Nederrijns-Westfaalse Kreits
-NL_cropped.svg)
De Nederrijnse en Westfaalse Kreits, of kortweg de Westfaalse Kreits, was een van de tien kreitsen binnen het Heilige Roomse Rijk.
In het begin hoorden ook het sticht Utrecht, de abdij van Echternach en het hertogdom Gelre bij deze kreits, tot deze in 1548 overgeheveld werden naar de Bourgondische Kreits.
Het bestuur van de kreits werd aanvankelijk gevoerd door de hertog van Gulik, later werd het gedeeld door de bisschop van Münster, de hertog van Kleef en de hertog van Gulik. Het archief van de kreits bevond zich in Düsseldorf.
Samenstelling in banken (1532)
[bewerken | brontekst bewerken]
Bank van de geestelijke vorsten
[bewerken | brontekst bewerken]- Het sticht (prinsbisdom) Kamerijk (tot 1678: geannexeerd door Frankrijk)
- Het sticht (prinsbisdom) Luik
- Het sticht (prinsbisdom) Minden (vorstendom Minden vanaf 1648)
- Het sticht (prinsbisdom) Münster
- Het sticht (prinsbisdom) Osnabrück
- Het sticht (prinsbisdom) Paderborn
- Het sticht (prinsbisdom) Utrecht (heerlijkheid Utrecht vanaf 1528; tot 1548: Transactie van Augsburg)
- Het sticht (prinsbisdom) Verden (hertogdom Verden vanaf 1648)
Bank van de wereldlijke vorsten
[bewerken | brontekst bewerken]- Het hertogdom Kleef met het graafschap Mark en het graafschap Ravensberg
- Het hertogdom Gulik en het hertogdom Berg
Bank van de prelaten
[bewerken | brontekst bewerken]- De vorstelijke Abdij van Corvey
- De vorstelijke abdijen Stavelot en Malmedy
- De Abdij van Werden
- De Abdij van Kornelimünster
- Het vrouwensticht Essen
- Het vrouwensticht Thorn
- Het vrouwensticht Herford
Bank van de graven en heren
[bewerken | brontekst bewerken]- Landen van de vorst van Nassau-Dietz (is Oranje-Nassau)
- Het vorstendom Oost-Friesland
- Het vorstendom Meurs (Moers)
- Het graafschap Wied
- Het graafschap Sayn
- Het graafschap Schaumburg (verdeeld onder Hessen-Kassel en Lippe)
- De graafschappen Oldenburg en Delmenhorst
- Het graafschap Lippe
- Het graafschap Bentheim
- Het graafschap Steinfurt
- Het graafschap Tecklenburg en het graafschap Lingen
- Het graafschap Hoya
- Het graafschap Virneburg
- Het graafschap Diepholz
- Het graafschap Spiegelberg
- Het graafschap Rietberg
- Het graafschap Pyrmont
- Het graafschap Gronsveld
- Het graafschap Reckheim
- De heerlijkheid Anholt in bezit van de graven van Salm
- De heerlijkheden Winneburg en Beilstein
- Het graafschap Holzappel
- De heerlijkheid Wittem
- De graafschappen Blankenheim en Gerolstein
- De heerlijkheid Gemen
- De heerlijkheid Gimborn en Neustadt
- De heerlijkheid Wickrath
- De heerlijkheid Myllendonk
- De heerlijkheid Reichenstein
- Het graafschap Kerpen en Lommersum
- Het graafschap Schleiden
- Het graafschap Hallermund
Bank van de steden
[bewerken | brontekst bewerken]Verloren gegaan
[bewerken | brontekst bewerken]Verloren gegaan waren onder andere de volgende gebieden:
- Neder- en Oversticht, hertogdom Gelre en de heerlijkheid Groningen, in 1548 overgeheveld naar de Bourgondische Kreits
- Heerlijkheid Borculo, in 1615 aan het hertogdom Gelre
- Kamerijk, in 1677 aan Frankrijk
- Horn, vanaf 1614, in 1795 aan het departement Nedermaas
- Bronkhorst, in 1719 aan de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
- De rijkssteden Wezel, Düren, Soest, Duisburg, Herford, Brakel, Warburg, Lemgo en Verden
Al de Duitse gebieden van deze kreits liggen nu in de bondsstaten Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen.
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]G. Köbler, Historisches Lexicon der deutschen Länder (1988)
· 
· 
.svg){kind=small}