Decennium
Een decennium (meervoud: decennia of decenniën) is een periode van tien jaar. Het woord is afkomstig van het Latijnse decem, dat tien betekent, in combinatie met annus voor jaar.
Hetzelfde Latijnse woord decem geeft aanleiding tot een andere aanduidingen van tijd:
Het woord komt ook terug in het SI-voorvoegsel deci.
Bij het indelen van de tijd in aansluitende perioden van 10 jaar zijn er twee voor de hand liggende systemen:
- Als decennium worden de vanaf het begin aaneensluitende en opeenvolgende perioden van 10 jaren beschouwd. Hoewel onze jaartelling niet op die dag begonnen is, is terugrekenend 1 januari van het jaar 1 de eerste dag. De eerste periode van 10 jaren, het eerste decennium, van onze jaartelling is dus de periode bestaande uit de jaren 1 tot en met 10. Er zijn inmiddels 201 perioden van 10 jaren verstreken en het huidige decennium, het tweede decennium van de 21e eeuw, is de periode van 2011 tot en met 2020.
- Een periode van 10 aaneensluitende jaren waarvan het eerste jaartal eindigt op een 0, wordt ook wel als decennium beschouwd. Het eerste decennium van onze jaartelling bestaat dan uit de jaren 10 tot en met 19. Zo'n decennium is bijvoorbeeld ook de periode met de jaren 2010 tot en met 2019, de "jaren 10" van de 21e eeuw. Alle artikelen over de decennia in deze encyclopedie hebben betrekking op deze indeling, bijvoorbeeld 2010-2019.
Naar analogie zijn er bij het indelen van de tijd in aansluitende perioden van 100 jaar (eeuw) en 1000 jaar (millennium) ook steeds twee voor de hand liggende systemen. Bij een consequente keuze van het systeem is er bij een millenniumwisseling tevens een eeuwwisseling, en bij een eeuwwisseling tevens een decenniumwisseling.
Trivia
De leeftijd in hele jaren van personen en objecten wordt gerekend als het aantal volbrachte jaren. Een leeftijd 0 jaar betekent dat het eerste levensjaar nog niet geëindigd is. Het eerste decennium van de leeftijden bestaat weliswaar uit het eerste tot en met het tiende levensjaar, maar betreft dus de leeftijden 0 t/m 9. Zo bestaat het tweede decennium van een leven uit de leeftijden 10 tot en met 19, wat de levensjaren 11 tot en met 20 inhoudt.
Decennia met een naam
- Het Interbellum, de periode tussen de twee wereldoorlogen, bestond uit twee decennia:
- de Roaring Twenties (1920-1929) gevolgd door
- de Grote Depressie (1930-1939)
Zie ook het is een jaar van 2000
- 10 (getal)
- Jaar
- Eeuw
- Millennium
- Millenniumkwestie.
- Lijst van decennia, voor overzichten van de decennia volgens de gangbare methode ("jaren '50" = 1950 - 1959)
- Lijst van eenheden van tijd