Naar inhoud springen

Biënnale van Venetië

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interieur van het Duitse paviljoen in 2012
Het Zuid-Koreaanse paviljoen in 2012
Een bezoeker van de Biënnale van Venetië in 2001
Ingang van het Nederlandse Rietveldpaviljoen, 2012
Vacant NL, architectuurbiënnale 2010
Deel van de installatie van Mark Manders in 2013

De Biënnale van Venetië (Italiaans: Biennale di Venezia) is een toonaangevende internationale kunstmanifestatie die sinds 1895 tweejaarlijks in de zomermaanden van juni tot november, in Venetië wordt gehouden. Daarom noemt men het een biënnale. Het jaarlijkse Filmfestival van Venetië "Mostra Internazionale d'Arte Cinematografica" wordt gehouden sinds 1932 en is organisatorisch een onderdeel van dit 'instituut'.

Achtentwintig landen onderhouden op een speciaal areaal, de Giardini in het stadsdeel Castello, hun eigen tentoonstellingsgebouw. De Nederlandse bijdrage wordt steeds ondergebracht in het speciaal daarvoor gebouwde Rietveldpaviljoen. Ook België heeft een eigen paviljoen. Landen die geen eigen paviljoen hebben, brengen hun tentoonstelling onder in verschillende gebouwen verdeeld over de stad. Behalve de afvaardigingen die door de deelnemende landen zelf worden uitgekozen, is er in de Arsenale een samengestelde thematentoonstelling, die door een curator wordt samengesteld. In navolging van de kwaliteitsbeoordeling bij het filmfestival wordt ook op de kunstbiënnale een 'Gouden Leeuw' uitgereikt ter bekroning van de meest gewaardeerde bijdrage.

Geschiedenis

[bewerken | brontekst bewerken]

De eerste Biënnale van Venetië werd in 1895 gehouden: dit vond plaats in het Caffè Florian op het San Marcoplein. In de oorlogsjaren waren er langere tussenpauzes. Er is tegenwoordig een onderscheid aangebracht in de verschillende kunstdisciplines: beeldende kunst, architectuur, muziek, theater en dans. De kunstbiënnale wordt in de oneven jaren gehouden en de architectuurbiënnale in de even jaren. Het filmfestival wordt jaarlijks gehouden.

In 1920 was de Zwitserse kunstschilderes Martha Stettler de eerste vrouw die exposeerde op de Biënnale van Venetië.[1]

Overzicht

[bewerken | brontekst bewerken]
36e Biënnale

De Biënnale werd gehouden tussen 16 juni en 1 oktober 1972 met 32 deelnemende landen. Daarnaast waren er speciale tentoonstellingen: Meesterwerken van de 20e-eeuwse schilderkunst 1900-1945 (Museo Correr), Hedendaagse grafiek (Museo d'Arte Moderna), hedendaagse beeldhouwkunst (Palazzo Ducale en verspreid over de stad) en Aspecten van de hedendaagse Italiaanse beeldhouwkunst (Biënnaleterrein).[2]

50e Biënnale

In 2003 vond de 50e tentoonstelling plaats met als thema Dreams & Conflicts.

52e Biënnale

In 2007 was het thema Think with the Senses – Feel with the Mind: Art in the Present Tense.

53e Biënnale

In 2009 was het thema Making Worlds en was de curator de Zweed Daniel Birnbaum, rector van de Städelschule in Frankfurt.

54e Biënnale

In 2011 werd de tentoonstelling samengesteld door de Zwitserse Bice Curiger (directeur van de Fondation Vincent van Gogh in Arles) onder de titel ILLUMInations.[3]

55e Biënnale

In 2013 met de Italiaanse directeur Massimiliano Gioni kreeg de Biënnale als thema Il Palazzo Enciclopedico.

56e Biënnale

In 2015 werd de tentoonstelling voorbereid door hoofdcurator Okwui Enwezor.

57e Biënnale

Het thema in 2017 luidde Viva arte viva, de curator was Christine Macel (curator van het Centre Pompidou in Parijs)

58e Biënnale

In 2019 was het thema May you live in interesting times, met curator Ralph Rugoff (directeur van de Hayward Gallery in Londen).

Belgisch paviljoen

[bewerken | brontekst bewerken]

Het Belgisch paviljoen in de Giardini is het oudste van de landenpaviljoenen. Het was in 1907 het enige, twee jaar later volgden de paviljoenen van het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Het Belgisch paviljoen werd naar een ontwerp van de Brusselse architect Léon Sneyers in 1907 opgeleverd. Henri Fierens-Gevaert, de toenmalig commissaris-generaal van de Belgische delegatie, had daartoe het initiatief genomen. Het paviljoen was een gesloten kruisvormig blok, waarbinnen zalen met verschillende grootte waren gecreëerd. De zalen werden met natuurlijk bovenlicht verlicht, wat een ideale lichtinval voor de kunst aan de zaalwanden opleverde. De voorgevel kreeg een vooruitspringende toegangspartij waar beeldhouwwerk van George Minne en fresco's van Emile Fabry werden tentoongesteld. In de hal hingen schilderijen van Fernand Khnopff. In 1929 werd het grondig herbouwd. In 1948 volgde een volledige restauratie onder leiding van Virgillio Vallot. In 1996-1997 werd het paviljoen gerestaureerd onder leiding van Bernard en Georges Baines.

Sinds 1972 wordt het paviljoen afwisselend door de Franstalige en de Vlaamse gemeenschappen ingericht. In 1972 was het aan de Franse Gemeenschap, de daaropvolgende editie was van de Vlaamse Gemeenschap.

Belgische inzendingen

[bewerken | brontekst bewerken]

De Biënnale van 1974 ging uiteindelijk niet door uit protest tegen de Staatsgreep in Chili (1973).

Nederlands paviljoen

[bewerken | brontekst bewerken]

Het eerste Nederlandse paviljoen in de Giardini dateerde uit 1912 en was oorspronkelijk als Zweeds paviljoen ontworpen door Ferdinand Boberg. Het werd in 1914 overgenomen en werd door Nederland gebruikt tot en met de Biënnale in 1952. In 1953 werd Gerrit Rietveld belast met het ontwerpen van een nieuwe paviljoen. In 1954 was het Rietveldpaviljoen gereed. Het kreeg een eenvoudige vierkante plattegrond met slechts enkele binnenmuren, alle loodrecht op de buitenwand. Het gebouw bevat volumes van verschillende hoogtes waardoor het licht van boven kan toetreden.

Na bijna veertig jaar was het pand toe aan grondige restauratie. Het gerestaureerde paviljoen werd in juni 1995 feestelijk heropend door de toenmalige staatssecretaris van Cultuur Aad Nuis.

Nederlandse inzendingen

[bewerken | brontekst bewerken]

Sinds 1995 is de Mondriaan Stichting, nu Mondriaan Fonds, verantwoordelijk voor de Nederlandse inzending naar de Biënnale van Venetië en deze instelling benoemt voor iedere inzending een curator. Deelnemende kunstenaars en curatoren voor Nederland waren:

Luxemburgs paviljoen

[bewerken | brontekst bewerken]

In 1956 nam Luxemburg voor het eerst deel aan Venetië, met schilder Joseph Kutter en beeldhouwer Auguste Trémont. De volgende keer dat het land deelnam was pas in 1988. In 2003 won Luxemburg de Gouden Leeuw voor de beste nationale bijdrage, met werk van Su-Mei Tse.[4]

Luxemburgse inzendingen

[bewerken | brontekst bewerken]

Afbeeldingen

[bewerken | brontekst bewerken]
  • De Giardini
    De Giardini
  • Oostenrijks paviljoen, 2012
    Oostenrijks paviljoen, 2012
  • Lorenzo Quinn: This is not a game, 2011
    Lorenzo Quinn: This is not a game, 2011

Deelnemers

[bewerken | brontekst bewerken]
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie de categorie Venice Biennale van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Biënnale_van_Venetië&oldid=68455568"