Bayeuxteppet: Skilnad mellom versjonar

Sletta innhald Nytt innhald

På line

Versjonen frå 24. april 2011 kl. 15:22

Bayeuxteppet (fransk: La Tapisserie de Bayeux, òg kalla Tapisserie de la reine Mathilde og tidlegare dessutan Telle du Conquest) er eit 70 meter langt brodert veggteppe som skildrar Vilhelm erobraren si erobring av England ved slaget ved Hastings i 1066, og hendingar som gjekk føre seg før denne erobringa. Kvar scene har ei påskrift i latin som gjer greie for kva som er framstilt.

Teppet har namnet sitt frå byen Bayeux i Normandie i Frankrike. Det skal ha vore tinga av Odon de Bayeux, halvbroren til Wilhelm, for å synast fram i domkyrkja i Bayeux. Her hang det lenge, men er i dag utstilt i eit eige museum i byen.

Bayeuxteppet er 68,30 meter langt og omlag ein halv meter breitt, brodert i ni fargar med ulltråd på linty mellom 1066 og 1082, truleg i England. I dag manglar avslutninga av teppet. Mest truleg har det her vore ei framstilling av kroninga av Vilhelm som konge av England.

Ælfgyva

Berre tre kvinner er å sjå på Bayeuxteppet blant omlag seks hundre menn, og berre den eine av dei er namngjeve og har den sentrale rolla i den scena ho er synt i. Ho står inne i ein slags portal, medan det utanfor portalen står ein klerk (ein geistleg) som strekk eine handa fram for å røre ved kinnet hennar på eit elskeleg eller hardhendt vis. Den latinske kommentaren over scena lyder Ubi unus clericus et Ælgyva, som tyder «her ein klerk og Ælgyva». Denne stutte merknaden gjer det klårt at det i si tid har vore kjend for dei fleste kven Ælvgya var, og kva meining denne scena har hatt i høve til erobringa av England. Men med tida har denne kunnskapen gått i gløymeboka, og i dag er denne scena den meste gåtefulle av alle scenene på teppet. Mange framlegg til løysingar på gåten har vore sett fram.

Den andre av teppets tre kvinner finst gråtande ved kong Edvards dødsleie (den nestsiste angelsaksiske kongen av England før landet vart erobra av normannarane), og ein reknar med at kvinna er hans hustru Edith (òg kalla Eadgythe). Den tredje av kvinnene finst i ei scene som syner eit hus (huset hennar?) som er sett i brann av normannarane under erobringa av England.

Biletgalleri

Båtar undervegs til Hastings
Riddarar.
Vilhelm erobraren
Den latinske innskrifta over denne scena, ISTI MIRANT STELLA, tyder: Dei ser med forundring på stjerna. Denne «stjerna», synt øvst til høgre i biletet, er truleg Halleys komet.

Litteratur

Lemagnen, Sylvette (redaktør). 2009. La Tapisserie de Bayeux: une chronique des temps vikings? : actes du Colloque international de Bayeux, 29 et 30 mars 2007. Bonsecours: Point de vues. ISBN 978-2-915548-21-1
Lewis,Michael J.; Gale R. Owen-Crocker; Dan Terkla (redaktører). 2011. The Bayeux tapestry : new approaches : proceedings of a conference at the British Museum. Oxford: Oxbow Books. ISBN 978-1-84217-976-5
Rud, Mogens. 2006. Bayeux-teppet og slaget ved Hastings 1066. København: Christian Ejlers. ISBN 87-7241-132-5
Denne kunstartikkelen som har med England og Frankrike å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.

@@ Line 1: / Line 1: @@
-'''Bayeuxteppet''' ([[Fransk språk|fransk:]] La Tapisserie de Bayeux, òg kalla Tapisserie de la reine Mathilde og tidlegare dessutan «Telle du Conquest») er eit 70 meter langt [[broderi|brodert]] [[veggteppe]] som skildrar [[Vilhelm I av England|Vilhelm erobraren]] si erobring av [[England]] ved [[slaget ved Hastings]] i [[1066]], og hendingar som gjekk føre seg før denne erobringa. Kvar scene har ei påskrift i latin som gjer greie for kva som er framstilt.
+'''Bayeuxteppet''' ([[Fransk språk|fransk:]] '''La Tapisserie de Bayeux''', òg kalla ''Tapisserie de la reine Mathilde'' og tidlegare dessutan ''Telle du Conquest'') er eit 70 meter langt [[broderi|brodert]] [[veggteppe]] som skildrar [[Vilhelm I av England|Vilhelm erobraren]] si erobring av [[England]] ved [[slaget ved Hastings]] i [[1066]], og hendingar som gjekk føre seg før denne erobringa. Kvar scene har ei påskrift i latin som gjer greie for kva som er framstilt.
 Teppet har namnet sitt frå byen [[Bayeux]] i [[Normandie]] i [[Frankrike]]. Det skal ha vore tinga av Odon de Bayeux, halvbroren til Wilhelm, for å synast fram i [[domkyrkja i Bayeux]]. Her hang det lenge, men er i dag utstilt i eit eige museum i byen.
 Bayeuxteppet er 68,30 meter langt og omlag ein halv meter breitt, brodert i ni fargar med ulltråd på linty mellom 1066 og 1082, truleg i England.  I dag manglar avslutninga av teppet. Mest truleg har det her vore ei framstilling av kroninga av Vilhelm som konge av England.
+==Ælfgyva==
+[[Fil:Aelggyva Edwige.JPG|thumb|Ælfgyva (til venstre) og ein klerk (til høgre) under ei seremoniell handling av eit eller anna slag.]]
+Berre tre kvinner er å sjå på Bayeuxteppet blant omlag seks hundre menn, og berre den eine av dei er namngjeve og har den sentrale rolla i den scena ho er synt i. Ho står inne i ein slags portal, medan det utanfor portalen står ein klerk (ein geistleg) som strekk eine handa fram for å røre ved kinnet hennar på eit elskeleg eller hardhendt vis. Den latinske kommentaren over scena lyder ''Ubi unus clericus et Ælgyva'', som tyder «her ein klerk og Ælgyva». Denne stutte merknaden gjer det klårt at det i si tid har vore kjend for dei fleste kven Ælvgya var, og kva meining denne scena har hatt i høve til erobringa av England. Men med tida har denne kunnskapen gått i gløymeboka, og i dag er denne scena den meste gåtefulle av alle scenene på teppet. Mange framlegg til løysingar på gåten har vore sett fram.
+Den andre av teppets tre kvinner finst gråtande ved kong Edvards dødsleie (den nestsiste angelsaksiske  kongen av England før landet vart erobra av normannarane), og ein reknar med at kvinna er hans hustru Edith (òg kalla Eadgythe). Den tredje av kvinnene finst i ei scene som syner eit hus (huset hennar?) som er sett i brann av normannarane under erobringa av England.
 ==Biletgalleri==