Lijst van heersers van Bourgondië

Wapen van de Capetingse hertogen van Bourgondië

Hier volgt een lijst van koningen, hertogen en (palts)graven van Bourgondië.

Koningen van het "koninkrijk Bourgondië"

De eerste koningen van Bourgondië, waren heersers over de stammen der Bourgonden. Onder koning Gundomar II verloren de Bourgonden hun zelfstandigheid en werd het rijk ingenomen door Theodebert I in 534, het gebied werd een onderdeel van het Frankische rijk.

Periode	Naam	Opmerking
? - 406	Gibikka	Eerste bekende koning
406 - 411	Godomar	Zoon van Gebikka
406 - 436	Gundahar	Zoon van Gebikka
436 - 470	Gundioc	Zoon of familielid van Gundahar
470 - 480	Chilperik I	Broer van Gundioc
480 - 516	Gundobad	Zoon van Gundioc, regeerde samen met Chilperik II, Godegisel en Gundomar
473 - 493	Chilperik II	Zoon van Gundioc
473 - 486	Gundomar	Zoon van Gundioc
473 - 501	Godegisel	Zoon van Gundioc
516 - 524	Sigismund	Zoon van Gundobad
524 - 534	Gundomar II	Laatste koning, broer van Sigismund

Frankisch deelrijk Bourgondië

Het Frankische deelrijk van Bourgondië ontstond na de verovering van het Bourgondische koninkrijk in 534 door de Franken en was van 561 tot de fragmentatie in de 9e eeuw, een van de drie kerngebieden van het Frankische rijk.

Eerst verdeelden de drie heersende Frankische koningen Chlotarius I, zijn broer Childebert I en hun neef Theudebert I het Bourgondische koninkrijk onderling, evenals de rest van het Frankische koninkrijk dat gefragmenteerd was onder de erfgenamen van Clovis I. Nadat Theudebert's zoon en Childebert stierven zonder mannelijk nageslacht, viel geheel Bourgogne in 558 met Chlotarius I in het hele Frankische koninkrijk.

Periode	Naam	Opmerking
Merovingen
534–558	Childebert I	Zoon van Clovis I en de Bourgondische prinses Clothilde
558–561	Chlotharius I	Zoon van Clovis I en Clothilde
561–592	Gontram	Zoon van Chlotarius I, koning van Bourgondië, Marseille en Arles
592–595	Childebert II	Zoon van Sigebert I, kleinzoon van Chlotharius I, koning van Austrasië en Bourgondië als de geadopteerde en opvolgende zoon van zijn oom Gonthram
596–613	Theuderik II	zoon van Childebert II, Koning van Bourgondië met Orléans als hoofdstad
613-613	Sigebert II	Bastaardzoon van Theuderik II, koning van Bourgondië en van Austrasië
613–629	Chlotharius II	Zoon van Chilperik I, Kleinzoon van Chlotarius I, koning van Neustrië en Aquitanië
629–639	Dagobert	Oudste zoon van koning Chlotharius II
639–657	Clovis II	Zoon van de Dagobert I, koning van Neustrië en Bourgondië
657–673	Chlotharius III	Zoon van Clovis II, koning van Neustrië en Bourgondië. Zijn regeerperiode markeerde het definitieve einde van de volmondige Merovingische monarchie, omdat vanaf dat moment de hofmeiers (in 714 Stamvader Karel Martel van de Karolingen als opvolger van de Merovingen) de werkelijke macht gingen uitoefenden.
673-673	Theuderich II	Zoon van Clovis II, koning van Neustrië, Austrasië en Bourgondië, onttroont in 673, opnieuw op troon gezet in 675. Supervisie van hofmeier Ebroin
673–675	Childerik II	Zoon van Clovis II
675–691	Theuderik III	Opnieuw op troon gezet in 675 na overlijden childerik II, na eerder afgezet te zijn
691–695	Clovis III	Zoon van Theuderik II, ook wel Clovis IV. De hofmeier Pepijn van Herstal oefende in zijn naam de macht uit. Vanaf koning Clovis IV begonnen de hofmeiers daadwerkelijk te regeren in 's konings naam.
695–711	Childebert III	Zoon van Theuderik III. Zijn hofmeier, Pepijn van Herstal oefende in zijn naam de macht uit over Bourgondië.
711–715	Dagobert III	Zoon van Childebert III, koning van Austrasië, Neustrië en Bourgondië. Echte leiding berustte bij zijn hofmeier Pepijn van Herstal tot deze in 714 overleed. Daarna regeerde de buitenechtelijke zoon van Pepijn van Herstal, Karel Martel, de stamvader van de Karolingen.
715–720	Chilperik II	Zoon van Childerik II, koning van Neustrië en Bourgondië. Laatste Merovinger die over een zekere mate van gezag beschikte. Marionet in de handen van Karel Martel.
720–737	Theuderik IV	Zoon van koning Dagobert III, koning Austrasië, Neustrië en Bourgondië. Werd door hofmeier Karel Martel, de eigenlijke heerser, op de troon gezet na het overlijden van koning Chilperik II.
Interregnum 737–743
743–751	Childerik III	Zoon van Chilperik II. De laatste koning van de Merovingische dynastie. De troon was al zeven jaar leeg, totdat de hofmeiers, Carloman en Pepijn de Korte (zonen van Karel Martel), in 743 besloten om Childerik als koning te erkennen. In 751 zette Pepijn de Korte hem af, om zichzelf vervolgens tot koning te kronen. Hiermee kwam een einde aan het tijdperk van de Merovingers.
Karolingen
751–768	Pepijn de Korte	Koning der Franken, was vanaf 741 hofmeier en vanaf 751 tot zijn dood de eerste koning der Franken uit het Karolingische huis. Zoon van Hofmeijer Karel Martel
768–814	Karel de Grote	Zoon van Pepijn de Korte, Koning der Franken, Keizer Heilige Roomse rijk
814–840	Lodewijk de Vrome	Zoon van Karel de Grote, Koning der Franken, Keizer Heilige Roomse rijk
823–855	Lotharius I	Zoon van Lodewijk de Vrome, Koning der Franken, Keizer Heilige Roomse rijk
verdrag van Prüm
855–863	Karel van Provence	Zoon van Lotharius I, na zijn dood werd Lotharius' Middenrijk onder zijn zoons verdeeld. Karel kreeg hierbij Provence, evenals gebied in Bourgondië en Arles toegewezen door het verdrag van Prüm.

SPLITSING BOURGONDIE Na de dood van Lodewijk de Vrome (840) werd de verdeling van het Karolingische rijk geregeld door het Verdrag van Verdun (843) onder zijn drie overlevende zonen:

Karel de Kale verkreeg West-Francië.
Lotharius I (de oudste) verkreeg Middenrijk
Lodewijk de Duitser verkreeg Oost-Francië

Hierdoor wordt het Bourgondische gebied gesplitst in twee delen:

een kleiner deel in het noordwesten in West-Francië. Dit wordt het latere hertogdom Bourgondië, ongeveer waar tegenwoordig de regio Bourgogne zich bevindt.
een groter keizerlijk Bourgondië in het centrum, oosten en zuiden, vallend in het Middenrijk, Opper-Bourgondië en Neder-Bourgondië.

Het Middenrijk werd na de dood van Lotharius I in 855 verdeeld tussen zijn zonen: Lodewijk II, Lotharius II en Karel van Provence. Karel verkreeg daarmee het middelste deel, het koninkrijk Bourgondië (ook koninkrijk Provence genoemd).

Na de dood van Karel van Provence in 863 werd het koninkrijk Bourgogne opnieuw verdeeld, maar in naam bleef het nog een tijd bestaan.

Het lager gelegen zuidelijke deel van Bourgondië, koninkrijk Provence, (het latere graafschap Provence en Cisjuranië) ging over op zijn broer Lodewijk II van Italië (-875)
het noorden (het latere Vrijgraafschap Bourgondië en Transjuranië) ging over naar zijn andere broer, Lotharius II (-869) koning van Lotharingen.

Zo ontstonden dus in de jaren 879-888 drie nieuwe staten die de naam 'Bourgondië' zouden dragen, waarvan twee koninkrijken en één hertogdom en werd Lotharingen toegewezen aan Oost-Francië.

Hertogdom:

Hertogdom Bourgondië in het noordwesten (onder Richard I de Rechtsbrenger, 880); door een goede verhouding met de West-Frankische koningen Lodewijk III (-882) en Karloman II (-884), slaagde Richard I erin met hun deel van Bourgondië beleend te worden.

Koninkrijk:

Opper-Bourgondië (of Hoog-Bourgondië), dat zich situeert in het huidige westen van Zwitserland en de France-Comté: eerst markgraafschap in de koninkrijken Midden-Francië (843-855) en Lotharingen (855-869), vanaf 888 een eigen koninkrijk. Bij de dood van keizer Karel de Dikke, in 888, koos de adel van Opper-Bourgondië markgraaf Rudolf I tot koning. De streek tussen Rhône en Saône splitste af van het West-Frankische rijk en werd het koninkrijk Burgundia Transjurana, beter bekend als koninkrijk Opper-Bourgondië (het latere Vrijgraafschap Bourgondië en Transjuranië).
Neder-Bourgondië (in het zuiden, tot aan de oevers van de Middellandse Zee: de gebieden Provence en Cisjuranië), met de naam koninkrijk Neder-Bourgondië of "Bourgogne-Provence". Van 855 tot 863 en van 879 tot 927 was het een volledig onafhankelijk koninkrijk. In 933 ging het op in het koninkrijk Bourgondië, Koninkrijk Arelat.

In 1033 eindigde de onafhankelijkheid van het koninkrijk en ging het titulaire koningschap (zonder echte macht) over op de Rooms-Duitse keizer.

Op het grondgebied van het koninkrijk bestonden en ontstonden verschillende semi-onafhankelijke graafschappen waaronder graafschap Bourgondië. vanaf het einde van de dertiende eeuw werd dit betwist tussen de hertogen van Bourgondië, de koningen van Frankrijk en de keizers van het Heilige Roomse Rijk. Vanaf omstreeks 1360 is er sprake van het Vrijgraafschap Bourgondië en gaat het om een allodiaal graafschap.

Frankisch koninkrijk Bourgondië

Boso van Provence maakte gebruik van de chaos in Frankische rijk. Hij stichtte een onafhankelijk rijk, waarbij hij geen afstammeling was van Karel de Grote, zoals dat wel het geval in de omringende rijken. Hij behoorde tot de adellijke familie der Bosoniden. Nadat keizer Karel de Dikke was afgezet, verkoos de adel van Opper-Bourgondië Rudolf I in 888 tot koning. Vanaf Rudolf II omvatte het rijk ook Neder-Bourgondië en wordt ook koninkrijk Arelat genoemd.

Bij de dood van Rudolf III in 1032 brak een opvolgingsstrijd los tussen keizer Koenraad II, die door de overleden koning als erfgenaam was aangeduid, en Odo II van Blois, de rechtstreekse erfgenaam van Rudolf III. De strijd tussen de twee neven werd beslecht in het voordeel van de keizer, die het koninkrijk opneemt in het keizerrijk.

Periode	Naam	Opmerking
879 - 888	Bosso	Zwager van Karel de Kale, eerste koning die geen Karolinger was
888 - 912	Rudolf I	De adel van Opper-Bourgondië verkoos Rudolf in 888 tot koning
912 - 937	Rudolf II	Zoon van Rudolf I
937 - 993	Koenraad	Zoon van Rudolf II
993 - 1032	Rudolf III	Zoon van Koenraad

Hertogen van Bourgondië

Periode	Huis	Naam	Opmerking
918 - 921	Bosoniden	Richard I	Bijgenaamd "de rechtsbrenger". Ontvangt het hertogdom van Karel III van Frankrijk / Broer van Bosso, koning van Bourgondië. Grondlegger van het hertogdom Bourgondië
921 - 936	Bosoniden	Rudolf	Zoon van Richard I / 923 tevens koning van Frankrijk
936 - 952	Bosoniden	Hugo de Zwarte	Zoon van Richard I / Broer van Rudolf I, koning van Frankrijk
952 - 956	Vergy	Giselbert	Schoonzoon van Richard I, vanaf 936 co-koning. Stierf zonder mannelijke erfgenamen
956 - 965	Robertijnen	Otto	Schoonzoon van Giselbert / zoon van Hugo de Grote
965 - 1002	Robertijnen	Hendrik I	Broer van Otto, stierf zonder erfgenamen
1002 - 1004	Ivrea	Otto Willem	stiefzoon Hendrik I / riep zich uit tot hertog maar in 1004 geannexeerd door Frankrijk
1004 - 1031	Capet/Oudere huis Bourgondië	Robert	Probeerde Bourgondië onder de kroon van Frankrijk te krijgen, de adel weigerde
1031 - 1076	Oudere huis Bourgondië	Robert I	Zoon van Robert II van Frankrijk
1076 - 1079	Oudere huis Bourgondië	Hugo I	kleinzoon van Robert I, deed afstand om abt in Cluny te worden
1079 - 1102	Oudere huis Bourgondië	Odo I	Broer van Hugo I, kwam om het leven op een kruistocht
1102 - 1143	Oudere huis Bourgondië	Hugo II	Zoon van Odo I. bijgenaamd de vredelievende
1143 - 1162	Oudere huis Bourgondië	Odo II	Zoon van Hugo II, overleed op een pelgrimstocht
1162 - 1192	Oudere huis Bourgondië	Hugo III	Zoon van Odo II, nam deel aan de derde kruistocht
1192 - 1218	Oudere huis Bourgondië	Odo III	Zoon van Hugo III, nam deel aan de slag van Bouvines
1218 - 1272	Oudere huis Bourgondië	Hugo IV	Zoon van Odo III, nam deel aan een kruistocht
1272 - 1306	Oudere huis Bourgondië	Robert II	Zoon van Hugo IV
1306 - 1315	Oudere huis Bourgondië	Hugo V	Zoon van Robert II, overleed ongehuwd
1315 - 1349	Oudere huis Bourgondië	Odo IV	Zoon van Robert II, broer van Hugo V. Hij vocht mee tegen Vlaanderen en Artesië
1349 - 1361	Oudere huis Bourgondië	Filips	Kleinzoon van Odo IV, stierf aan de zwarte dood. Zijn vrouw Margaretha van Male, trouwde met Filips de Stoute
1361 - 1363	Valois	Jan	Na de dood van Filips verviel het hertogdom aan de koning van Frankrijk.
1363 - 1404	Valois-Bourgondië	Filips de Stoute	Zoon van Jan, die Bourgondië aan Filips schonk.
1404 - 1419	Valois-Bourgondië	Jan zonder Vrees	Zoon van Filips de Stoute
1419 - 1467	Valois-Bourgondië	Filips de Goede	Zoon van Jan zonder Vrees.
1467 - 1477	Valois-Bourgondië	Karel de Stoute	Zoon van Filips de Goede
1477 - 1482	Valois-Bourgondië	Maria	Dochter van Karel de Stoute.
1482	Valois	Lodewijk	Lodewijk XI van Frankrijk, annexeerde Bourgondië.
1482	Habsburg	Maximiliaan	Erfgenaam van Maria, regent van Filips de Schone
1482 - 1506	Habsburg	Filips de Schone	Zoon van Maria, laatste vorst die Bourgondië persoonlijk regeerde
1506 - 1555	Habsburg	Karel V	Zoon van Filips
1555 - 1598	Habsburg	Filips II	Zoon van Karel V, slechts titulair hertog van Bourgondië
1598 - 1621	Habsburg	Filips III	Zoon van Filips II van Spanje, slechts titulair hertog van Bourgondië
1621 - 1665	Habsburg	Filips IV	Zoon van Filips III van Spanje, slechts titulair hertog van Bourgondië
1665 - 1678	Habsburg	Karel II	Zoon van Filips IV van Spanje, slechts titulair hertog van Bourgondië
1678 - 1682	-	-	In deze periode werd de streek Bourgondië bestuurd door Frankrijk, Lodewijk XIV
1682 - 1711	Bourbon	Lodewijk	kleinzoon van Lodewijk XIV van Frankrijk, slechts titulair hertog van Bourgondië
1711 - 1751	-	-	Tweede periode, bestuurd door Frankrijk, Lodewijk XV
1751 - 1760	Bourbon	Lodewijk	Kleinzoon van Lodewijk XV, slechts titulair hertog van Bourgondië

(Palts)graven van Bourgondië (Franche-Comté)

Keizer Otto II de Grote stelde in 982 Otto Willem van Bourgondië aan tot paltsgraaf van Bourgondië.

Naam	Periode	Opmerkingen
	986 - 1184	HUIS IVREA
Otto Willem	986 - 1026	zoon van Adelbert I van Ivrea
Reinoud I	1026 - 1057	zoon
Willem I de Grote	1057 - 1087	zoon
Reinoud II de Grote	1087 - 1097	zoon
Stefanus I	1097 - 1102	broer van Reinoud II
Willem II de Duitser	1097 - 1125	zoon van Reinoud II
Willem III het Kind	1125 - 1127	zoon van Willem II
Reinoud III	1127 - 1148	zoon van Stefanus I
Beatrix I	1148 - 1184	dochter van Reinoud III
	1156 - 1184	+ Frederik Barbarossa, echtgenoot
	1184 - 1231	HUIS HOHENSTAUFEN
Frederik Barbarossa	1184 - 1190
Otto I	1190 - 1200	zoon
Johanna I	1200 - 1205	dochter
Beatrix II	1205 - 1231	zuster
	1208 - 1231	+ Otto II, echtgenoot
	1231 - 1279	HUIS ANDECHS
Otto III	1231 - 1248	zoon
Adelheid	1248 - 1279	zuster
	1248 - 1266	+ Hugo van Chalon, echtgenoot
	1267 - 1279	+ Filips, tweede echtgenoot
	1279 - 1330	HUIS IVREA
Otto IV	1279 - 1302	zoon
Robert	1302 - 1315	zoon (titelvoerend)
Johanna II	1315 - 1330	zuster
	1315 - 1322	+ Filips V van Frankrijk, echtgenoot
	1330 - 1382	HUIS CAPET
Johanna III	1330 - 1347	dochter
	1330 - 1347	+ Odo IV, echtgenoot
Filips I van Bourgondië	1347 - 1361	kleinzoon
Margaretha van Frankrijk	1361 - 1382	dochter van Johanna II en Filips V
	1382 - 1477	HUIS VALOIS-BOURGONDIË
Lodewijk II van Male	1382 - 1384	zoon
Margaretha van Male	1384 - 1405	dochter
	1384 - 1404	+ Filips de Stoute, echtgenoot
Jan zonder Vrees	1405 - 1419	zoon
Filips de Goede	1419 - 1467	zoon
Karel de Stoute	1467 - 1477	zoon
	1477 - 1678	HUIS HABSBURG
Maria van Bourgondië	1477 - 1482	dochter
	1477 - 1482	+ Maximiliaan I, echtgenoot
Filips de Schone	1482 - 1506	zoon van Maria en Maximiliaan
Keizer Karel V	1506 - 1555	zoon
Filips II	1555 - 1598	zoon
Filips III	1598 - 1621	zoon
Filips IV	1621 - 1659	zoon
1659 door een verdrag, vervat in de Vrede van de Pyreneeën, lijft Lodewijk XIV van Frankrijk het vrijgraafschap Bourgondië in bij het koninkrijk Frankrijk.

Zie ook