Westerend (Waadhoeke)

**Westerend**
Buurtschap in Nederland
	;
Situering
Provincie	Friesland
Gemeente	Waadhoeke
Coördinaten	53° 10′ NB, 5° 36′ OL
Overig
Woonplaats (BAG)	Welsrijp
Belangrijke verkeersaders
Foto's
	Boerderij aan de Westerein 5 in 2023
Portaal	Nederland ; Friesland

Westerend (Fries: Westerein) is een buurtschap in de gemeente Waadhoeke, in de Nederlandse provincie Friesland. Het is gelegen ten noordoosten van Tzum en ten westen van Welsrijp. De bewoningskern van de buurtschap ligt aan de Westerein en Plattedijk. Naast deze omvat het ook de bewoning aan de Suderpolderwei langs de N384 en het Frentsjerterpaed binnen het dorpsgebied van Welsrijp.

In de noordoostelijke hoek langs de Franekervaart is de buurtschap Het Hooghout gelegen. De buurtschap Westerend zelf liep van oorsprong ook tot aan de Franekervaart even ten zuidoosten van Het Hooghout tegenover Welsrijp, maar door de aanleg van de N384 is de fysieke grens wat opgeschoven, net voorbij de N384 staat het plaatsnaambord van de buurtschap. Volgens allecijfers.nl, op basis van het kadaster- en CBS-gegevens waren er in 2024 een 22 adressen in Westerend. Bij de volkstelling van 1840 omvatte het 12 huizen en 69 inwoners.

Geschiedenis

De buurtschap is gelegen in een kleiterpenlandschap, Welsrijp en Westerend vormen halfopen landschap waarvan hun kern op een kwelderwal is gelegen. De buurtschap is ontstaan aan de westkant van de terp van Welsrijp. Aan de (noord)oostelijke kant was later ook de buurtschap Oosterend ontstaan. Zowel Westerend als Oosterend werden opgenomen in het dorpswapen van Welsrijp, de zilveren randen verwijzen naar de twee omdat het uit uitburen zijn van Welsrijp. In 1543 werd de buurtschap vermeld als Westeyndt en rond 1700 werd het aangeduid als Westerend op een kaart.

De buurtschap heeft heeft een eigen kerk gehad. In 1883 werd er een gebouw gebouwd aan de Westerein 17. Het zou pas in 1898 een kerk geworden zijn. De kerk stond bekend als het Terpstrakerkje. Het is onder meer een Vrije Baptistenkerk geweest. In 1970 sloot de kerk waarna het gebouw is omgebouwd tot een woning. Verder kent de buurtschap sinds 1971 een rijksmonument. Het zou gaan om de kop-hals-rompboerderij uit 1870 gelegen aan de Westerein 20. Aan de Westerein 5 staat er een krimpenboerderij^[1] met een onderkelderd voorhuis uit 1875, al zegt het kadaster 1900.

In 2016 duidde de Nieuwe encyclopedie van Fryslân als een van de buurtschappen van Welsrijp.

Bronnen, noten en/of referenties