Gan

Gan 贛語/赣语, gan/gon ua)
Klassifisering	sino-tibetansk  sinititsk   kinesisk    gan–hakka
Talarar	Ganfolk (hankinesarar)
Bruk
Område	Sentrale og nordlege Jiangxi, austlege Hunan, delar av Fujian, Anhui og Hubei
Gantalande i alt	20 millionar (1984)
Språkkodar
ISO 639-3	gan

Gan er ei gruppe kinesiske dialektar tala i større delar av nordre og sørvestre Kina. Måla er særleg typiske for Jiangxi-provinsen, og blir også kalla Jiangxi-dialekt. Ein finn også talarar nordvest i Fujian og i nokre delar av Anhui og Hubei.

Utbreiingsområdet til gan i Kina.

Kart over utbreiinga av sinittiske språk der gan er avmerkt i gult.

Klassifisering

Som mange andre språk i Kina har gan vore rekna som ein dialekt av kinesisk av forskarar og styresmakter der. Det har same skriftspråk som mandarin, men talarar av dei to måla vil ikkje forstå kvarandre. Språkforskarar klassifiserer gjerne gan som eit eige språk, eller eit språk i lag med hakka, «gan-hakka».

Tonane i gan.

Skildring

Gan er eit tonespråk som har fem tonar, i tillegg til to tonar som er like to andre men som endar med konsonantlyden /t/ eller /k/.

Døme

norsk	gan	IPA	mandarin (pinyin, IPA)
eg	我	ŋo	wǒ, uɔ˨˩˦
du	汝	n̩	nǐ ni˨˩˦
me	我俚	ŋo li	wǒmen, uɔ˨˩mən
de	汝俚	n̩ li	nǐmen, ni˨˩mən (uformelt) nínmen nɪn˧˥mən (formelt)
ein	一	it	yī, ji˥˥
to	二	o	èr, aɻ˥˩ liǎng liaŋ˨˩˦
tre	三	san	sān, san˥˥
fire	四	sɿ	sì, sɨ˥˩
fem	五	ŋ̍	wǔ, wu˨˩˦
dyr	頭牲	tʰɛu saŋ	dòngwù, tʊŋ˥˩wu˥˩
fisk	魚	ɳiɛ	yú, y˧˥
fugl	雀子	ʨʰiok ʦɿ	niǎo, niau˨˩˦
tre	樹	su	shù, ʂu˥˩
blome	花	fa	huā, xua˥˥
vatn	水	sui	shuǐ, ʂuei˨˩˦
å gå	行, 走	haŋ, ʦɛu	zǒu, tsou˨˩˦
å symja	頑水	uan sui	yóuyǒng, iou˧˥yʊŋ˨˩˦
å eta	喫	ʨʰiak	chī, tʂʰɚ˥˥

Bakgrunnsstoff

Wikipedia på gan

• Ethnologue sin rapport om Gan

Kjelder

Denne språkartikkelen som har med Kina å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.