Bodemwantsen

Bodemwantsen
Lygaeus equestris
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Arthropoda (Geleedpotigen) Klasse: Insecta (Insecten) Orde: Hemiptera (Halfvleugeligen) Onderorde: Heteroptera (Wantsen)
Familie
Lygaeidae Schilling, 1829
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Bodemwantsen op Wikispecies
Portaal    Biologie Insecten

Bodemwantsen of grondwantsen (Lygaeidae) vormen een grote familie van wantsen, die behoort tot de orde halfvleugeligen (Hemiptera). Er is nog onduidelijkheid over de indeling. Sommige onderfamilies zoals Rhyparochrominae en Artheneinae worden ook wel gezien als zelfstandige families, respectievelijk Rhyparochromidae en Artheneidae.

Uiterlijk

De kleine tot grote wantsen hebben een langwerpig tot langwerpig eivormig lichaam. De meeste soorten zijn donkergrijs-bruin, maar er zijn ook felgekleurde, oranje tot rode bodemwantsen met een zwart patroon. Die zijn te vinden in de onderfamilie Lygaeinae. De kop is naar voren gericht. De antennes bestaan uit vier segmenten.

Verspreiding en habitat

De bodemwantsen komen wereldwijd voor. De grote en vaak felgekleurde wantsen uit de onderfamilie Lygaeinae komen vooral voor in de tropische gebieden en subtropische gebieden, waarbij er een paar soorten zijn, die zowel in de Oude Wereld als in de Nieuwe Wereld voorkomen. De Ischnorhynchinae zijn ook vooral in de tropen verspreid. De Orsillinae hebben hun verspreidingsgebied, opvallend genoeg op de Hawaiiaanse eilanden, waar meer dan de helft van de soorten voorkomt.

Leefwijze

De meerderheid van de bodemwantsen voedt zich fytofaag met zaden en leven op de planten of op de bodem. Ze zijn vaak gespecialiseerd in bepaalde soorten planten. Er zijn enkele soorten bekend, die schadelijk kunnen zijn in de landbouw. Zo is bijvoorbeeld Nysius vinitor in Australië schadelijk voor vele landbouwgewassen, zoals citrusvruchten, wortelen, vlas en tomaat.

Taxonomie

De bodemwantsen werden voor het eerst als een familie beschreven in 1829 door Peter Samuel Schilling, hoewel enkele auteurs voor hem ze al als taxonomische groep beschouwden. De taxonomische indeling van de familie werd herhaaldelijk ingrijpend veranderd in de 20e eeuw. Henry (1997) verhief onderfamilies in de familie Lygaeidae tot families met daarboven de superfamilie Lygaeoidea. Daardoor zie je nu sommige onderfamilies als families vermeld staan. In veel toonaangevende literatuur en websites, wordt echter nog steeds de indeling in de onderfamilies aangehouden (Bijvoorbeeld in Nederlands Soortenregister en op de website British Bugs. )

Soorten waarvan het voorkomen in Nederland is vastgesteld

• Onderfamilie Artheneinae
  • Chilacis typhae
  • Holcocranum saturejae
• Onderfamilie Blissinae
  • Ischnodemus sabuleti
• Onderfamilie Cyminae
  • Cymus aurescens
  • Cymus claviculus
  • Cymus glandicolor
  • Cymus melanocephalus
• Onderfamilie Geocorinae
  • Geocoris ater
  • Geocoris grylloides
  • Geocoris megacephalus
• Onderfamilie Heterogastrinae
  • Heterogaster urticae, brandnetelwants
• Onderfamilie Ischnorhynchinae
  • Kleidocerys ericae
  • Kleidocerys privignus
  • Kleidocerys resedae, berkenwants
• Onderfamilie Lygaeinae
  • Arocatus longiceps
  • Arocatus melanocephalus
  • Arocatus roeselii
  • Horvathiolus superbus
  • Lygaeus equestris
  • Lygaeus simulans
  • Melanocoryphus albomaculatus
  • Spilostethus crudelis, een exoot
  • Spilostethus saxatilis
• Onderfamilie Orsillinae
  • Belonochilus numenius, een exoot
  • Nysius cymoides
  • Nysius ericae
  • Nysius graminicola
  • Nysius helveticus
  • Nysius huttoni
  • Nysius senecionis
  • Nysius thymi
  • Orsillus depressus
  • Ortholomus punctipennis
• Onderfamilie Oxycareninae
  • Metopoplax ditomoides
  • Metopoplax fuscinervis
  • Oxycarenus modestus
  • Oxycarenus lavaterae
  • Tropidophlebia costalis
• Onderfamilie Rhyparochrominae
  • Acompus rufipes
  • Aellopus atratus
  • Aphanus rolandri
  • Beosus maritimus
  • Drymus brunneus
  • Drymus latus
  • Drymus pilicornis

• • Drymus pumilio
  • Drymus ryeii
  • Drymus sylvaticus
  • Emblethis denticollis
  • Emblethis griseus
  • Emblethis verbasci
  • Eremocoris abietis
  • Eremocoris plebejus
  • Eremocoris podagricus
  • Gastrodes abietum
  • Gastrodes grossipes
  • Graptopeltus lynceus
  • Gonianotus marginepunctatus
  • Ischnocoris angustulus
  • Lamproplax picea
  • Lasiosomus enervis
  • Macrodema microptera
  • Megalonotus antennatus
  • Megalonotus chiragra
  • Megalonotus dilatatus
  • Megalonotus emarginatus
  • Megalonotus praetextatus
  • Megalonotus sabulicola
  • Pachybrachius fracticollis
  • Pachybrachius luridus
  • Peritrechus angusticollis
  • Peritrechus geniculatus
  • Peritrechus lundii
  • Peritrechus nubilus
  • Pionosomus varius
  • Plinthisus brevipennis
  • Plinthisus pusillus
  • Pterotmetus staphyliniformis
  • Raglius alboacuminatus
  • Rhyparochromus phoeniceus
  • Rhyparochromus pini
  • Rhyparochromus vulgaris
  • Scolopostethus affinis
  • Scolopostethus decoratus
  • Scolopostethus grandis
  • Scolopostethus pictus
  • Scolopostethus pilosus
  • Scolopostethus puberulus
  • Scolopostethus thomsoni
  • Sphragisticus nebulosus
  • Stygnocoris fuligineus
  • Stygnocoris rusticus
  • Stygnocoris sabulosus
  • Taphropeltus contractus
  • Taphropeltus hamulatus
  • Trapezonotus arenarius
  • Trapezonotus desertus
  • Trapezonotus dispar
  • Tropistethus holosericus
  • Xanthochilus quadratus

Bodemwants beschreven op Wikipedia, die buiten Nederland voorkomt:

• • Nysius wekiuicola

Externe links

• British Bugs

Bron

• (de) Ekkehard Wachmann, Albert Melber, Jürgen Deckert: Wanzen. Band 3: Pentatomomorpha I: Aradoidea (Rindenwanzen), Lygaeoidea (Bodenwanzen u. a.), Pyrrhocoroidea (Feuerwanzen) und Coreoidea (Randwanzen u. a.).

Referenties