Hr.Ms. K XVIII (1934)
 | ||||
|---|---|---|---|---|
.jpg)
| ||||
De K XVIII arriveert in Soerabaja (11 juli 1935)
bron:Koninklijke Marine | ||||
| Geschiedenis | ||||
| Kiellegging | 10 juni 1931 | |||
| Tewaterlating | 26 juli 1932 | |||
| In dienst gesteld | 23 maart 1934 | |||
| Uit dienst gesteld | 2 maart 1942 | |||
| Algemene kenmerken | ||||
| Waterverplaatsing | 865 ton (boven water) 1045 ton (onder water) | |||
| Afmetingen | 73,6 x 6,5 x 8,3 meter | |||
| Bemanning | 38 | |||
| Techniek en uitrusting | ||||
| Machinevermogen | 2 x 1600 pk (dieselmotor) 2 x 430 pk (elektromotor) | |||
| Snelheid | 17 knopen (boven water) 9 knopen (onder water) | |||
| Bewapening | 8 x 21 inch torpedobuizen 1 x 8,8 cm kanon 2 x 40 mm mitrailleur | |||
| ||||
De Hr.Ms. K XVIII was een Nederlandse onderzeeboot van de K XIV-klasse. De K XVIII werd gebouwd door de Rotterdamse scheepswerf Fijenoord. Net als alle andere K onderzeeboten werd de K XVIII door het Nederlandse ministerie van Koloniën als patrouilleschip voor Nederlands-Indië aangeschaft.[1] Op 14 november 1934 vertrok de K XVIII vanuit Den Helder naar Nederlands-Indië waar het schip op 11 juli 1935 arriveerde in Soerabaja. Tijdens deze tocht voerde F.A. Vening Meinesz een deel van zijn zwaartekrachtonderzoek uit en werden filmopnamen gemaakt voor de Polygoon film-documentaire 20.000 Mijlen over zee.[2][3][4] Hierover verscheen ook het boek "Klaar voor onderwater. Met Hr.Ms. K XVIII langs een omweg naar Soerabaia" van Max Samuel Wytema. De K XVIII maakte tijdens de overtocht naar Nederlands-Indië een flinke omweg via Zuid-Amerika en Australië, en deed de volgende havens aan: Funchal, Saint Vincent, Dakar, Pernambuco, Rio de Janeiro, Montevideo, Buenos Aires, Mar del Plata, Tristan da Cunha, Kaapstad, Durban, Port Louis (Mauritius) en Fremantle. Halverwege de overtocht fungeerde de K XVIII als baken voor de Fokker F.XVIII Snip, tijdens de eerste trans-Atlantische vlucht van de KLM. Tijdens de vlootschouw op 6 september 1938 in Soerabaja ter ere van het veertigjarige regeringsjubileum van Koningin Wilhelmina was de K XVIII een van de zes onderzeeboten die deelnamen aan deze vlootschouw.[5]
De K XVIII tijdens WO II
[bewerken | brontekst bewerken]Begin 1941 werd de K XVIII ingedeeld bij de 3e divisie van het onderzeebootflottielje in Nederlands-Indië. Naast de K XVIII waren K XIV, K XV en K XVI onderdeel van 3e divisie.[6] In november 1941 werd de 3e onderzeebootdivisie overgeplaatst naar het eiland Tarakan in de buurt van Borneo, dit omdat men een Japanse invasie in deze regio verwachtte. Gedurende januari 1942 viel de K XVIII samen met de K XIV en de K XV onder de 5e onderzeebootdivisie. De vijfde divisie patrouilleerde in de Straat Makassar. Tijdens de patrouilles hier heeft de K XVIII een Japanse torpedobootjager (1500 ton) en het Japanse patrouilleschip de P 37 (935 ton) tot zinken gebracht en de SS Tsuruga Maru (6988 ton) beschadigd. Gedurende de Slag om Balikpapan raakte de K XVIII zwaar beschadigd door een aanval met dieptebommen. Het schip raakte dusdanig beschadigd dat het moest terugkeren naar Soerabaja voor reparaties. Op 28 februari 1942 werd het dekkanon van de K XVIII gebruikt om de torpedobootjager Banckert onklaar te maken, vier dagen later werd de K XVIII zelf onklaar gemaakt omdat de val van Soerabaja onafwendbaar was en het niet in staat was te vluchten.[5]
Gedurende de bezetting werd K XVIII gelicht en door de Japanners gebruikt als drijvend luchtaanvalwaarschuwingsalarm in de Straat Madoera. Op 15 juni 1945 werd het schip getorpedeerd door de Britse onderzeeboot Taciturn.[7]
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- Lijst van onderzeeboten bij de Koninklijke Marine
- Lijst van Nederlandse marineschepen in de Tweede Wereldoorlog
- Onderzeedienst
- ↑ (en) Dutch Submarines.com :: K XIV klasse
- ↑ 20.000 mijlen over zee. Beeld & Geluid Wiki (1936). Gearchiveerd op 2 juli 2023.
- ↑ 20.000 mijlen over zee – De wereldreis van onderzeeboot “ K XVIII” Deel 1, 1934 (52 min, 45 sec.). VPRO (23 mei 2016). Gearchiveerd op 2 juli 2023. Van vertrek in Den Helder op 14 november 1934 tot Mar del Plata, Argentinië.
- ↑ 20.000 mijlen over zee – De wereldreis van onderzeeboot “ K XVIII” Deel 2, 1935 (43 min, 55 sec.). VPRO (23 mei 2016). Gearchiveerd op 2 juli 2023. Van het bezoek aan Tristan da Cunha tot aankomst in Soerabaja.
- ↑ a b (en) Dutch Submarines.com :: K XVIII. Gearchiveerd op 29 oktober 2020.
- ↑ Bezemer, K.W.L.; Zij vochten op de zeven zeeën; Uitgeversmaatschappij W. de Haan N.V.; 1954
- ↑ (en) Uboat.net :: HMS Taciturn (P 334)
