Tekst źródłowy strony Jan Paweł II

{{Inne znaczenia|papieża|[[Jan Paweł II (film)|film o tytule ''Jan Paweł II'']]|przekierowanie=Karol Wojtyła|inne przekierowania=[[Karol Wojtyła (żołnierz)|Karol Wojtyła – polski oficer, ojciec Jana Pawła II]]}}
{{Duchowny infobox
 |imię przybrane        = Jan Paweł II
 |imię przybrane org    = Ioannes Paulus Secundus
 |imię i nazwisko       = Karol Józef Wojtyła
 |imię i nazwisko org   = 
 |tytuł                 = Papież<br />Biskup Rzymu<br />Suweren Państwa Watykańskiego
 |grafika               = John_Paul_II_Medal_of_Freedom_2004.jpg
 |opis grafiki          = Jan Paweł II w 2004 roku
 |alt grafiki           = 
 |herb                  = John paul 2 coa.svg
 |dewiza                = [[Totus Tuus]]
 |dewiza - j. polski    = Cały Twój
 |kraj działania        = [[Polska]], [[Watykan]]
 |data urodzenia        = 18 maja 1920
 |miejsce urodzenia     = [[Wadowice]]
 |data śmierci          = 2 kwietnia 2005
 |miejsce śmierci       = [[Watykan]]
 |miejsce pochówku      = [[bazylika św. Piotra na Watykanie]] (kaplica św. Sebastiana)
 |1. funkcja            = Papież
 |1. funkcja - okres    = 16 października 1978 – 2 kwietnia 2005
 |2. funkcja            = Arcybiskup metropolita krakowski
 |2. funkcja - okres    = 8 marca 1964 – 16 października 1978
 |wyznanie              = [[katolicyzm]]
 |kościół               = [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]]
 |inkardynacja          = 
 |data ślubów zakonnych = 
 |data diakonatu        = 20 października 1946
 |data ordynacji        = 
 |data święceń          = 1 listopada 1946
 |data nominacji        = 4 lipca 1958
 |data sakry            = 28 września 1958
 |data patriarchatu     = 
 |data kreacji          = 26 czerwca 1967
 |papież kreujący       = [[Paweł VI]]
 |kościół tytularny     = [[San Cesareo in Palatio|św. Cezara w Pałacu]]
 |data pontyfikatu      = 16 października 1978
 |faksymile             = nie
 |opis faksymile        = 
 |odznaczenia           = [[Plik:2000 Pope John Paul II Congressional Gold Medal front.jpg|25px|link=Złoty Medal Kongresu|Congressional Gold Medal]]<br />{{Order|OOB}} {{order|KAK}} {{order|OSNRP}} {{Order|PMW|1}} {{Order|KMR}} {{Order|OEH}} {{Order|OU}} {{order|OOL|Z}}
 |commons               = Ioannes Paulus II
 |wikiźródła            = 
 |wikicytaty            = Jan Paweł II
 |wikinews              = Specjalna:Szukaj/Jan Paweł II
 |www                   = http://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en.html
}}
{{Święty infobox
 |rodzaj               = Święty
 |imię                 = 
 |imię oryginalne      = 
 |tytuły               = 
 |grafika              = San_Giovanni_Paolo_II.jpg
 |podpis grafiki       = portret Jana Pawła II<br />(aut. [[Zbigniew Kotyłło]])
 |data urodzenia       = 
 |miejsce urodzenia    = 
 |data śmierci         = 
 |miejsce śmierci      = 
 |kościół              = [[Kościół katolicki]]
 |data beatyfikacji    = 1 maja 2011
 |miejsce beatyfikacji = [[plac Świętego Piotra]]
 |beatyfikujący        = [[Benedykt XVI|Benedykta XVI]]
 |data kanonizacji     = 27 kwietnia 2014
 |miejsce kanonizacji  = plac Świętego Piotra
 |kanonizujący         = [[Franciszek (papież)|Franciszka]]
 |wspomnienie          = [[22 października]]<br /><small>(''dzień inauguracji pontyfikatu'')</small>
 |atrybuty             = [[Pierścień Rybaka|pierścień rybaka]], [[Papieskie obuwie|buty papieskie]], [[pastorał]], [[piuska]], [[Mitra (nakrycie głowy)|mitra]]
 |patron               = Rodzin, [[Światowe Dni Młodzieży|Światowych Dni Młodzieży]], [[Akcja Katolicka|Akcji Katolickiej]] w Polsce, [[Ruch Apostolstwa Młodzieży|Ruchu Apostolstwa Młodzieży]], polsko-ukraińskiego pojednania, 11 miast w Polsce{{u|uwaga12}}, [[Powiat tatrzański|powiatu tatrzańskiego]], [[Województwo kujawsko-pomorskie|województwa kujawsko-pomorskiego]] i [[Województwo małopolskie|małopolskiego]]
 |miejsce kultu        = kaplica św. Sebastiana w Watykanie, [[Kościół św. Jana Pawła II w Krakowie|sanktuarium św. Jana Pawła II w Krakowie]], [[Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II w Wadowicach|Dom Rodzinny w Wadowicach]]
 |faksymile            = Signature of John Paul II.svg
 |opis faksymile       = 
 |odznaczenia          = 
 |commons              = 
 |wikiźródła           = 
 |wikicytaty           = 
}}
{{Sukcesja apostolska infobox
 |tytuł                     = papież
 |data konsekracji          = 28 września 1958
 |miejscowość konsekracji   = [[Kraków]]
 |miejsce konsekracji       = [[Bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie|bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława]]
 |konsekrator               = [[Eugeniusz Baziak]]
 |współkonsekratorzy        = [[Franciszek Jop]]<br />[[Bolesław Kominek]]
 |biskupi konsekrowani      = {{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Piotr Bednarczyk (duchowny)|Piotr Bednarczyk]]|21 kwietnia 1968}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Józef Rozwadowski]]|24 listopada 1968}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Stanisław Smoleński]]|5 kwietnia 1970}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Albin Małysiak]]|5 kwietnia 1970}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Paweł Socha]]|26 grudnia 1973}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Józef Marek (biskup)|Józef Marek]]|27 grudnia 1973}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Franciszek Macharski]]|6 stycznia 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Justo Mullor García]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Alfio Rapisarda]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Achille Silvestrini]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Samuił Dżundrin]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Rubén López Ardón]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Paulino Lukudu Loro]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Vincent Mojwok Nyiker]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Armido Gasparini]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Michael Kenny]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[José Cardoso Sobrinho]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Gerhard Ludwig Goebel]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Décio Pereira]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Fernando José Penteado]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Girolamo Grillo]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Paciano Aniceto]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Alan Basil de Lastic]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[William Thomas Larkin]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[John O’Connor]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Jean-Marie Lafontaine]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Ladislau Biernaski]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Newton Holanda Gurgel]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Matthew Clark|Matthew Harvey Clark]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[William Houck|William Russell Houck]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Alejandro Goic Karmelic]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Pedro Magugat]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Ramón López Carrozas]]|27 maja 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Jozef Tomko]]|15 września 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Myrosław Lubacziwski|Myrosław Lubacziwśkyj]]|12 listopada 1979}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Giovanni Coppa]]|6 stycznia 1980}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Carlo Maria Martini]]|6 stycznia 1980}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Christian Wiyghan Tumi]]|6 stycznia 1980}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Marcel Bam'ba Gongoa]]|4 maja 1980}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Louis Nkinga]]|4 maja 1980}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Laurent Monsengwo Pasinya]]|4 maja 1980}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Paride Taban]]|4 maja 1980}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Roger Mpungu]]|4 maja 1980}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Michel-Joseph-Gérard Gagnon|Michel Gagnon]]|4 maja 1980}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Dominique Kimpinde Amando]]|4 maja 1980}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Joseph Nduhirubusa]]|4 maja 1980}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Vicente Joaquim Zico]]|6 stycznia 1981}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Sergio Goretti]]|6 stycznia 1981}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Giulio Sanguineti]]|6 stycznia 1981}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Francesco Voto]]|6 stycznia 1981}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Gregory Ochiagha]]|6 stycznia 1981}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Anicetus Bongsu Antonius Sinaga|Anicetus Sinaga]]|6 stycznia 1981}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Lucas Luis Dónnelly]]|6 stycznia 1981}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Filippo Giannini]]|6 stycznia 1981}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Ennio Appignanesi]]|6 stycznia 1981}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Martino Scarafile]]|6 stycznia 1981}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Alessandro Plotti]]|6 stycznia 1981}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Stanisław Szymecki]]|12 kwietnia 1981}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Charles Vandame]]|6 stycznia 1982}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[John Bulaitis]]|6 stycznia 1982}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Traian Crișan|Traian Crisan]]|6 stycznia 1982}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Charles Kweku Sam]]|6 stycznia 1982}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Thomas O’Brien]]|6 stycznia 1982}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Antônio Guimarães Rezende]]|6 stycznia 1982}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Adeodato Micallef]]|6 stycznia 1982}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Anthony Milone]]|6 stycznia 1982}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Selim al-Sajegh (biskup)|Salim Sayegh]]|6 stycznia 1982}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Virgilio Noè]]|6 marca 1982}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Antonio Vitale Bommarco]]|6 stycznia 1983}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[José Sebastián Laboa Gallego]]|6 stycznia 1983}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Dominik Hrušovský]]|6 stycznia 1983}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Karl-Josef Rauber]]|6 stycznia 1983}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Francesco Monterisi]]|6 stycznia 1983}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Kevin Joseph Aje]]|6 stycznia 1983}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[John Onaiyekan]]|6 stycznia 1983}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Pietro Rossano]]|6 stycznia 1983}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Anacleto Sima Ngua]]|6 stycznia 1983}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Ildefonso Obama Obono]]|6 stycznia 1983}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Jaroslav Škarvada]]|6 stycznia 1983}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Luigi del Gallo Roccagiovine]]|6 stycznia 1983}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Zenon Grocholewski]]|6 stycznia 1983}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Juliusz Paetz]]|6 stycznia 1983}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Alfons Maria Stickler]]|1 listopada 1983}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Paolo Romeo]]|6 stycznia 1984}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Paul Kim Tchang-ryeol]]|6 stycznia 1984}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Polycarp Pengo]]|6 stycznia 1984}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Nicolas Okioh]]|6 stycznia 1984}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Eugenio Binini]]|6 stycznia 1984}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Ernest Kombo]]|6 stycznia 1984}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Jan Pieter Schotte]]|6 stycznia 1984}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Mathai Kochuparampil]]|6 stycznia 1984}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Domenico Pecile]]|6 stycznia 1984}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Bernard Devlin]]|6 stycznia 1985}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Kazimierz Górny (duchowny)|Kazimierz Górny]]|6 stycznia 1985}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Aloysius Balina]]|6 stycznia 1985}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Afonso Nteka]]|6 stycznia 1985}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Pellegrino Tomaso Ronchi]]|6 stycznia 1985}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Fernando Sáenz Lacalle]]|6 stycznia 1985}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Jorge Medina Estévez]] |6 stycznia 1985}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Justin Francis Rigali]]|14 września 1985}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Pier Luigi Celata]]|6 stycznia 1986}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Franjo Komarica]]|6 stycznia 1986}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Walmir Alberto Valle]]|6 stycznia 1986}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Norbert Wendelin Mtega]]|6 stycznia 1986}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[John Manat Chuabsamai]]|6 stycznia 1986}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Donald Wuerl]]|6 stycznia 1986}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Felipe González González]]|6 stycznia 1986}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Józef Michalik]]|16 października 1986}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Gilberto Agustoni]]|6 stycznia 1987}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Franc Perko]]|6 stycznia 1987}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Dino Monduzzi]]|6 stycznia 1987}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Joseph Surasarang]]|6 stycznia 1987}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[George Biguzzi]]|6 stycznia 1987}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Benedict Sekey]]|6 stycznia 1987}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Julio Edgar Cabrera Ovalle|Julio Cabrera Ovalle]]|6 stycznia 1987}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[William McCormack]]|6 stycznia 1987}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Emmanuel Mapunda]]|6 stycznia 1987}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Dominic Su Haw Chiu]]|6 stycznia 1987}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[John Magee]]|17 marca 1987}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Beniamino Stella]]|5 września 1987}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[René Séjourné]]|5 września 1987}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Giulio Nicolini]]|5 września 1987}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Giovanni Battista Re]]|7 listopada 1987}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Michel Sabbah]]|6 stycznia 1988}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Marian Oleś]]|6 stycznia 1988}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Emery Kabongo]]|6 stycznia 1988}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Luis d’Andrea]]|6 stycznia 1988}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Victor Chikwe]]|6 stycznia 1988}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Athanasius Usuh]]|6 stycznia 1988}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[José Raúl Vera López]]|6 stycznia 1988}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Srecko Badurina]]|6 stycznia 1988}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Luigi Belloli]]|6 stycznia 1988}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[John Gavin Nolan]]|6 stycznia 1988}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Audrys Bačkis]]|4 października 1988}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Giovanni Lajolo]]|6 stycznia 1989}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Pasquale Macchi]]|6 stycznia 1989}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Francesco Marchisano]]|6 stycznia 1989}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Justin Tetmu Samba]]|6 stycznia 1989}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[John Mendes]]|6 stycznia 1989}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Leon Augustine Tharmaraj]]|6 stycznia 1989}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Tarcisius Ngalalekumtwa]]|6 stycznia 1989}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Raffaele Calabro]]|6 stycznia 1989}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Francisco José Arnáiz Zarandona]]|6 stycznia 1989}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Ramón Benito de La Rosa y Carpio]]|6 stycznia 1989}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Cipriano Calderón Polo]]|6 stycznia 1989}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Alvaro Ramazzini]] |6 stycznia 1989}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Andrea Maria Erba]]|6 stycznia 1989}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Józef Kowalczyk]]|20 października 1989}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Edmond Farhat]]|20 października 1989}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Janusz Bolonek]]|20 października 1989}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Tadeusz Kondrusiewicz]]|20 października 1989}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Giovanni Tonucci]]|6 stycznia 1990}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Ignazio Bedini]]|6 stycznia 1990}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Mario Milano]]|6 stycznia 1990}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Giovanni Ceirano]]|6 stycznia 1990}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Ignacio Velasco]]|6 stycznia 1990}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Oscar Rizzato]]|6 stycznia 1990}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Paul Ruzoka]]|6 stycznia 1990}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Pierre François Marie Joseph Duprey]]|6 stycznia 1990}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Domenico Umberto D’Ambrosio]]|6 stycznia 1990}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Edward Dajczak]]|6 stycznia 1990}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Marian Błażej Kruszyłowicz]]|6 stycznia 1990}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Benjamin Almoneda]]|6 stycznia 1990}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Francesco Gioia]]|5 kwietnia 1990}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Edward Nowak (duchowny)|Edward Nowak]]|5 kwietnia 1990}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Giacinto Berloco]]|5 kwietnia 1990}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Erwin Josef Ender]]|5 kwietnia 1990}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Jean-Louis Tauran]]|6 stycznia 1991}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Vinko Puljić]]|6 stycznia 1991}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Marcello Costalunga]]|6 stycznia 1991}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Osvaldo Padilla]]|6 stycznia 1991}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Francisco Javier Errázuriz Ossa]]|6 stycznia 1991}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Bruno Pius Ngonyani]]|6 stycznia 1991}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Francis Emmanuel Okobo]]|6 stycznia 1991}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Andrea Gemma]]|6 stycznia 1991}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Joseph Habib Hitti]]|6 stycznia 1991}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Jacinto Guerrero Torres]]|6 stycznia 1991}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Álvaro del Portillo]]|6 stycznia 1991}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Julián Herranz Casado]]|6 stycznia 1991}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Bruno Bertagna]]|6 stycznia 1991}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Ernesto Maria Fiore]]|6 stycznia 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Rino Passigato]]|6 stycznia 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Juan Matogo Oyana]]|6 stycznia 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Gastone Simoni]]|6 stycznia 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Iñaki Mallona Txertudi]]|6 stycznia 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Philippe Nkiere|Philippe Nkiere Keana]]|6 stycznia 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Benjamin de Jesus]]|6 stycznia 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[John Glynn]]|6 stycznia 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Petar Šolic]]|6 stycznia 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Michael Fitzgerald (kardynał)|Michael Fitzgerald]]|6 stycznia 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Henri Salina]]|6 stycznia 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Antonio Franco]]|26 kwietnia 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Tadeusz Pieronek]]|26 kwietnia 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Tadeusz Rakoczy]]|26 kwietnia 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Crescenzio Sepe]]|26 kwietnia 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Carlo Maria Viganò]]|26 kwietnia 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Luigi Travaglino]]|26 kwietnia 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Enzo Dieci]]|26 kwietnia 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Nerses Der Nersessian]]|17 listopada 1992}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Diego Causero]]|6 stycznia 1993}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Charles Palmer-Buckle]]|6 stycznia 1993}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Elio Sgreccia]]|6 stycznia 1993}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Henryk Tomasik]]|6 stycznia 1993}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Henry Mansell]]|6 stycznia 1993}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Jan Kopiec]]|6 stycznia 1993}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Alojzij Uran]]|6 stycznia 1993}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Luigi Sposito]]|6 stycznia 1993}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Norbert Strotmann]]|6 stycznia 1993}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Elmo Noel Perera]]|6 stycznia 1993}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Csaba Ternyák]]|6 stycznia 1993}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Franco Illia]]|25 kwietnia 1993}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Rrok Mirdita]]|25 kwietnia 1993}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Robert Ashta]]|25 kwietnia 1993}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Zef Simoni]]|25 kwietnia 1993}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Peter Prabhu]]|6 stycznia 1994}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Peter Zurbriggen]]|6 stycznia 1994}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Jean-Paul Gobel]] |6 stycznia 1994}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Julien Mawule Kouto]]|6 stycznia 1994}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Edward Slattery]]|6 stycznia 1994}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Uriah Ashley]]|6 stycznia 1994}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Emiliano Antonio Cisneros Martínez]]|6 stycznia 1994}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Américo do Couto Oliveira]]|6 stycznia 1994}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Christo Projkow]]|6 stycznia 1994}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Ramon Argüelles|Ramon Cabrera Argüelles]]|6 stycznia 1994}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Ricardo Valenzuela|Ricardo Jorge Valenzuela Rios]]|6 stycznia 1994}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Paolo Gillet]]|6 stycznia 1994}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Antoni Długosz]]|6 stycznia 1994}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Bruno Musarò]]|6 stycznia 1995}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Petko Christow]]|6 stycznia 1995}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Antonio Napoletano]]|6 stycznia 1995}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Zacharias Jimenez]]|6 stycznia 1995}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Raymond Leo Burke]]|6 stycznia 1995}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Javier Echevarría Rodríguez]]|6 stycznia 1995}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Pierfranco Pastore]]|6 stycznia 1995}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Stanisław Szyrokoradiuk]]|6 stycznia 1995}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Stefan Regmunt]]|6 stycznia 1995}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Paweł Cieślik (duchowny)|Paweł Cieślik]]|6 stycznia 1995}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[José Paulino Ríos Reynoso]]|6 stycznia 1996}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Riccardo Fontana]]|6 stycznia 1996}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Claudio Maria Celli]]|6 stycznia 1996}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Jaime Vieira Rocha]]|6 stycznia 1996}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Kurt Koch]]|6 stycznia 1996}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz| [[Arvaldis Andrejs Brumanis]]|6 stycznia 1996}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Antons Justs]]|6 stycznia 1996}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Francisco Pérez González]]|6 stycznia 1996}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Richard Anthony Burke]]|6 stycznia 1996}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Mark Sopi]]|6 stycznia 1996}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Rafael Ramón Conde Alfonzo]] |6 stycznia 1996}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Riccardo Ruotolo]]|6 stycznia 1996}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Antal Majnek]]|6 stycznia 1996}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Stanisław Ryłko]]|6 stycznia 1996}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Luigi Pezzuto]]|6 stycznia 1997}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Varkey Vithayathil]]|6 stycznia 1997}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Delio Lucarelli]]|6 stycznia 1997}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Ignace Baguibassa Sambar-Talkena]]|6 stycznia 1997}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Luciano Pacomio]]|6 stycznia 1997}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Jean-Claude Périsset]]|6 stycznia 1997}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Paolo Sardi]]|6 stycznia 1997}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Angelo Massafra]]|6 stycznia 1997}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Florentin Crihălmeanu]]|6 stycznia 1997}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Piotr Libera]]|6 stycznia 1997}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Basilio do Nascimento]]|6 stycznia 1997}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Hil Kabashi]]|6 stycznia 1997}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Mario Francesco Pompedda]]|6 stycznia 1998}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Marco Dino Brogi]]|6 stycznia 1998}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Peter Atuahene]]|6 stycznia 1998}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Filippo Strofaldi]]|6 stycznia 1998}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Wiktor Skworc]]|6 stycznia 1998}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Franco Dalla Valle]]|6 stycznia 1998}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Angelito Lampon]]|6 stycznia 1998}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Tomislav Koljatic Maroevic]]|6 stycznia 1998}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Francesco Saverio Salerno]]|6 stycznia 1998}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Stanisław Dziwisz]]|19 marca 1998}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Piero Marini]]|19 marca 1998}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[James Michael Harvey]]|19 marca 1998}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Alessandro D’Errico]]|6 stycznia 1999}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Salvatore Pennacchio]]|6 stycznia 1999}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Alain Lebeaupin]]|6 stycznia 1999}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Cesare Mazzolari]]|6 stycznia 1999}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Pierre Trần Đình Tứ]]|6 stycznia 1999}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Rafael Cob García]]|6 stycznia 1999}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Mathew Moolakkattu]]|6 stycznia 1999}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Diarmuid Martin]]|6 stycznia 1999}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[José Luis Redrado Marchite]] |6 stycznia 1999}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Józef Wesołowski]]|6 stycznia 2000}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Giacomo Guido Ottonello]]|6 stycznia 2000}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[George Panikulam]]|6 stycznia 2000}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Alberto Bottari de Castello]]|6 stycznia 2000}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Ivo Baldi Gaburri]]|6 stycznia 2000}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Gabriel Mbilingi]]|6 stycznia 2000}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[David Ricken]]|6 stycznia 2000}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Anton Coșa]]|6 stycznia 2000}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[András Veres]]|6 stycznia 2000}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Péter Erdő|Peter Erdo]]|6 stycznia 2000}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Giuseppe Pasotto]]|6 stycznia 2000}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Franco Croci]]|6 stycznia 2000}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Fernando Filoni]]|19 marca 2001}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Henryk Józef Nowacki]]|19 marca 2001}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Timothy Broglio]]|19 marca 2001}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Domenico Sorrentino]]|19 marca 2001}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Tomasz Peta]]|19 marca 2001}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Marcelo Sánchez Sorondo]]|19 marca 2001}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Marc Ouellet]]|19 marca 2001}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Giampaolo Crepaldi]]|19 marca 2001}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Đura Džudžar|Djura Džudžar]]|19 marca 2001}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Giuseppe Pinto]]|6 stycznia 2002}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Claudio Gugerotti]]|6 stycznia 2002}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Adolfo Yllana]]|6 stycznia 2002}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Giovanni d’Aniello]]|6 stycznia 2002}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Daniel Mizonzo]]|6 stycznia 2002}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Louis Portella Mbuyu]]|6 stycznia 2002}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Marcel Utembi]]|6 stycznia 2002}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Franco Agostinelli]]|6 stycznia 2002}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Amândio Tomás]]|6 stycznia 2002}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Vittorio Lanzani]]|6 stycznia 2002}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Paul Tschang In-Nam]]|6 stycznia 2003}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Pierre Nguyễn Văn Tốt]]|6 stycznia 2003}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Angelo Amato]]|6 stycznia 2003}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Ján Babjak]]|6 stycznia 2003}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Calogero La Piana]]|6 stycznia 2003}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Pedro López Quintana]]|6 stycznia 2003}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Celestino Migliore]]|6 stycznia 2003}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[René-Marie Ehuzu]]|6 stycznia 2003}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Andraos Abouna]]|6 stycznia 2003}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Milan Šašik]]|6 stycznia 2003}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Giuseppe Nazzaro]]|6 stycznia 2003}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Brian Farrell]]|6 stycznia 2003}}
 |biskupi współkonsekrowani = {{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Julian Groblicki]]|18 września 1960}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Stefan Bareła]]|8 stycznia 1961}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Jan Pietraszko]]|15 kwietnia 1963}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Władysław Rubin]]|29 listopada 1964}}
}}
[[Plik:Emilia and Karol Wojtyla wedding portrait.jpg|mały|Emilia i Karol Wojtyłowie, rodzice papieża Jana Pawła II]]
[[Plik:Geb-Haus Papst.jpg|mały|[[Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II w Wadowicach]]]]
[[Plik:Maria Wiadrowska.JPG|mały|Matka chrzestna papieża, Maria Wiadrowska z dziećmi]]
[[Plik:Ks Figlewicz-Karol Wojtyla ministrant.jpg|mały|Ks. Figlewicz z ministrantami|alt=Pozowane czarno-białe zdjęcie. Ludzie ustawieni w dwa rzędy – z przodu siedzi ksiądz w okularach, komży i stule z kwiatami w ręku, obok niego po obu stronach siedzi czworo ministrantów. Za nimi stoi dziesięciu chłopców. Wszyscy mają odświętne alby i patrzą bez uśmiechu w kamerę.]]
[[Plik:Tablica Papieska.JPG|mały|Tablica w wadowickiej bazylice z datami narodzin, a także wyboru Karola Wojtyły na biskupa i papieża]]

'''Jan Paweł II''' ({{łac.|Ioannes Paulus PP. II}}, {{wł.|Giovanni Paolo II}}, właśc. {{Wymowa|Pl-Karol_Józef_Wojtyła.ogg|Karol Józef Wojtyła}}<ref>{{Encyklopedia PWN | tytuł = Jan Paweł II | id = 3916645 | data dostępu = 2021-07-28}}</ref>; ur. [[18 maja]] [[1920]] w [[Wadowice|Wadowicach]], zm. [[2 kwietnia]] [[2005]] w [[Watykan]]ie) – [[Polska|polski]] [[duchowieństwo|duchowny]] [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]], biskup pomocniczy krakowski (1958–1964), [[Biskupi krakowscy|arcybiskup metropolita krakowski]] (1964–1978), [[kardynał]] [[Stopnie kardynalskie#Kardynałowie prezbiterzy|prezbiter]] (1967–1978), zastępca Przewodniczącego [[Konferencja Episkopatu Polski|Konferencji Episkopatu Polski]] (1969–1978), 264. [[papież]] i 6. [[Poczet papieży#XX wiek|Suweren Państwa Watykańskiego]] w latach 1978–2005. [[Święty]] [[święci i błogosławieni Kościoła katolickiego|Kościoła katolickiego]]. Pierwszy w [[III Rzeczpospolita|III RP]] kawaler [[Order Orła Białego|Orderu Orła Białego]], [[Liryka|poeta]], [[poliglota]], a także [[aktor niezawodowy]], [[dramat]]urg, [[nauczyciel|pedagog]], [[filozofia historii|filozof historii]], [[fenomenologia|fenomenolog]], [[Mistyka chrześcijańska|mistyk]] i przedstawiciel [[personalizm chrześcijański|personalizmu chrześcijańskiego]].

16 października 1978 został wybrany na papieża przez [[Konklawe 1978 (Jan Paweł II)|drugie zgromadzenie kardynałów]], po śmierci [[Jan Paweł I|Jana Pawła I]], który zmarł po trzydziestu trzech dniach pontyfikatu. Przyjął imiona Jan Paweł dla uhonorowania swojego poprzednika. Jego wybór na Stolicę Piotrową miał szczególny wpływ na wydarzenia w [[Europa Wschodnia|Europie Wschodniej]] i w [[Azja|Azji]] w latach 80. i 90. XX wieku, w szczególności na przemiany demokratyczne w Polsce i w innych krajach [[Blok wschodni|bloku wschodniego]]. Od początku swojego pontyfikatu prowadził energiczne działania przeciwko [[komunizm]]owi i uciskowi politycznemu.

Za główny cel papiestwa postawił sobie transformację i zmianę położenia Kościoła katolickiego, chciał „postawić swój Kościół w sercu nowego sojuszu religijnego, który zgromadziłby żydów, muzułmanów i chrześcijan w wielkiej religijnej armadzie”{{fakt|data=2021-07}}. Przyczynił się do poprawienia relacji Kościoła katolickiego z [[judaizm]]em, [[islam]]em, z [[Cerkiew prawosławna|Kościołem prawosławnym]] oraz [[Wspólnota anglikańska|Wspólnotą anglikańską]]{{r|Wollpert|Kelly|britannica6}}. Był jednym z najczęściej podróżujących światowych przywódców w historii, odwiedzając w czasie swojego pontyfikatu [[Podróże apostolskie Jana Pawła II|129 państw]], co interpretowano jako chęć zbudowania relacji między różnymi narodami i religiami.

Podzielał nauczanie Kościoła w takich kwestiach jak utrzymanie [[celibat]]u, potępienie mechanicznej, chemicznej i hormonalnej [[Antykoncepcja|antykoncepcji]], sprzeciwiał się [[aborcja|aborcji]] i [[eutanazja|eutanazji]], podtrzymywał stanowisko Kościoła o [[prawo do życia|prawie do życia]] oraz niedopuszczenie kobiet do święcenia, za co był przez niektórych krytykowany, i choć popierał reformy [[Sobór watykański II|soboru watykańskiego II]], był postrzegany jako konserwatywny w swojej interpretacji tych reform{{r|John Paul s Conservative|The Riddle of John Paul II}}. Walczył z [[Teologia wyzwolenia|teologią wyzwolenia]], stygmatyzował także nieokiełznany [[kapitalizm]] i [[konsumpcjonizm]], mimo że niejednokrotnie głosił wyższość gospodarki rynkowej nad znacjonalizowanymi.

[[Beatyfikowani i kanonizowani przez Jana Pawła II|Beatyfikował 1340 i kanonizował 483 osoby]], więcej niż wszyscy jego poprzednicy w okresie pięciu poprzedzających wieków. Mianował większość [[Kolegium Kardynałów]], konsekrował lub współkonsekrował wielu biskupów i wyświęcił wielu księży. Był trzecim [[pontyfikat|najdłużej urzędującym]] papieżem w historii, po [[Piotr Apostoł|św. Piotrze]] (30–67) i [[Pius IX|Piusie IX]] (1846–1878), pierwszym papieżem z [[Polska|Polski]] oraz pierwszym spoza [[Włochy|Włoch]] od czasów holenderskiego papieża [[Hadrian VI|Hadriana VI]] (1522–1523).

Zmarł 2 kwietnia 2005. W [[Pogrzeb Jana Pawła II|ceremonii pogrzebowej]] uczestniczyły delegacje z ponad 150 państw, a w Polsce ogłoszona została sześciodniowa żałoba narodowa. Proces kanonizacyjny rozpoczął się miesiąc po jego śmierci, z odstąpieniem od tradycyjnego pięcioletniego okresu oczekiwania. 19 grudnia 2009 został ogłoszony [[Czcigodny Sługa Boży|Czcigodnym Sługą Bożym]] przez swojego następcę [[Benedykt XVI|Benedykta XVI]] i beatyfikowany 1 maja 2011 w [[Miłosierdzie Boże|Niedzielę Miłosierdzia Bożego]], po tym, jak [[Dykasteria Spraw Kanonizacyjnych|Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych]] przypisała jego wstawiennictwu cud uzdrowienia. Drugi cud został zatwierdzony 2 lipca 2013 i potwierdzony przez papieża [[Franciszek (papież)|Franciszka]] trzy dni później. 27 kwietnia 2014 (ponownie Niedziela Miłosierdzia), równocześnie z papieżem [[Jan XXIII|Janem XXIII]] został [[Kanonizacja Jana XXIII i Jana Pawła II|kanonizowany]]. Wydarzenie to przeszło do historii Kościoła z powodu ogłoszenia świętymi dwóch papieży w obecności dwóch biskupów Rzymu – urzędującego Franciszka i emerytowanego Benedykta XVI{{r|Proces beatyfikacyjny Jana|Kanonizacja Jana Pawła II|10 lat od śmierci Jana Pawła II}}.

== Życiorys ==
=== Dzieciństwo i młodość ===
Urodził się w [[Wadowice|Wadowicach]] koło [[Kraków|Krakowa]], 18 maja 1920 jako drugi syn i najmłodsze z trojga dzieci emerytowanego [[Porucznik|porucznika]] [[Karol Wojtyła (żołnierz)|Karola Wojtyły]] i [[Emilia Wojtyła|Emilii z Kaczorowskich]]{{r|FIU}}. Ród Wojtyłów wywodzi się z [[Czaniec|Czańca]] koło [[Kęty|Kęt]] i [[Lipnik (Bielsko-Biała)|Lipnika]]. Ród Kaczorowskich pochodzi z [[Michalów (powiat zamojski)|Michalowa]] koło [[Szczebrzeszyn]]a.

Karol Wojtyła został [[chrzest|ochrzczony]] w [[Bazylika Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny w Wadowicach|kościele parafialnym]] 20 czerwca 1920 przez księdza [[Franciszek Żak|Franciszka Żaka]], [[kapelan|kapelana wojskowego]]{{r|FIU}}. Jego [[Rodzice chrzestni|rodzicami chrzestnymi]] byli Józef Kuczmierczyk, szwagier Emilii, i jej siostra, Maria Wiadrowska{{r|bazylika wadowicka}}. [[Eucharystia (sakrament)|Pierwszą Komunię]] przyjął w dniu 25 maja 1929{{r|bazylika wadowicka}}, a sakramentu [[bierzmowanie|bierzmowania]] udzielił mu abp [[Adam Stefan Sapieha]] 3 maja 1938; na bierzmowaniu przyszły papież wybrał imię Hubert, na cześć [[Karol Hubert Rostworowski|Karola Huberta Rostworowskiego]]{{r|FIU}}.

Rodzina Wojtyłów żyła skromnie. Jedynym źródłem utrzymania była pensja ojca – wojskowego urzędnika w Powiatowej Komendzie Uzupełnień w stopniu [[porucznik]]a{{r|Kelly}}. Matka pracowała dorywczo jako szwaczka. [[Edmund Wojtyła]], brat Karola, po ukończeniu [[I Liceum Ogólnokształcące im. Marcina Wadowity w Wadowicach|wadowickiego gimnazjum]] studiował [[medycyna|medycynę]] w [[Kraków|Krakowie]] i został lekarzem{{r|FIU}}. Wojtyłowie mieli jeszcze jedno dziecko – Olgę, która zmarła 16 godzin po urodzeniu 7 lipca 1916 w [[Bielsko-Biała|Białej]]{{r|ekai}}. Papież wspominał ją w opublikowanym po śmierci [[Testament Jana Pawła II|testamencie]] – na równi z rodzicami i bratem. Fakt urodzin i śmierci starszej siostry papieża ujawnił francuski dziennikarz i filozof [[André Frossard]], autor wydanej w 1982 książki ''Nie lękajcie się! Rozmowy z Janem Pawłem II''.

W dzieciństwie Karola nazywano najczęściej zdrobnieniem imienia – Lolek. Uważano go za chłopca utalentowanego i wysportowanego. Regularnie grał w [[piłka nożna|piłkę nożną]] oraz jeździł na [[narciarstwo|nartach]]{{r|Kelly}}. Bardzo ważnym elementem życia Karola były wycieczki krajoznawcze, a także spacery po okolicy Wadowic. W większości wycieczek towarzyszył mu ojciec.

[[Plik:Grób rodziców Jana Pawła II na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.jpg|mały|Grobowiec rodziców i brata na [[Cmentarz Rakowicki|Cmentarzu Rakowickim]] w Krakowie]]
Wczesny okres jego dojrzewania jako nastolatka został naznaczony śmiercią najbliższych. Gdy miał 9 lat, zmarła matka (13 kwietnia 1929). Trzy lata później, 5 grudnia 1932, w wieku 26 lat, na [[płonica|szkarlatynę]] zmarł jego brat Edmund{{r|FIU}}.

Od września 1930, po zdaniu egzaminów wstępnych, Karol Wojtyła rozpoczął naukę w 8-letnim Państwowym Gimnazjum Męskim im. [[Marcin Wadowita|Marcina Wadowity]] w Wadowicach{{r|Kelly}}. Według jego katechetów, wyróżniała go wówczas ogromna [[Wiara (chrześcijaństwo)|wiara]]{{r|Kelly}}. W pierwszej klasie ks. [[Kazimierz Figlewicz]] zachęcił go do przystąpienia do kółka [[ministrant|ministranckiego]], którego stał się prezesem. Katecheta ten miał znaczny wpływ na rozwój duchowy młodego Karola Wojtyły. Jednym z nauczycieli Karola Wojtyły i jego wychowawcą był Mirosław Moroz (1893–1940), w 1940 zamordowany w [[Zbrodnia katyńska|Katyniu]]{{r|wadowice24}}. 14 grudnia 1935 Karol Wojtyła został przyjęty do [[Sodalicja Mariańska|Sodalicji Mariańskiej]] w gimnazjum. Początkowo był sekretarzem, następnie prefektem (od 26 kwietnia 1936 do 20 marca 1938){{r|Sodalicja}}.

Podczas nauki w gimnazjum Karol zainteresował się [[teatr]]em{{r|Kelly}} – występował w przedstawieniach Kółka Teatralnego stworzonego przez polonistów z wadowickich gimnazjów: żeńskiego im. Michaliny Mościckiej i męskiego im. Marcina Wadowity.

=== Okres studiów ===
14 maja 1938 zakończył naukę w gimnazjum, otrzymując świadectwo maturalne z oceną celującą, która umożliwiała podjęcie studiów na większości uczelni bez egzaminów wstępnych. Karol Wojtyła wybrał studia [[Filologia polska|polonistyczne]] na [[Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego|Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego]]{{r|Wollpert}}. Studia rozpoczął w październiku 1938.

W pierwszym roku studiów przeprowadził się wraz z ojcem do rodzinnego domu matki przy ul. Tynieckiej 10 w Krakowie{{r|Kelly}}. Pozostał wierny swej pasji – [[Piłka nożna|piłce nożnej]], uczęszczał na mecze [[Cracovia (piłka nożna)|Cracovii]]. Od października 1938 do lutego 1941 studiował, uczęszczał na spotkania grupy literackiej, a także tworzył poezję{{r|Kelly}}. W lipcu 1939 r. wziął udział w Społecznym Obozie [[Legia Akademicka|Legii Akademickiej]] w [[Ożomla|Ożomli]] k. [[Sądowa Wisznia|Sądowej Wiszni]], budując szkołę i drogi<ref>{{Cytuj |tytuł = Karol Wojtyła budował drogę koło Lwowa |data = 2020-06-20 |data dostępu = 2023-02-03 |opublikowany = Katolicki Program Radiowy |url = https://programkatolicki.org/jak-karol-wojtyla-budowal-droge-kolo-lwowa/ |język = pl}}</ref>. W lutym 1940 poznał [[Jan Tyranowski|Jana Tyranowskiego]], który prowadził dla młodzieży męskiej koło wiedzy religijnej. Uczestniczący w nim Wojtyła poznał wówczas i po raz pierwszy czytał pisma [[Jan od Krzyża|św. Jana od Krzyża]].

18 lutego 1941 po długiej chorobie zmarł jego ojciec. W 1942 i 1943, jako reprezentant krakowskiej społeczności akademickiej, udawał się do [[Częstochowa|Częstochowy]], by odnowić [[Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego|Śluby Jasnogórskie]].

Wojna odebrała Karolowi Wojtyle możliwość kontynuowania studiów, zaczął więc w 1940 pracować jako pracownik fizyczny w zakładach chemicznych [[Krakowskie Zakłady Sodowe Solvay|Solvay]]{{r|Kelly}}. Początkowo od jesieni 1940 przez rok w [[kamieniołom]]ie w [[Zakrzówek (Kraków)|Zakrzówku]], a potem w oczyszczalni wody w [[Borek Fałęcki|Borku Fałęckim]]{{r|Kelly}}. W tym okresie związał się z [[Federacja Organizacji Narodowo-Katolickich „Unia”|„Unią”]]. Po wejściu jej w skład [[Stronnictwo Pracy|Stronnictwa Pracy]], był członkiem tej partii{{r|SP}}.

Jesienią 1941 wraz z przyjaciółmi założył [[Teatr Rapsodyczny]]{{r|Kelly}}, który swoje pierwsze przedstawienie wystawił 1 listopada 1941. Rozstanie Karola Wojtyły z teatrem nastąpiło nagle w 1942, gdy postanowił studiować [[teologia|teologię]] i wstąpił do tajnego [[Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej|Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Krakowie]]{{r|Wollpert}}. W okresie od kwietnia 1945 do sierpnia 1946 pracował na uczelni jako [[Asystent (stanowisko na uczelni)|asystent]] i prowadził [[seminarium (zajęcia)|seminaria]] z historii [[dogmat]]u. Pracę magisterską pt. ''Pojęcie środka zjednoczenia duszy z Bogiem w nauce św. Jana od Krzyża'' napisał na [[Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego|Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego]] pod kierunkiem ks. prof. [[Ignacy Różycki|Ignacego Różyckiego]]{{r|SAL}}.

Był to też okres rozwoju literackiego Karola Wojtyły. Pierwszy zbiór wierszy ''Renesansowy psałterz'', powstały w 1939 (wydany w 1999), ma jeszcze charakter poetyckich pierwocin; jest też wyrazem hołdu dla wielkiej tradycji, w tym dla [[Jan Kochanowski|Jana Kochanowskiego]]. W marcu 1946 powstał między innymi, poemat ''Pieśń o Bogu ukrytym'', o charakterze wizyjnym i mistycznym, nawiązujący twórczo do św. Jana od Krzyża{{r|Kelly}}. Tworzył [[poezja metafizyczna|poezję metafizyczną]].

=== Prezbiter ===
[[Plik:Karol Wojtyla-wikary w Niegowici.jpg|mały|Karol Wojtyła jako wikary w Niegowici]]
[[Plik:Karol Wojtyla-splyw.jpg|mały|Karol Wojtyła na spływie kajakowym]]
13 października 1946 [[Kleryk (student)|alumn]] Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Krakowie, Karol Wojtyła, został [[subdiakon]]em, a tydzień później [[diakon]]em. 1 listopada 1946 w [[Pałac Biskupi w Krakowie|kaplicy w Pałacu Arcybiskupów Krakowskich]] kardynał [[Adam Stefan Sapieha]] wyświęcił Karola Wojtyłę na księdza{{r|WSD-Kraków}}. 2 listopada jako [[Prezbiter|neoprezbiter]] odprawił [[Prymicja|mszę prymicyjną]] w [[Krypta św. Leonarda na Wawelu|krypcie św. Leonarda]] w [[bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie|katedrze na Wawelu]]. 15 listopada Karol Wojtyła wraz z klerykiem [[Stanisław Starowieyski (duchowny)|Stanisławem Starowieyskim]] poprzez [[Paryż]] wyjechał do [[Rzym]]u, aby kontynuować studia na [[Papieski Uniwersytet Świętego Tomasza z Akwinu|Papieskim Międzynarodowym Athenaeum ''Angelicum'']] (obecnie Papieski Uniwersytet Świętego Tomasza z Akwinu (''Angelicum'')) w Rzymie{{r|Kelly}}. Przez okres studiów zamieszkiwał w Kolegium Belgijskim, gdzie poznał wielu duchownych z [[Frankonia|krajów frankofońskich]] oraz z [[Stany Zjednoczone|USA]]. W 1948 ukończył studia z dyplomem ''[[cum laude|summa cum laude]]'' i otrzymał stopień [[doktor (stopień naukowy)|doktora]] za dysertację pt. ''Problem wiary u św. Jana od Krzyża''{{r|Kelly}}. Dla potrzeb doktoratu nauczył się [[język hiszpański|języka hiszpańskiego]], by czytać teksty tego [[Karmelici bosi|karmelitańskiego]] klasyka [[Mistyka chrześcijańska|mistyki chrześcijańskiej]] z XVI wieku w oryginale. Promotorem pracy doktorskiej Karola Wojtyły był ks. prof. [[Władysław Wicher]]{{r|Władysław Wicher}}.

W lipcu 1948 Karol Wojtyła został skierowany do pracy w [[Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Niegowici|parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Niegowici]], gdzie spełniał zadania [[wikariusz]]a i katechety{{r|Wollpert}}. Wolny czas starał się spędzać z młodzieżą na łonie natury. W sierpniu 1949 został przeniesiony do [[Parafia św. Floriana w Krakowie|parafii św. Floriana w Krakowie]]{{r|Wollpert}}. Nadal wyprawiał się na wycieczki z młodzieżą. Aby zmylić ówczesną [[Milicja Obywatelska|milicję]], zdejmował podczas nich [[sutanna|sutannę]] i pozwolił, by nazywano go „wujkiem”.

W 1951, po śmierci kardynała Adama Sapiehy, Karol Wojtyła został skierowany na urlop w celu ukończenia [[habilitacja|pracy habilitacyjnej]]{{r|Kelly}}. Dużo uwagi poświęcał także pracy [[publicystyka|publicystycznej]], pisał [[esej]]e filozoficzne (np. ''Personalizm tomistyczny'' – o [[Tomasz z Akwinu|Tomaszu z Akwinu]], ''O humanizmie św. Jana od Krzyża'') i szkice. Często publikował w krakowskich [[periodyk]]ach katolickich: [[miesięcznik]]u „[[Znak (miesięcznik)|Znak]]” i „[[Tygodnik Powszechny|Tygodniku Powszechnym]]”. W związku z habilitacją podjął systematyczne studia nad myślą [[etyka|etyczną]] fenomenologa [[Max Scheler|Maxa Schelera]]{{r|Wollpert}}, którego pisma czytał w oryginale. 12 grudnia 1953 jego praca ''Ocena możliwości oparcia etyki chrześcijańskiej na założeniach systemu Maksa<!--sic--> Schelera'' została przyjęta jednogłośnie przez Radę [[Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego|Wydziału Teologicznego UJ]], jednak Karol Wojtyła nie uzyskał habilitacji z powodu odmowy Ministerstwa Oświaty. Pisał wiele m.in. na temat [[Katolicka etyka seksualna|chrześcijańskiej etyki seksualnej]]. W 1960 w wydawnictwie [[Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II|Towarzystwa Naukowego KUL]] opublikował książkę ''[[Miłość i odpowiedzialność]]''. Była owocem jego studiów oraz rozmów prowadzonych ze studentami i młodymi małżeństwami w czasie wypraw wakacyjnych.

Karol Wojtyła powrócił do przerwanych obowiązków. Wykładał m.in. w [[Seminarium duchowne|seminariach]] diecezji: [[archidiecezja krakowska|krakowskiej]], [[archidiecezja katowicka|katowickiej]] i [[archidiecezja częstochowska|częstochowskiej]] (mieściły się one wszystkie w Krakowie) oraz na [[Wydział Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II|Wydziale Filozofii]] [[Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II|Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego]]{{r|Kelly}}. Jego wykłady obejmowały głównie [[teologia moralna|teologię moralną]] i etykę [[małżeństwo|małżeńską]], ale ogarniały też szeroko pojętą [[historia filozofii (nauka)|historię filozofii]]{{r|Wollpert}}.

=== Biskup ===
[[Plik:Karol Wojtyła - wizytacja zakonu oo. Karmelitów na Piasku w Krakowie 1967.jpg|mały|Wizytacja [[bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Krakowie (Na Piasku)|bazyliki Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Krakowie]] [[Karmelici|oo. Karmelitów]] na Piasku – początek czerwca 1967]]
[[Plik:Karol Wojtyla's cardinal proclamation.jpg|thumb|Proklamacja kardynała Karola Wojtyły przez papieża Pawła VI, czerwiec 1967]]
[[Plik:POL Kraków - pałac biskupi.jpg|mały|[[Ulica Franciszkańska w Krakowie|Ulica Franciszkańska]] 3, „Okno papieskie” nad bramą wjazdową do [[Pałac Biskupi w Krakowie|Pałacu Biskupiego w Krakowie]]]]

[[Plik:Coat of arms of Karol Józef Wojtyła.svg|mały|Herb kardynalski Karola Wojtyły jako arcybiskupa krakowskiego]]
4 lipca 1958 Karol Wojtyła został [[Prekonizacja|prekonizowany]] [[biskup tytularny|biskupem tytularnym]] [[Ombi|Ombrii]], a także [[biskup sufragan|biskupem pomocniczym]] Krakowa{{r|FIU}}. [[Sakra|Konsekracji biskupiej]] Karola Wojtyły dokonał 28 września 1958 w [[Bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie|katedrze na Wawelu]], [[arcybiskup]] [[Eugeniusz Baziak]]{{r|FIU}} – [[biskupi krakowscy|metropolita krakowski]] i [[Biskupi lwowscy (Kościół łaciński)|lwowski]]. Współkonsekratorami byli biskupi [[Franciszek Jop]] i [[Bolesław Kominek]]{{r|FIU}}. W 1962 został krajowym duszpasterzem środowisk twórczych i inteligencji. Na okres biskupstwa Karola Wojtyły przypadły także obrady [[Sobór watykański II|II soboru watykańskiego]], w których aktywnie uczestniczył{{r|Groblicki}}. Już w tym okresie bardzo dużo czasu poświęcał na podróże zagraniczne w celach ewangelizacyjnych i religijnych. W 1963 odbył pielgrzymkę do [[Ziemia Święta|Ziemi Świętej]]{{r|naszdziennik}}.

Jako biskup przyjął, zgodnie z obyczajem, hasło przewodnie swej posługi, które brzmiało: ''[[Totus Tuus]]''{{r|FIU}} ([[łacina|łac.]] ''Cały Twój''). [[Dewiza|Dewizę]] tę kierował do [[Maria z Nazaretu|Matki Chrystusa]]. Inspiracją była duchowość maryjna francuskiego pisarza [[Ascetyzm|ascetycznego]] epoki [[barok]]u, [[Ludwik Maria Grignion de Montfort|św. Ludwika Marii Grignion de Montfort]]. Z jego książki ''Traktat o prawdziwym nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny'' Wojtyła przejął koncepcję „niewolnictwa duchowego”, rozumianego jako dobrowolne, ufne i całkowite poddanie swego życia wiary i posługi w Kościele duchowemu macierzyństwu [[Matka Boża|Matki Bożej]].

Uczestniczył we wszystkich czterech sesjach [[Sobór watykański II|soboru watykańskiego II]]<ref>Bohdan Bejze, ''Sobór Watykański II'', [w:] Zbigniew Pawlak (red.), ''Katolicyzm A-Z'', wyd. III, Łódź 1989, s. 419, {{ISBN|83-850-22-03-1}}.</ref>.

W listopadzie 1963 Wydział Administracyjny [[Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej|KC PZPR]] odrzucił trzy kandydatury, w tym Wojtyły na urząd biskupa ordynariusza krakowskiego, przedstawione przez prymasa Wyszyńskiego. Jednak już 19 grudnia 1963 premier PRL [[Józef Cyrankiewicz]] w liście do Wyszyńskiego nie zgłosił zastrzeżeń co do jego kandydatury{{r|Marek Lasota2006-s106-107}}.

30 grudnia 1963 został mianowany arcybiskupem metropolitą krakowskim (18 stycznia 1964 wydano stosowny dokument papieski), 19 stycznia 1964 (półtora roku po śmierci swego poprzednika, arcybiskupa Eugeniusza Baziaka) został prekonizowany arcybiskupem metropolitą krakowskim, zaś 8 marca 1964 w archikatedrze wawelskiej odbył się [[Ingres]]{{r|George Weigel Świadek nadziei}}<ref>{{Cytuj stronę |url = https://diecezja.pl/biskupi-krakowscy/karol-kardynal-wojtyla-1964-1978/ |tytuł = KARD. KAROL WOJTYŁA (1964-1978) |opublikowany = diecezja.pl |data dostępu = 2020-04-18}}</ref>.

=== Kardynał ===
29 maja 1967 został kreowany [[Kardynałowie z nominacji Pawła VI|kardynałem]], zaś 26 bądź 28 czerwca 1967 podczas [[konsystorz]]a w [[kaplica Sykstyńska|kaplicy Sykstyńskiej]] otrzymał od papieża [[Paweł VI|Pawła VI]] czerwony [[biret]], a jego kościołem tytularnym stał się kościół [[San Cesareo in Palatio|św. Cezarego z Afryki]]{{r|FIU}}.

Jako biskup [[Archidiecezja krakowska|diecezji krakowskiej]] wizytował parafie, odwiedzał klasztory (w tym zgromadzenie [[albertyni|albertynów]], założone przez [[Adam Chmielowski|św. brata Alberta]]). W 1965 otworzył [[beatyfikacja|proces beatyfikacyjny]] siostry [[Faustyna Kowalska|Faustyny Kowalskiej]], z której ''Dzienniczkiem'' oraz orędziem [[miłosierdzie|Miłosierdzia Bożego]] zapoznał się wcześniej. Spotykał się z inteligencją krakowską, zwłaszcza ze środowiskiem naukowym i artystycznym. Ponadto jeździł na [[Podhale]] i w [[Tatry]].

Ogłosił drukiem (pod pseudonimem Andrzej Jawień) dramaty: ''Przed sklepem jubilera'' i jak misterium ujęte ''[[Promieniowanie ojcostwa]]'', także [[poemat]]y. W 1960 wydał filozoficzną [[monografia|monografię]] z zakresu etyki ''[[Miłość i odpowiedzialność]]'', w 1969 monografię z zakresu [[Antropologia|antropologii]] ''{{link-interwiki |Osoba i czyn |Q=Q2875931}}'', a w 1972 – publikację ''U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum II''<ref>WOJTYŁA Karol – U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum II. Kraków 1972. Polskie Towarzystwo Teologiczne.</ref>. Pomimo obowiązków duszpasterskich systematycznie prowadził wykłady na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, kształtując tam swą szkołę badawczą z zakresu etyki. Według świadectwa Tadeusza Nowaka, kardynał Karol Wojtyła w 1970 był przeciwny rozsyłaniu i czytaniu w diecezji krakowskiej listu pasterskiego, który Episkopat Polski przygotowywał na 50. rocznicę [[wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej]]{{r|Roman Graczyk Cena przetrwania}}.

Karol Wojtyła przez wiele lat był zaangażowany w sprawy Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, który decyzją Rady Ministrów w 1954 przestał być częścią Uniwersytetu. Kardynał Wojtyła zwracał uwagę na tę kwestię, kierując listy do duchownych i członków archidiecezji, oraz spotykał się z uczonymi, m.in. z [[Adam Vetulani|Adamem Vetulanim]], profesorem UJ. Vetulani jeszcze pod koniec lat 50. pomagał Wojtyle przy jego pracy nad [[Dekret Gracjana|Dekretem Gracjana]]{{r|Gracjan}} i był dla niego autorytetem. W 1974, w sześćsetną rocznicę urodzin [[Jadwiga Andegaweńska|królowej Jadwigi]], fundatorki Wydziału Teologicznego, Wojtyła skierował publiczny list do premiera rządu PRL. Rada Wydziału Teologicznego przedrukowała memoriał, domagając się zgodnie z sugestią Vetulaniego „stwierdzenia posiadania przez Papieski Wydział Teologiczny w Krakowie praw i przywilejów wyższej uczelni akademickiej”{{r|Adam Vetulani}}. Po latach, w 1997, już jako papież Jan Paweł II, podczas szóstej pielgrzymki do Polski, na spotkaniu z rektorami polskich uczelni pod sam koniec przemówienia przywołał swojego dawnego profesora: „Jeszcze chyba jedną postać i jedno wspomnienie muszę wypowiedzieć. W czasach zmagania się o Papieski Wydział Teologiczny, wydział sześćsetletni, bardzo wiele mi pomógł profesor Adam Vetulani. I wielu innych, ale wymieniam jego, bo był mi szczególnie bliski w tych czasach”{{r|wspomnienie}}.

Wojtyła zyskał dojrzałość jako myśliciel, sięgając do rozległej tradycji filozoficznej (grecka etyka klasyczna, św. [[Tomasz z Akwinu]], [[fenomenologia]]), lecz też do [[Biblia|Biblii]] i do [[Mistyka chrześcijańska|mistyki]] (zawsze mu bliski święty [[Jan od Krzyża]]) i budując harmonijnie koncepcję zarówno z [[filozofia|filozofii]], jak i [[Teologia|teologii]]: człowieka jako integralnej osoby. Człowiek jest zadomowiony pośród świata jako byt cielesno-duchowy, otwarty na [[transcendencja (filozofia)|transcendencję]], a [[godność]] i wolność dał mu [[Bóg]]. Tym sposobem Karol Wojtyła stał się wybitnym przedstawicielem [[personalizm]]u. W filozofii reprezentował [[neotomizm]] fenomenologizujący. Swoje poglądy stosował też i przedstawiał w pracy duszpasterskiej.

Stał się znanym poza Polską autorytetem. Był, obok prymasa Polski kardynała [[Stefan Wyszyński|Stefana Wyszyńskiego]], najważniejszą postacią ówczesnego [[Konferencja Episkopatu Polski|Episkopatu Polski]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://przystanekhistoria.pl/pa2/tematy/karol-wojtylajan-pawel/86131,Jan-Pawel-II-i-Prymas-Wyszynski.html |tytuł = Jan Paweł II i Prymas Wyszyński |nazwisko = |imię = |autor = Paweł Skibiński |data = 2021-09-11 |opublikowany = przystanekhistoria.pl |język = |archiwum = |zarchiwizowano = |data dostępu = 2022-10-02 |odn =}}</ref>. Z ''prymasem [[Milenium chrztu Polski|Tysiąclecia]]'' (bo tak go nazywał) ściśle współpracował, okazując szacunek dla jego doświadczenia i mądrości. Jako kardynał odbywał podróże zagraniczne, zapraszany także przez środowiska uniwersyteckie. Wiosną 1976 papież Paweł VI zaprosił go do Watykanu, by w dniach 7–13 marca głosił tam [[rekolekcje]] wielkopostne (wydane później w publikacji książkowej).

=== Wybór na papieża ===
Po niespodziewanej śmierci [[Jan Paweł I|Jana Pawła I]] 14 października 1978 w [[kaplica Sykstyńska|kaplicy Sykstyńskiej]] rozpoczęło się [[Konklawe 1978 (Jan Paweł II)|konklawe]], którym wzięło udział 111 kardynałów. Wśród ''[[Papabile|papabili]]'' wymieniano [[Giuseppe Siri]]ego i [[Giovanni Benelli|Giovanniego Benellego]]. Nie uzyskali oni jednak odpowiedniej liczby 75 głosów. W tej sytuacji zaczęto promować nie-Włochów, m.in. [[Johannes Willebrands|Johannesa Willebrandsa]] i [[Eduardo Francisco Pironio|Eduarda Francisca Pironio]]{{odn|Dopierała|2019|s=1007}}.

16 października 1978 w ósmym głosowaniu kard. Karol Wojtyła, który nie był wymieniany wśród ''papabili'', został wybrany na papieża. Według szacunków jego kandydaturę poparło 99 kardynałów na 111 głosujących{{u|uwaga3}}{{odn|Dopierała|2019|s=1007}}. O wyborze zadecydowała m.in. postawa kard. Siriego i jego zwolenników, kampania na rzecz Karola Wojtyły, prowadzona przez kard. [[Franz König|Franza Königa]] oraz namowa kard. [[Stefan Wyszyński|Stefana Wyszyńskiego]] do wyrażenia zgody{{odn|Dopierała|2019|s=1007}}. Początkowo chciał nazywać się Stanisławem I, na cześć [[Stanisław ze Szczepanowa|św. Stanisława]], jednak kardynałowie wskazali mu, że jest to imię nienależące do tradycji rzymskiej i przybrał imię Jana Pawła II{{r|Stanisław I}}. O 18:18 z komina kaplicy Sykstyńskiej uniósł się {{link-interwiki|biały dym|Q=Q743698}}{{r|parafiazc}}. Wynik wyboru ogłosił kard. [[Pericle Felici]] o godzinie 18:44{{r|Kelly}}.

Kilka minut później nowy papież przedstawił się tłumowi zgromadzonemu na [[plac Świętego Piotra|placu św. Piotra]]. Wbrew temu, co przewidywał ceremoniał, postanowił wygłosić do tłumu mowę powitalną. W swoim krótkim przemówieniu oświadczył, że wezwano go „z dalekiego kraju”. Prośbą by poprawiono go, jeśli się pomyli „w naszym języku włoskim” od razu przezwyciężył nieufność Włochów. Na koniec udzielił pierwszego błogosławieństwa ''[[Urbi et Orbi]]''{{odn|Dopierała|2019|s=1007}}{{r|1speech}}. Formalna inauguracja pontyfikatu miała miejsce w trakcie mszy św. na placu św. Piotra 22 października 1978{{r|Kelly}}.

Jan Paweł II był pierwszym papieżem z Polski, jak również pierwszym po 455 latach (od czasu pontyfikatu [[Hadrian VI|Hadriana VI]]) biskupem Rzymu niebędącym [[Włosi|Włochem]]{{r|Wollpert}} oraz mając 58 lat, został wybrany najmłodszym papieżem od czasu wyboru [[Pius IX|Piusa IX]] w 1846, który w chwili wyboru miał 54 lata{{r|His Holiness John Paul II}}. Wielokrotnie sam przywoływał słowa wiersza „[[Słowiański Papież]]” [[Juliusz Słowacki|Juliusza Słowackiego]].

== Pontyfikat ==
=== Lata 1978–1981 ===
[[Plik:Habemus papam Ioannes Paulus II.jpg|mały|Karol Wojtyła jako Jan Paweł II na balkonie bazyliki św. Piotra w dniu wyboru]]
[[Plik:Ioannes Paulus II in Germany (1980).jpg|mały|Jan Paweł II podczas wizyty w Niemczech w 1980]]
Głównym wykładnikiem pontyfikatu Karola Wojtyły były [[Pielgrzymka|pielgrzymki]]{{r|Kelly}}. Z tego też powodu został on wkrótce potem nazwany: „papieżem-pielgrzymem”{{r|Wollpert}}. Swoją pierwszą podróż apostolską odbył w styczniu 1979 do [[Meksyk]]u (gdzie otworzył Konferencję Biskupów Ameryki Łacińskiej) i do kilku państw Ameryki Łacińskiej{{r|Kelly}}. Podkreślił tam również, że politycy krajów w większości katolickich przy okazji sprawowania władzy powinni pamiętać o [[prawa człowieka|prawach człowieka]], [[Wolność religijna|wolności religijnej]] i godności ludzkiej{{r|britannica}}. Po powrocie do Rzymu w marcu wydał swoją pierwszą encyklikę – [[Redemptor hominis]], w której podkreślił nauki głoszone w krajach odwiedzonych podczas pielgrzymki, a także rozszerzył nauki o sprawiedliwość społeczną{{r|Kelly}}.

W czerwcu tego samego roku udał się w pierwszą pielgrzymkę do Polski, gdzie podczas tej wizyty padły słynne{{r|wpolityce}} później słowa: ''Wołam, ja, syn polskiej ziemi, a zarazem ja, Jan Paweł II, papież. Wołam z całej głębi tego Tysiąclecia, wołam w przeddzień Święta Zesłania, wołam wraz z wami wszystkimi: Niech zstąpi Duch Twój! Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!''{{r|plradio}}, które pochodzą z [[Biblia|Biblii]]{{r|polskieradio}}. Głoszone przez niego nauki walnie przyczyniły się do późniejszych [[Transformacja ustrojowa|transformacji ustrojowych]] w europejskich państwach [[Blok wschodni|bloku wschodniego]]{{r|Kelly}}.

5 września, w ramach środowej [[Audiencja generalna|audiencji generalnej]], rozpoczął pierwszy cykl katechez o [[Sakrament małżeństwa|sakramencie małżeństwa]] jako przygotowanie do mającego się odbyć rok później [[Synod Biskupów|synodu]] o rodzinie. Katechezy te, z przerwami, będzie kontynuował do 1984. Zostaną opublikowane w 1986 w formie książkowej pt. ''Mężczyzną i niewiastą stworzył ich''. Ich echo rozeszło się po całym świecie, zyskując popularną nazwę ''[[Teologia ciała]]''{{odn|Jan Paweł II|1986}}.

Na przełomie września i października papież udał się w swą trzecią podróż – do [[Irlandia|Irlandii]], a następnie do [[Stany Zjednoczone|USA]], gdzie [[Krytyka kapitalizmu|skrytykował postawy kapitalistyczne]] i wyzyskiwanie biednych państw przez bogate{{r|Kelly}}. Odwiedził wówczas także siedzibę [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]]{{r|Wollpert}}. W listopadzie odbył swoją ostatnią podróż w 1979. W [[Stambuł|Stambule]] spotkał się z [[Patriarcha Konstantynopola|patriarchą Konstantynopola]] [[Dymitr I (patriarcha Konstantynopola)|Dymitrem I]]{{r|britannica}}. Uważa się, że był to jego pierwszy krok jako papieża w stronę budowania relacji [[ekumenizm|ekumenicznych]] z [[prawosławie]]m{{r|britannica}}.

Na ten okres przypada także ostre upomnienie [[Dykasteria Nauki Wiary|Kongregacji Nauki Wiary]] dla niemieckiego księdza teologa, [[Hans Küng|Hansa Künga]] (za głoszenie nauk niezgodnych z doktryną Kościoła) oraz wydanie kolejnej papieskiej encykliki – [[Dives in misericordia]]{{r|Kelly}}.

Po wyborze Karola Wojtyły na papieża [[Józef Mackiewicz]] zaproponował w paryskiej „[[Kultura (miesięcznik)|Kulturze]]”, by papież odprawił [[Msza|mszę]] za [[zbrodnia katyńska|polskich oficerów i intelektualistów pomordowanych w 1940 roku]]. [[Polonia w Stanach Zjednoczonych|Polacy w Ameryce]] zebrali nawet na ten cel pieniądze, które zostały przesłane w ofierze do [[Rzym]]u. Jan Paweł II jednak odmówił, a władze kościelne zerwały dotychczasowe kontakty z Mackiewiczem{{r|Franz Kadell Kłamstwo katyńskie}}.

=== Zamachy na Jana Pawła II ===
[[Plik:100 1345.JPG|mały|Płyta na [[Plac Świętego Piotra|placu św. Piotra]] w miejscu, w którym dokonano zamachu na Jana Pawła II]]
{{osobny artykuł|Zamach na Jana Pawła II (1981)|Zamach na Jana Pawła II (1982)}}
13 maja 1981, podczas [[audiencja generalna|audiencji generalnej]] na placu św. Piotra w Rzymie, o godzinie 17:19, Jan Paweł II został postrzelony przez tureckiego zamachowca [[Mehmet Ali Ağca|Mehmeta Alego Ağcę]]{{r|Wollpert}}. Jak ustalili śledczy, chwilę wcześniej Ali Ağca mierzył w jego głowę, jednak Jan Paweł II schylił się wtedy do małej dziewczynki (Sara Bartoli) i wziął ją na ręce. Zamachowiec opóźnił oddanie strzału prawdopodobnie, dlatego że dziewczynka, którą papież trzymał na rękach, lekko przysłoniła go, co uniemożliwiło zamachowcowi dokładne wycelowanie. Ranny papież osunął się w ramiona stojącego za nim sekretarza, [[Stanisław Dziwisz|Stanisława Dziwisza]]. Ochrona przewiozła Jana Pawła II do polikliniki [[Gemelli]], gdzie poddano papieża sześciogodzinnej operacji. Papież wierzył, że swojego ocalenia nie zawdzięczał tylko szczęściu – wyraził to słowami: „Jedna ręka strzelała, a inna kierowała kulę”{{r|Wollpert}}. Zamach miał miejsce 13 maja, podobnie jak pierwsze objawienie [[Maria z Nazaretu|Matki Boskiej]] w [[Fatima (miasto)|Fátimie]] w 1917{{r|britannica2}}. Jan Paweł II spędził na rehabilitacji w szpitalu 22 dni. Później wielokrotnie cierpiał z powodu różnorodnych dolegliwości, będących następstwem postrzału.

Dokładnie rok później papież udał się do Fatimy, by podziękować [[Serce Maryi|Niepokalanemu Sercu Maryi]] za uratowanie go od śmierci{{r|britannica2}}. Został wówczas zaatakowany bagnetem przez [[Juan María Fernández y Krohn|Juana Maríę Fernándeza y Krohna]], lecz nie odniósł poważnych obrażeń{{r|britannica2}}.

=== Lata 1981–1989 ===
Jeszcze odbywając rekonwalescencję, papież wydał kolejną encyklikę – [[Laborem exercens]], w której zaapelował o godziwe traktowanie pracowników, niekonsumpcjonistyczny system sprawowania rządów i nowy ład społeczno-ekonomiczny{{r|Kelly}}. W tym samym czasie w Polsce zawiązał się [[Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”|Związek Zawodowy „Solidarność”]], z którym papież sympatyzował{{r|britannica2}}. W grudniu 1981 prezes Rady Ministrów [[Wojciech Jaruzelski]] wprowadził stan wojenny, co doprowadziło do represji wobec członków „Solidarności”{{r|britannica2}}. W tym okresie Jan Paweł II często prowadził prywatne rozmowy z władzami polskimi i radzieckimi{{r|britannica2}}.
[[Plik:Giovanni Paolo II con fanone (1984).jpg|mały|Jan Paweł II w 1984.]]
W 1982 papież odbył [[Podróż apostolska Jana Pawła II do Wielkiej Brytanii|pierwszą w historii pielgrzymkę do Wielkiej Brytanii]], gdzie doszło do spotkania z głową [[Anglikanizm|Kościoła anglikańskiego]] – królową [[Elżbieta II|Elżbietą II]]{{r|Kelly}}, a także z przedstawicielami polskich władz emigracyjnych{{r|Komunikat Kancelarii Cywilnej-s13}}. Rok później, podczas wizyty w Afryce Środkowej, papież apelował o pokój w państwach ogarniętych wojną domową. W 1986 papież odwiedził zlaicyzowaną [[Holandia|Holandię]], gdzie został chłodno przyjęty przez postępowych katolików{{r|Kelly}}.

Z punktu widzenia religijnego i ekumenicznego przełomowy był rok 1986, kiedy to papież modlił się w [[Asyż]]u wspólnie z przywódcami wielkich religii o pokój na świecie (27 października){{r|Wollpert}}. Oprócz tego był pierwszą głową Kościoła katolickiego, który odwiedził [[synagoga|synagogę]] (Rzym){{r|Wollpert}}. Na okres lat osiemdziesiątych przypada także zaangażowanie papieża w sprawy doktrynalne. Podobnie jak w przypadku Hansa Künga, cofnięto zezwolenia na działalność naukową lub udzielono upomnień od Kongregacji Nauki Wiary. Upomniano m.in. [[Charles Curran|Charlesa Currana]], [[Edward Schillebeeckx|Edwarda Schillebeeckxa]] (za głoszenie poglądów niezgodnych z doktryną wiary), [[Gustavo Gutiérrez]]a i [[Leonardo Boff]]a (za popieranie [[teologia wyzwolenia|teologii wyzwolenia]]){{r|Kelly}}. W 1988 Jan Paweł II [[ekskomunika|ekskomunikował]] konserwatywnego arcybiskupa [[Marcel Lefebvre|Marcela Lefebvre’a]] (od którego pochodzi ruch [[Bractwo Kapłańskie Świętego Piusa X|lefebrystów]]){{r|Kelly}}.

W 1982 nadał status [[Prałatura personalna|prałatury personalnej]] instytucji [[Opus Dei]]{{r|Kelly}}.

=== Jesień Ludów w Europie Wschodniej ===
{{osobny artykuł|Okrągły Stół (Polska)|Wybory parlamentarne w Polsce w 1989 roku|Wybory prezydenckie w Polsce w 1989 roku|Jesień Ludów}}
Zdaniem historyków papież, popierając ideę niezależnych, wolnych związków zawodowych, walnie przyczynił się do upadku systemów [[komunizm|komunistycznych]] w państwach bloku wschodniego{{r|Kelly}}. Zapoczątkowały to wydarzenia w Polsce z 1989: w kwietniu nastąpiło zalegalizowanie [[związek zawodowy|związków zawodowych]], a w czerwcu odbyły się [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1989 roku|pierwsze częściowo wolne wybory]]{{r|britannica2}}. Jan Paweł II, podobnie jak włoscy politycy, uważał wybór generała [[Wojciech Jaruzelski|Wojciecha Jaruzelskiego]] na prezydenta [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej]] za konieczną gwarancję realizacji postanowień [[Okrągły Stół (Polska)|Okrągłego Stołu]]. W przemówieniu z początku lipca, ostrzegał [[Polacy|Polaków]] przed nadużywaniem wolności{{r|Patryk Pleskot Zachód ratuje}}.

Po tych wydarzeniach podobne zmiany ustrojowe rozpoczęły się w innych państwach, m.in.: [[aksamitna rewolucja]] na [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]], [[Trójkątny Stół]] na [[Węgry|Węgrzech]] czy [[Okrągły Stół (Bułgaria)|Okrągły Stół]] w [[Bułgaria|Bułgarii]]. W tym czasie, ówczesny [[Przywódcy Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich|przywódca ZSRR]], [[Michaił Gorbaczow]] odwiedził Jana Pawła II w Watykanie, jako pierwszy władca tego kraju w historii{{r|britannica2}}. Dwa lata później, kiedy Gorbaczow był już [[Prezydent Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich|prezydentem]], Związek Radziecki [[Porozumienie białowieskie|rozpadł się]]{{r|britannica2}}.

=== Lata 1989–2000 ===
Jeszcze w 1990, dzięki dobrym relacjom z Gorbaczowem, [[Stolica Apostolska]] nawiązała stosunki dyplomatyczne z Federacją Rosyjską{{r|Kelly}}. Zarazem jego ustalenia z prezydentem USA, [[Bill Clinton|Billem Clintonem]], doprowadziły do ustalenia w 1994 stanowiska ws. wspólnego działania Stanów Zjednoczonych i Watykanu, na rzecz pokoju na świecie{{r|Kelly}}. Zaowocowało to kolejnym wystąpieniem przed [[Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych|Zgromadzeniem Ogólnym Narodów Zjednoczonych]] (w 1995), gdzie Jan Paweł II zaapelował o ''uwolnienie przyszłości polityki i ludzi od obciążenia cynizmem''{{r|Wollpert}}. Ponadto ze względu na dobre stosunki z wyznawcami [[judaizm]]u w 1993 Stolica Apostolska uznała państwo [[Izrael]]{{r|Wollpert}}.

Lata 90. były kolejną dekadą naznaczoną licznymi pielgrzymkami, choć z powodu operacji [[staw biodrowy|stawu biodrowego]] w 1994, papież musiał nieco ograniczyć swoją działalność misyjną{{r|Kelly}}. Jeszcze w 1992 odbył podróż do Afryki, gdzie w senegalskim Domu Niewolników na [[Gorée]] modlił się o przebaczenie dla handlarzy czarnoskórej ludności, którzy sprzedawali [[niewolnictwo|niewolników]] do pracy przy zbiorach kawy i bawełny{{r|Wollpert}}. W latach 1995–1996 odbył też pielgrzymki do państw Ameryki Środkowej i Centralnej, a także na [[Filipiny]] – największego katolickiego państwa Azji{{r|Kelly}}.

Początek dekady to także starania papieża o pokój na świecie – zwłaszcza w ogarniętych wojnami domowymi państwach afrykańskich oraz [[wojna w Bośni i Hercegowinie|na Bałkanach]]{{r|Kelly}}. Niektóre papieskie działania pozostawały jednak bez odpowiedzi, jak choćby apele o zaprzestanie [[I wojna w Zatoce Perskiej|wojen]] w [[II wojna w Zatoce Perskiej|Zatoce Perskiej]] oraz o zniesienie embarga nałożonego na [[Kuba|Kubę]]{{r|britannica2}}. Prawdopodobnie dzięki takiemu stanowisku, kiedy w 1998 wizytował ten kraj został ciepło przyjęty przez komunistycznego prezydenta [[Fidel Castro|Fidela Castro]], co doprowadziło do większej akceptacji kubańskiego Kościoła katolickiego przez władze{{r|britannica2}}.

W tym czasie Jan Paweł II zadbał także o reformę Kościoła{{r|britannica3}}. Jeszcze pod koniec lat 80. zreformował [[Kuria Rzymska|Kurię Rzymską]], a w 1992 wydał nowy [[Katechizm Kościoła katolickiego]]{{r|britannica3}}. Siedem lat później poparł działania na rzecz [[ochrona środowiska|ochronę środowiska naturalnego]], uznając, że niszczenie środowiska może być grzechem ciężkim{{r|britannica3}}.

=== Jubileusz Roku 2000 ===
{{osobny artykuł|Wielki Jubileusz Roku 2000}}
Od początku pontyfikatu planem papieża było wprowadzić Kościół w nowe tysiąclecie{{r|Wollpert}}. Z okazji roku milenijnego postanowił to uczcić, ogłaszając obchody [[Rok Jubileuszowy|Roku Jubileuszowego]]. Obchody poprzedziły jedne z ważniejszych wydarzeń pontyfikatu pod względem dialogu z innymi religiami{{r|britannica4}}. W marcu 2000 papież odbył pielgrzymkę do [[Ziemia Święta|Ziemi Świętej]] i spotkał się w [[Jerozolima|Jerozolimie]] z premierem Izraela [[Ehud Barak|Ehudem Barakiem]]{{r|britannica4}}. W trakcie pielgrzymki papież odwiedził m.in. instytut [[Jad Waszem]], poświęcony ofiarom [[Zagłada Żydów|Holocaustu]], a także modlił się przy [[Ściana Płaczu|Ścianie Płaczu]]{{r|britannica4}}.

=== Lata 2000–2005 ===
[[Plik:John Paul II pontifical audience 28-09-2004.jpg|mały|Papież Jan Paweł II podczas [[Audiencja generalna|audiencji generalnej]] w dniu 29 września 2004 na [[Plac Świętego Piotra|placu św. Piotra]] w Rzymie]]
W ostatnich latach pontyfikatu Jan Paweł II musiał ograniczyć swoją aktywność ze względu na stan zdrowia{{r|britannica5}}. Postępująca [[choroba Parkinsona]] oraz przebyte w latach 90. operacje znacznie nadszarpnęły zdrowie papieża i zmusiły do mniejszej ilości pielgrzymek, jednak pomimo tego nie rozważał możliwości [[Rezygnacja papieża|rezygnacji]]{{r|britannica5}}. Od 2003 jego stan nie pozwolił mu już poruszać się w pozycji stojącej, więc pokazywał się publicznie wyłącznie siedząc{{r|britannica5}}.

Od 14 marca 2004 pontyfikat Jana Pawła II jest uznawany za najdłuższy, po pontyfikacie [[Piotr Apostoł|św. Piotra]] i [[Pius IX|bł. Piusa IX]]. Był papieżem przez 26 i pół roku (9666 dni). Długość jego pontyfikatu podkreśla także kontrast z papiestwem jego poprzednika Jana Pawła I, który papieżem był jedynie 33 dni. Osobistym sekretarzem Jana Pawła II przez cały pontyfikat był [[Stanisław Dziwisz]] (od 2006 kardynał). Jego drugim osobistym sekretarzem był natomiast [[Mieczysław Mokrzycki]].

Pomimo choroby, usiłował doprowadzić do powstrzymania [[II wojna w Zatoce Perskiej|inwazji na Irak]]. Z tego powodu 13 stycznia 2003 Jan Paweł II apelował do przedstawicieli korpusu dyplomatycznego o pokój w Iraku: ''Nie wolno się uciekać do wojny, nawet gdy chodzi o tzw. dobro wspólne''{{r|niedziela03}}. Zaznaczał, że wojna jest zawsze porażką ludzkości i jedynie w ''skrajnej ostateczności'' oraz ''na bardzo rygorystycznych warunkach'' może być ona ogłaszana{{r|niedziela03}}. Potępił wszelkie formy przemocy, w tym przede wszystkim terroryzm{{r|niedziela03}}.

=== Pielgrzymki ===
{{osobny artykuł|Podróże apostolskie Jana Pawła II}}

[[Plik:Pope John Paul II 11 06 1987 02edited.jpg|mały|Papież na lotnisku w [[Gdynia|Gdyni]], 11 czerwca 1987]]
[[Plik:John Paul II Polish Parliament 1999 2.jpg|mały|Jan Paweł II w [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejmie]] [[Rzeczpospolita Polska|Rzeczypospolitej Polskiej]] w 1999]]
[[Plik:JPIITravelsMap.svg|mały|Liczba podróży apostolskich Jana Pawła II {{legenda|#03079b|9+|w linii=tak}}{{legenda|#1c34a9|8|w linii=tak}}{{legenda|#2d4fb2|7|w linii=tak}}{{legenda|#406bbc|5|w linii=tak}}{{legenda|#6092c9|4|w linii=tak}}{{legenda|#82b5d6|3|w linii=tak}}{{legenda|#abd6e5|2|w linii=tak}}{{legenda|#d4eef2|1|w linii=tak}}{{legenda|#b9b9b9|0|w linii=tak}}]]
Charakterystycznym elementem pontyfikatu Jana Pawła II były podróże zagraniczne. Odbył ich 104, odwiedzając wszystkie zamieszkane kontynenty{{r|vatican2}}. W wielu miejscach, które odwiedził, nigdy przedtem nie postawił stopy żaden papież. Był m.in. pierwszym papieżem, który odwiedził [[Wielka Brytania|Wielką Brytanię]] (od 1534 [[anglikanizm|Kościół Anglii]] nie uznaje władzy zwierzchniej [[Stolica Apostolska|Stolicy Apostolskiej]]), jest też pierwszym w historii papieżem, który odwiedził [[Biały Dom]]{{r|CNN}} oraz jest też pierwszym papieżem, który odwiedził [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejm RP]]{{r|Jan Paweł II i Sejm RP}}. Mimo wielu zabiegów nie udało mu się jednak odbyć pielgrzymki do [[Rosja|Rosji]], prawdopodobnie ze względu na niechęć ze strony [[Rosyjski Kościół Prawosławny|patriarchatu moskiewskiego]], który zarzuca Watykanowi [[prozelityzm]]{{r|britannica6}}.

{{Osobna sekcja|Podróże apostolskie Jana Pawła II|Podróże apostolskie papieża Jana Pawła II do Polski}}
Jan Paweł II jako papież najwięcej razy odwiedził m.in. [[Polska|Polskę]] (9 razy), [[Stany Zjednoczone|USA]] (7 razy), [[Francja|Francję]] (7 razy) oraz spotykał się z młodzieżą na [[Światowe Dni Młodzieży|Światowych Dniach Młodzieży]] (9 razy).

{{Osobna sekcja|Podróże apostolskie Jana Pawła II|Podróże apostolskie papieża Jana Pawła II na terenie Włoch}}
Jan Paweł II odbył także blisko 100 podróży na terenie Włoch (najważniejsze z nich):
* 20–22 maja 1985 – [[Mediolan]]
* 8–10 maja 1993 – [[Sycylia]]
* 5 września 2004 – [[Loreto (Włochy)|Loreto]]

=== Beatyfikacje i kanonizacje ===
{{osobny artykuł|Beatyfikowani i kanonizowani przez Jana Pawła II}}
Podczas swojego pontyfikatu Jan Paweł II [[beatyfikacja|beatyfikował]] i [[kanonizacja|kanonizował]] więcej osób niż wszyscy jego poprzednicy w okresie pięciu poprzedzających wieków. Ogłosił błogosławionymi w sumie 1338 ludzi, a świętymi 482 osoby, podczas 51 uroczystości{{r|vatican2|vatican}}.

=== Nominacje kardynalskie ===
{{osobny artykuł|Kardynałowie z nominacji Jana Pawła II}}
Jan Paweł II kreował 231 kardynałów, na dziewięciu [[konsystorz]]ach{{r|FIU}}. Mianował także jednego kardynała [[in pectore]] – jego nazwisko nigdy nie zostało ujawnione{{r|FIU}}.

== Ostatnie lata ==
=== Choroba i śmierć ===
{{wikinewsy|2005-04-02: Jan Paweł II odchodzi|Jan Paweł II nie żyje}}
[[Plik:SPietro 5aprile2005.jpg|mały|Tłumy wiernych oczekujących w kolejce, aby oddać hołd zmarłemu Janowi Pawłowi II, przechodząc obok jego ciała wystawionego w [[bazylika św. Piotra na Watykanie|bazylice św. Piotra na Watykanie]] (5 kwietnia 2005)]]
Jan Paweł II od 1992 cierpiał na postępującą [[choroba Parkinsona|chorobę Parkinsona]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://tygodnikprzeglad.pl/czy-papiez-musi-odejsc |tytuł = Czy Papież musi odejść? |autor = Mirosław Ikonowicz |opublikowany = Tygodnik Przegląd |data = 8 kwietnia 2002}}</ref>{{r|kosciół}}. Mimo licznych spekulacji i sugestii ustąpienia z funkcji, które nasilały się w mediach zwłaszcza podczas kolejnych pobytów papieża w szpitalu, pełnił ją aż do śmierci. W lipcu 1992 przeszedł operację w celu usunięcia guza [[nowotwór|nowotworowego]] na [[jelito grube|jelicie grubym]]{{r|kosciół}}. Jego długoletnie zmagania z chorobą i ze starością były osobistym przykładem głoszonych na ten temat poglądów, w których podkreślał godność ludzkiego cierpienia i odnosił je do męki [[Jezus Chrystus|Chrystusa]]. 13 maja 1992 papież, w 11. rocznicę zamachu, ustanowił [[Światowy Dzień Chorego]].

Nagłe pogorszenie stanu zdrowia papieża rozpoczęło się 1 lutego 2005. Przez ostatnie dwa miesiące życia Jan Paweł II wiele dni spędził w szpitalu i nie udzielał się publicznie. Przeszedł [[grypa|grypę]] oraz zabieg [[tracheotomia|tracheotomii]], wykonany z powodu [[niewydolność oddechowa|niewydolności oddechowej]]{{r|kosciół}}.

W czwartek 31 marca tuż po godzinie 11, gdy Jan Paweł II udał się do swej prywatnej kaplicy, wystąpiły u niego silne [[dreszcze]], ze [[gorączka|wzrostem temperatury ciała]] do 39,6&nbsp;°C. Był to początek [[wstrząs septyczny|wstrząsu septycznego]] połączonego z zapaścią sercowo-naczyniową. Czynnikiem wywołującym była [[zakażenie|infekcja]] [[układ moczowo-płciowy|dróg moczowych]] w osłabionym chorobą Parkinsona i niewydolnością oddechową organizmie{{r|kosciół}}.

Uszanowano wolę papieża, który chciał pozostać w domu. Podczas mszy przy jego łożu, którą Jan Paweł II [[koncelebra|koncelebrował]] z przymkniętymi oczyma, kardynał [[Marian Jaworski]] udzielił mu [[namaszczenie chorych|sakramentu namaszczenia]]. 2 kwietnia, w dniu śmierci, o godzinie 7:30 rano, papież zaczął tracić przytomność, a późnym porankiem przyjął jeszcze watykańskiego sekretarza stanu kardynała [[Angelo Sodano|Angela Sodano]]. Później tego samego dnia doszło do gwałtownego wzrostu temperatury. Około godziny 15:30 bardzo słabym głosem papież powiedział: ''Pozwólcie mi iść do domu Ojca''. O godzinie 19 wszedł w stan [[śpiączka|śpiączki]], a monitor wykazał postępujący zanik [[procesy życiowe|funkcji życiowych]]. Osobisty lekarz papieski [[Renato Buzzonetti]] stwierdził śmierć papieża Jana Pawła II o godzinie 21:37 czasu miejscowego, a [[Elektrokardiografia|elektrokardiograf]] wyłączono po 20&nbsp;minutach od tej chwili. Zmarł po zakończeniu [[Apel jasnogórski|Apelu jasnogórskiego]], w [[Nabożeństwo pierwszych sobót|pierwszą sobotę miesiąca]] i wigilię [[Niedziela Miłosierdzia Bożego|Święta Miłosierdzia Bożego]], w 9666. dniu swojego pontyfikatu{{r|FIU}}. Informację o śmierci papieża podał na placu świętego Piotra abp [[Leonardo Sandri]], mówiąc: ''Najdrożsi bracia i siostry, o godz. 21.37 nasz ukochany Ojciec Święty powrócił do Domu Ojca. Módlmy się za niego''{{r|2 kwietnia 2005 Tak Jan Paweł}}. W ciągu ostatnich dwóch dni życia nieustannie towarzyszyli mu wierni z całego świata, śledząc na bieżąco wiadomości dochodzące z Watykanu oraz trwając na modlitwie w jego intencji{{r|interia}}.

Po otrzymaniu zgody kardynała [[kamerling]]a [[Eduardo Martínez Somalo|Eduarda Somalo]]{{u|uwaga2}} 3 kwietnia 2005 zabalsamowane{{r|Jan Paweł II błogosławionym}} ciało Jana Pawła II umieszczono na katafalku, ubrano w ozdobne szaty papieskie i wystawiono na widok publiczny w Sali Klementyńskiej Pałacu Apostolskiego. Następnego dnia zostało przeniesione do [[bazylika św. Piotra na Watykanie|bazyliki Świętego Piotra]], dostępne dla delegacji państwowych i pielgrzymów przybyłych na obrzędy pogrzebowe.

=== Pogrzeb ===
{{wikinewsy|2005-04-07: Ujawniono testament Jana Pawła II|2005-04-08: Łódź: Uroczystości pogrzebowe z Watykanu na telebimach w centrum miasta}}
{{osobny artykuł|Testament Jana Pawła II|Pogrzeb Jana Pawła II}}
[[Plik:JPII on bier.jpg|mały|Ciało Jana Pawła II, wystawione w bazylice św. Piotra; w tle widać [[Prezydenci Stanów Zjednoczonych|prezydentów USA]]: [[George W. Bush|George’a W. Busha]] (z żoną [[Laura Bush|Laurą]]), [[George H.W. Bush|George’a H.W. Busha]] i [[Bill Clinton|Billa Clintona]] oraz sekretarz stanu [[Condoleezza Rice|Condoleezzę Rice]] i {{link-interwiki |Andrew Card |tekst=Andy’ego Carda |Q=Q504029}}]]
[[Plik:Pope John Paul II funeral.jpg|mały|Uroczystość pogrzebowa Jana Pawła II]]
{{Galeria
|Nazwa = Grób Jana Pawła II
|wielkość = 220
|Plik:Ioanes Paulus PP II.jpg|Grobowiec w [[Groty Watykańskie|Grotach Watykańskich]]<br />(Pierwsze miejsce pochówku Jana Pawła II)
|Plik:Vaticano sightseeing fc31.jpg|Grób Jana Pawła II w kaplicy św. Sebastiana
}}
Pogrzeb Jana Pawła II odbył się w piątek 8 kwietnia 2005. Trumnę z prostych desek z drewna [[cyprys]]owego (symbolu nieśmiertelności) ustawiono wprost na rozłożonym na bruku [[Plac Świętego Piotra|placu św. Piotra]] dywanie. Mszy świętej koncelebrowanej przez kilka tysięcy kardynałów, arcybiskupów, biskupów i patriarchów [[Katolickie Kościoły wschodnie|katolickich Kościołów wschodnich]] przewodniczył [[Dziekan Kolegium Kardynalskiego|dziekan kolegium]], kardynał [[Benedykt XVI|Joseph Ratzinger]] (który 11 dni później został następcą zmarłego papieża){{r|FIU}}. Uczestniczyło w niej na placu św. Piotra ok. 300 tysięcy wiernych oraz 200 prezydentów i premierów, a także przedstawiciele różnych religii światowych, w tym duchowni [[islam]]scy i [[judaizm|żydowscy]]{{r|gazeta|The Independent Millions}}. Wielu zgromadzonych na uroczystości ludzi miało ze sobą transparenty z włoskim napisem ''[[Proces beatyfikacyjny i kanonizacyjny Jana Pawła II|santo subito]]'' („święty natychmiast”). W całym Rzymie przed ekranami rozstawionymi w wielu miejscach miasta zgromadziło się 5&nbsp;mln ludzi, w tym ok. 1,5 mln Polaków{{r|gazeta2}}.

Procesji z trumną przewodniczył [[kamerling|kardynał kamerling]], [[Eduardo Martínez Somalo]]. W krypcie Jana XXIII w [[Groty Watykańskie|Grotach Watykańskich]] trumnę złożono w drugiej, [[cynk]]owej, którą szczelnie zalutowano, a tę w trzeciej, wykonanej z drewna orzechowego. Do trumny został włożony woreczek z medalami wybitymi w czasie pontyfikatu Jana Pawła II oraz umieszczony w [[ołów|ołowianym]] pojemniku akt, który zawiera najważniejsze fakty z okresu jego pontyfikatu. Trumny zostały opatrzone watykańskimi pieczęciami. W złożeniu trumny uczestniczyli jedynie najbliżsi współpracownicy papieża, arcybiskupi Stanisław Dziwisz i [[Piero Marini]].

[[Grobowiec]] Jana Pawła II początkowo był umiejscowiony w krypcie w podziemiach bazyliki Świętego Piotra, w pobliżu miejsca, gdzie według tradycji ma znajdować się grobowiec św. Piotra{{r|psz}}. W tym samym miejscu przez 37 lat (w latach 1963–2000), do czasu beatyfikacji, pochowany był papież [[Jan XXIII]]{{r|Świat Papież Jan Paweł II}}.

W ramach uroczystości związanych z beatyfikacją 29 kwietnia 2011 w obecności kardynała [[Tarcisio Bertone]] dokonano otwarcia grobu i wyjęcia z niego trumny z ciałem papieża Jana Pawła II{{r|ekai2}}. Następnie trumna bez otwierania została wystawiona na widok publiczny w bazylice Świętego Piotra, gdzie odwiedził ją m.in. papież Benedykt XVI{{r|ekai3}}.

Po uroczystościach związanych z beatyfikacją Jana Pawła II, 2 maja 2011, trumna ze szczątkami Jana Pawła II została złożona, w dotychczasowym miejscu pochówku [[Innocenty XI|bł. Innocentego XI]], w kaplicy Świętego Sebastiana bazyliki Świętego Piotra, na lewo od [[Pietà watykańska|Piety]] [[Michał Anioł|Michała Anioła]]{{r|catholicnewsagency}}. Trumnę przykryto płytą z białego marmuru, na której widnieje napis: „Beatus Ioannes Paulus PP. II”. Nowy grób został udostępniony dla wiernych 3 maja 2011{{r|tvn24-trumna}}. Poprzednia płyta nagrobna, po obrzędach beatyfikacyjnych w 2011, została przewieziona do Krakowa{{r|Płyta z grobu Jana Pawła}} i spoczywa w [[Łagiewniki (Kraków)|łagiewnickim]] sanktuarium Błogosławionego Jana Pawła II, stanowiącym część [[Centrum Jana Pawła II „Nie lękajcie się”]]{{r|Sanktuarium}}.

=== Reakcje na śmierć ===
[[Rada Ministrów w Polsce|Rada Ministrów]] uchwałą z 3 kwietnia 2005 nr 80/2005 opublikowaną w [[Monitor Polski|Monitorze Polskim]] numer 19, pozycja 307 wprowadziła [[żałoba narodowa|żałobę narodową]] na terytorium [[Rzeczpospolita Polska|Rzeczypospolitej Polskiej]] od 3 kwietnia 2005 do dnia pogrzebu, ponadto zwróciła się z apelem ''do wszystkich obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, władz państwowych, samorządowych, organizacji społecznych i zawodowych, innych podmiotów i instytucji oraz organizatorów imprez masowych o zachowanie żałoby narodowej i wspólne uczczenie pamięci Jego Świątobliwości Papieża Jana Pawła II''{{r|Monitor}}.

Na czas żałoby w miastach odwoływano zaplanowane seanse filmowe, przedstawienia teatralne oraz wszelkie inne imprezy rozrywkowe. [[Telewizja Polska|TVP]] zaprzestała także transmisji meczów [[Liga Mistrzów UEFA|Ligi Mistrzów]]. Stacje telewizyjne większość (a TVP i [[TVN24]] – całość) czasu antenowego poświęcały aktualnym wydarzeniom w [[Watykan]]ie i wspomnieniom o zmarłym papieżu. Część polskich stacji (m.in. [[MTV]], [[Jetix]] i [[Viva Polska|VIVA Polska]]) całkowicie wstrzymała emisję swoich programów do poniedziałku, 4 kwietnia. Wszystkie stacje wstrzymały emisję reklam. Przez cały żałobny tydzień polskie telewizje muzyczne prezentowały spokojną, stonowaną muzykę{{r|pmedia}}.

==== Jan Paweł II Wielki ====
Po śmierci papieża zaczęto dodawać mu nowy przydomek, nazywając go Janem Pawłem Wielkim. Tylko trzech [[poczet papieży|papieży]] w historii Kościoła katolickiego nosiło taki przydomek: [[Leon I (papież)|Leon I]], [[Mikołaj I Wielki|Mikołaj I]] i [[Grzegorz I]].

Przydomek ten pojawił się po raz pierwszy w homilii wygłoszonej przez kardynała Angelo Sodano w czasie żałobnej mszy na placu św. Piotra w niedzielę 3 kwietnia 2005{{r|Ostatnie przesłanie Jana}} (nazajutrz po śmierci Jana Pawła II), w publikacjach „Tygodnika Powszechnego” oraz programach informacyjnych i publicystycznych największych amerykańskich stacji telewizyjnych (''John Paul the Great'' – [[CNN]], [[Fox News Channel|Fox News]], [[American Broadcasting Company|ABC]], [[CBS]]){{r|Po wielkim papieżu Janie|Benedykt XVI o Janie Pawle}}.

== Tablica przodków ==
{| class="wikitable" width=80% style="font-size:80%; line-height:1.2em"
|-
|colspan=9 bgcolor=#DCDCDC align=center| '''Tablica rodowodowa'''{{r|genicom}}
|-
|align=center| '''Prapradziadkowie''' ||width=150 align=center| Bartłomiej Wojtyła<br />(30.08.1788–15.09.1848)<br />Anna Chudecka<br />(24.07.1794–17.02.1831) ||width=150 align=center| Kacper Gałuszka<br />(~1768–1.07.1828)<br />Apolonia Kaspera<br />(19.02.1797–25.07.1861) ||width=150 align=center| Bernard Przeczek<br />(18.10.1784–3.04.1841)<br />Helena Pawlica<br />(20.01.1793–3.07.1846) ||width=150 align=center| Jan Karol Heß<br />(28.01.1802–1858)<br />Teresa Rek<br />(1804–12.03.1858) ||width=150 align=center| Jan Kaczorowski<br />(1741–14.04.1827)<br />Ewa Adamkiewicz<br />(1760–14.10.1830) ||width=150 align=center| Jan Malinowski<br />(~1779–?)<br />Agata Migora<br />(28.01.1790–?) ||width=150 align=center| Józef Scholz<br />(1790–1856)<br />Łucja Podworska<br />(1790–22.12.1856) ||width=150 align=center| Jan Rubicki<br />(1778–19.03.1841)<br />Marianna Szafran<br />(27.06.1786–17.08.1864)
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| '''Pradziadkowie''' ||colspan=2 align=center| Franciszek Wojtyła<br />(11.02.1815–25.04.1872)<br />Franciszka Gałuszka<br />(~1820–18.03.1879) ||colspan=2 align=center| Franciszek Przeczek<br />(28.01.1821–2.08.1885)<br />Maria Heß<br />(19.11.1824–6.12.1884) ||colspan=2 align=center| Mikołaj Kaczorowski<br />(1797–7.07.1872)<br />Urszula Malinowska<br />(22.10.1818–7.10.1873) ||colspan=2 align=center| Jan Franciszek Scholz{{r|scholz}}<br />(12.10.1815–9.03.1882)<br />Zuzanna Rubicka<br />(3.05.1821–21.04.1900)
|-
|align=center| '''Dziadkowie''' ||colspan=4 align=center| Maciej Wojtyła<br />(1.02.1852–25.09.1923)<br />Anna Marianna Przeczek<br />(19.07.1853–17.09.1881) ||colspan=4 align=center| Feliks Paweł Kaczorowski<br />(21.05.1849–19.08.1908)<br />Maria Anna Scholz<br />(18.02.1854–21.04.1897)
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| '''Rodzice''' ||colspan=8 align=center| [[Karol Wojtyła (żołnierz)|Karol Wojtyła]]<br />(18.07.1879–18.02.1941)<br />[[Emilia Wojtyła|Emilia Anna Kaczorowska]]<br />(26.03.1884–13.04.1929)
|-
|colspan=9 align=center| [[Plik:John paul 2 coa.svg|25px]] św. '''Karol Józef Wojtyła''', papież<br />(18.05.1920–2.04.2005)
|}

== Proces beatyfikacyjny i kanonizacyjny ==
{{osobny artykuł|Proces beatyfikacyjny i kanonizacyjny Jana Pawła II|Kanonizacja Jana XXIII i Jana Pawła II}}
[[Plik:Beatification of John Paul II (1).jpg|mały|Msza beatyfikacyjna]]
9 maja 2005 papież Benedykt XVI zezwolił na natychmiastowe rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Jana Pawła II, udzielając [[dyspensa|dyspensy]] od pięcioletniego okresu oczekiwania od śmierci kandydata, jaki jest wymagany przez [[prawo kanoniczne]]{{r|vatican3|D}}. Od momentu zezwolenia na rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Janowi Pawłowi II przysługiwał tytuł [[Sługa Boży|Sługi Bożego]]. Formalnie proces na szczeblu diecezjalnym rozpoczął się 28 czerwca 2005 w [[Diecezja rzymska|diecezji rzymskiej]], kiedy zaprzysiężeni zostali członkowie trybunału beatyfikacyjnego. [[Postulator]]em procesu został polski ksiądz [[Sławomir Oder]]{{r|opoka}}.

2 kwietnia 2007, w drugą rocznicę śmierci papieża, zakończyła się faza diecezjalna procesu. Wszystkie akta zostały przekazane do watykańskiej [[Dykasteria Spraw Kanonizacyjnych|Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych]]. 4 maja 2007 wydano dekret o ważności procesu diecezjalnego{{r|D}}. Postulator generalny złożył w 2008 tzw. ''[[Positio]]'' wymagane w dalszej procedurze beatyfikacyjnej{{r|D}}. 30 czerwca 2009 odbyło się posiedzenie [[Kolegium konsultorów|konsultorów]] teologicznych, a następnie 16 listopada tegoż roku spotkanie kardynałów i biskupów Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych{{r|D}}. 19 grudnia 2009 papież Benedykt XVI podpisał dekret o [[Cnota#Cnoty heroiczne|heroiczności cnót]] Sługi Bożego Jana Pawła II i odtąd przysługiwał mu tytuł [[Czcigodny Sługa Boży|Czcigodnego Sługi Bożego]]{{r|FIU}}. Podczas przygotowań do procesu beatyfikacyjnego dwie osoby zeznały, że Jan Paweł II regularnie się [[flagelanci#Praktyka pobożnościowa|biczował]] w akcie [[pokuta (religia)|pokuty]] za grzechy. Zeznała tak polska zakonnica Tobiana Sobótka z zakonu Najświętszego Serca Jezusowego, której spisane zeznania odnalazła komisja analizująca życie papieża. Te doniesienia potwierdził także były papieski sekretarz z lat 80., pochodzący z [[Kongo|Konga]] biskup Emery Kabongo, który stwierdził także m.in., że papież umartwiał się w szczególności zaraz przed [[Sakrament święceń#Kościół katolicki|wyświęcaniem]] biskupów i kapłanów{{r|opoka}}. Rzecznik prasowy Watykanu nie skomentował tych informacji, tłumacząc, że wszystkie dokumenty są utajnione do czasu ukończenia ostatecznego raportu.

12 stycznia 2011 komisja [[Dykasteria Spraw Kanonizacyjnych|Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych]] zaaprobowała cud za wstawiennictwem Jana Pawła II mający polegać na uzdrowieniu francuskiej zakonnicy [[Marie Simon-Pierre Normand]]{{r|radio}}. Zgodnie z konstytucją apostolską Jana Pawła II ''Divinus perfectionis Magister'' z 1983, ustalającą nowe zasady postępowania kanonizacyjnego, orzeczenie Kongregacji zostało przedstawione papieżowi, który ma wyłączne prawo decyzji o kościelnym kulcie publicznym sług Bożych{{r|vatican4}}. 14 stycznia 2011 papież [[Benedykt XVI]] podpisał dekret o cudzie i wyznaczył datę beatyfikacji{{r|Beatyfikacja papieża Jana|Nota informativa della Congregazione|Dichiarazione del direttore}}.

1 maja 2011, w [[Niedziela Miłosierdzia Bożego|Święto Miłosierdzia Bożego]], podczas uroczystej mszy świętej na placu św. Piotra w [[Rzym]]ie, papież Benedykt XVI, na prośbę wikariusza generalnego kard. [[Agostino Vallini|Augostino Valliniego]], dokonał beatyfikacji polskiego papieża{{r|FIU|Prośba o beatyfikację spełniona}}. Sam następca Jana Pawła II uczynił wyjątek, osobiście celebrując beatyfikację swojego poprzednika – jako zwyczajną praktykę przyjął, że beatyfikacjom przewodniczył jego delegat, a on sam dokonywał jedynie kanonizacji{{r|Znana jest już data beatyfikacji|Ogłoszono datę beatyfikacji}}. W uroczystości uczestniczyło w nim wiele zagranicznych delegacji. Liczba wiernych uczestniczących w nabożeństwie była szacowana przez włoską policję na milion osób, w tym kilkadziesiąt tysięcy Polaków{{r|ekai4}}.
[[Plik:Canonization 2014- The Canonization of Saint John XXIII and Saint John Paul II (14036819834).jpg|mały|Msza kanonizacyjna]]
{{Wikinews|Proces beatyfikacyjny papieża Jana Pawła II rozpoczęty|rozpoczęcia procesu beatyfikacji Jana Pawła II.}}
{{Wikinews|Zakończył się proces beatyfikacyjny Jana Pawła II|zakończenia procesu beatyfikacyjnego}}
{{commonscat|Beatification of Ioannes Paulus II|Beatyfikacja Jana Pawła II}}
{{commonscat|Canonization of Ioannes XXIII and Ioannes Paulus II|Kanonizacja Jana XXIII i Jana Pawła II}}
5 lipca 2013 [[Franciszek (papież)|papież Franciszek]] wydał dekret w sprawie cudu za wstawiennictwem bł. Jana Pawła II i ogłosił, że polski papież zostanie kanonizowany razem z bł. [[Jan XXIII|Janem XXIII]]{{r|PROMULGAZIONE DI DECRETI DELLA CONGREGAZIONE DELLE CAUSE DEI SANTI, 05.07.2013|news vatican}}, zaś 30 września 2013 podczas [[konsystorz]]a wyznaczył datę ich kanonizacji{{r|newsvatican|ekai5|Canonization date announced}}.

Cudem tym, jak poinformował ks. [[Federico Lombardi]], jest zatwierdzone przez lekarzy i teologów z Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych i niewytłumaczalne z punktu widzenia medycznego, uzdrowienie kobiety z Kostaryki, [[Floribeth Mora Diaz]] cierpiącej na nieoperacyjnego [[tętniak]]a mózgu{{r|radio2}}. Kobieta, oglądając beatyfikację Jana Pawła II, zaczęła do niego się modlić, po czym doznała nagłego uzdrowienia{{r|radio2}}.

27 kwietnia 2014, w [[Niedziela Miłosierdzia Bożego|Niedzielę Miłosierdzia Bożego]], podczas uroczystej mszy św. na placu świętego Piotra, pod przewodnictwem papieża Franciszka, przy koncelebrze [[emerytowany papież|emerytowanego papieża]] Benedykta XVI, bł. Jan Paweł II i bł. Jan XXIII zostali ogłoszeni świętymi i włączeni w poczet świętych Kościoła katolickiego{{r|newsvatican2}}. W uroczystości uczestniczyło wiele zagranicznych delegacji, w tym także z Polski{{r|Delegacje polskich władz}}. Podczas tej uroczystości papież Franciszek ogłosił św. Jana Pawła II patronem rodzin{{r|niedziela}}. Była to pierwsza podwójna kanonizacja papieży w XXI wieku i zarazem pierwsza kanonizacja głowy Kościoła od czasu kanonizacji [[Pius X|Piusa X]] w 1954{{r|Wspólna kanonizacja dwóch|deon}}, jak również była to pierwsza taka uroczystość na [[Plac Świętego Piotra|placu Świętego Piotra]], gdzie koncelebrował urzędujący i emerytowany papież{{r|Benedykt XVI będzie na kanonizacji}}.

W październiku 2019 abp [[Stanisław Gądecki]], przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski wystosował list do papieża Franciszka z prośbą o ogłoszenie św. Jana Pawła II [[Doktor Kościoła|doktorem Kościoła]] oraz [[Katoliccy patroni Europy|patronem Europy]]{{r|doktorpatron}}.

=== Dzień obchodów i patron ===
2 kwietnia 2011 [[Dykasteria ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów|Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów]] ogłosiła, że dniem wspomnienia liturgicznego Jana Pawła II będzie 22 października – data inauguracji pontyfikatu w 1978{{r|vatican5|liturgiczne wspomnienie}}. We wrześniu 2014 papież [[Franciszek (papież)|Franciszek]] zarządził wpisanie świętego Jana Pawła II do powszechnego Kalendarza Rzymskiego w randze wspomnienia dowolnego{{r|Jan Paweł II w liturgii całego}}.

Jest patronem: [[Rodzina|rodzin]]{{r|niedziela}}, 11 miast w Polsce ([[Bełchatów|Bełchatowa]]{{r|bełchatów}}, [[Bodzentyn]]a{{r|Jan Paweł II patronem miasta i gminy}}, [[Ełk]]u{{r|elk}}, [[Kalwaria Zebrzydowska|Kalwarii Zebrzydowskiej]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://ekai.pl/sw-jan-pawel-ii-patronem-kalwarii-zebrzydowskiej/ |tytuł = Św. Jan Paweł II patronem Kalwarii Zebrzydowskiej |opublikowany = ekai.pl |data dostępu = 2020-07-07}}</ref>, [[Oborniki|Obornik]]{{r|oborniki}}, [[Ostrołęka|Ostrołęki]]{{r|ostroleka}}, [[Staszów|Staszowa]]{{r|Staszów: św. Jan Paweł II patronem miasta}}, [[Świdnica|Świdnicy]]{{r|świdnica}}, [[Szamocin]]{{r|Święty Jan Paweł II patronem Szamocina}}, rodzinnego miasta [[Wadowice|Wadowic]]{{r|wadowice}} i [[Zakliczyn]]a){{r|zakliczyn}}, [[Powiat tatrzański|powiatu tatrzańskiego]]{{r|powiat tatrzański}}, [[Województwo kujawsko-pomorskie|województwa kujawsko-pomorskiego]]{{r|Święty Jan Paweł II patronem}} i [[Województwo małopolskie|małopolskiego]]{{r|małopolska}},
[[Światowe Dni Młodzieży|Światowych Dni Młodzieży]], których był inicjatorem{{r|rio2013}}, [[Ruch Apostolstwa Młodzieży|Ruchu Apostolstwa Młodzieży]], którego też był inicjatorem<ref>{{Cytuj |tytuł = Ruch Apostolstwa Młodzieży |data = 2019-07-15 |data dostępu = 2021-05-27 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20190715164005/http://ram.org.pl/}}</ref>, polsko-ukraińskiego pojednania{{r|Jan Paweł II patronem polsko-ukraińskiego pojednania}} oraz [[Akcja Katolicka|Akcji Katolickiej]] w Polsce{{r|UP1}}.

== Relikwie ==
* Jedną z najbardziej wartościowych relikwii jest krew pozyskana z kliniki [[Gemelli]], która jest przechowywana w sanktuarium Świętego Jana Pawła II w Krakowie{{r|Relikwie Jana Pawła II}}
* Pas sutanny – przestrzelony po zamachu 13 maja 1981 przechowywany na [[Jasna Góra|Jasnej Górze]]{{r|Relikwie Jana Pawła II2}}
* Relikwiarze – po śmierci powstały specjalne relikwiarze Jana Pawła II – nawiązujące wyglądem do [[Krzyż papieski|krzyża papieskiego]] do przechowywania relikwii{{r|sacrum.com-}}

== Światowe Dni Młodzieży ==
Jan Paweł II chętnie spotykał się z młodymi ludźmi i poświęcał im dużo uwagi. Na spotkanie w Rzymie 31 marca 1985, który [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]] [[Międzynarodowy Rok ONZ|ogłosiło]] [[Międzynarodowy Rok Młodzieży|Międzynarodowym Rokiem Młodzieży]], napisał list apostolski na temat roli młodości jako okresu szczególnego kształtowania drogi życia (''[[Dilecti Amici]]''), a 20 grudnia zapoczątkował tradycję [[Światowe Dni Młodzieży|Światowych Dni Młodzieży]]{{r|ŚDM}}. Odtąd co roku przygotowywał orędzie skierowane do młodych, które stawało się tematem tego międzynarodowego spotkania, organizowanego w różnych miejscach świata (odbyło się ono również w Polsce – Częstochowa, 1991). Zaraz po ogłoszeniu daty beatyfikacji przewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich, kard. [[Stanisław Ryłko]] poinformował, iż Jan Paweł II zostanie patronem Światowych Dni Młodzieży{{r|rio2013}}.

== Ekumenizm i stosunki międzyreligijne ==
Wiele czasu poświęcił budowie jedności pomiędzy [[Kościoły chrześcijańskie|Kościołami chrześcijańskimi]]{{r|Wollpert}}. Sam podkreślał także ważność ekumenizmu w swoim pontyfikacie, m.in. w encyklice ''Redemptor hominis'': ''nigdy nie przestanę tego podkreślać i będę popierał każdy wysiłek podejmowany w tym kierunku na wszystkich płaszczyznach, w których spotkamy naszych braci chrześcijan''.

Jan Paweł II wielką wagę przywiązywał do stosunków z ludźmi innej wiary, nie tylko w ramach chrześcijaństwa, ale także członków innych [[religie abrahamowe|religii abrahamowych]] i [[ateizm|ateistów]]. Osobiście uczestniczył we wspólnym trwaniu w modlitwie w [[Asyż]]u przedstawicieli kilkudziesięciu religii światowych.

=== Judaizm ===
Jan Paweł II wygłosił wiele przemówień i napisał dużą liczbę listów na temat stosunku chrześcijan do społeczności [[Żydzi|żydowskiej]]. Skupił się nie tylko na tragedii [[Zagłada Żydów|Holocaustu]], ale również na aspektach teologicznych w relacjach między chrześcijaństwem a [[Naród wybrany|Narodem Wybranym]], rozwijając i wprowadzając w praktykę myśl zaistniałą w dokumencie soborowym ''[[Nostra aetate]]''. Zdaniem watykanistów należy widzieć w tej papieskiej wrażliwości echa jego przeżyć sprzed [[II wojna światowa|II wojny światowej]] i zwłaszcza z czasów wojennych. Potępił [[antysemityzm]], który określił jako postawę nie do pogodzenia z chrześcijaństwem{{r|Kelly}}. W okresie [[Wielki Jubileusz Roku 2000|Wielkiego Jubileuszu roku 2000]] dokonał historycznego wyznania win Kościoła – w tym win względem Żydów{{r|britannica4}}. Ważnymi etapami pojednawczymi były: wizyta w [[Wielka Synagoga w Rzymie|Wielkiej Synagodze w Rzymie]] 13 kwietnia 1986, która była pierwszą papieską wizytą w [[synagoga|synagodze]] praktycznie od początku chrześcijaństwa oraz [[Podróż apostolska Jana Pawła II do Jordanii i Izraela|pielgrzymka do Ziemi Świętej]] (20–26 marca 2000), w czasie której modlił się przed [[Ściana Płaczu|Ścianą Płaczu]]{{r|britannica4}}.

=== Islam ===
W 14 maja 1999 papież ucałował [[Koran]] przywieziony w prezencie przez [[muzułmanin|muzułmańskich]] duchownych{{r|patheos|deon2}}. To zdarzenie wywołało szeroką krytykę, głównie ze strony środowisk [[tradycjonalizm katolicki|tradycjonalistycznych]]. Okoliczności tego zdarzenia nie są dokładnie znane. Papież nie znał [[język arabski|języka arabskiego]] i mógł być przekonany, że jest to inna książka – egzemplarz przypominał [[Ewangeliarz]]{{r|akin|lofton}}. W lutym 2000, podczas wizyty w [[Egipt|Egipcie]], spotkał się w [[Kair]]ze z [[sunnizm|sunnickim]] [[szejk]]iem, Wielkim Imamem Al-Azhar{{r|britannica4}}. Było to pierwsze spotkanie papieża z duchowym przywódcą [[islam]]skim{{r|britannica4}}. Rok później został pierwszym papieżem, który wszedł do muzułmańskiego [[meczet]]u – podczas wizyty w Syrii modlił się przy relikwiach [[Jan Chrzciciel|Jana Chrzciciela]] w [[Meczet Umajjadów|Meczecie Umajjadów]] w [[Damaszek|Damaszku]]{{r|britannica4}}. Przez cały okres swojego pontyfikatu spotkał się z ponad 50 przywódcami muzułmańskimi{{r|britannica4}}.

=== Niekatolickie Kościoły chrześcijańskie ===
Jan Paweł II przez cały pontyfikat szukał zbliżenia z [[protestantyzm|Kościołami protestanckimi]] i [[Cerkiew prawosławna|Cerkwią prawosławną]]. Pierwszymi wyrazami tych starań były jego pielgrzymki do Turcji w 1979, gdzie spotkał się z [[Patriarcha Konstantynopola|patriarchą ekumenicznym Konstantynopola]], i do Wielkiej Brytanii w 1982, gdzie spotkał się z królową [[Elżbieta II|Elżbietą II]]{{r|Kelly}}. Odwiedził także [[Katedra Kanterberyjska|katedrę w Canterbury]] oraz wiele kościołów luterańskich w Niemczech i Szwecji{{r|britannica6}}. Wyraz swojej działalności ekumenicznej dał także w wydanej w 1995 encyklice ''[[Ut unum sint]]''{{r|britannica6}}.

Mimo wielu zabiegów nie udało mu się jednak odbyć pielgrzymki do [[Rosja|Rosji]], prawdopodobnie ze względu na niechęć ze strony [[Rosyjski Kościół Prawosławny|patriarchatu moskiewskiego]], który zarzucał Watykanowi [[prozelityzm]]{{r|britannica6}}.

== Teologia ciała ==
{{Osobny artykuł|Teologia ciała}}
Jedną z najważniejszych zasług pontyfikatu Jana Pawła II w kontynuacji odnowy nauczania [[Wiara (chrześcijaństwo)|wiary]], dokonanej przez [[Sobór watykański II]], było zapoczątkowanie nowego nurtu w refleksji chrześcijańskiej na temat miłości [[Sakrament małżeństwa|małżeńskiej]], określanego jako [[teologia ciała]]{{odn|Jan Paweł II|1986}}. Papież przedstawił swe nauczanie o oblubieńczym sensie ciała mężczyzny i kobiety w ramach audiencji środowych w latach 1979–1984, wielokrotnie używając terminu „teologia ciała”. Materiału do katechez w czasie [[Audiencja generalna|audiencji generalnych]] dostarczyła książka, którą przygotował wcześniej w Krakowie jako [[kardynał]], i której nie zdążył opublikować, gdyż został wybrany [[Papież|biskupem Rzymu]]. [[George Weigel]] określił teologię ciała Jana Pawła II jako „jedną z najodważniejszych rekonfiguracji teologii katolickiej w ciągu wieków”. Stwierdził też, że jest to „rodzaj teologicznej bomby zegarowej, której wybuch, z dramatycznymi konsekwencjami, nastąpi gdzieś w trzecim tysiącleciu Kościoła”{{r|cytuj książkę nazwisko Weigel}}. Choć nazwa jest nowa, elementy teologii ciała można dostrzec w nauczaniu [[Kościół (teologia)|Kościoła]] i [[teolog]]ów chrześcijańskich od samego początku. Jan Paweł II w swym [[Magisterium Kościoła|nauczaniu]] powrócił do ujęć [[Biblia|biblijno]]-[[Patrystyka|patrystycznych]], by je poddać pogłębionej analizie o charakterze [[Personalizm chrześcijański|personalistycznym]]. Rozpoczynając swą refleksję od początku, od [[Stworzenie świata według Biblii|stworzenia]] człowieka w jego pierwotnej samotności, papież następnie analizował stworzenie Ewy, która wśród wszystkich stworzeń jako jedyna mogła zapełnić pierwotną samotność Adama, tworząc z nim „komunię osób”. Dalej papież przeszedł do interpretacji miłości małżeńskiej i oblubieńczego sensu ciała w historycznej doczesności po [[Grzech pierworodny|grzechu pierworodnym]], by z kolei skierować swą refleksję ku rozważeniu ostatecznego wypełnienia się [[miłość|miłości]] w [[Królestwo Boże|Królestwie Bożym]] w [[Zmartwychwstanie|zmartwychwstaniu ciał]].

== Kwestia nadużyć seksualnych w Kościele ==
{{osobny artykuł|Nadużycia seksualne w Kościele katolickim}}

=== Zmiany w kodeksie prawa kanonicznego ===
[[Kodeks prawa kanonicznego z 1983|Nowy Kodeks Prawa Kanonicznego]] zaczął być tworzony w 1963 roku, gdy Jan XXIII ustanowił Papieską Komisję do Rewizji Kodeksu Prawa Kanonicznego i był wynikiem długoletniej dyskusji lokalnych episkopatów, zakonów i uniwersytetów katolickich<ref name=":2" />.

Kodeks, który Jan Paweł II promulgował w 1983, zawierał nowe przepisy, określające kary za [[Wykorzystywanie seksualne dzieci|wykorzystywanie seksualne nieletnich]]. Krytycy Jana Pawła II stwierdzili, że nowy KPK wyłączył przestępstwa pedofilskie z rzędu najcięższych przestępstw przeciw wierze katolickiej, przenosząc je do rozdziału „Przestępstwa przeciw specjalnym obowiązkom”, w którym są wymienione między przepisem o handlu „wbrew przepisom kanonów” (kan. 1392 KPK, 1983) a przepisem o „naruszeniu obowiązku rezydencji” (kan. 1396 KPK 1983)<ref name=":1" />. Jednak doktor prawa kanonicznego [[Zakon Braci Mniejszych|franciszkanin]] {{link-interwiki |John J. Coughlin |Q=Q109458707}}<ref>{{Cytuj |tytuł = JOHN J. COUGHLIN, O.F.M. |url = https://its.law.nyu.edu/facultyprofiles/index.cfm?fuseaction=profile.full_cv&personid=42911}}</ref> stwierdził, że prawo kanoniczne zawsze zaliczało przestępstwo pedofilii jako ciężki grzech i ciężkie przestępstwo, i zgodnie z kanonem 1395 KPK z 1983 r. karą za kontakt seksualny z nieletnim może być permanentne usunięcie z kapłaństwa. Jest to jako jedna z czterech klasyfikacji przestępstw seksualnych, za które można zostać na stałe usuniętym ze stanu duchownego<ref>John J. Coughlin, ''The Clergy Sexual Abuse Crisis and the Spirit ofCanon Law'', s. 980, Cytat: Substantively, canon law has, of course, always considered the sexual abuse of a minor to be a grave crime and grievous sin. Canon 1395 of the 1983 Codex Iuris Canonici (the „1983 Code”) establishes that sexual contact with a minor qualifies as one of four classifications of sexual offenses for which a man may be permanently removed from the clerical state.14 The other three grounds include any form of coerced sex, a public offense against the sixth commandment of the Decalogue, and continued open concubinage with a woman after an official warning. Permanent removal from the clerical state constitutes one of the most serious penalties contemplated by canon.</ref>.

W KPK z 1983 rezygnowano z surowych kar obligatoryjnych (obowiązkowych) dla duchownych sprawców czynów pedofilskich. Pierwszy KPK z 1917 r. na czele listy przestępstw przeciwnych szóstemu przykazaniu Dekalogu wymieniał czyn popełniony z małoletnim poniżej 16 roku życia. Duchowny sprawca musiał zostać karnie zawieszony w obowiązkach, należało wobec niego zadeklarować [[Infamia|infamię]] (utratę dobrego imienia wymaganego do sprawowania urzędów i godności), pozbawić go jakiekolwiek urzędu, beneficjum, godności i zadania, a w cięższych przypadkach także usunąć ze stanu duchownego (kan. 2359 § 2 KPK, 1917)<ref name=":3" /><ref name=":1" /><ref name=":4" />.

Kodeks Jana Pawła II z 1983 r. nakazuje jedynie, aby sprawcę ukarano „sprawiedliwymi karami, nie wyłączając w razie potrzeby wydalenia ze stanu duchownego” (kan. 1395 § 2 KPK, 1983). Pozostawiał więc rodzaj i surowość kary wyłącznie do uznania biskupa miejsca, który w praktyce mógł wobec pedofila zastosować dowolnie niską karę, nie łamiąc przy tym Kodeksu Prawa Kanonicznego<ref name=":3">{{Cytuj |autor = Ks. dr Jan Dohnalik |tytuł = Prawo kanoniczne wobec nadużyć seksualnych duchownych względem |data dostępu = 2021-08-27 |opublikowany = webcache.googleusercontent.com |url = http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:riXAJj-Gx8wJ:cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-50f80ecb-0f0d-48d7-8dc8-1ed013d4417a/c/485-704-1-SM.pdf+&cd=3&hl=pl&ct=clnk&gl=pl}}</ref><ref name=":1">{{Cytuj |autor = Andrzej K. Sidorski |tytuł = Kościół i pedofilia. To Jan Paweł II złagodził w 1983 roku kary dla księży molestujących dzieci |data = 4 czerwca 2019 |data dostępu = 2021-08-27 |opublikowany = oko.press |url = https://oko.press/kosciol-i-pedofilia-to-jan-pawel-ii-zlagodzil-w-1983-r-kary-dla-ksiezy-molestujacych-dzieci/}}</ref><ref name=":4">{{Cytuj |autor = |tytuł = Kodeks Prawa Kanonicznego. |data = 4 grudnia 1983 |data dostępu = 2021-08-28 |opublikowany = OpenLEX |url = https://sip.lex.pl/akty-prawne/akty-korporacyjne/kodeks-prawa-kanonicznego-286754792 |język = pl}}</ref>. Według KPK z 1983 procesy przeprowadzają [[diecezja|diecezje]], apelacje od wyroków sądowych mogą być wnoszone do [[Rota Rzymska|Roty Rzymskiej]], natomiast rekursy administracyjne od dekretów karnych do [[Dykasteria ds. Duchowieństwa|Kongregacji ds. Duchowieństwa]]{{r|_2011}}.

Zdaniem jezuity [[Adam Żak|Adama Żaka]], kodeks prawa kanonicznego z 1983 był odpowiedzią na postulaty decentralizacji postępowań w przypadku przypadków wykorzystywania seksualnego i przekazania kompetencji biskupom. Prawo kanoniczne było uważane za anachroniczne i zbyt rygorystyczne<ref name=":5" />. Zdaniem o. Żaka do połowy lat 80. psychiatrzy byli przekonani o uleczalności [[Pedofilia|pedofili]] i w przypadku gdy lekarze psychiatrzy deklarowali wyleczenie danego duchownego: „Biskupi i przełożeni zakonni w to wierzyli i dlatego uważali, że terapia, połączona np. ze zmianą środowiska wystarczy.” Jako przykład powyższego o. Żaka wskazuje przypadek kardynała [[Bernard Law|Bernarda Lawa]]<ref name=":5">{{Cytuj |tytuł = O. Żak: Jan Paweł II dokonał rewolucji dot. problemu pedofilii w Kościele |url = https://www.ekai.pl/o-zak-jan-pawel-ii-dokonal-rewolucji-dot-problemu-pedofilii-w-kosciele/}}</ref>. Podobnie dr Monica Applewhite, ekspertka zajmująca się zwalczaniem nadużyć seksualnych zauważyła, że:

{{Cytat|treść=David F. Pierre Jr, Sins of the Press, s. 24-25|autor=Dr. Monica Applewhite|źródło=Od lat 50 do 80 interwencje opierające się na medycznym leczeniu przestępców seksualnych było niezwykle rozpowszechnione w USA, badania wykazały, że wśród zwykłych ludzi cieszyły się popularnością

Nauka o ludzkiej seksualności i przestępstwach seksualnych jest bardzo młoda. Praktycznie cała nasza dzisiejsza wiedza, na temat nadzoru i leczenia przestępców seksualnych, została odkryta po 1985 roku}}

Z kolei dominikanin [[Maciej Zięba (dominikanin)|Maciej Zięba]] twierdził, że nowy kodeks nie zmniejszał „surowych kar” za pedofilię, a zachowując najwyższy wymiar kary oddał więcej prerogatyw lokalnym biskupom<ref name=":2">Maciej Zięba: ''Pontyfikat na czasy zamętu Jan Paweł II wobec wyzwań Kościoła i świata''. Poznań: Wydawnictwo W Drodze, 2020, s. 161.</ref>.

=== ''Sacramentorum sanctitatis tutela'' ===
W reakcji na skandale seksualne w Kościele katolickim Jan Paweł II wydał w 2001 list ''Sacramentorum sanctitatis tutela'', w którym uznał wykorzystywanie seksualne dzieci za jeden z najcięższych [[grzech]]ów, zrównując je z przestępstwem przeciwko [[Dekalog|szóstemu przykazaniu]]{{r|Adam Żak Sj2018-s26-27}}. Z powodu przypadków przenoszenia z jednej parafii do innej księży dopuszczających się czynów pedofilskich papież nakazał biskupom informować bezpośrednio Stolicę Apostolską o wystąpieniu takich nadużyć wśród duchownych. [[Dykasteria Nauki Wiary|Kongregacja Nauki Wiary]] przejęła od diecezjalnych trybunałów prawo sądzenia kanonicznie duchownych za takie czyny. W liście papież przypomniał też, że proces kościelny nie ogranicza praw ofiar do walki o swoje prawa przed sądami cywilnymi{{r|Hołownia}}.

=== Karta Ochrony Dzieci i Młodzieży ===
Jan Paweł II w reakcji na skandal pedofilski w Stanach Zjednoczonych wezwał w 2002 do Watykanu amerykańskich kardynałów i skrytykował ich za niedostateczne zajmowanie się przestępstwami seksualnymi wobec nieletnich{{r|jesuitreview}}. Bezpośrednią konsekwencją spotkania była [[Karta Ochrony Dzieci i Młodzieży]] wydana w czerwcu 2002 przez amerykańską Konferencję Episkopatu – zestaw procedur ustanowionych w celu zwalczania przemocy seksualnej i pomocy ofiarom{{r|usccb|_2001}}.

== Krytyka ==
{{osobny artykuł|Krytyka papieża Jana Pawła II}}
Niektóre poglądy głoszone przez Jana Pawła II wywoływały i nadal wywołują wyraźną krytykę. Różne środowiska oceniały jego działalność z odmiennych, czasem przeciwstawnych perspektyw, dlatego krytyka ta nie była jednolita.

Stosunek papieża do [[Krytyka papieża Jana Pawła II#Tradycyjny podział ról płciowych i rola kobiety|kapłaństwa kobiet]] stał się podstawą krytyki pochodzącej między innymi ze środowiska [[feminizm|feministycznego]]. Wśród organizacji walczących o [[prawa człowieka]] kontrowersje budziły wypowiedzi papieża, dotyczące zakazu stosowania [[Krytyka papieża Jana Pawła II#Antykoncepcja a AIDS i regulacja narodzin|antykoncepcji]]. Krytycy, m.in. belgijski kardynał [[Godfried Danneels]], zwracali uwagę, iż potępianie używania prezerwatyw jest jednym z powodów rozprzestrzeniania się wirusa [[Ludzki wirus niedoboru odporności|HIV]]{{r|guardian}}.

Wewnątrz Kościoła Jan Paweł II spotkał się z krytyką ze strony zwolenników zniesienia [[celibat]]u księży. Poważnym zarzutem wobec papieża stało się oskarżenie o niewłaściwe traktowanie przejawów [[Krytyka papieża Jana Pawła II#Stosunek do przestępstw seksualnych w Kościele|pedofilii]] u kapłanów{{r|snap-debate}}. W 2020 roku Stolica Apostolska opublikowała raport na temat kariery kardynała [[Theodore McCarrick|Theodore’a McCarricka]], który został wyrzucony z kapłaństwa, za przestępstwa pedofilii, raport stwierdził, że Jan Paweł II otrzymał wiarygodne doniesienia o niewłaściwym zachowaniu kardynała<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Polish bishops defend John Paul II after McCarrick report |data = 2020-11-13 |data dostępu = 2021-04-20 |opublikowany = AP NEWS |url = https://apnews.com/article/sexual-abuse-by-clergy-poland-sexual-abuse-0023b4c53c80f69880991ebf29d50a7a |cytat = The 449-page report determined that John Paul had received credible reports about McCarrick’s misconduct from authoritative prelates in the late 1990s. Yet even after commissioning an inquiry that recommended against a promotion, John Paul in 2000 named McCarrick archbishop of Washington D.C., and later a cardinal.}}</ref>.

Krytycy papieża uważają, że jego pontyfikat charakteryzował się [[Stolica Apostolska|absolutyzacją]] i [[Król|scentralizowaniem władzy]], a więc odejściem od linii wyznaczonej przez [[Sobór watykański II|Sobór Watykański II]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.time.com/time/printout/0,8816,1047414,00.html |tytuł = What The New Job Specs Are |autor = D. van Biema |język = en |opublikowany = time.com |archiwum = https://web.archive.org/web/20090109024406/http://www.time.com/time/printout/0,8816,1047414,00.html |zarchiwizowano = 9 stycznia 2009 |data dostępu = 2007-02-25}}</ref>, a także odejściem od zasady [[Koncyliaryzm|kolegialności]] podczas podejmowania decyzji.

Zarzucano mu też zbytnie uproszczenie i obniżenie standardu procedur [[beatyfikacja|beatyfikacji]] i [[kanonizacja|kanonizacji]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.fidelitas.pl/index2.php?id=711 |tytuł = Koniec z „inflacją świętych”? |opublikowany = fidelitas.pl |data dostępu = 2007-02-25}}</ref>.

Papież ten był również krytykowany za negatywne nastawienie do [[Teologia wyzwolenia|teologii wyzwolenia]], którą uważał za nie w pełni zgodną z wiarą katolicką. Okazywał wręcz niechęć do tego nurtu, potępił go podczas [[Podróż apostolska Jana Pawła II do Dominikany, na Bahamy i do Meksyku|podróży do Meksyku]] w 1979. Z tego też powodu powstał konflikt między Janem Pawłem II a arcybiskupem [[Oskar Romero|Oscarem Romero]] z Salwadoru{{r|counterpunch}}.

Niektórzy [[tradycjonalizm katolicki|konserwatyści]] (m.in. [[Sedewakantyzm|sedewakantyści]], [[Sedeprywacjonizm|sedeprywacjoniści]] i część [[Bractwo Kapłańskie Świętego Piusa X|lefebrystów]]) widzieli w papieżu modernistę, podważającego tradycje Kościoła. Przeciwstawiali się także wspieraniu przez Jana Pawła II [[ekumenizm]]u oraz szerokiego otwarcia Kościoła katolickiego na inne religie{{r|chiesa-express}}.

Wśród polskich internautów wykształcił się [[mem internetowy]] nazywany [[Cenzopapa|cenzopapą]], który wyśmiewa lub obraża postać Jana Pawła II bądź przedmiot z nim związany. Przybiera zazwyczaj postać obrazka, rzadziej filmu, piosenki lub [[Copypasta|copypasty]]<ref>{{Cytuj |autor = Magdalena Kamińska |rozdział = A co tu się odjaniepawliło? Postać papieża Jana Pawła II jako obiekt netlorowej wytwórczości w polskim internecie |tytuł = Memosfera. Wprowadzenie do cyberkulturoznawstwa |data = 2017 |isbn = 9788361886822 |miejsce = Poznań |wydawca = Galeria Miejska Arsenał |s = 59–75}}</ref>.

W 2023 ukazała się książka ''Maxima Culpa. Jan Paweł II wiedział''<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Overbeek |imię = Ekke |tytuł = Maxima culpa. Jan Paweł II wiedział |wydawca = Agora SA, Nisza |miejsce = Warszawa |rok = 2023 |isbn = 978-83-268-4108-8}}</ref> autorstwa [[Ekke Overbeek]]a na temat wiedzy Jana Pawła II o wykorzystywaniu seksualnym w Kościele katolickim, w tym wykorzystywaniu dzieci. Premiera tej książki, która zbiegła się z premierą reportażu telewizyjnego [[Marcin Gutowski|Marcina Gutowskiego]] ''Franciszkańska 3''<ref>{{cytuj stronę |url = https://tvn24.pl/go/programy,7/czarno-na-bialym-bielmo-odcinki,880782/odcinek-12,S00E12,1010607 |tytuł = Franciszkańska 3 |nazwisko = Gutowski |imię = Marcin |autor link = Marcin Gutowski |archiwum = |opublikowany = tvn24.pl |data = 4 marca 2023 |data dostępu = 2023-03-13}}</ref>. Te publikacje wywołały szeroką debatę na temat Jana Pawła II w Polsce<ref>{{cytuj stronę |url = https://oko.press/maxima-culpa-jan-pawel-ii-wiedzial-recenzja-obirka |tytuł = „Maxima culpa. Jan Paweł II wiedział”. Tej książki nie da się zamieść pod dywan |nazwisko = Obirek |imię = Stanisław |autor link = Stanisław Obirek |archiwum = https://web.archive.org/web/20230312153338/https://oko.press/maxima-culpa-jan-pawel-ii-wiedzial-recenzja-obirka |opublikowany = OKO.press |data = 5 marca 2023 |data dostępu = 2023-03-13}}</ref><ref name="wp">{{cytuj stronę |url = https://ksiazki.wp.pl/ekke-overbeek-o-janie-pawle-ii-jego-bardzo-wielka-wina-pomagal-w-tuszowaniu-pedofilii-6873651044985536a |tytuł = Ekke Overbeek o Janie Pawle II: „Jego bardzo wielka wina? Pomagał w tuszowaniu pedofilii” |nazwisko = Łupak |imię = Sebastian |archiwum = https://web.archive.org/web/20230312070151/https://ksiazki.wp.pl/ekke-overbeek-o-janie-pawle-ii-jego-bardzo-wielka-wina-pomagal-w-tuszowaniu-pedofilii-6873651044985536a |opublikowany = wp.pl |data = 7 marca 2023 |data dostępu = 2023-03-13}}</ref><ref>{{cytuj stronę |url = https://ksiazki.wp.pl/ta-kanalia-atakuje-jana-pawla-ii-jakimowicz-odlecial-w-krytyce-overbeeka-6875374111558432a |tytuł = „Ta kanalia atakuje Jana Pawła II”. Jakimowicz odleciał w krytyce Overbeeka |archiwum = https://web.archive.org/web/20230312200207/https://ksiazki.wp.pl/ta-kanalia-atakuje-jana-pawla-ii-jakimowicz-odlecial-w-krytyce-overbeeka-6875374111558432a |opublikowany = wp.pl |data = 11 marca 2023 |data dostępu = 2023-03-13}}</ref><ref>{{cytuj stronę |url = https://kultura.onet.pl/ksiazki/te-dowody-sa-niepodwazalne-w-jednym-jan-pawel-ii-mial-racje/0c36pft |tytuł = Te dowody są niepodważalne. W jednym Jan Paweł II miał rację |archiwum = https://web.archive.org/web/20230312140212/https://kultura.onet.pl/ksiazki/te-dowody-sa-niepodwazalne-w-jednym-jan-pawel-ii-mial-racje/0c36pft |opublikowany = Onet.pl |data = 10 marca 2023 |data dostępu = 2023-03-10}}</ref>. Również w 2023 ukazała się książka ''Nie nasz papież. Pontyfikat Jana Pawła II na świecie'' [[Mirosław Wlekły|Mirosława Wlekłego]]<ref>{{cytuj stronę |url = https://nowyteatr.org/pl/kalendarz/nowa-ksiazka-nie-nasz-papiez-pontyfikat-jana-pawla-ii-na-swi |tytuł = Nowa książka: Nie nasz papież. Pontyfikat Jana Pawła II na świecie Mirosław Wlekły |data = 2023 |opublikowany = nowyteatr.org |data dostępu = 2023-10-30}}</ref>.

== Zwyczaje Jana Pawła II ==
[[Plik:Termini.jpg|mały|[[Obelisk]] upamiętniający nadanie [[Roma Termini]] w Rzymie imienia Jana Pawła II]]
Za pontyfikatu Jana Pawła II, dzięki samemu papieżowi, nastąpiły ogromne zmiany w Watykanie, a także w postrzeganiu osoby papieża przez społeczność zarówno katolicką, jak i pozostałych chrześcijan oraz wyznawców innych religii. Zaraz po swoim wyborze na Stolicę Apostolską, przy składaniu [[homagium]] nowo wybranemu papieżowi, Jan Paweł II nie pozwolił prymasowi Wyszyńskiemu uklęknąć przed sobą. Pierwsze przemówienie wygłosił po włosku, a więc w języku narodu, do jakiego przemawiał. Do tej pory przyjęte było, że papież zawsze swoje pierwsze przemówienie wygłasza po łacinie. Do kolejnych nowości w tym pontyfikacie należały:
* liczne [[pielgrzymka|pielgrzymki]] (zagraniczne oraz do parafii we Włoszech){{r|Kelly}},
** zwyczaj całowania ziemi kraju, do którego przybywał z pielgrzymką;
** msze święte dla wielkich tłumów, organizowane na stadionach, lotniskach, placach itp.;
** wygłaszanie całych [[homilia|homilii]] lub choćby krótkich [[Aforyzm|sentencji]] w języku kraju, do którego przybywał z pielgrzymką;
** udział zespołów folklorystycznych we mszy;
* spotkania z duchownymi innych wyznań oraz odwiedziny świątyń różnych wyznań chrześcijańskich oraz religii niechrześcijańskich{{r|Wollpert}};
* udział w przedsięwzięciach artystycznych: koncertach, występach zespołów, projekcjach filmowych{{r|Kelly}};
* prywatne spotkania z wiernymi;
* bezpośrednie spotkania z ludźmi w trakcie pielgrzymek;
* żarty i bezpośredniość w kontaktach z ludźmi{{r|Kelly}}.
Wprawdzie już od [[Jan XXIII|Jana XXIII]] papiestwo zaczęło rezygnować z niektórych elementów ceremoniału, jednakże Jan Paweł II zniwelował większość barier, przyjmując postawę papieża bliskiego wszystkim ludziom, papieża-apostoła. Nie zmieniło się to nawet po zamachu.

== Twórczość i publikacje ==
{{dopracować|sekcja|źródła=2020-11}}

=== Poezja ===
Karol Wojtyła jako poeta był najpierw zafascynowany Biblią i renesansem, o czym świadczy młodzieńczy zbiór wierszy (wydany po latach) ''Renesansowy psałterz'', nawiązujący do Jana Kochanowskiego. Potem przedmiotem trwałej fascynacji stał się [[romantyzm]], zwłaszcza Juliusz Słowacki oraz [[Cyprian Kamil Norwid]]. Wczesne utwory publikował od 1950 w prasie katolickiej pod [[pseudonim artystyczny|pseudonimami literackimi]] Andrzej Jawień, AJ i Piotr Jasień, a po 1961 – Stanisław Andrzej Gruda. Współpracował z „Tygodnikiem Powszechnym”.

Wojtyła uprawiał lirykę refleksyjną, precyzyjną i powściągliwą stylistycznie, często wizyjną. Dwa nieduże poematy ''Pieśń o Bogu ukrytym'' oraz ''Pieśń o blasku wody'' skupiają się wokół doświadczeń wewnętrznych człowieka w jego obcowaniu z naturą, tajemnicą bytu, a w końcu z Bogiem. Utwór ''Myśl jest przestrzenią dziwną'' to niemal filozoficzna analiza ludzkich aktów poznawczych, w tym fenomenu intelektu jako daru (po latach temat powróci w encyklice ''Fides et ratio''). Poemat ''Kamieniołom'' rozważa moc osoby ludzkiej, jej pracę, budowanie wspólnoty z naturą i ludźmi (temat niewątpliwie nawiązuje do Norwida, a później podejmie go książka ''Osoba i czyn''). Rozwija te myśli obszerny, z pogranicza poezji i prozy poetyckiej, utwór ''Wigilia wielkanocna 1966'', z mistycznym motywem rozmowy z Bogiem, z tematem cierpienia i natury, wreszcie z finalną wizją ziemi jako świętej więzi człowieka i przyrody, co jest obrzędem ukazującym światło Boga.

Działalność artystyczna (wcześniej aktorstwo, później twórczość literacka) zakończyła się z chwilą jego wyboru na papieża. Wyjątkiem jest jednak wydany 6 marca 2003 ''[[Tryptyk rzymski]]'', który sygnował już jako Jan Paweł II.

W 1999 udziałem Jana Pawła II ukazała się płyta kompaktowa ''[[Abbà Pater]]'', z fragmentami recytowanymi i śpiewanymi przez Jana Pawła II, w opracowaniu muzycznym {{link-interwiki |Leonardo de Amicis |tekst=Leonarda de Amicis |Q=Q50359772}} oraz {{link-interwiki |Stefano Mainetti |tekst=Stefano Mainettiego |Q=Q3972568}}. To wydawnictwo muzyczne powstało dla uczczenia oficjalnych obchodów 2000-lecia chrześcijaństwa oraz jubileuszu dwudziestolecia pontyfikatu. Jest ono pierwszym w historii wydawnictwem muzycznym z udziałem papieża. Powstało przy udziale [[Radio Watykańskie|Radia Watykańskiego]] i pod patronatem [[nuncjatura apostolska|nuncjatur apostolskich]] w kilku krajach. Utwór ''Pater Noster'' pochodzący z płyty, ukazał się również w wersji wideo.

Interpretacje poezji Karola Wojtyły, nagrane też na płycie, zaprezentowała aktorka [[Danuta Michałowska]], zaprzyjaźniona z nim w czasach Teatru Rapsodycznego{{r|Danuta Michałowska czuję}}.

=== Dramaturgia, teatr ===
Z teatrem Karol Wojtyła zetknął się już w gimnazjum w Wadowicach, gdzie brał udział jako aktor w przedstawieniach szkolnych. Swoje zainteresowania teatralne traktował bardzo poważnie, a na kształtowanie jego osobowości jako artysty miał największy wpływ jego mistrz, reżyser teatralny [[Mieczysław Kotlarczyk]]. Brał udział w stworzonym jesienią 1941 przez Kotlarczyka Teatrze Słowa (później nazywanym Teatrem Rapsodycznym). W 1942, ku rozczarowaniu Kotlarczyka, Wojtyła zrezygnował z dalszej pracy artystycznej i postanowił studiować teologię w tajnym Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Krakowie, a potem na konspiracyjnym [[Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego|Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego]].

Mimo że Karol Wojtyła w latach 40. wybrał drogę kapłaństwa, nie zerwał swoich związków z teatrem – był dramaturgiem i [[Krytyka teatralna|krytykiem teatralnym]]. Napisał kilka dramatów. Wczesne sztuki teatralne Wojtyły to ''Hiob'' (utwór osnuty wokół biblijnej [[Księga Hioba|Księgi Hioba]]) i ''Jeremiasz'', także o tematyce biblijnej – oba z 1940.

Sztuka ''[[Brat naszego Boga]]'' (powst. 1944–1950) została zainspirowana postacią żyjącego na przełomie XIX i XX wieku św. Adama Chmielowskiego, znanego jako Brat Albert. Adam Chmielowski, malarz i teoretyk sztuki, stał się założycielem zgromadzenia albertynów, zajmował się w Krakowie pomocą biednym, upośledzonym i chorym. Utwór Wojtyły przedstawia dylematy moralne artysty, który porzuca malarstwo, by służyć biednym. W 1989 Adam Chmielowski został przez Jana Pawła II kanonizowany. ''[[Przed sklepem jubilera]]'' (powst. 1960) to najbardziej znana sztuka Wojtyły, wielokrotnie wystawiana w teatrze. Ma postać, jak podaje podtytuł, „medytacji o sakramencie małżeństwa”, która „przechodzi chwilami w dramat”. Tematem jest miłość między ludźmi: jako nadzieja lub rozczarowanie, jako uczucie i więź intymna, a w końcu jako uświęcający sakrament. Wymiaru symbolicznego nabiera postać jubilera: jest on jak ojcowski i miłujący Bóg. Miłość małżeńska okazuje się drogą do Stwórcy.

Ostatni dramat Wojtyły, ''Promieniowanie ojcostwa'' (powst. 1964), określony został w podtytule jako „misterium”. Dotyczy podmiotowości ludzkiej, fenomenu miłości, także Boga jako tajemnicy [[metafizyka klasyczna|metafizycznej]]. Człowiek od [[samoświadomość|samoświadomości]] przechodzi do czynu (Wojtyła później będzie analizował to w monografii filozoficznej ''Osoba i czyn''), spełnia się poprzez miłość, czując się zarazem jak dziecko, rozpozna istotę Boga jako miłującego Ojca („Powraca się do ojca przez dziecko”).

Styl Wojtyły – dramaturga krystalizuje się w stopniowym odchodzeniu od rozbudowanej fabuły w stronę dyskursywnego stawiania zagadnień. Jeszcze ''Brat naszego Boga'' bliski jest [[realizm (literatura)|realizmowi]], ukazuje splot wydarzeń, śledzi przemiany wewnętrzne bohatera. W dramatach późnych, ''Przed sklepem jubilera'' i najbardziej radykalnym i nowatorskim (przez to prawie niewykonalnym teatralnie) ''Promieniowaniu ojcostwa'', wydarzeń zewnętrznych jest niewiele, akcja sceniczna staje się skąpa. Mnożą się rozbudowane monologi, partie narracyjne, fragmenty zapisane jak esej (budowany jak [[proza poetycka]]). Właściwą bohaterką tych utworów staje się myśl. Tekst buduje skupioną wizję. Wojtyła wypracował swoistą „dramaturgię wnętrza” (jak to określił Bolesław Taborski), intelektualno-wizyjną.

=== Filozofia ===
Karol Wojtyła zetknął się z [[filozofia|filozofią]] w czasie studiów seminaryjnych, które odbywał w Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie w latach 1944–1946. Była to filozofia w ujęciu [[tomizm|tomistycznym]]. W późniejszym okresie zapoznał się z dziełami niemieckiego [[fenomenologia|fenomenologa]] [[Max Scheler|Maxa Schelera]]; było to na tyle inspirujące spotkanie, iż Karol Wojtyła poświęcił swą pracę habilitacyjną (1953) zagadnieniu możliwości zbudowania etyki chrześcijańskiej na systemie Schelera. I choć dostrzegł trudność pogodzenia etyki Schelera z moralnością chrześcijańską, wykorzystywał narzędzia fenomenologii we własnych koncepcjach filozoficznych.

Centralnym tematem filozofii Karola Wojtyły był człowiek: jego wolność i moralność. Koncepcję [[personalizm|personalistyczną]] Karola Wojtyły można streścić w słowach: człowiek jest osobą. Konstruując swoją myśl, Karol Wojtyła korzysta ze szkieletu pojęciowego tomizmu, uzupełniając go jednak o elementy analizy fenomenologicznej; jest to metoda podobna do tej, której używała [[Edyta Stein]]. Obecność elementów tomizmu w filozofii Wojtyły i jego przenikanie się z analizą fenomenologiczną trafnie ujmuje [[Rocco Buttiglione]]: filozofia tomistyczna jest „cały czas niejako obecna jako wielka hipoteza fundamentalna, która jest weryfikowana poprzez analizę fenomenologiczną i która – z drugiej strony – nieustannie pilotuje tę analizę, pozwalając uzyskać jej większą głębię”{{r|R Buttiglione Kilka uwag}}.

Najważniejszym wkładem Karola Wojtyły w filozofię jest dzieło ''Osoba i czyn'' (1969). Wychodząc z kategorii czynu ludzkiego i analizy świadomości człowieka, szkicuje główne rysy swojej antropologii: człowiek jest osobą, to znaczy świadomym sprawcą swoich czynów, przez które sam stanowi o sobie, posiada siebie i panuje nad sobą. W ostatnim rozdziale Karol Wojtyła zajmuje się zagadnieniem czynów spełnianych we wspólnocie osób{{r|Kulturologia polska XX wieku}}.

Antropologię Karola Wojtyły określa się mianem [[personalizm|personalistycznej]]; dalej, jest to [[personalizm chrześcijański]], nawiązujący do myśli św. [[Tomasz z Akwinu|Tomasza z Akwinu]]{{odn|Wrońska|2000|s=27}}. Wartość dorobku filozoficznego Karola Wojtyły polega na wezwaniu do stworzenia integralnej antropologii katolickiej, podobnie jak [[Władimir Sołowjow (filozof)|Władimir Sołowjow]] stworzył taką antropologię na gruncie teologii [[Prawosławie|prawosławnej]]{{odn|Рарот|2019|s=60}}. Koncepcja antropologiczna Wojtyły stanowi swoistą podbudowę jego myśli teologicznej, w sposób szczególny z zakresu „teologii ciała” i [[Katolicka nauka społeczna|katolickiej nauki społecznej]].

=== Książki, które wydał jako Karol Wojtyła ===
Jeszcze przed rozpoczęciem pontyfikatu Karol Wojtyła wydał kilkanaście książek{{r|KUL2}}:
* ''Renesansowy psałterz'' – Kraków 1999; młodzieńczy zbiór wierszy, powst. przed II wojną światową;
* ''Świętego Jana od Krzyża nauka o wierze'' (tytuł w innym przekładzie: ''Zagadnienie wiary w dziełach świętego Jana od Krzyża'') – rozprawa doktorska obroniona w 1948 na Uniwersytecie Angelicum w Rzymie, napisana po łacinie (tytuł: ''Doctrina de fide apud S. Ioannem de Cruce'') o św. Janie od Krzyża, czytanym w oryginale, ogłoszona w czasopiśmie „Collectanea Theologica” XXI: 1950, a streszczenie polskie w „[[Ateneum Kapłańskie|Ateneum Kapłańskim]]” 1950, z. 1; promocja doktorska w Polsce: 16 XII 1948 na Uniwersytecie Jagiellońskim; pełna wersja w przekładzie polskim (istnieją 2 tłumaczenia), jako książka: od 1991; liczne przekłady na obce języki nowożytne;
* ''Wykłady lubelskie'' – Lublin, KUL, 1986; zapis wykładów z filozofii głoszonych na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 1954–1956;
* ''[[Elementarz etyczny]]'' – Kraków 1983; szkice zamieszczane pierwotnie w „[[Tygodnik Powszechny|Tygodniku Powszechnym]]” w 1957-1958;
* ''Ocena możliwości zbudowania etyki chrześcijańskiej przy założeniach systemu Maksa Schelera'' – Lublin, KUL, 1959; książka habilitacyjna na temat Maxa Schelera, czytanego w oryginale niemieckim; habilitacja przyjęta 3 XII 1953 na Uniwersytecie Jagiellońskim, ostatnia przed likwidacją Wydziału Teologicznego UJ przez władze stalinowskie;
* ''[[Miłość i odpowiedzialność]]'' – Lublin, KUL, 1960; monografia przedstawiająca analizę psychologiczną, filozoficzną i teologiczną zjawiska miłości; wielokrotnie wznawiana; liczne przekłady na języki obce;
* ''Osoba i czyn'' – Kraków 1969; najważniejsza monografia filozoficzna; studium z zakresu antropologii chrześcijańskiej, inspirowane przez fenomenologię i [[tomizm]]; w duchu humanizmu budowana koncepcja osoby ludzkiej jako suwerennego podmiotu; wiele przekładów na języki obce;
* ''U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum II'' – Kraków 1972<ref>Karol Wojtyła, U podstaw odnowy: studium o realizacji Vaticanum II, Polskie Towarzystwo Teologiczne, 1972 [dostęp 2023-05-17].</ref>; pisana przez jednego z głównych jego uczestników monografia na temat II Soboru Watykańskiego i jego dorobku intelektualnego; po 16 X 1978 liczne przekłady na języki obce;
* ''Znak, któremu sprzeciwiać się będą'' – Poznań, Pallottinum, 1976 (wersja ocenzurowana przez cenzurę prewencyjną PRL); edycja pełna: ''Znak sprzeciwu''. Paryż, Editions du Dialogue, 1980; zapis rekolekcji głoszonych w Watykanie na prośbę papieża Pawła VI;
* ''Poezje i dramaty'' – Kraków, Znak, 1979; całość dorobku artystycznego autora (prócz młodzieńczych psalmów oraz późnego ''Tryptyku rzymskiego''); utwory poetyckie, m.in. poematy; ''Pieśń o Bogu ukrytym'', ''Stanisław''; dramaty, m.in.: ''Brat naszego Boga'' (o malarzu św. Adamie Chmielowskim, znanym jako Brat Albert), ''Przed sklepem jubilera'', ''Promieniowanie ojcostwa''; także esej ''O teatrze słowa'' (na temat Teatru Rapsodycznego Mieczysława Kotlarczyka); liczne wznowienia i przekłady na języki obce;
* ''[[Aby Chrystus się nami posługiwał]]'' – Kraków, Znak, 1979; zbiór esejów z całego okresu pracy twórczej sprzed pontyfikatu; m.in.: ''Apostoł'' (o Janie Tyranowskim), ''O humanizmie św. Jana od Krzyża'', ''Personalizm tomistyczny'' (o św. Tomaszu z Akwinu; także przedruk cyklu szkiców ''Elementarz etyczny''
* ''Zagadnienie podmiotu moralności'' – Lublin, KUL, 1991; zespół rozpraw z zakresu etyki; tu przedruk książki habilitacyjnej z 1959.

=== Książki, które wydał jako Jan Paweł II ===
* {{cytuj książkę |tytuł = Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Odkupienie ciała a sakramentalność małżeństwa |inni = [[Józef Kowalczyk]] (oprac.) |wydawca = Wydawnictwo watykańskie |rok = 1986 |miejsce = Watykan |wydanie = |odn = {{odn/id|Jan Paweł II|1986}}}} – (IV wyd.: Lublin 2011); pełna, książkowa (i opatrzona przypisami) wersja katechez wygłaszanych do wiernych w czasie [[Audiencja generalna|audiencji generalnych]] w latach 1979–1984; wysnuta z Biblii, a nawiązująca do encykliki [[Paweł VI|Pawła VI]] ''[[Humanae vitae]]'', monografia na temat, jak to nazwał autor, „[[Teologia ciała|teologii ciała]]”, miłości mężczyzny i kobiety przeżywanej dzięki odkryciu oblubieńczego sensu ciała i wzajemnego daru w godności integralnie ujętej osoby ludzkiej.
* ''[[Przekroczyć próg nadziei]]'' – Lublin, 1994, KUL. {{ISBN|83-2280-395-8}}.
* ''[[Dar i tajemnica]]'' – 1996.
* ''[[Tryptyk rzymski]]'' (poemat) – Kraków, 2003, [[Wydawnictwo Literackie]]. {{ISBN|83-8897-143-3}}.
* ''[[Wstańcie, chodźmy!]]'' – Kraków, 2004, Wydawnictwo św. Stanisława. {{ISBN|83-8897-186-7}}.
* ''[[Pamięć i tożsamość]]'' – Kraków, 2005, [[Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”]]. {{ISBN|83-2400-525-0}}.

Nakładem Wydawnictwa [[Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”|Znak]] ukazała się w kilku wydaniach pozycja, zawierająca teksty przemówień i homilii, jakie Jan Paweł II wygłosił w Polsce: ''Jan Paweł II – Pielgrzymki do Ojczyzny'', której faktycznym autorem jest papież.

=== Wydawnictwa muzyczne ===
* ''[[Abbà Pater]]'' – [[Sony Music Entertainment Poland|Sony Music Entertainment]], 1999 (3 × [[certyfikat sprzedaży w przemyśle muzycznym|platynowa płyta]] w Polsce)<ref>{{Cytuj |tytuł = Platynowe płyty CD przyznane w 2002 roku |url = http://bestsellery.zpav.pl/wyroznienia/platynoweplyty/cd/archiwum.php?year=2002 |opublikowany = ZPAV |data dostępu = 2021-01-20}}</ref>
* ''Wśród nocnej ciszy'' z albumu ''[[Wśród nocnej ciszy...]]'' – śpiew.

== Dokumenty papieskie ==
=== Encykliki ===
[[encyklika|Encykliki]] to najważniejsze i podstawowe dokumenty papieskie. Jan Paweł II pisał je po polsku{{r|arch-łódź}}, jednak oficjalny charakter miała zawsze wersja łacińska tekstu, która służyła do dalszych przekładów na języki nowożytne. Zgodnie z tradycją kościelną tytuł encykliki tworzą pierwsze słowa jej oficjalnego tekstu. Poniżej podano w nawiasie tłumaczenie tytułu na podstawie polskiego tekstu (niekiedy Jan Paweł II nadawał encyklice także podtytuł). Papież wydał 14 encyklik{{r|opoka2}}:
{| class="wikitable" style="font-size:95%; line-height:1.2em"
|-
|colspan=5 align=center| [[Plik:Japanese Map symbol (Library).svg|25px]] '''Encykliki wydane przez Jana Pawła II'''
|- bgcolor=#CCCCCC
|align=center| '''Lp.''' ||align=center| '''Rok''' ||width=52%| '''Tytuł,<br />podtytuł''' ||align=center| '''Data wydania''' ||width=28%| '''Uwagi'''
|-
|align=center| 1. ||align=center| 1979 || ''[[Redemptor hominis]]'' (''Odkupiciel człowieka'') ||align=center| {{Dts|04|03|1979}} || Pierwsza encyklika Jana Pawła II (przyjęta z wielkim zainteresowaniem i z aprobatą), zarazem pierwsza z cyklu trynitarnego, podejmującego nową interpretację Boga jako [[Trójca Święta|Trójcy Świętej]]. Temat: Jezus Chrystus jako Syn Boży. Analiza „Boskiego” oraz „ludzkiego wymiaru Odkupienia”, w tym ofiary Chrystusa na krzyżu jako przejawu miłości do każdej osoby, co ukazuje godność ludzką. Słynne zdanie: „Człowiek nie może żyć bez miłości” (a jest nią finalnie Bóg). Encyklikę interpretowano jako manifest personalizmu i [[humanizm]]u chrześcijańskiego.
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 2. ||align=center| 1980 || ''[[Dives in misericordia]]'' (''Bogaty w Miłosierdziu''),<br />podtytuł: ''O Bożym Miłosierdziu'' ||align=center| {{Dts|30|11|1980}} || Druga encyklika trynitarna. Temat: Bóg-Ojciec. Analiza miłosierdzia jako najwyższego przymiotu Stwórcy: przejawu Jego miłości do każdej osoby ludzkiej, co umacnia jej godność. Osobny rozdział zawiera interpretację [[egzystencja]]lną [[przypowieść o synu marnotrawnym|przypowieści o synu marnotrawnym]] (Łk 15,11-32). W interpretacjach wskazywano związek z ''Dzienniczkiem'' św. Faustyny Kowalskiej, którego wizję Miłosierdzia Bożego papież analitycznie i twórczo rozwinął.
|-
|align=center| 3. ||align=center| 1981 || ''[[Laborem exercens]]'' (''Z pracy''),<br />podtytuł: ''O pracy ludzkiej'' ||align=center| {{Dts|14|09|1981}} ||
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 4. ||align=center| 1985 || ''[[Slavorum apostoli]]'' (''Apostołowie Słowian''),<br />podtytuł: ''Na 1100 rocznicę dzieła ewangelizacji Św. Cyryla i Metodego'' ||align=center| {{Dts|02|06|1985}} ||
|-
|align=center| 5. ||align=center| 1986 || ''[[Dominum et vivificantem]]'' (''Pana i Ożywiciela''),<br />podtytuł: ''O Duchu Świętym w życiu Kościoła i świata'' ||align=center| {{Dts|18|05|1986}} || Trzecia encyklika trynitarna. Temat: [[Duch Święty]]. Studium unaoczniania się Boga jako osobowej miłości. Analiza pojęć biblijnych („ruah”, „nefesh”, „Parakletos”). Duch Święty zapowiedziany przez Chrystusa w toku [[Ostatnia wieczerza|Ostatniej Wieczerzy]] jako osobowe tchnienie miłości Boga ku ludziom, przenikające świat. „Grzech” jako akt wolnej woli człowieka: zamknięcie na ducha miłości.
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 6. ||rowspan=2 align=center| 1987 || ''[[Redemptoris Mater]]'' (''Matka Odkupiciela''),<br />podtytuł: ''Błogosławiona Maryja Dziewica w życiu pielgrzymującego Kościoła'' ||align=center| {{Dts|25|03|1987}} ||
|-
|align=center| 7. || ''[[Sollicitudo rei socialis]]'' (''Społeczna troska''),<br />podtytuł: ''Społeczna troska'' ||align=center| {{Dts|30|12|1987}} ||
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 8. ||align=center| 1990 || ''[[Redemptoris missio]]'' (''Misja Odkupiciela''),<br />podtytuł: ''O stałej aktualności posłania misyjnego'' ||align=center| {{Dts|07|12|1990}} ||
|-
|align=center| 9. ||align=center| 1991 || ''[[Centesimus annus]]'' (''Stulecie''),<br />podtytuł: ''W stulecie encykliki Leona XIII „Rerum Novarum”'' ||align=center| {{Dts|01|05|1991}} ||
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 10. ||align=center| 1993 || ''[[Veritatis splendor]]'' (''Blask prawdy''),<br />podtytuł: ''Podstawowe problemy nauczania moralnego Kościoła'' ||align=center| {{Dts|06|08|1993}} ||
|-
|align=center| 11. ||rowspan=2 align=center| 1995 || ''[[Evangelium Vitae]]'' (''Ewangelia życia''),<br />podtytuł: ''O wartości i nienaruszalności życia ludzkiego'' ||align=center| {{Dts|25|03|1995}} ||
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 12. || ''[[Ut unum sint]]'' (tytuł zachowany w tekście polskim w wersji łacińskiej; sens: ''Aby byli jedno''),<br />podtytuł: ''O działalności ekumenicznej'' ||align=center| {{Dts|25|05|1995}} ||
|-
|align=center| 13. ||align=center| 1998 || ''[[Fides et ratio]]'' (''Wiara i rozum''),<br />podtytuł: ''O relacjach między wiarą a rozumem'' ||align=center| {{Dts|14|09|1998}} ||
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 14. ||align=center| 2003 || ''[[Ecclesia de Eucharistia]]'' (''Kościół dzięki Eucharystii''),<br />podtytuł: ''Eucharystia w życiu Kościoła'' ||align=center| {{Dts|17|04|2003}} ||
|}

=== Adhortacje apostolskie ===
Jan Paweł II wydał 14 [[Adhortacja|adhortacji apostolskich]]{{r|opoka4}}:

{| class="wikitable" style="font-size:95%; line-height:1.2em"
|-
|colspan=5 align=center| [[Plik:Japanese Map symbol (Library).svg|25px]] '''Adhortacje apostolskie wydane przez Jana Pawła II'''
|- bgcolor=#CCCCCC
|align=center| '''Lp.''' ||align=center| '''Rok''' || '''Tytuł''' || '''Zagadnienie''' ||align=center| '''Data wydania'''
|-
|align=center| 1. ||align=center| 1979 || [[Catechesi tradendae]] || O katechizacji w naszych czasach ||align=center| {{Dts|16|10|1979}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 2. ||align=center| 1981 || [[Familiaris consortio]] || O zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym ||align=center| {{Dts|22|11|1981}}
|-
|align=center| 3. ||rowspan=2 align=center| 1984 || [[Redemptionis donum]] || O konsekracji zakonnej w świetle tajemnicy odkupienia ||align=center| {{Dts|25|03|1984}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 4. || [[Reconciliatio et paenitentia]] || O pojednaniu i pokucie w dzisiejszym posłannictwie Kościoła ||align=center| {{Dts|02|12|1984}}
|-
|align=center| 5. ||align=center| 1988 || [[Christifideles laici]] || O powołaniu i misji świeckich w Kościele i w świecie dwadzieścia lat po Soborze Watykańskim II ||align=center| {{Dts|30|12|1988}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 6. ||align=center| 1989 || [[Redemptoris Custos]] || O świętym Józefie i jego posłannictwie w życiu Chrystusa i Kościoła ||align=center| {{Dts|15|08|1989}}
|-
|align=center| 7. ||align=center| 1992 || [[Pastores dabo vobis]] || O formacji kapłanów we współczesnym świecie ||align=center| {{Dts|25|03|1992}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 8. ||align=center| 1995 || [[Ecclesia in Africa]] || O Kościele w Afryce ||align=center| {{Dts|14|09|1995}}
|-
|align=center| 9. ||align=center| 1996 || [[Vita consecrata]] || O życiu konsekrowanym i jego misji w Kościele i w świecie ||align=center| {{Dts|25|03|1996}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 10. ||rowspan=2 align=center| 1999 || [[Ecclesia in America]] || O Kościele w Ameryce ||align=center| {{Dts|22|01|1999}}
|-
|align=center| 11. || [[Ecclesia in Asia]] || O Kościele w Azji ||align=center| {{Dts|06|11|1999}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 12. ||align=center| 2001 || [[Ecclesia in Oceania]] || O Kościele w Oceanii ||align=center| {{Dts|22|12|2001}}
|-
|align=center| 13. ||rowspan=2 align=center| 2003 || [[Ecclesia in Europa]] || O Kościele w Europie ||align=center| {{Dts|28|06|2003}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 14. || [[Pastores gregis]] || O biskupie, słudze Ewangelii Jezusa Chrystusa dla nadziei świata ||align=center| {{Dts|16|10|2003}}
|}

=== Konstytucje apostolskie ===
Jan Paweł II wydał kilkanaście [[Konstytucja apostolska|Konstytucji apostolskich]]{{r|opoka5}}:

{| class="wikitable" style="font-size:95%; line-height:1.2em"
|-
|colspan=5 align=center| [[Plik:Japanese Map symbol (Library).svg|25px]] '''Konstytucje apostolskie wydane przez Jana Pawła II'''
|- bgcolor=#CCCCCC
|align=center| '''Lp.''' ||align=center| '''Rok''' || '''Tytuł''' || '''Uwagi''' ||align=center| '''Data wydania'''
|-
|align=center| 1. ||align=center| 1979 || {{link-interwiki |Sapientia Christiana |Q=Q1293577}} || O uniwersytetach i wydziałach teologicznych ||align=center| {{Dts|15|04|1979}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 2. ||rowspan=2 align=center| 1982 || [[Magnum Matrimonii Sacramentum]] || Prawne uznanie Papieskiego Instytutu Studiów nad Małżeństwem i Rodziną ||align=center| {{Dts|17|10|1982}}
|-
|align=center| 3. || [[Ut sit]] || O powołaniu Prałatury Personalnej Świętego Krzyża i [[Opus Dei]] ||align=center| {{Dts|28|11|1982}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 4. ||rowspan=2 align=center| 1983 || [[Sacrae disciplinae leges]] || Ogłoszona z okazji wprowadzenia nowego [[kodeks prawa kanonicznego z 1983|kodeksu prawa kanonicznego]] ||rowspan=2 align=center| {{Dts|25|01|1983}}
|-
|align=center| 5. || [[Divinus perfectionis Magister]] || Określająca zasady postępowania beatyfikacyjnego i kanonizacyjnego
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 6. ||align=center| 1986 || [[Spirituali militum curae]] || O duszpasterstwie żołnierzy ||align=center| {{Dts|21|04|1986}}
|-
|align=center| 7. ||align=center| 1988 || [[Pastor Bonus]] || O odnowie i reformie Kurii Rzymskiej ||align=center| {{Dts|28|06|1988}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 8. ||rowspan=2 align=center| 1990 || [[Ex corde Ecclesiae]] || O uniwersytetach katolickich ||align=center| {{Dts|15|08|1990}}
|-
|align=center| 9. || [[Sacri canones]] || Ogłoszona z okazji wprowadzenia [[kodeks kanonów Kościołów wschodnich|kodeksu kanonów Kościołów wschodnich]] ||align=center| {{Dts|18|10|1990}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 10. ||align=center| 1992 || [[Fidei Depositum|Fidei depositum]] || Z okazji publikacji [[Katechizm Kościoła katolickiego|Katechizmu Kościoła Katolickiego]] ||align=center| {{Dts|11|10|1992}}
|-
|align=center| 11. ||align=center| 1996 || [[Universi Dominici gregis]] || O wakacie Stolicy Piotrowej ||align=center| {{Dts|22|02|1996}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 12. ||align=center| 1998 || {{link-interwiki |Ecclesia in Urbe |Q=Q1280224}} || O [[Wikariusz generalny Rzymu|wikariacie rzymskim]] ||align=center| {{Dts|01|01|1998}}
|}

=== Listy apostolskie ===
Jan Paweł II napisał ponad 40 listów apostolskich{{r|opoka3}}:
{| class="wikitable" style="font-size:95%; line-height:1.2em"
|-
|colspan=4 align=center| [[Plik:Japanese Map symbol (Library).svg|25px]] '''Listy apostolskie ogłoszone przez Jana Pawła II'''
|- bgcolor=#CCCCCC
|align=center| '''Lp.''' ||align=center| '''Rok''' || '''Tytuł''' ||align=center| '''Data wydania'''
|-
|align=center| 1. ||align=center| 1979 || [[Rutilans agmen]] ||align=center| {{Dts|08|05|1979}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 2. ||rowspan=4 align=center| 1980 || [[Patres Ecclesiae]] ||align=center| {{Dts|02|01|1980}}
|-
|align=center| 3. || [[Amantissima Providentia]] ||align=center| {{Dts|29|04|1980}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 4. || [[Sanctorum Altrix]] ||align=center| {{Dts|11|07|1980}}
|-
|align=center| 5. || [[Egregiae virtutis]] ||align=center| {{Dts|31|12|1980}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 6. ||align=center| 1981 || [[A Concilio Constantinopolitano I]] ||align=center| {{Dts|25|03|1981}}
|-
|align=center| 7. ||rowspan=3 align=center| 1984 || [[Salvifici doloris]] ||align=center| {{Dts|11|02|1984}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 8. || [[Redemptionis Anno]] ||align=center| {{Dts|20|04|1984}}
|-
|align=center| 9. || [[Les grands mystères]] ||align=center| {{Dts|01|05|1984}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 10. ||rowspan=2 align=center| 1979 || [[Dolentium hominum]] ||align=center| {{Dts|11|02|1985}}
|-
|align=center| 11. || [[Dilecti Amici]] ||align=center| {{Dts|31|03|1985}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 12. ||rowspan=4 align=center| 1987 || [[Augustinum Hipponensem]] ||align=center| {{Dts|28|08|1987}}
|-
|align=center| 13. || [[Sescentesima Anniversaria]] ||align=center| {{Dts|05|06|1987}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 14. || [[Spiritus Domini]] ||align=center| {{Dts|01|08|1987}}
|-
|align=center| 15. || [[Duodecimum Saeculum]] ||align=center| {{Dts|04|12|1987}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 16. ||rowspan=3 align=center| 1988 || [[Euntes in mundum universum]] ||align=center| {{Dts|25|01|1988}}
|-
|align=center| 17. || [[Mulieris dignitatem]] ||align=center| {{Dts|15|08|1988}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 18. || [[Vicesimus Quintus Annus]] ||align=center| {{Dts|04|12|1988}}
|-
|align=center| 19. ||rowspan=3 align=center| 1989 || [[List apostolski z okazji pięćdziesiątej rocznicy wybuchu II wojny światowej]] ||align=center| {{Dts|27|08|1989}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 20. || [[List apostolski o sytuacji w Libanie]] ||align=center| {{Dts|07|09|1989}}
|-
|align=center| 21. || [[List apostolski na 100-lecie Papieskiego Dzieła św. Piotra Apostoła]] ||align=center| {{Dts|01|10|1989}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 22. ||align=center| 1990 || [[List apostolski na pięćsetlecie ewangelizacji Nowego Świata]] ||align=center| {{Dts|29|06|1990}}
|-
|align=center| 23. ||align=center| 1992 || [[List do Kościoła w Polsce w związku z ustanowieniem nowej organizacji kościelnej]] ||align=center| {{Dts|25|03|1992}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 24. ||rowspan=2 align=center| 1994 || [[Ordinatio sacerdotalis]] ||align=center| {{Dts|22|05|1994}}
|-
|align=center| 25. || [[Tertio millennio adveniente]] ||align=center| {{Dts|10|11|1994}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 26. ||rowspan=2 align=center| 1995 || [[Orientale lumen]] ||align=center| {{Dts|02|05|1995}}
|-
|align=center| 27. || [[List apostolski na 400-lecie unii brzeskiej]] ||align=center| {{Dts|12|11|1995}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 28. ||rowspan=2 align=center| 1996 || [[List apostolski na 350-lecie unii użhorodzkiej]] ||align=center| {{Dts|18|04|1996}}
|-
|align=center| 29. || [[Operosam Diem]] ||align=center| {{Dts|01|12|1996}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 30. ||rowspan=2 align=center| 1997 || [[Laetamur magnopere]] ||align=center| {{Dts|15|08|1997}}
|-
|align=center| 31. || [[Divini Amoris Scientia]] ||align=center| {{Dts|19|10|1997}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 32. ||align=center| 1998 || [[Dies Domini]] ||align=center| {{Dts|31|05|1998}}
|-
|align=center| 33. ||align=center| 1999 || [[Inter Munera Academiarum]] ||align=center| {{Dts|28|01|1999}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 34. ||align=center| 2000 || [[300 rocznica unii Greckokatolickiego Kościoła Rumunii z Kościołem Rzymskim]] ||align=center| {{Dts|20|07|2000}}
|-
|align=center| 35. ||rowspan=3 align=center| 2001 || [[Novo millennio ineunte]] ||align=center| {{Dts|06|01|2001}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 36. || [[Z okazji 1700 rocznicy „Chrztu Armenii”]] ||align=center| {{Dts|17|02|2001}}
|-
|align=center| 37. || [[List apostolski do katolików z Węgier na zakończenie „Millennium Węgierskiego”]] ||align=center| {{Dts|25|07|2001}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 38. ||rowspan=2 align=center| 2002 || [[Misericordia Dei]] ||align=center| {{Dts|02|05|2002}}
|-
|align=center| 39. || [[Rosarium Virginis Mariae]] o Różańcu Świętym ||align=center| {{Dts|16|10|2002}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 40. ||align=center| 2003 || [[Spiritus et Sponsa]] – z okazji czterdziestej rocznicy ogłoszenia Konstytucji [[Sacrosanctum concilium]] o Liturgii Świętej ||align=center| {{Dts|04|12|2003}}
|-
|align=center| 41. ||align=center| 2004 || [[Mane nobiscum Domine]] – z okazji Roku Eucharystii (X-2004 – X-2005) ogłoszony 7 października 2004 ||align=center| {{Dts|07|10|2004}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| 42. ||align=center| 2005 || [[Gwałtowny rozwój]] ||align=center| {{Dts|24|01|2005}}
|}
{{Zobacz też|Listy Jana Pawła II}}

== Nagrody i wyróżnienia ==
=== Polskie ===
* W 1979 odznaczony [[Odznaka Skarbu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej|Złotą Odznaką Skarbu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej]] i [[Krzyż Armii Krajowej|Krzyżem Armii Krajowej]]{{r|troska}}.
* Godność [[Doktor honoris causa|Doctora honoris causa]] m.in. [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]] w Krakowie{{r|UJ}}, [[Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II|Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego]]{{r|KUL}}, [[Uniwersytet Opolski|Uniwersytetu Opolskiego]]{{r|UO}}, [[Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu|Uniwersytetu Mikołaja Kopernika]]{{r|UMK}}, [[Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie|Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego]]{{r|UKSW}}, [[Uniwersytet Rzeszowski|Uniwersytetu Rzeszowskiego]]{{r|UR}} oraz [[Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie|Akademii Górniczo-Hutniczej]]<ref name="bagh">{{Cytuj pismo |nazwisko = Sieński |imię = Hieronim |tytuł = Doktor Honoris Causa AGH 2000 – Papież Jan Paweł II |url = https://biuletyn.agh.edu.pl/home/biuletyn/wydania/2011/040_04_2011.pdf |czasopismo = Biuletyn AGH |rok = 2011 |data dostępu = 2024-02-24 |issn = 1898-9624 |wolumin = 40 |miejsce = Kraków |strony = 23-25 |język = pl}}</ref>.
* Na wniosek niewidomych dzieci z Krakowa i z Lasek został 267. Kawalerem [[Order Uśmiechu|Orderu Uśmiechu]]{{r|uśmiech}}, który w 1981 przyznała mu ''Międzynarodowa Kapituła Orderu Uśmiechu''. Wręczenie miało miejsce 28 marca 1984 w Watykanie.
* W 1989 otrzymał wyjątkowo, jako jedyny laureat, nagrodę [[Wiktory|Wiktora]], przyznawaną przez Akademię Telewizyjną ([[Wiktory 1989]]){{r|wiktory}}.
* [[Order Orła Białego]], nadany postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 maja 1993. Było to pierwsze nadanie tego Orderu w III Rzeczypospolitej; legitymacja orderowa nosi nr 1{{r|Monitor Polski|prezydent}}.
* W 1996 [[Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski]] nadało tytuł „honorowego Małopolanina”, tytuł ten nadano po raz pierwszy i jedyny{{r|wspólnota małopolska pismo}}.
* W 1997 zastało mu przyznane [[Civitate Wratislaviensis Donatus|honorowe obywatelstwo Wrocławia]]<ref name="civi">{{Cytuj stronę |url = https://bip.um.wroc.pl/artykul/197/3039/civitate-wratislaviensi-donatus |tytuł = Civitate Wratislaviensi Donatus |autor = |opublikowany = Biuletyn Rady Miejskiej |data = |język = |data dostępu = 2023-12-26}}</ref>
* W 1997 papież otrzymał [[Medal „Plus ratio quam vis”]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.uj.edu.pl/uniwersytet-z-collegium-medicum/nagrody-i-wyroznienia/plus-ratio |tytuł = Medal „Plus ratio quam vis” |autor = |opublikowany = uj.edu.pl |data = |język = pl |data dostępu = 2023-04-24}}</ref>.
* Jest laureatem statuetki [[Dziecięca Nagroda „Serca”|Dziecięcej Nagrody „Serca”]], którą odebrał we Wrocławiu 1 czerwca 1997 od dzieci ze Stowarzyszenia Przyjaciół Dzieci Chorych „Serce” ze Świdnicy{{r|serca}}.
* W 1997 uzyskał tytuł [[Honorowi obywatele Poznania|Honorowego Obywatela Miasta Poznania]].
* Za działalność dla pokoju otrzymał przyznaną Zarząd Krajowy Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Społecznego „Misja Pojednania” (powołanego w wyniku historycznego spotkania i pojednania się w 1993 obrońców Westerplatte i marynarzy z pancernika Schleswig-Holstein) Komandorię [[Komandoria Missio Reconciliationis|Missio Reconciliationis]].
* [[Fundacja Dzieło Nowego Tysiąclecia|Fundacja „Dzieło Nowego Tysiąclecia”]], powołana w 2000 przez [[Konferencja Episkopatu Polski|Konferencję Episkopatu Polski]], jako wyraz wdzięczności dla Jana Pawła II za jego posługę duchową na rzecz Kościoła i Polski.
* W 2001 odznaczony [[Order Ecce Homo|Orderem Ecce Homo]]{{r|ecce-homo}}.
* Otrzymał tytuł „Człowieka Roku” 2001 [[Forum Ekonomiczne#Nagrody|Forum Ekonomicznego]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.forum-ekonomiczne.pl/nagrody-forum-ekonomicznego/ |tytuł = Nagrody Forum Ekonomicznego |opublikowany = forum-ekonomiczne.pl |data dostępu = 2022-06-18}}</ref>.
* Jest także honorowym obywatelem ponad 120 miast polskich{{r|Jan Paweł II patronem miast|kolo-|sandomierz-jan-pawel-ii|pultusk-awiony-Jan-aspx|bip.um.wroc-content-3041|konin-|limanowa}}.
* W Polsce jest patronem ponad 2,3 tys. podmiotów (m.in. 1274 polskich szkół, uczelni, szpitali, fundacji i stowarzyszeń, a także ulic){{r|wyborcza-}}.
* [[Patronat roku ustanowiony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Uchwałą]] [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejmu RP]] [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej VII kadencji|VII kadencji]] z 5 grudnia 2014 zdecydowano o ustanowieniu roku 2015 Rokiem św. Jana Pawła II<ref>{{Monitor Polski|2014|1200}}.</ref>. Pięć lat później, zarówno [[Patronat roku ustanowiony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|uchwałą]] Sejmu RP [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej VIII kadencji|VIII kadencji]] z 13 czerwca 2019, jak i [[Patronat roku ustanowiony przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej|uchwałą]] [[Senat Rzeczypospolitej Polskiej|Senatu RP]] [[Senat Rzeczypospolitej Polskiej IX kadencji|IX kadencji]] z 18 października 2019, zdecydowano o ustanowieniu roku 2020 Rokiem Świętego Jana Pawła II<ref>{{Monitor Polski|2019|614}}.</ref><ref>{{Monitor Polski|2019|1051}}.</ref>.
* [[9 marca]] [[2023]] [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej IX kadencji|Sejm IX kadencji]] przyjął uchwałę w sprawie obrony dobrego imienia św. Jana Pawła II, po emisji w TVN24 reportażu [[Marcin Gutowski|Marcina Gutowskiego]] „Franciszkańska 3”, w którym postawiono zarzut ws. pedofilii w Kościele<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/komunikat.xsp?documentId=DD66F9BA538BF507C125896D00608851 |tytuł = „Był wzorem dla społeczeństwa i klasy politycznej. Polacy i ich demokratycznie wybrani przedstawiciele nie pozwolą, by zniszczono pamięć o Nim”. Uchwała Sejmu w obronie dobrego imienia św. Jana Pawła II |opublikowany = sejm.gov.pl |archiwum = https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/komunikat.xsp?documentId=DD66F9BA538BF507C125896D00608851 |data dostępu = 2023-03-09}}</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.rmf24.pl/polityka/news-sejm-uchwala-w-sprawie-obrony-dobrego-imienia-sw-jana-pawla-,nId,6644760#crp_state=1 |tytuł = Sejm. Uchwała w sprawie obrony dobrego imienia św. Jana Pawła II |opublikowany = rmf24.pl |data dostępu = 2023-03-09}}</ref>.

=== Stolicy Apostolskiej ===
Papież jest ''ex officio'' suwerenem zakonów podległych Stolicy Apostolskiej, z tego tytułu przysługują mu:
* [[Order Najwyższy Chrystusa]]
* [[Order Złotej Ostrogi]]
* [[Order Piusa IX]]
* [[Order Świętego Grzegorza Wielkiego]]
* [[Order Świętego Sylwestra]]
* [[Zakon Rycerski Grobu Bożego w Jerozolimie#Rangi w Zakonie|Kawaler Naszyjnika Orderu Grobu Świętego]]

=== Zagraniczne ===
* [[Człowiek Roku tygodnika „Time”|Człowiek Roku]] 1994 magazynu „[[Time (tygodnik)|Time]]”{{r|time}}.
* [[Złoty Medal Kongresu]] [[Stany Zjednoczone|USA]] nadany 27 lipca 2000{{r|house-representatives}}.
* W 2002 jako pierwszy papież w historii otrzymał honorowe obywatelstwo Rzymu{{r|opoka6}}.
* [[Prezydencki Medal Wolności|Prezydencki Medal Wolności z Wyróżnieniem]] nadany 4 czerwca 2004 przez prezydenta [[George W. Bush|George’a W. Busha]]{{r|senate}}<ref>{{Cytuj |tytuł = June 2004: Another Presidential Medal of Freedom, with Distinction is Awarded to Pope John Paul II {{!}} Papal Artifacts |data dostępu = 2021-06-19 |url = https://www.papalartifacts.com/june-2004-another-presidential-medal-of-freedom-with-distinction-is-awarded-to-pope-john-paul-ii/ |język = en}}</ref>.
* W 2004 odznaczony [[Nagroda Karola Wielkiego|Nagrodą Karola Wielkiego]]{{r|aachen|Extraordinary Charlemagne}}.
* W 2006 radni Rzymu nadali głównej stacji kolejowej Stazione Termini w Rzymie imię Jana Pawła II. Uroczystość odbyła się 23 grudnia 2006 z udziałem m.in. watykańskiego sekretarza stanu kardynała [[Tarcisio Bertone]]. Jednakże pod wpływem krytyki, na początku 2007 burmistrz Rzymu [[Walter Vertroni]] odebrał imię Jana Pawła II dworcowi Termini{{r|ekai6}}.
* W 2014 parlament [[Kanada|Kanady]] ustanowił 2 kwietnia – „Dniem Papieża Jana Pawła II”{{r|Kanada ustanowiła Dzień Jana Pawła II}}.

== Obecność w kulturze masowej ==
{{Osobny artykuł|Pomniki papieża Jana Pawła II}}
Zaraz po wyborze Karola Wojtyły na biskupa Rzymu grupa Freddy The Flying Dutchman And The Sistina Band wydała singiel zatytułowany ''Wojtyla Disco Dance''. Zawierał on piosenkę poświęconą Karolowi Wojtyle, która stała się jednym z hitów wczesnego [[italo disco]]{{r|Wojtyla Disco Dance}}.

W Polsce od roku 1980 zaczęło być widoczne zjawisko stawiania pomników. Za czasów [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] nie miało ono charakteru masowego. Od 1998 roku dynamika powstawania pomników przybrała na sile, swoje maksimum uzyskując w roku 2000<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Ożóg |imię = Kazimierz S. |tytuł = Miedziany Pielgrzym. Pomniki Jana Pawła II w Polsce w latach 1980–2005 |url = |wydawca = Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Głogowie |miejsce = Głogów |rok = 2007 |strony = 31 |isbn =}}</ref>.

W odpowiedzi na szeroko rozpowszechniony kult Jana Pawła II, po jego śmierci rozpowszechnił się fenomen internetowy polegający na tworzeniu [[Mem internetowy|memów]] nazywanych [[cenzopapa]]mi; cechują je:
* obrażanie papieża;
* wyśmiewanie jego przesadnego uwielbienia<ref>{{Cytuj pismo |nazwisko = Kapek |imię = Maciej |tytuł = „Jan Paweł II wielkim Polakiem był”. Mit papieski i jego dekonstrukcja w świadomości Polaków po roku 2005 |url = https://www.academia.edu/78825392/_Jan_Pawe%C5%82_II_wielkim_Polakiem_by%C5%82_Mit_papieski_i_jego_dekonstrukcja_w_%C5%9Bwiadomo%C5%9Bci_Polak%C3%B3w_po_roku_2005 |czasopismo = Fenomeny. Literatura, kultura, sztuka i media |data = 2022}}</ref>.

== Filmy i spektakle ==
Powstało kilkadziesiąt filmów zarówno dokumentalnych, jak i fabularnych oraz spektakl telewizyjny jemu poświęconych.
{| class="wikitable" style="line-height:1.2em"
|-
|colspan=3 bgcolor=#DCDCDC align=center| [[Plik:Filmreel-icon.svg|25px]] '''Filmy'''
|- bgcolor=#E6E6FA
|align=center| '''Rok''' || '''Tytuł''' ||align=center| '''Reżyseria'''
|-
|align=center| [[1979 w filmie|1979]] || ''[[Pielgrzym (film dokumentalny)|Pielgrzym]]'' ||align=center| [[Andrzej Trzos-Rastawiecki]]
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| [[1981 w filmie|1981]] || ''[[Z dalekiego kraju]]''{{r|filmpolski1}} ||align=center| [[Krzysztof Zanussi]]
|-
|align=center| [[1984 w filmie|1984]] || ''[[Papież Jan Paweł II (film)|Papież Jan Paweł II]]'' ||align=center| [[Herbert Wise]]
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| [[1997 w filmie|1997]] || ''[[Papież Polak]]'' ||rowspan=2 align=center| [[Alina Czerniakowska]]
|-
|align=center| [[1998 w filmie|1998]] || ''{{link-interwiki |Sursum corda! W górę serca! |Q=Q16608026}}''
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| [[1999 w filmie|1999]] || ''[[Przychodzę, by wam służyć]]''{{r|filmpolski2}} ||align=center| [[Ewa Świecińska]], [[Amelia Łukasiak]]
|-
|align=center| [[2002 w filmie|2002]] || ''[[Świadek nadziei: Życie Karola Wojtyły, papieża Jana Pawła II]]''{{r|filmpolski3}} ||align=center| {{link-interwiki |Judith Dwan Hallet |Q=Q67002767}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|rowspan=3 align=center| [[2005 w filmie|2005]] || ''[[Jan Paweł II (film)|Jan Paweł II]]''{{r|filmpolski4}} ||align=center| [[John Kent Harrison]]
|-
| ''[[Jan Paweł II: Nie lękajcie się]]'' ||align=center| [[Jeff Bleckner]]
|- bgcolor=#F5F5F5
| ''[[Karol. Człowiek, który został papieżem]]''{{r|filmpolski5}} ||rowspan=2 align=center| [[Giacomo Batiatto]]
|-
|align=center| [[2006 w filmie|2006]] || ''[[Karol. Papież, który pozostał człowiekiem]]''{{r|filmpolski6}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|rowspan=2 align=center| [[2007 w filmie|2007]] || ''[[Oczyma Pokolenia ’78. Pontyfikat Jana Pawła II]]'' ||align=center| [[Jowita Gondek]]
|-
| ''[[Lolek (film)|Lolek]]''{{r|filmpolski7}} ||align=center| [[Marcin Sępiak]], [[Krzysztof Tadej]]
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| [[2008 w filmie|2008]] || ''[[Świadectwo (film)|Świadectwo]]''{{r|filmpolski8}} ||align=center| [[Paweł Pitera]]
|-
|align=center| [[2010 w filmie|2010]] || ''[[Trzy minuty. 21:37]]'' ||align=center| [[Maciej Ślesicki]]
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| [[2011 w filmie|2011]] || ''[[Jan Paweł II. Szukałem Was...]]'' ||align=center| [[Jarosław Szmidt]]
|-
|align=center| [[2014 w filmie|2014]] || ''[[Jan Paweł II - Santo Subito. Świadectwa świętości|Jan Paweł II – Santo Subito. Świadectwa świętości]]'' ||align=center| [[Piotr Dziubak]]
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| [[2015 w filmie|2015]] || ''[[Apartament (film)|Apartament]]'' ||align=center| [[Maciej Czajkowski]], [[Przemysław Hauser (ambasador)|Przemysław Hauser]]
|-
|align=center| [[2016 w filmie|2016]] || ''[[Sekretne listy Jana Pawła II]]''{{r|interia FAKTY}} ||align=center| {{link-interwiki |Edward Stourton |Q=Q5345479}}
|- bgcolor=#F5F5F5
|align=center| [[2019 w filmie|2019]] || ''[[Lubię patrzeć jak wschodzi słońce]]'' ||align=center| {{link-interwiki |Paulina Guzik |Q=Q113739058}}
|-
|colspan=3 bgcolor=#DCDCDC align=center| [[Plik:Italian traffic signs - icona teatro.svg|25px]] '''Spektakle w Teatrze TV'''
|-
|align=center| 2016 || ''[[Totus Tuus (film)|Totus Tuus]]''{{r|Tele magazyn}} ||align=center| [[Paweł Woldan]]
|}

== Zobacz też ==
{{Wikinewscat|Jan Paweł II}}
{{Wikibooks|Historia dla gimnazjum/Jan Paweł II}}
{{Wikibooks|Historia powszechna/Wybór na papieża Jana Pawła II}}
* ''[[Świadectwo (książka)|Świadectwo]]'' – książka biograficzna o Janie Pawle II na podstawie wspomnień kardynała Stanisława Dziwisza
* [[Beatyfikowani i kanonizowani przez Jana Pawła II]]
* [[Kościół katolicki wobec integracji europejskiej]]
* [[Instytut Papieża Jana Pawła II]]
* [[Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego]]
* [[cenzopapa]]

== Uwagi ==
{{Uwagi|
<ref name="uwaga12">Bełchatowa, Bodzentyna, Ełku, Obornik, Ostrołęki, Staszowa, Świdnicy, Szamocina, Wadowic, Zakliczyna i Kalwarii Zebrzydowskiej.</ref>
<ref name="uwaga2">W zgodzie z punktem 30 konstytucji apostolskiej Universi Dominici gregis z lutego 1996 nikomu nie wolno było fotografować czy filmować papieża zarówno chorego w łóżku, jak zmarłego, ani nagrywać przy pomocy jakiegokolwiek urządzenia jego słów, aby je potem odtworzyć. Jeśli ktoś, po śmierci papieża, chciałby fotografować go w celach dokumentacyjnych, musiałby poprosić o zgodę Kardynała Kamerlinga Świętego Kościoła Rzymskiego, który mógł pozwolić jedynie na wykonanie fotografii papieża ubranego już w szaty pontyfikalne.</ref>
<ref name="uwaga3">Inne dane: 94, 103.</ref>
}}

== Przypisy ==
<references>
<ref name="powiat tatrzański">{{Cytuj stronę |url = http://www.radiokrakow.pl/wiadomosci/zakopane/jan-pawel-ii-patronem-powiatu-tatrzanskiego/ |tytuł = Jan Paweł II patronem Powiatu tatrzańskiego |opublikowany = radiokarakow.pl |data dostępu = 2021-06-06}}</ref>
<ref name="małopolska">{{Cytuj stronę |url = https://www.malopolska.pl/aktualnosci/samorzad/swiety-jan-pawel-ii-patronem-wojewodztwa-malopolskiego |tytuł = Święty Jan Paweł II Patronem Województwa Małopolskiego |opublikowany = malopolska.pl, 22 października 2020 |data dostępu = 2020-10-23}}</ref>
<ref name="zakliczyn">{{Cytuj stronę |url = https://ekai.pl/zakliczyn-sw-jan-pawel-ii-patronem-miasta/ |tytuł = Św. Jan Paweł II patronem Zakliczyna |opublikowany = ekai.pl, 15 czerwca 2017 |data dostępu = 2020-10-22}}</ref>
<ref name="_2001">{{cytuj |autor = |tytuł = Charter for the Protection of Children young people |data = 2001 |miejsce = Waszyngton |url = https://www.bishop-accountability.org/resources/resource-files/churchdocs/DallasCharter.pdf |język = en}}</ref>
<ref name="_2011">{{cytuj |autor = |tytuł = «Normae de gravioribus delictis»: Wprowadzenie historyczne |data = 2011 |url = https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WR/kongregacje/kdwiary/wprowadzenie-sacramentorum_15072010.html}}</ref>
<ref name="10 lat od śmierci Jana Pawła II">{{cytuj stronę |url = http://wiadomosci.onet.pl/religia/mija-10-lat-od-smierci-jana-pawla-ii/3bxqxy |tytuł = Mija 10 lat od śmierci Jana Pawła II |opublikowany = [[onet.pl]] |data dostępu = 2016-08-17}}</ref>
<ref name="2 kwietnia 2005 Tak Jan Paweł">{{cytuj stronę |url = http://dziennikparafialny.pl/2014/2-kwietnia-2005-tak-jan-pawel-ii-odchodzil-do-domu-ojca/ |tytuł = 2 kwietnia 2005. Tak Jan Paweł II odchodził do Domu Ojca |opublikowany = dziennikparafialny.pl}}</ref>
<ref name="aachen">{{cytuj stronę |url = http://www.aachen.de/FR/sb/pr_az/karls_pr/index.html |tytuł = Liste des lauréats du Prix |opublikowany = Le Prix Charlemagne |język = de |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="Adam Vetulani">{{cytuj książkę |tytuł = Adam Vetulani. 1901–1976 |rozdział = Głos Adama Vetulaniego w obronie praw Wydziału Teologicznego UJ |autor r = [[Tadeusz Pieronek]] |wydawca = Polska Akademia Umiejętności |miejsce = Kraków |rok = 2005 |strony = |isbn = 83-6018-308-2}}</ref>
<ref name="Adam Żak Sj2018-s26-27">{{cytuj |autor = Adam Żak Sj |tytuł = Seksualne wykorzystywanie małoletnich w Kościele |data = 2018 |miejsce = Kraków |wydawca = Wam |s = 26–27}}</ref>
<ref name="arch-łódź">{{cytuj stronę |url = http://www.archidiecezja.lodz.pl/new/?news_id=fc57fc0b854f78e4bf2ff34229446f65 |tytuł = Ks. Ptasznik: Jan Paweł II zawsze pisał po polsku |opublikowany = [[Archidiecezja łódzka]] |język = pl |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="bazylika wadowicka">{{cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20070927102823/http://www.bazylika.wadowice.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=66&Itemid=39&lang=8859-2 |tytuł = Kalendarium wadowickie Karola Wojtyły |opublikowany = Papieska Bazylika w Wadowicach |język = pl |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="Beatyfikacja papieża Jana">{{cytuj stronę |url = http://www.tvp.info/3798572/beatyfikacja-papieza-jana-pawla-ii-1-maja |tytuł = Beatyfikacja papieża Jana Pawła II – 1 maja |archiwum = https://web.archive.org/web/20170104163220/http://www.tvp.info/3798572/beatyfikacja-papieza-jana-pawla-ii-1-maja |zarchiwizowano = 2017-01-04 |data dostępu = 2011-01-14}}</ref>
<ref name="bełchatów">{{cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20170606054403/http://belchatow.pl/index.php/2013-07-10-05-57-13/o-miescie-belchatow/swiety-jan-pawel-ii-patron-miasta-belchatowa |tytuł = Święty Jan Paweł II Patron Miasta Bełchatowa |opublikowany = Miasto Bełchatów |język = pl |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="Benedykt XVI będzie na kanonizacji">{{cytuj stronę |url = http://wiadomosci.onet.pl/swiat/media-na-swiecie-pisza-o-kanonizacji-jana-pawla-ii-i-jana-xxiii/g7nng |tytuł = Media na świecie piszą o kanonizacji Jana Pawła II i Jana XXIII |opublikowany = [[onet.pl]] |język = pl |data dostępu = 2017-07-22}}</ref>
<ref name="Benedykt XVI o Janie Pawle">{{cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20160105204805/http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,9367719,Benedykt_XVI_o_Janie_Pawle_II__Wielki_papiez__swiadek.html |tytuł = Benedykt XVI o Janie Pawle II: Wielki papież, świadek Chrystusa |opublikowany = [[gazeta.pl]] |język = pl |data dostępu = 2011-04-03}}</ref>
<ref name="bip.um.wroc-content-3041">[http://bip.um.wroc.pl/contents/content/100/3041 Uzasadnienie do nadania Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II tytułu Civitate Wratislaviensi Donatus].</ref>
<ref name="britannica">{{Encyklopedia Britannica |id = biography/Saint-John-Paul-II |tytuł = Saint John Paul II |data dostępu = 2013-08-28}}</ref>
<ref name="britannica2">{{Encyklopedia Britannica |id = biography/Saint-John-Paul-II |tytuł = Saint John Paul II |data dostępu = 2013-08-28}}</ref>
<ref name="britannica3">{{Encyklopedia Britannica |id = biography/Saint-John-Paul-II |tytuł = Saint John Paul II |data dostępu = 2013-08-29}}</ref>
<ref name="britannica4">{{Encyklopedia Britannica |id = biography/Saint-John-Paul-II |tytuł = Saint John Paul II |data dostępu = 2013-08-29}}</ref>
<ref name="britannica5">{{Encyklopedia Britannica |id = biography/Saint-John-Paul-II |tytuł = Saint John Paul II |data dostępu = 2013-08-29}}</ref>
<ref name="britannica6">{{Encyklopedia Britannica |id = biography/Saint-John-Paul-II |tytuł = Saint John Paul II |data dostępu = 2013-08-29}}</ref>
<ref name="Canonization date announced">{{cytuj stronę |url = http://www.news.va/en/news/canonization-date-announced-for-blessed-popes-john |tytuł = Canonization date announced for Blessed Popes John Paul II and John XXIII |opublikowany = News Vatican |język = en |data dostępu = 2013-09-30}}</ref>
<ref name="catholicnewsagency">{{cytuj stronę |url = http://www.catholicnewsagency.com/news/pope-innocent-xis-remains-make-way-for-john-paul-ii/ |tytuł = Pope Innocent XI’s remains make way for John Paul II |opublikowany = catholicnewsagency.com |język = en |data dostępu =}}</ref>
<ref name="chiesa-express">{{cytuj stronę |url = http://chiesa.espresso.repubblica.it/articolo/6973?eng=y |tytuł = My Friend, Islam: The „Dialogue At All Costs” of Pope Wojtyla |autor = Sandro Magister |opublikowany = Chiesa Express Online |język = en |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="CNN">{{cytuj stronę |url = http://www.cnn.com/2013/07/02/world/pope-john-paul-ii-fast-facts/ |tytuł = Pope John Paul II Fast Facts |data = 2013-08-13 |opublikowany = [[CNN]] |język = en |data dostępu = 2013-08-13}}</ref>
<ref name="counterpunch">{{cytuj stronę |url = http://www.counterpunch.org/2005/04/08/a-profoundly-rightwing-pope/ |tytuł = A Profoundly Rightwing Pope |autor = Vicente Navarro |opublikowany = CounterPunch |język = en |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="cytuj książkę nazwisko Weigel">{{cytuj książkę |nazwisko = Weigel |imię = George |tytuł = Witness to Hope |wydawca = Harper Perennial |rok = 1999 |strony = 336, 343, 853 |isbn = 00-6018-793-X}} Polskie wydanie: ''Świadek nadziei'', Kraków: Znak, 2000.</ref>
<ref name="D">{{cytuj stronę |url = http://newsaints.faithweb.com/year/2005.htm#Wojtyla |tytuł = ~2005~ John Paul II (Karol Józef Wojtyła) |nazwisko = |imię = |autor = |data = |opublikowany = newsaints.faithweb.com |język = en |archiwum = |zarchiwizowano = |data dostępu = 2017-02-26}}</ref>
<ref name="Danuta Michałowska czuję">{{cytuj stronę |url = http://ekai.pl/diecezje/krakowska/x37439/danuta-michalowska-czuje-radosc-jan-pawel-ii-byl-oczywistym-kandydatem-na-oltarze/ |tytuł = Danuta Michałowska: czuję radość – Jan Paweł II był oczywistym kandydatem na ołtarze |opublikowany = ekai.pl |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20131218121104/http://ekai.pl/diecezje/krakowska/x37439/danuta-michalowska-czuje-radosc-jan-pawel-ii-byl-oczywistym-kandydatem-na-oltarze/ |zarchiwizowano = 2013-12-18 |data dostępu = 2011-01-14}}</ref>
<ref name="Delegacje polskich władz">{{cytuj stronę |url = http://ekai.pl/wydarzenia/polska/x77752/delegacje-polskich-wladz-pojada-na-kanonizacje-papiezy/ |tytuł = Delegacje polskich władz pojadą na kanonizację papieży |opublikowany = ekai.pl |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20140428012028/http://ekai.pl/wydarzenia/polska/x77752/delegacje-polskich-wladz-pojada-na-kanonizacje-papiezy/ |zarchiwizowano = 2014-04-28 |data dostępu = 2014-04-23}}</ref>
<ref name="Dichiarazione del direttore">{{cytuj stronę |url = http://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2011/01/14/0025/00068.html |tytuł = Dichiarazione del direttore della Sala Stampa della Santa Sede, P. Federico Lombardi, S.I., sulla data di beatificazione del venerabile Servo di Dio Giovanni Paolo II, 14.01.2011 |opublikowany = press.vatican.va, 2011-01-14 |data dostępu = 2018-01-28}}</ref>
<ref name="doktorpatron">{{Cytuj stronę |url = https://episkopat.pl/przewodniczacy-episkopatu-poprosil-papieza-franciszka-o-ogloszenie-sw-jana-pawla-ii-doktorem-kosciola-i-patronem-europy/ |tytuł = Przewodniczący Episkopatu poprosił papieża Franciszka o ogłoszenie św. Jana Pawła II doktorem Kościoła i patronem Europy |opublikowany = episkopat.pl |data dostępu = 2019-10-23}}</ref>
<ref name="ecce-homo">{{cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20160307005201/http://ecce-homo.pl/pliki/a-nad01.html |tytuł = Damy i Kawalerowie Orderu |opublikowany = Order Ecce Homo |data dostępu = 2013-04-11}}</ref>
<ref name="ekai">{{cytuj stronę |url = http://ekai.pl/janpawel/x61144/dziennikarz-kai-odkryl-fakty-dotyczace-siostry-jana-pawla-ii/ |tytuł = Dziennikarz KAI odkrył fakty dotyczące siostry Jana Pawła II |opublikowany = [[Katolicka Agencja Informacyjna]] |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20131106040943/http://ekai.pl/janpawel/x61144/dziennikarz-kai-odkryl-fakty-dotyczace-siostry-jana-pawla-ii/ |zarchiwizowano = 2013-11-06 |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="ekai2">{{cytuj stronę |url = http://ekai.pl/wydarzenia/watykan/x41290/zlozenie-ciala-jana-pawla-ii/ |tytuł = Złożenie ciała Jana Pawła II |opublikowany = [[Katolicka Agencja Informacyjna]] |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20110620201336/http://ekai.pl/wydarzenia/watykan/x41290/zlozenie-ciala-jana-pawla-ii/ |zarchiwizowano = 2011-06-20 |data dostępu = 2011-04-29}}</ref>
<ref name="ekai3">{{cytuj stronę |url = http://ekai.pl/janpawel/x41385/papiez-oddal-hold-blogoslawionemu/ |tytuł = Papież oddał hołd Błogosławionemu |opublikowany = [[Katolicka Agencja Informacyjna]] |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20110620183220/http://ekai.pl/janpawel/x41385/papiez-oddal-hold-blogoslawionemu/ |zarchiwizowano = 2011-06-20 |data dostępu = 2011-05-01}}</ref>
<ref name="ekai4">{{cytuj stronę |url = http://ekai.pl/wydarzenia/temat_dnia/x41370/blogoslawiony-jan-pawel-ii/ |tytuł = Błogosławiony Jan Paweł II |opublikowany = [[Katolicka Agencja Informacyjna]] |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20140924050010/http://ekai.pl/wydarzenia/temat_dnia/x41370/blogoslawiony-jan-pawel-ii/ |zarchiwizowano = 2014-09-24 |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="ekai5">{{cytuj stronę |url = http://ekai.pl/wydarzenia/temat_dnia/x69811/wrzesnia-poznamy-date-kanonizacji-jana-pawla-ii-i-jana-xxiii/ |tytuł = 30 września poznamy datę kanonizacji Jana Pawła II i Jana XXIII |opublikowany = [[Katolicka Agencja Informacyjna]] |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20160919130750/https://ekai.pl/wydarzenia/temat_dnia/x69811/wrzesnia-poznamy-date-kanonizacji-jana-pawla-ii-i-jana-xxiii/ |zarchiwizowano = 2016-09-19 |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="ekai6">{{cytuj stronę |url = http://ekai.pl/wydarzenia/x11896/rzym-dworzec-kolejowy-termini-bez-imienia-jana-pawla-ii/ |tytuł = Rzym: dworzec kolejowy Termini bez imienia Jana Pawła II |opublikowany = [[Katolicka Agencja Informacyjna]] |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20160305193118/http://ekai.pl/wydarzenia/x11896/rzym-dworzec-kolejowy-termini-bez-imienia-jana-pawla-ii/ |zarchiwizowano = 2016-03-05 |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="elk">{{cytuj stronę |url = http://elk.wm.pl/205888,Jan-Pawel-II-patronem-Elku.html#axzz33tGeMed7 |tytuł = Jan Paweł II patronem Ełku |opublikowany = elk.wm.pl |język = pl |data dostępu = 2014-06-02}}</ref>
<ref name="Extraordinary Charlemagne">{{cytuj stronę |url = http://www.karlspreis.de/en/laureates/extraordinary-charlemagne-prize-2004-his-holiness-pope-john-paul-ii/biography |tytuł = Extraordinary Charlemagne Prize 2004 His Holiness Pope John Paul II |opublikowany = karlspreis.de |język = en |data dostępu = 2015-10-15}}</ref>
<ref name="filmpolski1">{{cytuj stronę |url = http://filmpolski.pl/fp/index.php/128720 |tytuł = Da Un Paese Lontano |opublikowany = [[FilmPolski.pl|Internetowa Baza Filmu Polskiego]] |język = pl |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="filmpolski2">{{cytuj stronę |url = http://www.filmpolski.pl/fp/index.php/4210878 |tytuł = Przychodzę, by wam służyć |opublikowany = [[FilmPolski.pl|Internetowa Baza Filmu Polskiego]] |język = pl |data dostępu = 2013-02-16}}</ref>
<ref name="filmpolski3">{{cytuj stronę |url = http://filmpolski.pl/fp/index.php/4220471 |tytuł = Witness to Hope |opublikowany = [[FilmPolski.pl|Internetowa Baza Filmu Polskiego]] |język = pl |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="filmpolski4">{{cytuj stronę |url = http://filmpolski.pl/fp/index.php/1215847 |tytuł = Pope John Paul II |opublikowany = [[FilmPolski.pl|Internetowa Baza Filmu Polskiego]] |język = pl |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="filmpolski5">{{cytuj stronę |url = http://filmpolski.pl/fp/index.php/1214736 |tytuł = Karol. A man who became a pope |opublikowany = [[FilmPolski.pl|Internetowa Baza Filmu Polskiego]] |język = pl |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="filmpolski6">{{cytuj stronę |url = http://filmpolski.pl/fp/index.php/1217325 |tytuł = Karol. Un papa rimasto uomo |opublikowany = [[FilmPolski.pl|Internetowa Baza Filmu Polskiego]] |język = pl |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="filmpolski7">{{cytuj stronę |url = http://filmpolski.pl/fp/index.php/4222660 |tytuł = Lolek |opublikowany = [[FilmPolski.pl|Internetowa Baza Filmu Polskiego]] |język = pl |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="filmpolski8">{{cytuj stronę |url = http://filmpolski.pl/fp/index.php/4222934 |tytuł = Świadectwo |opublikowany = [[FilmPolski.pl|Internetowa Baza Filmu Polskiego]] |język = pl |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="FIU">{{cytuj stronę |url = http://cardinals.fiu.edu/bios1967.htm#Wojtyla |tytuł = Wojtyła, Karol |opublikowany = The Cardinals of the Holy Roman Church |język = en |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="Franz Kadell Kłamstwo katyńskie">Franz Kadell, Kłamstwo katyńskie. Historia pewnej manipulacji. Fakty, dokumenty, świadkowie, Wrocław 2008,s. 209.</ref>
<ref name="gazeta">{{cytuj stronę |url = http://serwisy.gazeta.pl/jp2/1,72542,2643806.html |tytuł = Lista przywódców w Watykanie |data = 2008-04-07 |opublikowany = [[Gazeta.pl]] |język = pl}}</ref>
<ref name="gazeta2">{{cytuj stronę |url = http://serwisy.gazeta.pl/jp2/1,72542,2644304.html |tytuł = Okrzyki wiernych: Natychmiast święty! |data = 2008-04-08 |opublikowany = [[Gazeta.pl]] |język = pl}}</ref>
<ref name="genicom">{{Cytuj stronę |url = https://www.geni.com/people/%C5%9Awi%C4%99ty-Jan-Pawe%C5%82-II/6000000010258496905 |tytuł = Święty Jan Paweł II (Karol Józef Wojtyła) |autor = |data = |opublikowany = geni.com |język = |archiwum = |zarchiwizowano = |data dostępu = 2019-10-16}}</ref>
<ref name="George Weigel Świadek nadziei">George Weigel, Świadek nadziei, Kraków 2000, s. 232n.</ref>
<ref name="Gracjan">{{cytuj pismo |autor = Karol Wojtyła |tytuł = Le traité de Penitentia de Gratien dans l’abrégé de Gdańsk Mar. F. 275 |czasopismo = Studia Gratiana |wolumin = VII |wydanie = |strony = |data = 1959 |miejsce = Bolonia |issn =}}</ref>
<ref name="Groblicki">{{cytuj książkę |nazwisko = Groblicki |imię = Julian |tytuł = Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje |wydawca = Pallotinum |miejsce = Poznań |data = 1968 |strony = 9–23 |nazwisko2 = Florkowski |imię2 = Eugeniusz}}</ref>
<ref name="guardian">{{cytuj stronę |url = http://www.guardian.co.uk/world/2004/jan/13/religion.catholicism |tytuł = Cardinal backs use of condoms |autor = John Hooper |autor2 = Andrew Osborn |opublikowany = [[The Guardian]] |data = 2004-01-13 |język = en |data dostępu = 2010-06-20}}</ref>
<ref name="His Holiness John Paul II">{{cytuj stronę |url = http://www.vatican.va/news_services/press/documentazione/documents/santopadre_biografie/giovanni_paolo_ii_biografia_prepontificato_en.html#1946 |tytuł = His Holiness John Paul II Biography Pre-Pontificate |opublikowany =}}</ref>
<ref name="Hołownia">{{cytuj książkę |nazwisko = Hołownia |imię = Szymon |autor link = Szymon Hołownia |tytuł = Monopol na zbawienie |wydawca = Znak |miejsce = Kraków |data = 2010 |strony = 124–125 |isbn = 978-83-24013-35-7}}</ref>
<ref name="house-representatives">{{cytuj stronę |url = http://history.house.gov/Institution/Gold-Medal/Gold-Medal-Recipients/ |tytuł = Congressional Gold Medal Recipients |opublikowany = United States House of Representatives |język = en |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="interia">{{cytuj stronę |url = http://fakty.interia.pl/newsroom/news/caly-swiat-czuwa,608373 |tytuł = Cały świat czuwa |autor = PAP |data = 2008-04-02 |opublikowany = [[Interia|Interia.pl]] |język = pl}}</ref>
<ref name="interia FAKTY">{{cytuj stronę |url = http://fakty.interia.pl/swiat/news-sekretne-listy-jana-pawla-ii-w-bbc-kontrowersyjny-film-bryty,nId,2145874 |tytuł = „Sekretne listy Jana Pawła II” w BBC. Kontrowersyjny film brytyjskiej stacji |data dostępu = 2016-02-16}}</ref>
<ref name="Jan Paweł II błogosławionym">{{cytuj stronę |url = http://www.katolik.pl/2774,416.druk?s=2 |tytuł = Jan Paweł II – błogosławionym |opublikowany = katolik.pl}}</ref>
<ref name="Jan Paweł II i Sejm RP">{{cytuj stronę |url = http://www.prawicarzeczypospolitej.org/index.php?id=pokaz&tp=12 |tytuł = Jan Paweł II i Sejm RP |opublikowany = prawicarzeczypospolitej.org |język = pl |data dostępu = 2005-04-13}}</ref>
<ref name="Jan Paweł II patronem miast">{{cytuj stronę |url = http://prawo.rp.pl/artykul/875671.html |tytuł = Jan Paweł II patronem miast |opublikowany = [[Rzeczpospolita (gazeta)|rp.pl]] |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20150909013045/http://prawo.rp.pl/artykul/875671.html |zarchiwizowano = 2015-09-09 |data dostępu = 2013-03-21}}</ref>
<ref name="Jan Paweł II patronem miasta i gminy">{{cytuj stronę |url = http://www.bodzentyn.pl/index.php/aktualnosci/422-swiety-jan-pawel-drugi-patronem-miasta-i-gminy-bodzentyn |tytuł = Święty Jan Paweł II Patronem Miasta i Gminy Bodzentyn. |opublikowany = bodzentyn.pl |data dostępu = 2016-12-12}}</ref>
<ref name="Jan Paweł II patronem polsko-ukraińskiego pojednania">{{cytuj stronę |url = http://kosciol.wiara.pl/doc/4242357.Jan-Pawel-II-patronem-polsko-ukrainskiego-pojednania |tytuł = Jan Paweł II patronem polsko-ukraińskiego pojednania |opublikowany = ekai.pl |data dostępu = 2017-10-16}}</ref>
<ref name="Jan Paweł II w liturgii całego">{{cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20141013041356/http://diecezja.lublin.pl/news,1352 |tytuł = Jan Paweł II w liturgii całego Kościoła |opublikowany = |język = |data dostępu = 2017-06-07}}</ref>
<ref name="jesuitreview">{{cytuj stronę |url = https://www.americamagazine.org/issue/jpiis-record-sex-abuse |tytuł = JPII’s Record on Sex Abuse: Spokesman, biographer discuss how John Paul handled the crisis |opublikowany = America – The Jesuit Review |język = en |data dostępu = 2017-10-04}}</ref>
<ref name="John Paul s Conservative">{{cytuj stronę |url = https://www.cbsnews.com/news/john-pauls-conservative-legacy/ |tytuł = John Paul’s Conservative Legacy |opublikowany = cbsnews.com |data dostępu = 2018-12-08}}</ref>
<ref name="Kanada ustanowiła Dzień Jana Pawła II">{{cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20160820172249/http://www.totustuus.net.pl/index.php/wiadomoci/3056-010115-kanada-ustanawia-dzie-jana-pawa-ii |tytuł = Kanada ustanowiła Dzień Jana Pawła II |opublikowany = totustuus.net.pl |data dostępu = 2015-01-01}}</ref>
<ref name="Kanonizacja Jana Pawła II">{{cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20150924105421/http://www.stacja7.pl/article/1557/Kanonizacja+Jana+Pawła+II+27+kwietnia+2014 |tytuł = Kanonizacja Jana Pawła II 27 kwietnia 2014 – najkrótszy w historii proces kanonizacyjny.}}</ref>
<ref name="Kelly">{{cytuj książkę |nazwisko = Kelly |imię = John N.D. |autor link = John Norman Davidson Kelly |tytuł = Encyklopedia papieży |wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy |miejsce = Warszawa |data = 1997 |strony = 458–462 |isbn = 83-0602-633-0}}</ref>
<ref name="kolo-">{{Cytuj stronę |url = http://www.kolo.pl/pl/122/249/honorowi-obywatele-miasta-kola |tytuł = Honorowi Obywatele Miasta Koła |opublikowany = kolo.pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20200807211826/http://www.kolo.pl/pl/122/249/honorowi-obywatele-miasta-kola |zarchiwizowano = 2020-08-07}}</ref>
<ref name="Komunikat Kancelarii Cywilnej-s13">{{cytuj pismo |tytuł = Komunikat Kancelarii Cywilnej Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 17 czerwca 1982 r. Spotkanie z Ojcem Świętym |url = http://eprints.hist.pl/364/1/1982-12-29_nr2.pdf |czasopismo = [[Dziennik Ustaw|Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej]] |strony = 13 |data = nr 2 z 29 grudnia 1982}}</ref>
<ref name="konin-">{{Cytuj stronę |url = http://www.konin.pl/index.php/jeden-news/items/PapieskikoncertwswMaksymilianie.html |tytuł = Papieski koncert w św. Maksymilianie |opublikowany = konin.pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20150702131815/http://www.konin.pl/index.php/jeden-news/items/PapieskikoncertwswMaksymilianie.html |zarchiwizowano = 2015-07-02}}</ref>
<ref name="kosciół">{{cytuj stronę |url = http://www.kosciol.pl/article.php/2005040223325124 |tytuł = Jan Paweł II – kalendarium cierpienia |opublikowany = Ekumeniczny Serwis Informacyjny |język = pl |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="KUL">{{cytuj stronę |url = http://www.kul.pl/art_11875.html |tytuł = Doktor Honoris Causa KUL Sługa Boży Jan Paweł II |opublikowany = [[Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II]] |język = pl |data dostępu = 2010-06-24}}</ref>
<ref name="KUL2">{{cytuj stronę |url = http://www.kul.pl/art_1756.html |tytuł = Bibliografia prac naukowych Karola Wojtyły |opublikowany = [[Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II]] |język = pl |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="Kulturologia polska XX wieku">{{cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20160306184101/http://www.kulturologia.uw.edu.pl/page.php?page=haslo&haslo=wojtyla |tytuł = Kulturologia polska XX wieku |opublikowany = kulturologia.uw.edu.pl}}</ref>
<ref name="limanowa">{{cytuj |url = https://miastolimanowa.pl/2020/12/honorowy-obywatel-miasta-limanowa/ |tytuł = Honorowy Obywatel Miasta Limanowa |opublikowany = miastolimanowa.pl |data dostępu = 2023-10-26}}</ref>
<ref name="liturgiczne wspomnienie">{{cytuj stronę |url = https://ekai.pl/wydarzenia/liturgia/x76841/kiedy-wspomnienie-liturgiczne-jana-pawla-ii/ |tytuł = Kiedy wspomnienie liturgiczne Jana Pawła II? |opublikowany = ekai.pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20170104163304/https://ekai.pl/wydarzenia/liturgia/x76841/kiedy-wspomnienie-liturgiczne-jana-pawla-ii/ |zarchiwizowano = 2017-01-04 |data dostępu = 2014-04-01}}</ref>
<ref name="Marek Lasota2006-s106-107">{{cytuj książkę |autor = [[Marek Lasota]] |tytuł = Donos na Wojtyłę |miejsce = Kraków |data = 2006 |strony = 106–107}}</ref>
<ref name="Monitor">{{Monitor Polski|2005|19|307}}.</ref>
<ref name="Monitor Polski">{{Monitor Polski|1993|35|346}}.</ref>
<ref name="naszdziennik">{{cytuj stronę |url = http://www.naszdziennik.pl/wp/28116,polskie-slady-w-ziemi-swietej.html |tytuł = Polskie ślady w Ziemi Świętej |autor = Janusz Kotański |opublikowany = [[Nasz Dziennik]] |data = 2013-03-28 |data dostępu = 2013-07-09}}</ref>
<ref name="newsvatican">{{cytuj stronę |url = http://www.news.va/en/news/pope-francis-signs-canonization-decrees-for-john-x |tytuł = Pope Francis signs canonization decrees for John XXIII and John Paul II |opublikowany = News Vatican |język = en |data dostępu = 2013-07-05}}</ref>
<ref name="news vatican">{{cytuj stronę |url = http://www.news.va/en/news/pope-francis-signs-canonization-decrees-for-john-x |tytuł = Pope Francis signs canonization decrees for John XXIII and John Paul II |opublikowany = News Vatican |język = en |data dostępu = 2013-10-13}}</ref>
<ref name="newsvatican2">{{cytuj stronę |url = http://www.news.va/en/news/john-xxiii-and-john-paul-ii-inscribed-in-the-book |tytuł = John XXIII and John Paul II inscribed in the Book Of Saints |opublikowany = News Vatican |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20140428011422/http://www.news.va/en/news/john-xxiii-and-john-paul-ii-inscribed-in-the-book |zarchiwizowano = 2014-04-28 |data dostępu = 2014-04-27}}</ref>
<ref name="niedziela">{{cytuj stronę |url = http://kanonizacja.niedziela.pl/artykul/229/Jan-Pawel-II-patronem-rodzin |tytuł = Św. Jan Paweł II patronem rodzin |opublikowany = niedziela.pl |język = pl |data dostępu = 2014-04-27}}</ref>
<ref name="niedziela03">{{cytuj stronę |url = http://www.niedziela.pl/artykul/87479/nd/Wojna-porazka-ludzkosci |tytuł = Wojna porażką ludzkości |data = |opublikowany = niedziela.pl |język = pl}}</ref>
<ref name="Nota informativa della Congregazione">{{cytuj stronę |url = http://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2011/01/14/0025/00067.html |tytuł = Nota informativa della Congregazione delle cause dei Santi Circa l’iter della causa di beatificazione del venerabile Servo di Dio Giovanni Paolo II (Karol Wojtyła), 14.01.2011 |opublikowany = press.vatican.va, 2011-01-14 |data dostępu = 2018-01-28}}</ref>
<ref name="oborniki">{{cytuj stronę |url = http://www.oborniki.pl/aktualnosci/jan-pawel-ii-patronem-obornik/ |tytuł = Jan Paweł II patronem Obornik |opublikowany = Urząd Miejski w Obornikach |język = pl |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="Ogłoszono datę beatyfikacji">{{cytuj |url = https://web.archive.org/web/20140421082010/http://wiadomosci.onet.pl/krakow/ogloszono-date-beatyfikacji-jana-pawla-ii-modlmy-sie-o-cud/ljlrf |tytuł = Ogłoszono datę beatyfikacji Jana Pawła II. „Módlmy się o cud” |opublikowany = [[onet.pl]] |data = 2011-01-14 |data dostępu = 2011-01-14}}</ref>
<ref name="opoka">{{cytuj stronę |url = http://www.opoka.org.pl/biblioteka/P/PR/tp2010-06-jp2.html |tytuł = Asceza serca |opublikowany = [[Fundacja Opoka|opoka.org.pl]] |język = pl |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="opoka2">{{cytuj stronę |url = http://www.opoka.org.pl/nauczanie/papiez/jan_pawel_ii/encykliki.html |tytuł = Nauczanie Papieża Jana Pawła II: Encykliki |opublikowany = [[Fundacja Opoka|opoka.org.pl]] |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20130707072817/http://www.opoka.org.pl/nauczanie/papiez/jan_pawel_ii/encykliki.html |zarchiwizowano = 2013-07-07 |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="opoka3">{{cytuj stronę |url = http://www.opoka.org.pl/nauczanie/papiez/jan_pawel_ii/listy.html |tytuł = Nauczanie Papieża Jana Pawła II: Listy |opublikowany = [[Fundacja Opoka|opoka.org.pl]] |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20130707115421/http://www.opoka.org.pl/nauczanie/papiez/jan_pawel_ii/listy.html |zarchiwizowano = 2013-07-07 |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="opoka4">{{cytuj stronę |url = http://www.opoka.org.pl/nauczanie/papiez/jan_pawel_ii/adhortacje.html |tytuł = Nauczanie Papieża Jana Pawła II: Adhortacje |opublikowany = [[Fundacja Opoka|opoka.org.pl]] |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20131025070110/http://www.opoka.org.pl/nauczanie/papiez/jan_pawel_ii/adhortacje.html |zarchiwizowano = 2013-10-25 |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="opoka5">{{cytuj stronę |url = http://www.opoka.org.pl/nauczanie/papiez/jan_pawel_ii/konstytucje.html |tytuł = Nauczanie Papieża Jana Pawła II: Konstytucje Apostolskie |opublikowany = [[Fundacja Opoka|opoka.org.pl]] |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20131025070616/http://www.opoka.org.pl/nauczanie/papiez/jan_pawel_ii/konstytucje.html |zarchiwizowano = 2013-10-25 |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="opoka6">{{cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20160916223221/http://www.opoka.org.pl/aktualnosci/news.php?s=opoka&id=3699 |tytuł = Jan Paweł II honorowym obywatelem Rzymu |opublikowany = [[Fundacja Opoka|opoka.org.pl]] |język = pl |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="Ostatnie przesłanie Jana">{{cytuj stronę |url = http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114881,2635179.html |tytuł = Ostatnie przesłanie Jana Pawła II |opublikowany = [[gazeta.pl]] |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20140421082208/http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114881,2635179.html |zarchiwizowano = 2014-04-21 |data dostępu = 2005-04-03}}</ref>
<ref name="ostroleka">{{cytuj stronę |url = http://www.ostroleka.pl/?id=173&ia=12799 |tytuł = Radni uznali Jana Pawła II za Patrona Ostrołęki |opublikowany = ostroleka.pl |język = pl |data dostępu = 2014-04-24}}</ref>
<ref name="Patryk Pleskot Zachód ratuje">Patryk Pleskot, Zachód ratuje generała?! Paradoksy zachodniej dyplomacji w czasie przemian w Polsce (czerwiec–lipiec 1989), w: Pamięć i Sprawiedliwość, 2 (16), Warszawa 2010, s. 207.</ref>
<ref name="deon">{{cytuj stronę |url = http://www.deon.pl/religia/kosciol-i-swiat/z-zycia-kosciola/art,18351,pierwsza-kanonizacja-papieza-od-60-lat.html |tytuł = Pierwsza kanonizacja papieża od 60 lat |opublikowany = deon.pl |data dostępu = 2014-04-22}}</ref>
<ref name="Płyta z grobu Jana Pawła">{{cytuj stronę |url = http://wiadomosci.wp.pl/plyta-z-grobu-jana-pawla-ii-jest-juz-w-krakowie-6037125575549569a |tytuł = Płyta z grobu Jana Pawła II jest już w Krakowie |opublikowany = [[Wirtualna Polska|wp.pl]] |data = 2011-05-04 |data dostępu = 2012-11-17}}</ref>
<ref name="pmedia">{{cytuj stronę |url = http://www.pmedia.pl/showludzie.php?wid=1287 |tytuł = Dziennikarstwo: Żałoba w polskich mediach |opublikowany = Platforma Medialna |język = pl |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="polskieradio">{{cytuj stronę |url = http://www.polskieradio.pl/121/2083?xID=5 |tytuł = Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi, tej ziemi! |opublikowany = [[Polskie Radio]] |język = pl |data dostępu = 2014-03-19}}</ref>
<ref name="Po wielkim papieżu Janie">{{cytuj stronę |url = http://wiadomosci.wp.pl/po-wielkim-papiezu-janie-pawle-ii-kardynalowie-wybrali-mnie-6039119788462721a |tytuł = Po wielkim Papieżu Janie Pawle II kardynałowie wybrali mnie... |opublikowany = wp.pl |język = pl |data dostępu = 2005-04-20}}</ref>
<ref name="prezydent">{{cytuj stronę |url = http://www.prezydent.pl/prezydent/kompetencje/ordery-i-odznaczenia/ordery/order-orla-bialego/ |tytuł = Order Orła Białego |opublikowany = Prezydent.pl |język = pl |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="Proces beatyfikacyjny Jana">{{cytuj stronę |url = http://fakty.interia.pl/raport-beatyfikacja-jana-pawla-ii/przebieg-procesu/news-proces-beatyfikacyjny-jana-pawla-ii-jednym-z-najkrotszych-w-,nId,898354 |tytuł = Proces beatyfikacyjny Jana Pawła II jednym z najkrótszych w historii Kościoła |opublikowany = [[Interia|interia.pl]]}}</ref>
<ref name="Prośba o beatyfikację spełniona">{{cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20140518033106/http://swiat.newsweek.pl/prosba-o-beatyfikacje-spelniona--jest-juz-blogoslawiony-jan-pawel-ii-,76017,1,1.html |tytuł = Prośba o beatyfikację spełniona. Jest już błogosławiony Jan Paweł II! |opublikowany = newsweek.pl, 2011-05-01 |data dostępu = 2018-01-22}}</ref>
<ref name="psz">{{cytuj stronę |url = http://www.psz.pl/tekst-30040/Pogrzeb-papieza-Jana-Pawla-II |tytuł = Pogrzeb papieża Jana Pawła II |opublikowany = psz.pl |data dostępu = 2012-11-17}}</ref>
<ref name="pultusk-awiony-Jan-aspx">{{cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20150523163955/http://www.pultusk.pl:80/Honorowi-obywatele/Jego-Swiatobliwosc-Ojciec-Swiety-B%C5%82ogos%C5%82awiony-Jan.aspx |tytuł = Jego Świątobliwość Ojciec Święty Jan Paweł II |opublikowany = pultusk.pl |język = pl |data dostępu = 2016-12-11}}</ref>
<ref name="radio">{{cytuj stronę |url = http://en.radiovaticana.va/storico/2011/01/14/pope_john_paul_ii_to_be_beatified_may_1,_2011/en1-454164 |tytuł = Pope John Paul II to be beatified May 1, 2011 |opublikowany = [[Radio Watykańskie]] |język = en |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="radio2">{{cytuj stronę |url = http://pl.radiovaticana.va/news/2013/07/05/jan_pawe%C5%82_ii_niebawem_kanonizowany/pol-707888 |tytuł = Jan Paweł II niebawem kanonizowany |opublikowany = [[Radio Watykańskie]] |język = pl |data dostępu = 2013-07-05}}</ref>
<ref name="R Buttiglione Kilka uwag">R. Buttiglione, Kilka uwag o sposobie czytania Osoby i czynu, w: Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, KUL 1985.</ref>
<ref name="Relikwie Jana Pawła II">{{cytuj |tytuł = Relikwie Jana Pawła II |data dostępu = 2019-01-09 |opublikowany = sanktuariumjp2.pl |url = http://www.sanktuariumjp2.pl/relikwie-jp2}}</ref>
<ref name="Relikwie Jana Pawła II2">{{cytuj |autor = Krzysztof Ogiolda |tytuł = Relikwie Jana Pawła II |data dostępu = 2019-01-09 |opublikowany = nto.pl |url = https://nto.pl/relikwie-jana-pawla-ii/ar/4206161#magazyn |język = pl}}</ref>
<ref name="rio2013">{{cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20140428023646/http://www.rio2013.com/pl/swiatowe-dni-mlodziezy/patroni-i-oredownicy |tytuł = Patroni i Orędownicy |opublikowany = [[Światowe Dni Młodzieży 2013]] |język = pl |data dostępu = 2013-08-28}}</ref>
<ref name="Roman Graczyk Cena przetrwania">{{cytuj |autor = [[Roman Graczyk]]; |tytuł = Cena przetrwania? SB wobec Tygodnika Powszechnego |data = 2011 |isbn = 978-83-7700-015-1 |miejsce = Warszawa |wydawca = Wydawnictwo Czerwone i Czarne |s = 204 |oclc = 751508422}}</ref>
<ref name="sacrum.com-">{{Cytuj |tytuł = Relikwiarz Jana Pawła II {{!}} Relikwiarz papieski {{!}} Producent {{!}} Sacrum |data dostępu = 2019-01-09 |opublikowany = sacrum.com.pl |url = https://www.sacrum.com.pl/oferta/relikwiarz-jana-pawla-ii/}}</ref>
<ref name="SAL">[[Jacek Salij]], ''Wydział Teologiczny ATK jako prężny ośrodek naukowy'', „Studia Theologica Varsaviensia UKSW” 1/2013, s. 90.</ref>
<ref name="sandomierz-jan-pawel-ii">{{cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20160304202347/http://www.sandomierz.pl/o-sandomierzu/znani-sandomierzanie/jan-pawel-ii/ |tytuł = Jan Paweł II |opublikowany = sandomierz.pl |język = pl |data dostępu = 2016-12-11}}</ref>
<ref name="Sanktuarium">{{cytuj stronę |url = http://www.sanktuariumjp2.pl/index.php/sanktuarium |tytuł = Sanktuarium |opublikowany = sanktuariumjp2.pl |język = pl |data dostępu = 2013-07-09}}</ref>
<ref name="senate">{{cytuj stronę |url = http://www.senate.gov/pagelayout/reference/two_column_table/Presidential_Medal_of_Freedom_Recipients.htm |tytuł = Presidential Medal of Freedom Recipients |opublikowany = United States Senate |język = en |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="serca">{{cytuj stronę |url = http://www.fundacjaserce.com.pl/dziecieca-nagroda-serca.html |tytuł = Laureaci Statuetki Dziecięcej Nagrody „Serca” |opublikowany = [[Dziecięca Nagroda „Serca”]] |język = pl |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="snap-debate">{{cytuj stronę |url = http://www.snapnetwork.org/news/vatican/debate_continues_pope.htm |tytuł = Debate continues over pope’s reaction to sex-abuse scandal |autor = Alan Cooperman |data = 2005-04-02 |opublikowany = snapnetwork.org za [[The Washington Post]] |język = en |data dostępu = 2011-10-27}}</ref>
<ref name="SP">{{cytuj stronę |url = http://stronnictwopracy.org.pl/ |tytuł = Stronnictwo Pracy |opublikowany = Strona [[Stronnictwo Pracy (1989)|Stronnictwa Pracy]] |język = pl |data dostępu = 2017-12-26}}</ref>
<ref name="scholz">{{Cytuj stronę |url = http://lipnik-jan-jp2.prv.pl/76.html |tytuł = Jan Franciszek Scholz |autor = |data = |opublikowany = lipnik-jan-jp2.prv.pl |język = |archiwum = |zarchiwizowano = |data dostępu = 2019-10-16}}</ref>
<ref name="ŚDM">{{cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20121030195220/http://www.sdm.org.pl/index2.php?page=2&cat=4&rok=1985&t=m |tytuł = Wielkie spotkanie młodych z okazji Międzynarodowego Roku Młodzieży |opublikowany = [[Światowe Dni Młodzieży]] |język = pl |data dostępu = 2013-08-28}}</ref>
<ref name="patheos">{{Cytuj stronę |url = https://www.patheos.com/blogs/davearmstrong/2019/06/john-paul-ii-kissing-the-koran-dialogue-with-traditionalists.html |tytuł = John Paul II Kissing the Koran: Dialogue with Traditionalists |nazwisko = Armstrong |imię = Dave |data = 2019-06-04 |opublikowany = patheos.com |język = en |data dostępu = 2023-06-09}}</ref>
<ref name="deon2">{{Cytuj stronę |url = https://deon.pl/kosciol/komentarze/dlaczego-jpii-ucalowal-koran,161553 |tytuł = Dlaczego JPII ucałował Koran? |opublikowany = deon.pl |język = pl |data dostępu = 2023-06-09}}</ref>
<ref name="akin">{{Cytuj stronę |url = https://jimmyakin.com/2006/04/jp2_and_the_qur.html |tytuł = JP2 And The Quran |nazwisko = Akin |imię = Jimmy |data = 2006-04-06 |język = en |data dostępu = 2023-06-09}}</ref>
<ref name="lofton">{{Cytuj |autor = Michael Lofton, Anthony Dragani |tytuł = WHY would St. John Paul II kiss the Quran?? |url = https://www.youtube.com/watch?v=GKFujfqyZDc |opublikowany = youtube.com |data = 2023-04-22 |data dostępu = 2023-06-09 |język = en}}</ref>
<ref name="Świat Papież Jan Paweł II">{{cytuj stronę |url = http://www.pmedia.pl/showludzie.php?wid=1304 |tytuł = Świat: Papież Jan Paweł II pochowany pod Bazyliką św. Piotra |opublikowany = pmedia.pl}}</ref>
<ref name="świdnica">{{cytuj stronę |url = http://um.swidnica.pl/pages/posts/jan-pawel-ii-ogloszony-patronem-swidnicy-323.php |tytuł = Jan Paweł II ogłoszony patronem Świdnicy |opublikowany = Urząd Miejski w Świdnicy |język = pl |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="Święty Jan Paweł II patronem">{{cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20160808231811/http://www.diecezja.wloclawek.pl/pl/news/20,aktualnosci/2551,swiety-jan-pawel-ii-patronem-wojewodztwa-kujawsko-pomorskiego |tytuł = Święty Jan Paweł II patronem Województwa Kujawsko-Pomorskiego |opublikowany = diecezja.wloclawek.pl |data dostępu = 2016-06-07}}</ref>
<ref name="Święty Jan Paweł II patronem Szamocina">{{cytuj stronę |url = http://gosc.pl/doc/3123836.Swiety-Jan-Pawel-II-patronem-Szamocina |tytuł = Święty Jan Paweł II patronem Szamocina |opublikowany = gosc.pl/ |język = pl |data dostępu = 2016-05-01}}</ref>
<ref name="Tele magazyn">{{cytuj stronę |url = http://www.telemagazyn.pl/artykuly/totus-tuus-z-ireneuszem-czopem-w-roli-karola-wojtyly-w-teatrze-telewizji-zdjecia-53553.html |tytuł = „Totus Tuus” z Ireneuszem Czopem w roli Karola Wojtyły w Teatrze Telewizji |opublikowany = Tele magazyn |data dostępu = 2016-10-20}}</ref>
<ref name="The Independent Millions">{{cytuj pismo |tytuł = Millions mourn Pope at history’s largest funeral |url = http://www.independent.co.uk/news/world/europe/millions-mourn-pope-at-historys-largest-funeral-757246.html |czasopismo = The Independent |wydawca = Independent News and Media Limited |miejsce = London |język = en |data = 2005-04-08 |archiwum = http://web.archive.org/web/20081201121502/http://www.independent.co.uk/news/world/europe/millions-mourn-pope-at-historys-largest-funeral-757246.html |zarchiwizowano = 2008-12-01 |data dostępu = 2008-10-19}}</ref>
<ref name="The Riddle of John Paul II">{{cytuj stronę |url = http://www.beliefnet.com/faiths/2000/02/the-riddle-of-john-paul-ii.aspx |tytuł = The Riddle of John Paul II |opublikowany = beliefnet.com |data dostępu = 2018-12-08}}</ref>
<ref name="time">{{cytuj stronę |url = http://www.time.com/time/covers/0,16641,19941226,00.html |tytuł = Pope John Paul II, Man of the Year |opublikowany = [[Time (tygodnik)|Time]] |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20130821080732/http://www.time.com/time/covers/0,16641,19941226,00.html |zarchiwizowano = 2013-08-21 |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="troska">{{cytuj książkę |autor = Krzysztof Wasilewski |tytuł = W nieustannej trosce o polską diasporę |url = https://books.google.pl/books?id=Df98wpm8I_cC |rok = 2012 |isbn = 978-83-9335-101-5 |wydawca = Polska w Świecie |strony = 128}}</ref>
<ref name="tvn24-trumna">{{cytuj stronę |url = http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/trumna-jana-pawla-ii-juz-w-kaplicy-sw-sebastiana,169770.html |tytuł = Trumna Jana Pawła II już w Kaplicy św. Sebastiana |opublikowany = [[TVN24|tvn24.pl]] |data = 2011-05-02 |data dostępu = 2012-11-17}}</ref>
<ref name="UJ">{{cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20051103070649/http://www.uj.edu.pl/dispatch.jsp?item=spacer/uniwersytet.jsp&spacer=true&pic=16 |tytuł = Uroczystoć nadania godności doktora honoris causa UJ papieżowi Janowi Pawłowi II |opublikowany = [[Uniwersytet Jagielloński]] |język = pl |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="UKSW">{{cytuj stronę |url = http://www.uksw.edu.pl/pl/node/67 |tytuł = Doktorzy Honoris Causa |opublikowany = [[Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie]] |język = pl |data dostępu = 2010-08-27}}</ref>
<ref name="UMK">{{cytuj stronę |url = http://www.umk.pl/uczelnia/dhc/papiez/ |tytuł = UMK – Ojciec Święty Jan Paweł II doktorem honoris causa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika |opublikowany = [[Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu]] |język = pl |data dostępu = 2010-06-24}}</ref>
<ref name="UO">{{cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20130913132827/http://www.uni.opole.pl/show.php?id=254&lang=pl&m=12 |tytuł = Doktorzy Honoris Causa – Jego Świątobliwość Ojciec Święty Jan Paweł II |opublikowany = [[Uniwersytet Opolski]] |język = pl |data dostępu = 2010-06-24}}</ref>
<ref name="UP1">{{cytuj stronę |url = http://pl.radiovaticana.va/news/2017/10/23/jan_paweł_ii_patronem_akcji_katolickiej_w_polsce_/1344764 |tytuł = Jan Paweł II patronem Akcji Katolickiej w Polsce |opublikowany = pl.radiovaticana.va |data dostępu = 2017-10-23}}</ref>
<ref name="UR">{{cytuj stronę |url = http://www.ur.edu.pl/uniwersytet/uczelnia/doktorzy-honorowi/2006/jan-pawel-ii |tytuł = Doktorzy honoris causa |opublikowany = [[Uniwersytet Rzeszowski]] |język = pl |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="usccb">{{cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20110427180016/http://www.usccb.org/ocyp/charterpolish.pdf |tytuł = Karta Ochrony Dzieci i Młodzieży |opublikowany = United States Conference of Catholic Bishops |język = en |data dostępu = 2017-10-04}}</ref>
<ref name="uśmiech">{{cytuj stronę |url = http://orderusmiechu.pl/?q=kawalerowie-i |tytuł = Kawalerowie Orderu Uśmiechu |opublikowany = [[Order Uśmiechu]] |język = pl |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="vatican">{{cytuj stronę |url = http://www.vatican.va/news_services/liturgy/saints/ns_lit_doc_20020527_saints-jp-ii_it.html |tytuł = Beati e Santi del pontificato di Giovanni Paolo II |opublikowany = [[Vatican Information Service]] |język = en |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="vatican2">{{cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20150116025321/http://www.vatican.va/holy_father/john_paul_ii/travels/index.htm |tytuł = Jubilee Pilgrimages of the Holy Father |opublikowany = [[Vatican Information Service]] |język = en |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="vatican3">{{cytuj stronę |url = http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/csaints/documents/rc_con_csaints_doc_20050509_rescritto-gpii_en.html |tytuł = Response of His Holiness Benedict XVI for the examination of the cause of beatification nad canonisation of John Paul II |opublikowany = [[Vatican Information Service]] |język = en |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="vatican4">{{cytuj stronę |url = http://www.vatican.va/holy_father/john_paul_ii/apost_constitutions/documents/hf_jp-ii_apc_25011983_divinus-perfectionis-magister_en.html |tytuł = Konstytucja Apostolska Divinus perfectionis Magister |praca = cz. III Procedure in the Sacred Congregation, pkt. 15) |opublikowany = [[Vatican Information Service]] |język = en |data dostępu = 2013-03-19}}</ref>
<ref name="vatican5">{{cytuj stronę |url = http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/ccdds/documents/rc_con_ccdds_doc_20110402_dec-gpii_en.html |tytuł = Decree concerning liturgical worship in honour of blessed John Paul II |opublikowany = [[Vatican Information Service]] |język = en |data dostępu = 2013-08-27}}</ref>
<ref name="wadowice">{{cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20170624070654/http://wadowice.pl:80/dla-turystow/jan-pawel-ii/jan-pawel-ii-patron-wadowic |tytuł = Jan Paweł II – Patron Wadowic |opublikowany = Urząd Miejski Wadowice |język = pl |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="wadowice24">{{cytuj stronę |url = http://archiwum.wadowice24.pl/kultura/wystawy/1096-katyn-pamietamy-w-wadowicach |tytuł = Katyń! Pamiętamy w Wadowicach |opublikowany = archiwum.wadowice24.pl |język = pl |data dostępu = 2020-12-14}}</ref>
<ref name="Sodalicja">{{Cytuj stronę |url = http://www.sodalicja.pl/mb_sodalicyjna/eugeniusz_molski_-_malarz/swiety_jan_pawel_ii/ |tytuł = Święty Jan Paweł II |opublikowany = Sodalicja.pl |język = pl |data dostępu = 2023-03-20}}</ref>
<ref name="plradio">{{cytuj stronę |url = https://polskieradio24.pl/39/246/Artykul/2510729,Jan-Pawel-II-Wolam-ja-syn-polskiej-ziemi |tytuł = Jan Paweł II: „Wołam ja, syn polskiej ziemi” |opublikowany = polskieradio24.pl, 18 maja 2020 |język = pl |data dostępu = 2022-06-22}}</ref>
<ref name="wiktory">{{cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20140427180407/http://www.mc.waw.pl/index.php/produkcje2-2/35-lista-dotychczasowych-laureatow-wiktorow |tytuł = Laureaci Wiktorów w latach 1985–2011 |opublikowany = Media Corporation |język = pl |data dostępu = 2020-02-02}}</ref>
<ref name="Władysław Wicher">{{cytuj stronę |url = http://krzyszkowice.eu/joomla/content/view/413/41/ |tytuł = Władysław Wicher |opublikowany = krzyszkowice.eu |data dostępu = 2016-01-15}}</ref>
<ref name="Wojtyla Disco Dance">{{cytuj stronę |url = http://www.polskieradio.pl/6/242/Artykul/577944,Wojtyla-Disco-Dance |tytuł = Wojtyla Disco Dance! |opublikowany = [[Polskie Radio]] |język = pl |data dostępu = 2016-09-05}}</ref>
<ref name="Wollpert">{{cytuj książkę |nazwisko = Fischer-Wollpert |imię = Rudolf |tytuł = Leksykon papieży |wydawca = Znak |miejsce = Kraków |data = 1996 |strony = 179–182 |isbn = 83-7006-437-X}}</ref>
<ref name="wpolityce">{{cytuj stronę |url = http://wpolityce.pl/artykuly/54930-niech-zstapi-duch-twoj-i-odnowi-oblicze-ziemi-tej-ziemi-34-lata-temu-jan-pawel-ii-przybyl-po-raz-pierwszy-do-ojczyzny |tytuł = „Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze Ziemi, tej Ziemi!”. 34 lata temu Jan Paweł II przybył po raz pierwszy do Ojczyzny |opublikowany = [[WPolityce.pl]] |język = pl |data dostępu = 2014-03-19}}</ref>
<ref name="WSD-Kraków">{{cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20070927093601/http://www.wsd.diecezja.krakow.pl/absol2.htm |tytuł = Absolwenci WSD (1 listopada 1946) |opublikowany = Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej |język = pl |data dostępu = 2013-08-26}}</ref>
<ref name="wspomnienie">{{cytuj stronę |url = https://www.youtube.com/watch?v=WKUOoBQ562Y |tytuł = VI Pielgrzymka do Polski Jana Pawła II. Kraków |data = 2013-08-23 |język = pl |data dostępu = 2014-12-07}}</ref>
<ref name="Wspólna kanonizacja dwóch">{{cytuj stronę |url = http://www.radiopik.pl/3,14214,wspolna-kanonizacja-dwoch-gigantow-kosciola |tytuł = Wspólna kanonizacja dwóch gigantów Kościoła |opublikowany = radiopik.pl |data dostępu = 2014-04-13}}</ref>
<ref name="wspólnota małopolska pismo">Wspólnota małopolska,
Pismo marszałków, prezydentów, starostów, burmistrzów, wójtów i radnych nr 59/60 2016/2017, Wyd. Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski.</ref>
<ref name="wyborcza-">[http://wyborcza.pl/1,91446,15829781,Jan_Pawel_II___patron_szkol__szpitali__ulic.html Jan Paweł II – patron szkół, szpitali, ulic].</ref>
<ref name="Znana jest już data beatyfikacji">{{cytuj stronę |url = http://www.centrumopatrznosci.pl/znana-jest-juz-data-beatyfikacji-jana-pawla-ii/ |tytuł = Znana jest już data beatyfikacji Jana Pawła II! |opublikowany = centrumopatrznosci.pl |data dostępu = 2011-01-14}}</ref>
<ref name="parafiazc">{{Cytuj stronę |url = http://parafiazc.infozawoja.pl/16-10-1978r-dym-nad-kapilca-sykstynska/ |tytuł = 16.10.1978r. – dym nad Kapilcą Sykstyńską |autor = Renata |data = |opublikowany = parafiazc.infozawoja.pl |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20210116204643/http://parafiazc.infozawoja.pl/16-10-1978r-dym-nad-kapilca-sykstynska/ |data dostępu = 2021-06-13}}</ref>
<ref name="Stanisław I">{{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20170331205858/http://www.cardinalrating.com/cardinal_55__article_1576.htm |tytuł = Giovanni Paolo II avrebbe voluto chiamarsi Stanislao I. |autor = |data = |opublikowany = cardinalrating.com |język = it |archiwum = |data dostępu = 2021-06-13}}</ref>
<ref name="1speech">{{Cytuj stronę |url = https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/it/speeches/1978/documents/hf_jp-ii_spe_19781016_primo-saluto.html |tytuł = PRIMO SALUTO E PRIMA BENEDIZIONE AI FEDELI – DISCORSO DI GIOVANNI PAOLO II – Lunedì, 16 ottobre 1978 |autor = Jan Paweł II |data = 1978-10-16 |opublikowany = vatican.va |język = it |archiwum = https://web.archive.org/web/20210415124725/https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/it/speeches/1978/documents/hf_jp-ii_spe_19781016_primo-saluto.html |data dostępu = 2021-06-13}}</ref>
<ref name="PROMULGAZIONE DI DECRETI DELLA CONGREGAZIONE DELLE CAUSE DEI SANTI, 05.07.2013">{{Cytuj stronę |url = https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2013/07/05/0450/01019.html |tytuł = PROMULGAZIONE DI DECRETI DELLA CONGREGAZIONE DELLE CAUSE DEI SANTI, 05.07.2013 |opublikowany = press.vatican.va, 5 lipca 2013 |data dostępu = 2021-06-13}}</ref>
<ref name="Staszów: św. Jan Paweł II patronem miasta">{{Cytuj stronę |url = https://www.onet.pl/informacje/kai/staszow-sw-jan-pawel-ii-patronem-miasta/38ynys3,30bc1058 |tytuł = Staszów: św. Jan Paweł II patronem miasta |opublikowany = onet, 16 października 2021 |data dostępu = 2021-10-19}}</ref>
</references>

== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Dopierała |imię = Kazimierz |autor link = Kazimierz Dopierała |tytuł = Księga papieży |wydawca = [[Zysk i S-ka]] |miejsce = Poznań |data = 2019 |strony = |isbn = 9788381167932 |odn = tak}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Boniecki |imię = Adam |autor link = Adam Boniecki (duchowny) |tytuł = Kalendarium życia Karola Wojtyły |wydawca = Znak |miejsce = Kraków |rok = 1983}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Bujak |imię = Adam |autor link = Adam Bujak |nazwisko2 = Rożek |imię2 = Michał |autor link2 = Michał Rożek |tytuł = Wojtyła |wydawca = Wydawnictwo Dolnośląskie |miejsce = Wrocław |rok = 1997 |seria = A to Polska właśnie |isbn = 83-7023-584-0}}
* {{Cytuj książkę |autor = Praca zbiorowa |tytuł = Dar obecności – Jan Paweł II w KUL |wydawca = Wydawnictwo KUL |miejsce = Lublin |rok = 2007 |isbn = 978-83-7363-568-5}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Dybciak |imię = Krzysztof |autor link = Krzysztof Dybciak |tytuł = Karol Wojtyła a literatura |wydawca = |miejsce = Tarnów |rok = 1991 |isbn = 83-8538-002-7}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Maliński |imię = ks. Mieczysław |autor link = Mieczysław Maliński |tytuł = Droga do Watykanu |wydawca = Wydawnictwo Literackie |miejsce = |rok = 2005 |isbn = 83-0803-753-4}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Ratzinger |imię = Joseph |autor link = Benedykt XVI |tytuł = Jan Paweł II. Mój umiłowany Poprzednik |wydawca = Wydawnictwo Święty Paweł |miejsce = Kraków |rok = 2007 |isbn = 978-83-7424-333-9}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Taborski |imię = Bolesław |autor link = Bolesław Taborski (poeta) |tytuł = Karola Wojtyły dramaturgia wnętrza |wydawca = |miejsce = Lublin |rok = 1989 |isbn = 83-2280-128-9}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Wrońska |imię = Katarzyna |tytuł = Osoba i wychowanie. Wokół personalistycznej filozofii wychowania Karola Wojtyły Jana Pawła II |url = https://core.ac.uk/download/pdf/196611666.pdf |wydawca = [[Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego]] |miejsce = Kraków |data = 2000 |isbn = 83-233-1314-8 |rozdział = Antropologia filozoficzna Karola Wojtyły |nazwisko r = Wrońska |imię r = Katarzyna |odn = tak}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Zuchniewicz |imię = Paweł |autor link = Paweł Zuchniewicz |tytuł = Cuda Jana Pawła II. Wydanie poszerzone i uaktualnione |wydawca = Prószyński i S-ka |miejsce = Warszawa |rok = 2006 |isbn = 978-83-7469-419-3}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Zuchniewicz |imię = Paweł |autor link = Paweł Zuchniewicz |tytuł = Narodziny pokolenia JP2 |wydawca = Prószyński i S-ka |miejsce = Warszawa |rok = 2007 |isbn = 978-83-7469-527-5}}
* Horst Herrmann: ''Jan Paweł II złapany za słowo'', Monachium 1995, {{ISBN|83-85732-18-7}}.
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Zięba |imię = Maciej |tytuł = Pontyfikat na czasy zamętu Jan Paweł II wobec wyzwań Kościoła i świata |isbn = 978-83-7906-454-0 |miejsce = Poznań |wydawca = Wydawnictwo W Drodze |oclc = 1204344110 |rok = 2020 |odn = tak}}
* {{Cytuj pismo |nazwisko = Рарот |imię = Г. |autor link = Halina Rarot |tytuł = Интегральная концепция любви (Р. Штернберг, В. Соловьев, К. Войтыла) <THE INTEGRAL CONCEPT OF LOVE (R. STERNBERG, V. SOLOVYOV, K. WOJTYLA)>|url = https://cyberleninka.ru/article/n/integralnaya-kontseptsiya-lyubvi-r-shternberg-v-soloviev-k-voytyla/viewer |czasopismo = Соловьёвские исследования |wydanie = 64 |wolumin = 4 |strony = 57–70 |język = ru |data = 2019 |doi = 10.17588/2076-9210.2019.4.057–070 |odn = tak}}

== Linki zewnętrzne ==
* {{Cytuj stronę |url = http://muzeumjp2.pl/ |tytuł = Strona Muzeum Jana Pawła II i Stefana Wyszyńskiego |opublikowany = Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20120828001105/http://muzeumjp2.pl/ |zarchiwizowano = 2012-08-28 |data dostępu = 2013-10-11}}
* {{Cytuj stronę |url = http://www.vatican.va/holy_father/special_features/hf_jp_ii_xxv_en.htm |tytuł = Pontificate – John Paul II |opublikowany = [[Vatican Information Service]] |język = en |data dostępu = 2013-08-26}}
* {{Cytuj stronę |url = https://jp2online.pl/ |tytuł = Portal poświęcony JPII |opublikowany = Centrum myśli Jana Pawła II |język = pl |data dostępu = 2022-05-11}}
* {{Cytuj stronę |url = https://jp2online.pl/zbior/nauczanie-jana-pawla-ii;Q29sbGVjdGlvbjoyNjQ== |tytuł = Baza dokumentów Jana Pawła II |opublikowany = JP2online.pl |język = pl |data dostępu = 2022-05-11}}
* {{Cytuj stronę |url = http://www.opoka.org.pl/zycie_kosciola/media/osservatore/ |tytuł = Spis artykułów z miesięcznika „L’Osservatore Romano” |opublikowany = [[Fundacja Opoka|opoka.org.pl]] |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20130821084259/http://www.opoka.org.pl/zycie_kosciola/media/osservatore/ |zarchiwizowano = 2013-08-21 |data dostępu = 2013-08-26}}
* {{Cytuj stronę |url = http://www.vaticanstate.va/content/vaticanstate/en/monumenti/webcam/tomba-del-beato-giovanni-paolo-ii-.html |tytuł = Kamera internetowa z grobu Jana Pawła II |opublikowany = Vatican City State site |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20140427215848/http://www.vaticanstate.va/content/vaticanstate/en/monumenti/webcam/tomba-del-beato-giovanni-paolo-ii-.html |zarchiwizowano = 2014-04-27 |data dostępu = 2014-04-27}}
* {{IMDb|osoba|0937552|Pope John Paul II}}
* [http://www.filmweb.pl/person/Karol.Wojtyla Papież Jan Paweł II] w bazie [[Filmweb|filmweb.pl]]
* {{Filmpolski|osoba|1147926|Jan Paweł II (papież)}}
* [https://www.bibliografia-malopolski.sowwwa.pl/sowacgi.php?KatID=0&typ=repl&plnk=q__Jan+Pawe%C5%82+II&sort=byscore&view=1 Opisy bibliograficzne] na temat Jana Pawła II w [[Bibliografia Małopolski|Bibliografii Małopolski]]
{{Jan Paweł II}}
{{Grupa szablonów
|tytuł = Jan Paweł II – nawigacja
|lista =
{{Biskupi krakowscy}}
{{Papieże}}
{{Święci i błogosławieni papieże}}
{{Prezydium KEP}}
{{Kardynałowie polscy}}
{{Człowiek roku tygodnika Time}}
{{Nagroda Karola Wielkiego}}
{{Małopolanin Roku}}
}}

{{Kontrola autorytatywna}}

{{SORTUJ:Jan Paweł 2}}
[[Kategoria:Jan Paweł II| ]]
[[Kategoria:Polscy kardynałowie]]
[[Kategoria:Kardynałowie z nominacji Pawła VI]]
[[Kategoria:Biskupi krakowscy]]
[[Kategoria:Uczestnicy soboru watykańskiego II]]
[[Kategoria:Wiceprzewodniczący Konferencji Episkopatu Polski]]
[[Kategoria:Polscy eseiści]]
[[Kategoria:Polscy filozofowie XXI wieku]]
[[Kategoria:Polscy historycy filozofii]]
[[Kategoria:Polscy fenomenolodzy]]
[[Kategoria:Polscy tomiści]]
[[Kategoria:Polscy poeci religijni]]
[[Kategoria:Polscy poeci XX wieku]]
[[Kategoria:Wykładowcy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II]]
[[Kategoria:Polscy członkowie Sodalicji Mariańskiej]]
[[Kategoria:Członkowie Federacji Organizacji Narodowo-Katolickich „Unia”]]
[[Kategoria:Członkowie konspiracyjnego Stronnictwa Pracy]]
[[Kategoria:Wokaliści chrześcijańscy]]
[[Kategoria:Święci papieże]]
[[Kategoria:Polscy święci katoliccy]]
[[Kategoria:Święci kapłani diecezjalni]]
[[Kategoria:Doktorzy honoris causa Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego]]
[[Kategoria:Doktorzy honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu]]
[[Kategoria:Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego]]
[[Kategoria:Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego]]
[[Kategoria:Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Opolskiego]]
[[Kategoria:Honorowi członkowie Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego]]
[[Kategoria:Członkowie honorowi Polskiego Towarzystwa Filozoficznego]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Augustowa]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Białegostoku]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Brodnicy]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Brzozowa]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Bydgoszczy]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Chojnic]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Częstochowy]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Dukli]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Elbląga]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Głowna]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Gniezna]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Gorzowa Wielkopolskiego]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Grudziądza]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Inowrocławia]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Jarosławia (Polska)]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Jasła]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Kalisza]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Katowic]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Kętrzyna]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Kielc]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Koła]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Konina]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Koszalina]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Krosna]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Legnicy]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Limanowej]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Lubaczowa]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Lublina]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Lwowa]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Łodzi]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Łomży]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Mławy]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Nowego Targu]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Olsztyna]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Opoczna]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Piekar Śląskich]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Poznania]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Przemyśla]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Pułtuska]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Radomia]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Rzeszowa]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Rzymu]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Sandomierza]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Sanoka]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Siedlec]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Stalowej Woli]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Szczecina]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Torunia]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Wadowic]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele miasta stołecznego Warszawy]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Wieliczki]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Włocławka]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Wrocławia]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Zamościa]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Zielonej Góry]]
[[Kategoria:Laureaci Międzynarodowej Nagrody Karola Wielkiego]]
[[Kategoria:Ludzie roku tygodnika Time]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Wadowicach]]
[[Kategoria:Odznaczeni Odznaką Skarbu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Armii Krajowej]]
[[Kategoria:Odznaczeni Missio Reconciliationis]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Ecce Homo]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Orła Białego (III Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Uśmiechu]]
[[Kategoria:Odznaczeni Złotym Medalem Kongresu]]
[[Kategoria:Polacy odznaczeni Orderem Olimpijskim]]
[[Kategoria:Polacy odznaczeni Prezydenckim Medalem Wolności]]
[[Kategoria:Osoby przedstawione na monetach]]
[[Kategoria:Władcy przedstawieni na polskich banknotach]]
[[Kategoria:Beatyfikowani przez Benedykta XVI]]
[[Kategoria:Kanonizowani przez Franciszka]]
[[Kategoria:Zdobywcy platynowych płyt]]
[[Kategoria:Polacy upamiętnieni nazwami uniwersytetów]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1920]]
[[Kategoria:Absolwenci Papieskiego Uniwersytetu Świętego Tomasza z Akwinu w Rzymie]]
[[Kategoria:Absolwenci Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego]]
[[Kategoria:Zmarli w 2005]]
[[Kategoria:Pochowani w bazylice św. Piotra na Watykanie]]
[[Kategoria:Watykańczycy]]
[[Kategoria:Biografie kanonu polskiej Wikipedii]]
[[Kategoria:Papieże XX wieku]]
[[Kategoria:Papieże XXI wieku]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele Bełchatowa]]
[[Kategoria:Nadużycia seksualne w Kościele katolickim]]