Klazomenaj: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Ujednoznacznienie linku z Apollo na Apollo (mitologia) przy pomocy Popups |
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Poprawa linkowań i typografii |
||
| (Nie pokazano 31 wersji utworzonych przez 23 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Tesoro di klazomenae, VI sec. ac. 02.JPG|thumb|Srebrne monety Klazomenaj z VI wieku p.n.e.]] |
|||
'''Klazomenaj''' ({{greka|Κλαζομεναί}}) – jedno z jońskich miast [[dodekapolis]], położone między [[Izmir|Smyrną]] a [[Erythraj]] nad [[Zatoka Smyrneńska|Zatoką Smyrneńską]]. Miasto założone na lądzie stałym, lecz na początku V w.p.n.e., w czasie powstania jońskiego przeciw Persom, mieszkańcy założyli miasto na pobliskiej wyspie, którą [[Aleksander Macedoński|Aleksander Wielki]] połączył z lądem.W [[496 p.n.e.]] miasto zostało zdobyte przez perskie wojska Daurisesa. W [[387 p.n.e.]] Klazomenaj zostało przyłączone do Persji. Głownym bóstwem czczonym w mieście był [[Apollo (mitologia)|Apollo]]. |
|||
[[Plik:Getty Villa - terracotta sarcophagus - 77.AD.88.JPG|thumb|180px|Malowany sarkofag (pocz. V w. p.n.e.)]] |
|||
Klazomenaj jest jednych pierwszych miast, w którym używano srebrnych monet. |
|||
'''Klazomenaj''' ({{greka|Κλαζομεναί}}, [[spolszczenie|spol.]] Kladzomeny; [[łacina|łac.]] ''Clazomenae''; [[język turecki|tur.]] Kilizman) – jedno z [[Jonia|jońskich]] miast [[dodekapolis]] (''Panionion''), położone między [[Izmir|Smyrną]] a [[Erythraj]] nad [[Zatoka Izmirska|Zatoką Smyrneńską]] w [[Azja Mniejsza|Azji Mniejszej]]. Współczesna [[Urla]], gdzie dostępne są pozostałości zabudowy antycznej. |
|||
W Klazomenaj urodził się filozof [[Anaksagoras]]. |
|||
Według [[Herodot]]a (''[[Dzieje (Herodot)|Dzieje]]'' I, 16) założone przez osadników z jońskiego [[Kolofon (miasto)|Kolofonu]], później zdobyte przez [[Lidia (kraina)|lidyjskiego]] króla [[Alyattes II|Alyattesa]]. Pierwotne miasto powstało na lądzie stałym, lecz na początku V w. p.n.e., z obawy przed [[starożytny Iran|Persami]], mieszkańcy założyli miasto na przeciwległej wyspie, którą później (za [[Aleksander Macedoński|Aleksandra Wielkiego]]) połączono tamą z lądem ([[Pauzaniasz (geograf)|Pauzaniasz]], ''Wędrówki po Helladzie'' VII, 3,8n.). |
|||
W V stuleciu Klazomenaj należało do [[Ateński Związek Morski|ateńskiego Związku Morskiego]] i posiadało własny skarbiec na wota w [[Delfy|delfickim]] sanktuarium [[Apollo|Apolla]], czczonego jako najważniejsze z bóstw miasta. Było miejscem urodzenia filozofa [[Anaksagoras]]a. |
|||
[[Kategoria:Geografia historyczna starożytnej Grecji]] |
|||
[[Kategoria:Miasta Grecji]] |
|||
W 387 p.n.e. na mocy tzw. [[pokój królewski|pokoju Antalkidasa]] zostało przyłączone do Persji. |
|||
[[de:Klazomenai]] |
|||
[[en:Clazomenae]] |
|||
W [[okres archaiczny (starożytna Grecja)|okresie archaicznym]] i [[okres klasyczny (starożytna Grecja)|wczesnoklasycznym]] znane było jako centrum produkcji [[terakota|terakotowych]] [[sarkofag]]ów ([[larnaks]]ów) zdobionych [[styl czarnofigurowy|czarnofigurowo]]. W drugiej połowie VI w. p.n.e. wytwarzano tam również eksportowane masowo (m.in. do [[Naukratis]]) naczynia z żółtej gliny powlekane [[angoba|angobą]] i oprócz motywów ludzkich i zwierzęcych, charakterystycznie zdobione ornamentem w postaci łuskowatego wzoru<ref>[[Maria Ludwika Bernhard|Maria L. Bernhard]]: ''Ceramika grecka''. Wrocław: Ossolineum, 1966, s. 48.</ref>. |
|||
[[fr:Clazomènes]] |
|||
[[la:Clazomenae]] |
|||
Klazomenaj należało też do grupy kilkunastu miast małoazjatyckich, w których powstały najstarsze mennice greckie<ref>Lesław Morawiecki: ''Początki mennictwa greckiego''. Wrocław: Ossolineum, 1983, s. 42.</ref>. |
|||
[[no:Klazomenai]] |
|||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
|||
== Bibliografia == |
|||
* ''Słownik kultury antycznej. Grecja – Rzym'' (red. [[Lidia Winniczuk|L. Winniczuk]]). Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, s. 226-227 |
|||
* ''Der Kleine Pauly''. T. 3. München: Deutscher Taschenbuchverlag, 1979, kol. 225, 12-28 |
|||
* ''Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z'' (red. Z. Piszczek). Warszawa: PWN, 1973 (wyd. IV), s. 374 |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
[[Kategoria:Starożytne miasta greckie w Azji Mniejszej]] |
|||
[[Kategoria:Stanowiska archeologiczne w Turcji]] |
|||
Aktualna wersja na dzień 16:59, 16 sie 2023
Klazomenaj (stgr. Κλαζομεναί, spol. Kladzomeny; łac. Clazomenae; tur. Kilizman) – jedno z jońskich miast dodekapolis (Panionion), położone między Smyrną a Erythraj nad Zatoką Smyrneńską w Azji Mniejszej. Współczesna Urla, gdzie dostępne są pozostałości zabudowy antycznej.
Według Herodota (Dzieje I, 16) założone przez osadników z jońskiego Kolofonu, później zdobyte przez lidyjskiego króla Alyattesa. Pierwotne miasto powstało na lądzie stałym, lecz na początku V w. p.n.e., z obawy przed Persami, mieszkańcy założyli miasto na przeciwległej wyspie, którą później (za Aleksandra Wielkiego) połączono tamą z lądem (Pauzaniasz, Wędrówki po Helladzie VII, 3,8n.).
W V stuleciu Klazomenaj należało do ateńskiego Związku Morskiego i posiadało własny skarbiec na wota w delfickim sanktuarium Apolla, czczonego jako najważniejsze z bóstw miasta. Było miejscem urodzenia filozofa Anaksagorasa.
W 387 p.n.e. na mocy tzw. pokoju Antalkidasa zostało przyłączone do Persji.
W okresie archaicznym i wczesnoklasycznym znane było jako centrum produkcji terakotowych sarkofagów (larnaksów) zdobionych czarnofigurowo. W drugiej połowie VI w. p.n.e. wytwarzano tam również eksportowane masowo (m.in. do Naukratis) naczynia z żółtej gliny powlekane angobą i oprócz motywów ludzkich i zwierzęcych, charakterystycznie zdobione ornamentem w postaci łuskowatego wzoru[1].
Klazomenaj należało też do grupy kilkunastu miast małoazjatyckich, w których powstały najstarsze mennice greckie[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Maria L. Bernhard: Ceramika grecka. Wrocław: Ossolineum, 1966, s. 48.
- ↑ Lesław Morawiecki: Początki mennictwa greckiego. Wrocław: Ossolineum, 1983, s. 42.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Słownik kultury antycznej. Grecja – Rzym (red. L. Winniczuk). Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, s. 226-227
- Der Kleine Pauly. T. 3. München: Deutscher Taschenbuchverlag, 1979, kol. 225, 12-28
- Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z (red. Z. Piszczek). Warszawa: PWN, 1973 (wyd. IV), s. 374