Noord-Transsylvanië

Roemenië in 1940 met Noord-Transsylvanie in geel aangegeven

Viering in Boekarest van de terugkeer van Noord-Transsylvanië in Roemeense handen, maart 1945

Noord-Transsylvanië (Roemeens: Transilvania de Nord of Ardealul de Nord) is een deel van Transsylvanië, gesitueerd in het huidige noorden van Roemenië. De bevolking bestaat voornamelijk uit Roemenen en Hongaren.

De regio werd vanaf 1918 door bezetting van het Roemeense leger, en daarna vanaf 1920 dankzij het verdrag van Trianon onderdeel van Roemenië. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het gebied in 1940 door de Tweede Scheidsrechterlijke Uitspraak van Wenen na 22 jaar weer onderdeel van Hongarije. In totaal ging het om 43.104 km² (ter vergelijking: dit is circa de oppervlakte van Nederland). Het gebied omvatte onder meer het Szeklerland en de steden Oradea en Cluj-Napoca die in die tijd allemaal een Hongaarse meerderheid van de bevolking kenden.

Tijdens het Hongaarse bewind vluchtten circa 200.000 Roemenen naar het overgebleven deel van Roemenië. Omgekeerd kwamen er ook circa 200.000 Hongaren uit Zuid-Transsylvanië naar Hongarije.

In 1944 viel het gebied weer in Roemeense handen en is tot op de dag van vandaag onderdeel van deze staat.

Bevolking

In 1930 voerde de Roemeense regering een volkstelling uit. Op basis hiervan bleek het gebied 2.395.153 te hebben met de onderstaande samenstelling van de bevolking:

Bevolking van Noord-Transsylvanië tijdens de Roemeense volkstelling van 1930:

Etnische kaart

Kaart Hongarije tijdens de Tweede Wereldoorlog

Kaart van de spoorlijn

Historische provincies van Roemenië	Bevolking	Roemenen	Hongaren	Duitsers	Joden	Overig
Bihor (gedeeltelijk)	305,548	136,351	130,127	2,101	20,420	16,549
Ciuc	145,806	20,976	120,627	439	2,383	1,381
Cluj (gedeeltelijk)	256,651	141,607	85,284	2,669	16,057	11,034
Maramureș	161,575	93,207	11,174	3,239	33,828	20,127
Mureș (gedeeltelijk)	269,738	115,773	121,282	11,271	9,848	11,564
Năsăud	145,574	103,897	7,488	21,211	6,450	6,528
Odorhei (gedeeltelijk)	121,984	5,430	112,375	454	1,250	2,475
Sălaj	343,347	192,821	107,662	16,010	13,380	13,474
Satu Mare	294,875	178,523	74,191	9,530	23,967	8,664
Someș	219,355	169,942	33,870	351	10,546	4,646
Trei Scaune (gedeeltelijk)	127,769	17,505	105,834	760	707	2,963
Târnava Mică en Târnava Mare (gedeeltelijk)	2,931	401	1,642	659	49	180
Totaal Noord-Transsylvanië	2,395,153	1,176,433	911,556	68,694	138,885	99,585
Procent	100 %	49,11 %	38,05 %	2,86 %	5,79 %	4,15 %

In 1941 voerde de Hongaarse regering een volkstelling uit. Hieruit bleek dat het gebied 2.577.260 inwoners had. Etnisch was er sprake van de volgende verdeling:

• Hongaren 1.380.507 (53,6%)
• Roemenen 1.029.469 (39,9%)
• Duitsers 44.686 (1,7%)
• Overigen 122.598 (4,8%)

De bovenstaande cijfers zijn waarschijnlijk onder druk ontstaan. In 1930 waren er in de Roemeense volkstelling 468.000 Hongaren minder. Het is mogelijk dat etnisch gemengde gezinnen zich aanpasten aan de regerende macht, ook verklaarden de meeste Joden te behoren tot de Hongaarse bevolking. Verder was er sprake van Hongaarse vluchtelingen uit het zuiden van Transsylvanië. Dit waren er naar schatting 100.000 (nog eens 100.000 gingen naar andere delen van Hongarije). Ongeveer 200.000 Roemenen verlieten het gebied na 1940.

In 1941 verbleven er in Zuid-Transsylvanië ook nog eens ruim 188.000 Hongaren volgens de Roemeense volkstelling die daar meer dan 10% van de bevolking vormden.

Infrastructuur

Het aan Hongarije toegewezen gebied was aan de zuidzijde zo begrensd dat de spoorlijn tussen Kolozsvár en Marosvásárhely in handen was gebleven van Roemenië. De Hongaarse Koninklijke Spoorwegen besloten daarop om een nieuwe spoorlijn te bouwen tussen Szeretfalva en Déda om zo een verbinding te maken tot het spoornetwerk in het Szeklerland en het overige spoornet van Hongarije. (Hongaars: Szeretfalva–Déda-vasútvona; Roemeens: Calea ferată Sărățel–Deda). De lijn werd gebouwd tussen 1940 en 1942 en in dat jaar in gebruik genomen. Sărățel en Deda zijn sindsdien verbonden, de spoorlijn wordt tegenwoordig geëxploiteerd door de Roemeense spoorwegen.

Bronnen, noten en/of referenties