Hoofdportaal:Kunst/20e eeuw/De Stijl

	De Stijl
	Het schilderij Rastercompositie 9 door Piet Mondriaan
	Bronnen bij kunstbeweging De Stijl.

Algemeen

Primaire literatuur - Manifesten - Programma's

Primaire literatuur

De Stijl (1917-1932)

Overige primaire literatuur

Doesburg, Theo van (1917) De nieuwe beweging in de schilderkunst, Delft: J. Waltman Jr.
Doesburg, Theo van (1919) Drie voordrachten over de nieuwe beeldende kunst, Amsterdam: Maatschappij voor goede en goedkoope lectuur.
Doesburg, Theo van (januari 1919) ‘Grondbegrippen der nieuwe beeldende kunst’, Tijdschrift voor Wijsbegeerte, jrg. 13, nr. 1, p. 30-49.
Doesburg, Theo van (april 1919) ‘Grondbegrippen der nieuwe beeldende kunst’, Tijdschrift voor Wijsbegeerte, jrg. 13, nr. 2, p. 169-188.
Doesburg, Theo van (25 augustus 1919) ‘Van „natuur” tot „kompositie”. Aanteekeningen bij de ontwikkeling van een abstracte schilderij’, De Hollandsche Revue, jrg. 24, nr. 8, p. 470-476.
Recensies:
- Anoniem (1 september 1919) ‘De Hollandsche Revue’, Algemeen Handelsblad, Avondblad, p. 7.
Doesburg, Theo van (1920) Klassiek-Barok-Modern, Antwerpen: De Sikkel, Amsterdam: Em. Querido.
Recensies:
- Anoniem (25 juli 1921) ‘Boekenschouw’, Rotterdamsch Nieuwsblad, derde blad, [p. 1-2].
- Anoniem (11 augustus 1921) ‘Nieuwe uitgaven’, Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant, Derde Blad, [p. 2].
Doesburg, Théo van (1923) ‘Nieuwe Beelding. Stellingen’, in: J.P. Berdenis van Berlekom, Théo van Doesburg en Kurt Schwitters, Derde Huishoudelijke Vergadering op Maandag 22 Januari 1923, des avonds acht uur, in de Bibliotheek der Societeit „Phoenix”, Delft: Delftsche Studenten Debating-Club, [p. 1-2].
Doesburg, Théo van (17 februari 1923) 'De invloed van de Stijlbeweging in Duitschland', Bouwkundig Weekblad, jrg. 44, nr. 7, p. 80-84.
Recensies:
- Gw. (3 maart 1923) ‘De Stijl-beweging in Duitschland’, Bouwkundig Weekblad, jrg. 44, nr. 9, p. 103.
Doesburg, Théo van (17 mei 1924) 'De nieuwe architectuur', Bouwkundig weekblad, jrg. 45, nr. 20 (17 mei 1924), p. 200-204.
Mondrian, P. (1920 [eigenlijk 1921]) Le Néo-Plasticisme. Principe général de l'équivalence plastique, Parijs: Editions de l'Effort moderne, Léonce Rosenberg.
Recensies:
- Anoniem (11 augustus 1921) ‘Nieuwe uitgaven’, Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant, Derde Blad, [p. 2].
Mondrian, P. (januari 1922) ‘Het Neo-Plasticisme (de Nieuwe Beelding) en zijn (hare) realiseering in de muziek [1]’, De Stijl, jrg. 5, nr. 1, p. 1-7.
Mondrian, P. (februari 1922) ‘Het Neo-Plasticisme (de Nieuwe Beelding) en zijn (hare) realiseering in de muziek [2]’, De Stijl, jrg. 5, nr. 2, p. 17-23.
Mondrian, P. (maart 1922) ‘De realiseering van het Neo-Plasticisme in verre toekomst en in de huidige architectuur [1]’, De Stijl, jrg. 5, nr. 3, p. 41-47.
Mondrian, P. (mei 1922) ‘De realiseering van het Neo-Plasticisme in verre toekomst en in de huidige architectuur [2]’, De Stijl, jrg. 5, nr. 5, p. 65-71.
Mondrian, Piet (1945) Plastic art and pure plastic art 1937 and other essays, 1941-1943, New York: Wittenborn and Company.

Manifest I

Theo van Doesburg, Robt. van 't Hoff, Vilmos Huszar, Antony Kok, Piet Mondriaan, G. Vantongerloo, Jan Wils (november 1918) ‘Manifest I van „De Stijl”, 1918’, De Stijl, jrg. 2, nr. 1, p. 2-3.
Doesburg, Theo van (22 oktober 1918) Brief aan Jacobus Johannes Pieter Oud. Den Haag, RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis, Archief van Theo en Nelly van Doesburg (0408 / 146).
[Doesburg, Theo van] (februari 1920) ‘Rondblik’, De Stijl, jrg. 3, nr. 4, p. 24-28 [eigenlijk 36-40].
[Doesburg, Theo van] (april 1921) ’Rondblik’, De Stijl, jrg. 4, nr. 4, p. 56-63, met name 58-63.
Mondriaan, Piet (ca. 1 juli 1918) Brief aan Theo van Doesburg en Lena Milius. Den Haag, RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis, Archief Theo en Nelly van Doesburg (0408/135).
Mondriaan, Piet (9 juli 1918) Brief aan Theo van Doesburg en Lena Milius, Den Haag, RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis, Archief van Theo en Nelly van Doesburg (0408 / 135).
Redactie (november 1919) 'Overzichtelijke beschouwing bij de intrede van den derden jaargang', De Stijl, jrg. 3, nr. 1, p. 1-5.

Manifest II

Theo van Doesburg, Piet Mondriaan en Antony Kok (april 1920) ‘Manifest II van „De Stijl” 1920. De literatuur’, De Stijl, jrg. 3, nr. 6, p. 49-50. Zie Digital Dada Library.

Manifest III

De Stijl (augustus 1921) 'Manifest III. Tot een nieuwe wereldbeelding', De Stijl, jrg. 4, nr. 8, p. 125-126.

Heruitgave van De Stijl

Anoniem (27 april 1968) ‘Heruitgave De Stijl 1917 - 1932’, Friese Koerier, p. 15.
Anoniem (5 oktober 1968) ‘Heruitgave van kunstenaarsblad ‘De Stijl’ uit twintiger jaren’, Leeuwarder Courant, p. 35.
Anoniem (22 oktober 1968) ‘’De Stijl’ komt weer uit. Rob van Gennep en Bert Bakker zien herdruk als ’een hoogtepunt’’, Trouw, [p. 2].

Bibliografieën - Bronnenonderzoek

Anoniem (7 juni 1962) ‘Nadere studie van dr. H. L. Jaffé over de „Stijl”-groep’, De Tijd, p. 4.
Anoniem (7 juni 1962) ‘Z.W.O.-studie voor bewerking stijlgroep-correspondentie’, Het Parool, p. 13.

Inleidingen - Hand- en leerboeken

Blotkamp, Carel et al. (1982) De beginjaren van De Stijl 1917-1922, Utrecht: Reflex, ISBN 9063220782.
Aankondigingen en recensies:
- Klaas Grasdijk (10 december 1982) ‘De beginjaren van De Stijl 1917-1922’, Nederlands Dagblad, p. 7.
Huebner, Friedrich Markus (februari 1921) ‘Die holländische „Styl”gruppe’, Feuer. Monatsschrift für Kunst und künstlerische Kultur, nr. 2, p. 267-278.
Aankondigingen en recensies:
- Anoniem (19 mei 1921) ‘Holland’s kunst’, Nieuwe Rotterdamsche Courant, Avondblad B, p. 1.
Jaffé, Hans Ludwig (1956) De Stijl, 1917-1931. The Dutch contribution to modern art [diss.], Amsterdam: Meulenhoff. Zie dbnl.
Overy, Paul (2000) De Stijl, London: Thames and Hudson, ISBN 0-500-20240-0.

Musea - Tentoonstellingen

Tentoonstellingen

1923

Les Architect du Groupe "de Styl", Galerie L'Effort Moderne, Parijs, 15 oktober-15 november 1923.
Aankondigingen en recensies:
- Anoniem (4 oktober 1923) ‘Onder auspiciën van „De Stijl” […]’, Nieuwe Rotterdamsche Courant, Avondblad A, p. 1.
- Theo van Doesburg (17 mei 1924) 'Architectuur-diagnose (naar aanleiding der architectuur-tentoonstelling van de "Stijlgroep" in de Galerie Rosenberg te Parijs)', Architectura, jrg. 28, nr. 15, p. 61-63.

1924

Architecture et arts qui s'y rattachent, École Spéciale d'Architecture, Parijs, 22 maart-30 april 1924.
Aankondigingen en recensies:
- Anoniem (17 maart 1924) ‘Op de tentoonstelling van moderne architectuur te Parijs […]’, Nieuwe Rotterdamsche Courant, Avondblad C, p. 2.
- Anoniem (28 maart 1924) ‘Naar een nieuwen bouwstijl’, Nieuwe Rotterdamsche Courant, Avondblad, B, p. 1.
- De ongerechte (29 maart 1924) ‘Holland op zijn rechtst’, Architectura, jrg. 28, nr. 10, p. 41-42.
- Anoniem (5 april 1924) ‘Hollandsche architectuur te Parijs. De groep „De Stijl”. — Boulevard Raspail 254’, De Telegraaf, Ochtendblad, eerste blad, p. 2.

1951

De Stijl, Stedelijk Museum, Amsterdam, 6 juli-25 september 1951.
Aankondigingen en recensies:
- Jan Engelman (21 juli 1951) ‘Tentoonstelling van „De Stijl”’, De Tijd, p. 3.

1968

De Stijl. A Camden Festival exhibition, The Camden Arts Centre, Londen, 23 februari-24 maart 1968.
Aankondigingen en recensies:
- Anoniem (20 maart 1968) ‘Eerste expositie over „De Stijl” in Londen’, Limburgsch Dagblad, p. 11.

1977

De Stijl, Israel Museum, Jeruzalem, 29 maart-5 juni 1977.
Aankondigingen en recensies:
- Anoniem (15 april 1977) ‘Expositie De Stijl-groep in Israel Museum’, Nieuw Israelitisch Weekblad, jrg. 112, nr. 31, p. 11.

1982

De Stijl, 1917-1931, Stedelijk Museum, Amsterdam, Kröller-Müller Museum, Otterlo, 6 augustus 1982-4 oktober 1982.
Aankondigingen en recensies:
- Anoniem (26 juli 1982) ‘In Stedelijk en Kröller-Müller: Twee tentoonstellingen over De Stijl 1917-1931’, Het Vrije Volk, p. 4.
- Anoniem (6 augustus 1982) ‘Breed overzicht van De Stijl. In Amsterdam en Otterlo’, Trouw, p. 4.
- Anoniem (6 augustus 1982) ‘Overzicht van De Stijl in twee musea’, De Telegraaf, p. T13.
- Eric Bos (6 augustus 1982) ‘De Stijl: de utopie als bouwsteen’, Nieuwsblad van het Noorden, p. 17.
- Anoniem (9 augustus 1982) ‘Veel belangstelling bij opening De Stijl’, NRC Handelsblad, p. 6.
- Maarten Kloos (13 augustus 1982) ‘De Stijl: aantrekkelijk voor kunsthistorici maar ook ’n heel moeilijk te beschrijven fenomeen’, De Volkskrant, kunst & cultuur, p. 9-10.
- Gert Staal (13 augustus 1982) ‘Een fantastisch mengsel van een stel individuen die van kunst en leven ’n geheel wilden maken’, De Volkskrant, kunst & cultuur, p. 9-10.
- Maarten Jager (18 augustus 1982) ‘De elementaire zienswijze van „De Stijl”’, De Telegraaf, p. T2.
- Peter Karstkarel (19 augustus 1982) ‘De Stijl als historisch kleinood’, Trouw, p. 11.
- K. Schippers (20 augustus 1982) ‘De Stijl & Madame Blavatsky’, NRC Handelsblad, cultureel supplement, p. 3.
- Inge Kalmann (3 september 1982) ‘Stijlbeweging vormde baanbrekende vernieuwing’, Nieuw Israelitisch Weekblad, jrg. 117, nr. 49, p. 11.

1983

De Nieuwe Beelding in de architectuur. De Stijl, Haags Gemeentemuseum, Den Haag, 1 april-17 juli 1983, geen cat.
Aankondigingen en recensies:
- Betty van Garrel (1 april 1983) ‘De kruisridder Theo van Doesburg’, NRC Handelsblad, cultureel supplement, p. 6.
- Peter Karstkarel (14 april 1983) ‘De artistieke guerilla van Theo van Doesburg’, Trouw, p. 9.
- Corine Solinger (16 april 1983) ‘Theo van Doesburg, hoofdpersoon van twee tentoonstellingen in het Haags Gemeentemuseum’, Nederlands Dagblad, p. 9.
- Anoniem (13 mei 1983) ‘„Het Nieuwe Bouwen” in Amsterdam, Den Haag en Otterlo’, De Telegraaf, p. 15.
- Rob van Bijl (7 juni 1983) ‘Theo van Doesburg en De Stijl’, De Waarheid, [p. 5].

Kunstverzamelen - Kunsthandel - Kunstvervalsing

Veilingen

Anoniem (20 mei 1987) ‘Van der Leck topper op veiling 'De Stijl'’, Trouw, p. 22.

Werken

Architectuur

Moorsel Pz., C.M. van (16 november 1940) ‘De Nederlandsche bouwkunst. V. Hoe eigen traditie en zede overboord gingen’, De weg. Weekblad van Nationaal Front, jrg. 1, nr. 29, p. 13.
Vriend, J.J. ([1935]) Nieuwere architectuur. Beknopt overzicht van de historische ontwikkeling van de bouwkunst, Amsterdam: Kosmos.
Aankondigingen en recensies:
- Anoniem (13 augustus 1935) ‘Nieuwe uitgaven’, Het Vaderland, Avondblad [C, p. 4].

Interieurontwerpen

Verbouwing Aubette in Straatsburg

Anoniem (4 januari 1927) ‘Een opdracht aan Theo van Doesburg’, Het Vaderland, Avondblad B, p. 2.
Anoniem (23 februari 1928) ‘De „Stijl”-groep’, Nieuwe Rotterdamsche Courant, Avondblad B, p. 1.
Jan Donia (17 januari 1986) ‘Heimwee naar Klompé’, Het Vrije Volk, p. 13.
Maarten Jager (15 april 1994) ‘Café Aubette weer uniek visitekaartje’, De Telegraaf, p. T18.
Frank Kessel (15 april 1994) ‘’Aubette’ wordt nagebouwd in Amsterdam’, De Telegraaf, p. T18.
Judith Matthijssen-Simons (26 juni 1992) ‘Van Doesburg’, NRC Handelsblad, cultureel supplement, p. 2.

Letterkunde

Oversteegen, J.J. (1969) Vorm of vent, Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep. Zie dbnl.

Bijzondere onderwerpen

De Stijl en Valori Plastici

[Doesburg, Theo van] (17 maart 1919) ‘Op initiatief van Mario Broglio […]’, Algemeen Handelsblad, Avondblad, p. 6.
[Doesburg, Theo van] (24 april 1919) ‘Valori Plastici-De Stijl’, De Nieuwe Courant, Avondblad, [p. 1].

De Stijl in Weimar

Peter Röhl (september 1921) ‘Die Ausmalung des Residenz-Theaters in Weimar’, De Stijl, jrg. 4, nr. 9, p. 143-144.
Peter Roehl (1927 [eigenlijk 1928]) ‘Das Beginn und die Entwicklung des Stil's 1921 in Weimar’, De Stijl, jrg. 7, nr. 79/84, p. 103-104.
Anoniem (7 september 1921) ‘Men meldt ons uit Weimar: [...]’, Nieuwe Rotterdamsche Courant, Avondblad D, p. 3.
Ed Wingen (28 december 1968) ‘Theo v. Doesburg en het Bauhaus’, De Telegraaf, p. 13.

De Stijl en de Wereldtentoonstelling van 1925 in Parijs

Anoniem (26 maart 1924) ‘Nederland en de Fransche expositie van 1925’, Het Vaderland, Ochtendblad, p. 2.
Anoniem (7 september 1924) ‘Moderne kunst’, Het Vaderland, Ochtendblad, p. 3.
Anoniem (20 december 1924) ‘De Stijl en de „1925” te Parijs’, Het Vaderland, Avondblad B, p. 2.
Theo van Doesburg (23 mei 1925) ‘Een protest van De Stijl op de Exp. des Arts Decoratives te Parijs’, Het Vaderland, Avondblad B, p. 2.
Anoniem (4 augustus 1925) ‘De expositie te Parijs. Pro en Contra het Hollandsche Paviljoen. Een Enquête’, Het Vaderland, Avondblad B, p. 2.
Theo van Doesburg (1924-1925) ‘Het fiasco van Holland op de expositie te Parijs in 1925’, De Stijl, jrg. 6, nr. 10-11, p. 156-159.

De Stijl in Japan

Anoniem (5 februari 1929) ‘„De Stijl” in Japan’, Nieuwe Rotterdamsche Courant, Avondblad B, p. 1.

Herdenkingen - Jubilea

10-jarig jubileum

P. (22 februari 1928) ‘10 jaar Stijl’, Het Vaderland, 66e jaargang, Avondblad C, p. 2.

50-jarig jubileum

Anoniem (24 juni 1967) ‘„De Stijl”. Nieuwe fase in beeldende kunst en architectuur’, Leeuwarder Courant, p. 16.

75-jarig jubileum

Anoniem (23 december 1992) ‘'De Stijl' in Leiden’, NRC Handelsblad, beeldende kunst/podium, p. 5.