Komitet Wojskowo-Rewolucyjny: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Popups: Przywrócenie wersji autora Gungir1983 z dnia 2020-09-18 12:29:13 Znaczniki: Ręczne wycofanie zmian Wycofane |
m Wycofano edycje użytkownika Andros64 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to AndrzejBełżyński. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Milrevkom proclamation.jpg|250 px|mały|prawo|Ulotka Piotrogrodzkiego Komitetu |
[[Plik:Milrevkom proclamation.jpg|250 px|mały|prawo|Ulotka Piotrogrodzkiego Rewolucyjnego Komitetu Wojskowego informująca o obaleniu [[Rząd Tymczasowy Rosji|Rządu Tymczasowego]] [[Aleksander Kiereński|Aleksandra Kiereńskiego]]]] |
||
'''Komitet |
'''Rewolucyjny Komitet Wojskowy''' (w skrócie: '''Milrewkom'''; [[język rosyjski|ros.]] ''Военно-революционный комитет, военревком'', ''ВРК'') – ogólna nazwa organów wojskowych tworzonych przez partię bolszewicką - [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|RKP(b)]] przy [[Rada (Sowiet)|Radach]] podczas przygotowań do zbrojnego przewrotu bolszewików - [[Rewolucja październikowa|rewolucji październikowej]] oraz podczas obalenia [[Rząd Tymczasowy Rosji|Rządu Tymczasowego]]<ref>{{encyklopedia PWN|id=3967510|tytuł=rewolucyjne komitety w Rosji|data dostępu=2021-01-24}}</ref><ref>[http://bse.sci-lib.com/article005983.html „Военно-революционные комитеты”.]</ref>. |
||
Najbardziej znane komitety |
Najbardziej znane rewolucyjne komitety wojskowe to: [[Piotrogrodzki Rewolucyjny Komitet Wojskowy]] przy [[Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich|Piotrogrodzkiej Radzie Delegatów Robotniczych I Żołnierskich]] (utworzony {{Data|1917-10-29}})<ref>{{Cytuj | url=http://www.marxist.net/trotsky/russia/lessons.htm#6 | tytuł=LeonTrotsky: The Lessons of October<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.marxist.net | data dostępu=2017-11-18}}</ref>, i [[Moskiewski Rewolucyjny Komitet Wojskowy]] (utworzony {{Data|1917-11-07}}, działający do 27.11.1917. |
||
Decyzja [[Komitet Centralny Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego|KC SDPRR(b)]] z dni 23 i 29 października 1917 o przyspieszeniu przygotowań do zbrojnego przejęcia władzy zwiększyła tworzenie organów rewolucyjnych na szczeblu centralnym i lokalnym. |
Decyzja [[Komitet Centralny Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego|KC SDPRR(b)]] z dni 23 i 29 października 1917 o przyspieszeniu przygotowań do zbrojnego przejęcia władzy zwiększyła tworzenie organów rewolucyjnych na szczeblu centralnym i lokalnym. Komitety tworzone były z reprezentantów partii bolszewickiej, rad (sowietów), komitetów robotniczo-chłopskich i wojskowych, [[Bolszewicka Organizacja Wojskowa|Bolszewickiej Organizacji Wojskowej]] (tzw. ''Wojenki''), [[Czerwona Gwardia (Rosja)|Czerwonej Gwardii]] oraz innych organizacji wspierających bolszewików. |
||
Komitety te tworzone były na różnych szczeblach administracji państwowej np. w guberniach, miastach, wsiach oraz [[wołost]]ach. |
Komitety te tworzone były na różnych szczeblach administracji państwowej np. w guberniach, miastach, wsiach oraz [[wołost]]ach. |
||
== Lista najważniejszych Komitetów |
== Lista najważniejszych Rewolucyjnych Komitetów Wojskowych == |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
! Data utworzenia !! Nazwa !! Przewodniczący i ważniejsi członkowie !! Uwagi |
! Data utworzenia !! Nazwa !! Przewodniczący i ważniejsi członkowie !! Uwagi |
||
|- |
|- |
||
| 29 października || Piotrogrodzki |
| 29 października || Piotrogrodzki WKR || [[Pawieł Łazimir]] ([[Lew Trocki]], [[Nikołaj Podwojski]], [[Pēteris Stučka|Piotr Stuczka]], [[Władimir Antonow-Owsiejenko]], [[Mykoła Skrypnyk]], [[Nikołaj Krylenko]]) || |
||
|- |
|- |
||
| 31 października || |
| 31 października || WKR 12 Armii || Ya. Czerin (Karl Gailis<ref>{{Cytuj | url=http://www.istoriacccr.ru/gailis_karl_andreevi.html | tytuł=ГАЙЛИС Карл Андреевич (1888-1960)<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.istoriacccr.ru | data dostępu=2018-11-19}}</ref>, Janis Krumins<ref>{{Cytuj | url=http://globalpedia.ru/people.php?id=9915&category=55 | tytuł=Круминь Я. М. (политический деятель). Политические деятели Латвии<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=globalpedia.ru | data dostępu=2017-11-18}}</ref>)|| od 8 listopada 1917 istniejący nielegalnie w [[Kieś]] |
||
|- |
|- |
||
| rowspan=2| 4 listopada || Estoński |
| rowspan=2| 4 listopada || Estoński WKR || Iwan Rabczyński<ref>{{Cytuj | url=http://bse.sci-lib.com/article094729.html | tytuł=Рабчинский Иван Васильевич<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=bse.sci-lib.com | data dostępu=2017-11-18}}</ref> ([[Jaan Anvelt]], [[Viktor Kingissepp]]) || |
||
|- |
|- |
||
| Pskowski |
| Pskowski WKR || [[Wasilij Paniuszkin]] || [[Front Północny (rosyjski)|Front Północny]] (od 8 listopada 1917) |
||
|- |
|- |
||
| rowspan=2| 7 listopada || Moskiewski |
| rowspan=2| 7 listopada || Moskiewski WKR || [[Gieorgij Oppokow|Gieorgij Oppokow (Łomow)]], [[Aleksandr Smirnow (1878–1938)|Aleksandr Smirnow]], [[Grigorij Usijewicz]], [[Nikołaj Murałow]], [[Aleksandr Arosiew]], [[Pawieł Mostowienko]], [[Aleksiej Rykow]], [[Stanisław Budzyński]]|| działał do 27.XI. |
||
|- |
|- |
||
| Woroneski Komitet Rewolucyjny || A. Mojsiejew || |
| Woroneski Komitet Rewolucyjny || A. Mojsiejew || |
||
|- |
|- |
||
| 8 listopada || Riazański |
| 8 listopada || Riazański WKR || A. Syromjatnikow || |
||
|- |
|- |
||
| rowspan=3| 9 listopada || Miński |
| rowspan=3| 9 listopada || Miński WKR || [[Aleksandr Miasnikian|Aleksandr Miasnikow]] ([[Moisiej Kałmanowicz]], [[Wilhelm Knorinsz|Wilhelm Knorin]], [[Kārlis Landers]]) || [[Front Zachodni (rosyjski)|Front Zachodni]] oraz Region Północno-zachodni (później) |
||
|- |
|- |
||
| Samarski |
| Samarski WKR || [[Walerian Kujbyszew]] || |
||
|- |
|- |
||
| Tulski Komitet Rewolucyjny || [[Grigorij Kaminski]] || |
| Tulski Komitet Rewolucyjny || [[Grigorij Kaminski]] || |
||
|- |
|- |
||
| 10 listopada || Tomski |
| 10 listopada || Tomski WKR || Aleksiej Bełenec<ref>{{Cytuj | url=http://www.admin.tomsk.ru/pages/city_5_citizens_belenez | tytuł=Официальный портал муниципального образования 'Город Томск'<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.admin.tomsk.ru | język=en | data dostępu=2017-11-18}}</ref> || |
||
|- |
|- |
||
| rowspan=2| 11 listopada || Kijowski |
| rowspan=2| 11 listopada || Kijowski WKR || [[Leonid Piatakow]]<ref>{{Cytuj | url=http://www.peoples.ru/state/revolutionary/leonid_pyatakov/ | tytuł=Биография Леонид Пятаков<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.peoples.ru | data dostępu=2017-11-18}}</ref> ([[Andrij Iwanow]], [[Wołodymyr Zatonskyj|Wołodymyr Zatonski]], [[Ołeksandr Horwic]]<ref>[http://bse.chemport.ru/gorvits_aleksandr_borisovich.shtml]</ref>) || przeformowany na Rewkom Kijowski 28 stycznia 1918 |
||
|- |
|- |
||
| Smoleński Komitet Rewolucyjny || S. Joffe || |
| Smoleński Komitet Rewolucyjny || S. Joffe || |
||
|- |
|- |
||
| 21 listopada || Dagestański |
| 21 listopada || Dagestański WKR || [[Ułłubij Bujnakski]] || |
||
|- |
|- |
||
| 27 listopada || Orenburski |
| 27 listopada || Orenburski WKR || [[Samuił Cwilling]] || |
||
|- |
|- |
||
| 1 grudnia || |
| 1 grudnia || WKR [[Front Południowo-Zachodni (rosyjski)|Frontu Południowo-Zachodniego]] || G. Rażiwin ([[Wasilij Kikwidze]]) || |
||
|- |
|- |
||
| 15 grudnia || |
| 15 grudnia || WKR [[Front Rumuński|Frontu Rumuńskiego]] || [[Piotr Baranow]] ([[Aleksandr Krusser]], [[Władimir Judowski]]) || |
||
|- |
|- |
||
| 20 grudnia || Barnaułski |
| 20 grudnia || Barnaułski WKR || [[Matwiej Caplin]]) || |
||
|- |
|- |
||
| 23 grudnia || Charkowski |
| 23 grudnia || Charkowski WKR || [[Fiodor Siergiejew|Artiom]] ([[Walerij Mieżłauk]], [[Moisiej Ruchimowicz]]) || |
||
|- |
|- |
||
| ??? || Jekaterynosławski |
| ??? || Jekaterynosławski WKR || [[Nikołaj Krestinski]] || |
||
|- |
|- |
||
| ??? || Winnicki |
| ??? || Winnicki WKR || Nikołaj Tarnogrodzki<ref>{{Cytuj | url=http://bse-soviet-encyclopedia.info/Большая_Советская_энциклопедия/87523/Тарногродский_Николай_Павлович | tytuł=bse-soviet-encyclopedia.info - Ressources et information concernant bse-soviet-encyclopedia Resources and Information<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=bse-soviet-encyclopedia.info | język=en | data dostępu=2018-03-01}}</ref> || |
||
|- |
|- |
||
| ??? || Odeski |
| ??? || Odeski WKR || [[Władimir Judowski]] || |
||
|- |
|- |
||
| ??? || Szujski |
| ??? || Szujski WKR || [[Michaił Frunze]] || |
||
|- |
|- |
||
| ??? || Symferopolski |
| ??? || Symferopolski WKR || [[Jānis Šepte]] || |
||
|- |
|- |
||
| 29 grudnia || Sewastopolski Komitet Rewolucyjny || [[Jānis Daumanis]] || |
| 29 grudnia || Sewastopolski Komitet Rewolucyjny || [[Jānis Daumanis]] || |
||
Linia 65: | Linia 65: | ||
| styczeń || Astrachański Komitet Rewolucyjny || Mina Aristow<ref>{{Cytuj | url=http://astrahanfoto.livejournal.com/130166.html | tytuł=Мина Львович АРИСТОВ (1887 — 1941) - Галерея старой и новой Астрахани<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=astrahanfoto.livejournal.com | data dostępu=2017-11-18}}</ref> || |
| styczeń || Astrachański Komitet Rewolucyjny || Mina Aristow<ref>{{Cytuj | url=http://astrahanfoto.livejournal.com/130166.html | tytuł=Мина Львович АРИСТОВ (1887 — 1941) - Галерея старой и новой Астрахани<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=astrahanfoto.livejournal.com | data dostępu=2017-11-18}}</ref> || |
||
|- |
|- |
||
| 10 stycznia || |
| 10 stycznia || WKR [[Front Kaukaski (rosyjski)|Frontu Kaukaskiego]] || [[Grigorij Korganow]] ([[Boris Szebołdajew]]) || |
||
|- |
|- |
||
| 23 grudnia || Doński |
| 23 grudnia || Doński WKR || [[Fiodor Podtiołkow]] ([[Michaił Kriwoszłykow]])<ref>{{Cytuj | url=https://dic.academic.ru/dic.nsf/sie/8890/КРИВОШЛЫКОВ | tytuł=КРИВОШЛЫКОВ - это... Что такое КРИВОШЛЫКОВ?<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=dic.academic.ru | język=ru | data dostępu=2017-11-18}}</ref>|| |
||
|- |
|- |
||
| 30 stycznia || Kubańsko-Czarnomorski |
| 30 stycznia || Kubańsko-Czarnomorski WKR || [[Jan Połujan]] || |
||
|- |
|- |
||
| 2 marca || Siedmiorzecki |
| 2 marca || Siedmiorzecki WKR || [[Pawieł Winogradow (polityk)|Pawieł Winogradow]] || |
||
|} |
|} |
||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
* [[Wszechukraiński Centralny Komitet |
* [[Wszechukraiński Centralny Wojskowy Komitet Rewolucyjny]] |
||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
Linia 81: | Linia 81: | ||
[[Kategoria:Wojna domowa w Rosji 1917–1921]] |
[[Kategoria:Wojna domowa w Rosji 1917–1921]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Czerwona Gwardia (Rosja)]] |
Wersja z 13:20, 24 sty 2021
Rewolucyjny Komitet Wojskowy (w skrócie: Milrewkom; ros. Военно-революционный комитет, военревком, ВРК) – ogólna nazwa organów wojskowych tworzonych przez partię bolszewicką - RKP(b) przy Radach podczas przygotowań do zbrojnego przewrotu bolszewików - rewolucji październikowej oraz podczas obalenia Rządu Tymczasowego[1][2].
Najbardziej znane rewolucyjne komitety wojskowe to: Piotrogrodzki Rewolucyjny Komitet Wojskowy przy Piotrogrodzkiej Radzie Delegatów Robotniczych I Żołnierskich (utworzony 16 października?/29 października 1917)[3], i Moskiewski Rewolucyjny Komitet Wojskowy (utworzony 25 października?/7 listopada 1917, działający do 27.11.1917.
Decyzja KC SDPRR(b) z dni 23 i 29 października 1917 o przyspieszeniu przygotowań do zbrojnego przejęcia władzy zwiększyła tworzenie organów rewolucyjnych na szczeblu centralnym i lokalnym. Komitety tworzone były z reprezentantów partii bolszewickiej, rad (sowietów), komitetów robotniczo-chłopskich i wojskowych, Bolszewickiej Organizacji Wojskowej (tzw. Wojenki), Czerwonej Gwardii oraz innych organizacji wspierających bolszewików.
Komitety te tworzone były na różnych szczeblach administracji państwowej np. w guberniach, miastach, wsiach oraz wołostach.
Lista najważniejszych Rewolucyjnych Komitetów Wojskowych
Data utworzenia | Nazwa | Przewodniczący i ważniejsi członkowie | Uwagi |
---|---|---|---|
29 października | Piotrogrodzki WKR | Pawieł Łazimir (Lew Trocki, Nikołaj Podwojski, Piotr Stuczka, Władimir Antonow-Owsiejenko, Mykoła Skrypnyk, Nikołaj Krylenko) | |
31 października | WKR 12 Armii | Ya. Czerin (Karl Gailis[4], Janis Krumins[5]) | od 8 listopada 1917 istniejący nielegalnie w Kieś |
4 listopada | Estoński WKR | Iwan Rabczyński[6] (Jaan Anvelt, Viktor Kingissepp) | |
Pskowski WKR | Wasilij Paniuszkin | Front Północny (od 8 listopada 1917) | |
7 listopada | Moskiewski WKR | Gieorgij Oppokow (Łomow), Aleksandr Smirnow, Grigorij Usijewicz, Nikołaj Murałow, Aleksandr Arosiew, Pawieł Mostowienko, Aleksiej Rykow, Stanisław Budzyński | działał do 27.XI. |
Woroneski Komitet Rewolucyjny | A. Mojsiejew | ||
8 listopada | Riazański WKR | A. Syromjatnikow | |
9 listopada | Miński WKR | Aleksandr Miasnikow (Moisiej Kałmanowicz, Wilhelm Knorin, Kārlis Landers) | Front Zachodni oraz Region Północno-zachodni (później) |
Samarski WKR | Walerian Kujbyszew | ||
Tulski Komitet Rewolucyjny | Grigorij Kaminski | ||
10 listopada | Tomski WKR | Aleksiej Bełenec[7] | |
11 listopada | Kijowski WKR | Leonid Piatakow[8] (Andrij Iwanow, Wołodymyr Zatonski, Ołeksandr Horwic[9]) | przeformowany na Rewkom Kijowski 28 stycznia 1918 |
Smoleński Komitet Rewolucyjny | S. Joffe | ||
21 listopada | Dagestański WKR | Ułłubij Bujnakski | |
27 listopada | Orenburski WKR | Samuił Cwilling | |
1 grudnia | WKR Frontu Południowo-Zachodniego | G. Rażiwin (Wasilij Kikwidze) | |
15 grudnia | WKR Frontu Rumuńskiego | Piotr Baranow (Aleksandr Krusser, Władimir Judowski) | |
20 grudnia | Barnaułski WKR | Matwiej Caplin) | |
23 grudnia | Charkowski WKR | Artiom (Walerij Mieżłauk, Moisiej Ruchimowicz) | |
??? | Jekaterynosławski WKR | Nikołaj Krestinski | |
??? | Winnicki WKR | Nikołaj Tarnogrodzki[10] | |
??? | Odeski WKR | Władimir Judowski | |
??? | Szujski WKR | Michaił Frunze | |
??? | Symferopolski WKR | Jānis Šepte | |
29 grudnia | Sewastopolski Komitet Rewolucyjny | Jānis Daumanis | |
styczeń | Astrachański Komitet Rewolucyjny | Mina Aristow[11] | |
10 stycznia | WKR Frontu Kaukaskiego | Grigorij Korganow (Boris Szebołdajew) | |
23 grudnia | Doński WKR | Fiodor Podtiołkow (Michaił Kriwoszłykow)[12] | |
30 stycznia | Kubańsko-Czarnomorski WKR | Jan Połujan | |
2 marca | Siedmiorzecki WKR | Pawieł Winogradow |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ rewolucyjne komitety w Rosji, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-01-24] .
- ↑ „Военно-революционные комитеты”.
- ↑ LeonTrotsky: The Lessons of October [online], www.marxist.net [dostęp 2017-11-18] .
- ↑ ГАЙЛИС Карл Андреевич (1888-1960) [online], www.istoriacccr.ru [dostęp 2018-11-19] .
- ↑ Круминь Я. М. (политический деятель). Политические деятели Латвии [online], globalpedia.ru [dostęp 2017-11-18] .
- ↑ Рабчинский Иван Васильевич [online], bse.sci-lib.com [dostęp 2017-11-18] .
- ↑ Официальный портал муниципального образования 'Город Томск' [online], www.admin.tomsk.ru [dostęp 2017-11-18] (ang.).
- ↑ Биография Леонид Пятаков [online], www.peoples.ru [dostęp 2017-11-18] .
- ↑ [1]
- ↑ bse-soviet-encyclopedia.info - Ressources et information concernant bse-soviet-encyclopedia Resources and Information [online], bse-soviet-encyclopedia.info [dostęp 2018-03-01] (ang.).
- ↑ Мина Львович АРИСТОВ (1887 — 1941) - Галерея старой и новой Астрахани [online], astrahanfoto.livejournal.com [dostęp 2017-11-18] .
- ↑ КРИВОШЛЫКОВ - это... Что такое КРИВОШЛЫКОВ? [online], dic.academic.ru [dostęp 2017-11-18] (ros.).