-
Beeldje in nis
-
Wegkruis zuidzijde dorp
-
Hoeve Einrade
-
Holset 24
-
Holset 48
-
Holset 54
Literatuur
- J.F. van Agt - De Nederlandse Monumenten van Geschiedenis en Kunst, Zuid-Limburg, Vaals, Wittem en Slenaken (1983).
- P.J. Margry - "Holset" in Bedevaartplaatsen in Nederland-Limburg (2000).