Franciszek Fierich: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne techniczne |
m Dodano kategorię "Członkowie Towarzystwa Naukowego Warszawskiego" za pomocą HotCat |
||
(Nie pokazano 29 wersji utworzonych przez 20 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{dopracować|zweryfikować}} |
|||
{{do weryfikacji}} |
|||
{{Polityk infobox |
{{Polityk infobox |
||
| |
|polityk = Franciszek Fierich |
||
| |
|grafika = Franciszek Fierich (-1924).jpg |
||
| |
|opis grafiki = Franciszek Ksawery Fierich (przed 1924) |
||
| |
|data urodzenia = 2 grudnia 1860 |
||
| |
|miejsce urodzenia = [[Kraków]] |
||
| |
|data śmierci = 8 września 1928 |
||
| |
|miejsce śmierci = [[Warszawa]] |
||
| |
|funkcja = Poseł na [[Sejm Krajowy (Galicja)|Sejm Krajowy Galicji]] |
||
| |
|partia = |
||
| |
|od = 1908 |
||
| |
|do = 1912 |
||
| |
|poprzednik = |
||
| |
|następca = |
||
| |
|odznaczenia = {{order|OOP|KKG}} |
||
| |
|commons = Category:Franciszek Fierich |
||
| |
|quote = |
||
}} |
}} |
||
[[Plik:Fierich rodzinny grób.jpg|mały|Grób Franciszka Fiericha na cmentarzu Rakowickim]] |
|||
'''Franciszek Ksawery Fierich''' (ur. [[2 grudnia]] [[1860]] w [[Kraków|Krakowie]], zm. [[8 września]] [[1928]] w [[Warszawa|Warszawie]]) |
'''Franciszek Ksawery Fierich''' (ur. [[2 grudnia]] [[1860]] w [[Kraków|Krakowie]], zm. [[8 września]] [[1928]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – prawnik polski, specjalista postępowania cywilnego, profesor i rektor [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]]. |
||
== Życiorys == |
|||
Był synem [[Edward Fierich|Edwarda]] (profesora [[prawo cywilne|prawa cywilnego]] i rektora UJ) i Ksawery z Kołodziejskich, młodszym bratem [[Maurycy Fierich|Maurycego]] (profesora procedury cywilnej UJ). Uczęszczał do [[Gimnazjum św. Jacka]] w Krakowie gdzie zdał maturę w |
Był synem [[Edward Fierich|Edwarda]] (profesora [[prawo cywilne|prawa cywilnego]] i rektora UJ) i Ksawery z Kołodziejskich, młodszym bratem [[Maurycy Fierich|Maurycego]] (profesora procedury cywilnej UJ). Uczęszczał do [[Gimnazjum św. Jacka w Krakowie|Gimnazjum św. Jacka]] w Krakowie gdzie zdał maturę w 1878. Następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim (1878-1882). Odbył praktykę jako adwokat (1882-1883), w 1883 obronił [[Doktor (stopień naukowy)|doktorat]]; pracował jako adiunkt sądowy w Krakowie (do 1892). W tym samym czasie odbył studia uzupełniające na uniwersytetach w Berlinie i Monachium, a na podstawie pracy ''O prawie żądania zabezpieczenia z powodu niepewnej płatności dłużnika głównego według ustawodawstwa wekslowego austriackiego'' [[Habilitacja|habilitował się]] w zakresie prawa handlowego i wekslowego (1889) oraz na podstawie pracy ''O władzy dyskrecjonalnej sędziego w ustnym postępowaniu cywilnym, jako środku skupienia materiału procesowego'' uzyskał habilitację z austriackiej procedury cywilnej (1892). W 1892 został profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Procedury Cywilnej Uniwersytetu Jagiellońskiego; kierował Katedrą do końca życia (od 1906 jako profesor zwyczajny). Trzykrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa (1901/1902, 1906/1907, 1915/1916), w latach 1909–1910 był prorektorem Uniwersytetu, a w roku akademickim 1908/1909 i 1919 rektorem<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Nowy rektor Wszechnicy Jagiellońskiej | czasopismo = [[Nowości Ilustrowane|Nowości Illustrowane]] | wolumin = 26 | strony = 4 | data = 27 czerwca 1908 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/publication/123237}}</ref>. Prowadził na UJ wykłady z postępowania cywilnego austriackiego i polskiego, a także z prawa wekslowego i handlowego, a w latach 1898–1899 prowadził seminaria dla sędziów i adwokatów z praktyki austriackiej procedury cywilnej. |
||
W latach |
W latach 1900–1918 redagował „Czasopismo Prawnicze i Ekonomiczne”; przez wiele lat zasiadał w radzie miejskiej Krakowa, jako rektor UJ był posłem na [[IX kadencja Sejmu Krajowego Galicji|Sejm Krajowy Galicji]]<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Sejm, Kuryer Lwowski (Lemberger Courier), 1909-09-16, s. 1 |data = |data dostępu = 2018-08-23 |opublikowany = anno.onb.ac.at |url = http://anno.onb.ac.at/cgi-content/anno?aid=klw&datum=19090916&query=%22Fiericha%22&ref=anno-search&seite=1 |język = pl}}</ref>, następnie członkiem austriackiego Trybunału Stanu (1912-1918). Od 1919 brał udział w pracach Komisji Kodyfikacyjnej RP; był jej prezydentem, prezesem Sekcji dla Postępowania Cywilnego oraz przewodniczącym Komitetu Redakcyjnego Procedury Cywilnej. Przyczynił się do ujednolicenia systemu prawnego w Polsce po okresie rozbiorowym. W 1908 został członkiem korespondentem [[Polska Akademia Umiejętności|AU]] (późniejszej PAU), w 1919 członkiem czynnym PAU; od 1921 był także członkiem rzeczywistym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Ponadto należał do Towarzystwa Naukowego we Lwowie (od 1920). 2 maja 1923 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Polonia Restituta]]<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924 | url = http://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=87843| wydawca = [[Prezydium Rady Ministrów]] | miejsce = Warszawa | data = 1926 | strony = 15}}</ref>. Został pochowany na [[cmentarz Rakowicki|cmentarzu Rakowickim w Krakowie]]<ref>{{Cytuj |redaktor = [[Jan Wiktor Tkaczyński]] |tytuł = Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017|wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego | miejsce = Kraków |data = 2018 |isbn = 9788323345275|s = 70}}</ref>. |
||
W pracy naukowej zajmował się postępowaniem cywilnym oraz historią prawa cywilnego. Propagował zasady sądownictwa polubownego i ugodowe załatwianie spraw cywilnych |
W pracy naukowej zajmował się postępowaniem cywilnym oraz historią prawa cywilnego. Propagował zasady sądownictwa polubownego i ugodowe załatwianie spraw cywilnych – co znalazło odzwierciedlenie w [[kodeks postępowania cywilnego|kodeksie postępowania cywilnego]] z 1932, a także w kodeksie powojennym z 1964. Był współautorem pierwszego polskiego podręcznika postępowania cywilnego (''Nauka o sądach cywilnych o procedura cywilna'', 1897-1901, 2 tomy, z Augustem Erwinem Balasitsem). Ogłosił wiele prac poświęconych różnym zagadnieniom procedury cywilnej, m.in.: |
||
* ''O obecnym zadaniu sądów polubownych'' (1892) |
* ''O obecnym zadaniu sądów polubownych'' (1892) |
||
* ''O spoczywaniu procesu cywilnego. Studium procesowe'' (1896) |
* ''[https://polona.pl/item/o-spoczywaniu-procesu-cywilnego-studyum-procesowe,Njc4NTk2NzY/4/#info:metadata O spoczywaniu procesu cywilnego. Studium procesowe]'' (1896) |
||
* ''Próbny proces trybunalski'' (1896) |
* ''Próbny proces trybunalski'' (1896) |
||
* ''O zastosowaniu ustaw procesowych pod względem miejsca i czasu'' (1898) |
* ''O zastosowaniu ustaw procesowych pod względem miejsca i czasu'' (1898) |
||
* ''O bezwzględnej niewłaściwości sądów zwyczajnych'' (1900) |
* ''O bezwzględnej niewłaściwości sądów zwyczajnych'' (1900) |
||
* ''O interwencji ubocznej w świetle teorii o stosunku procesowym'' (1903) |
* ''O interwencji ubocznej w świetle teorii o stosunku procesowym'' (1903) |
||
* ''Prawo wekslowe w Polsce na podstawie konstytucji sejmowych 1775, 1776, 1778, 1780'' (1908) |
* ''[https://polona.pl/item/prawo-wekslowe-w-polsce-na-podstawie-konstytucyi-sejmowych-1775-1776-1778-1780,Njc4NTk2MTM/4/#info:metadata Prawo wekslowe w Polsce na podstawie konstytucji sejmowych 1775, 1776, 1778, 1780]'' (1908) |
||
* ''Sąd trzeciej instancji i najwyższy sąd sejmowy. Na tle całokształtu organizacji sądownictwa Rzeczypospolitej Krakowskiej'' (1917) |
* ''[https://polona.pl/item/sad-trzeciej-instancyi-i-najwyzszy-sad-sejmowy-na-tle-caloksztaltu-organizacyi,Njc4NjAwNjc/4/#info:metadata Sąd trzeciej instancji i najwyższy sąd sejmowy. Na tle całokształtu organizacji sądownictwa Rzeczypospolitej Krakowskiej]'' (1917) |
||
* ''Projekt polskiej procedury cywilnej w świetle nauki o stosunku procesowym'' (1924) |
* ''Projekt polskiej procedury cywilnej w świetle nauki o stosunku procesowym'' (1924) |
||
* ''Obligatoryjna odpowiedź na pozew w projekcie polskiej procedury cywilnej'' (1926) |
* ''Obligatoryjna odpowiedź na pozew w projekcie polskiej procedury cywilnej'' (1926) |
||
Mocno zaangażowany w prace w Komisji Kodyfikacyjnej RP, zmarł skutek zawału doznanego na jednym z jej posiedzeń. |
Mocno zaangażowany w prace w Komisji Kodyfikacyjnej RP, zmarł 8 września 1928 skutek zawału doznanego na jednym z jej posiedzeń. Przewodniczenie KK objął po nim [[Wiktoryn Mańkowski]], zmarły wkrótce potem w grudniu 1928<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Ś. p. Dr. Wiktoryn Mańkowski. Wspomnienie pośmiertne | url = http://web.archive.org/web/20160301110316/http://jbc.bj.uj.edu.pl/Content/328925/NDIGCZAS015463_1929_001.pdf| czasopismo = [[Czasopismo Adwokatów Polskich]] | strony = 4 | data = nr 1 ze stycznia 1929}}</ref>. Do uczniów Fierich należeli [[Władysław Leopold Jaworski (1865–1930)|Władysław Leopold Jaworski]], [[Adam Vetulani]], [[Stanisław Wróblewski (działacz)|Stanisław Wróblewski]]. Ofiarował plac pod dom wypoczynkowy dla studentów w Pławnej (powiat tarnowski). |
||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* ''Biogramy uczonych polskich'', Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983 |
* ''Biogramy uczonych polskich'', Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983 |
||
== Linki zewnętrzne == |
|||
⚫ | |||
* [https://polona.pl/search/?filters=public:1,creator:%22Fierich,_Franciszek_Ksawery_(1860--1928)%22 Dzieła Franciszka Fiericha] w bibliotece [[Polona]] |
|||
{{Komisja Kodyfikacyjna}} |
|||
{{Rektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego}} |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
⚫ | |||
[[Kategoria:Absolwenci i studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego (okres zaborów)]] |
|||
[[Kategoria:Członkowie Komisji Kodyfikacyjnej (II Rzeczpospolita)]] |
|||
[[Kategoria:Członkowie Towarzystwa Naukowego we Lwowie]] |
[[Kategoria:Członkowie Towarzystwa Naukowego we Lwowie]] |
||
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Krakowie]] |
|||
⚫ | |||
[[Kategoria:Polscy cywiliści]] |
[[Kategoria:Polscy cywiliści]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Posłowie Sejmu Krajowego Galicji IX kadencji]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Radni Krakowa]] |
||
[[Kategoria:Rektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego (okres zaborów)]] |
|||
[[Kategoria:Urodzeni w 1860]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1860]] |
||
[[Kategoria:Zmarli w 1928]] |
[[Kategoria:Zmarli w 1928]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Pochowani na cmentarzu Rakowickim]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Członkowie Towarzystwa Naukowego Warszawskiego]] |
||
⚫ |
Aktualna wersja na dzień 20:44, 19 wrz 2023
Franciszek Ksawery Fierich (przed 1924) | |
Data i miejsce urodzenia |
2 grudnia 1860 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
8 września 1928 |
Poseł na Sejm Krajowy Galicji | |
Okres |
od 1908 |
Odznaczenia | |
Franciszek Ksawery Fierich (ur. 2 grudnia 1860 w Krakowie, zm. 8 września 1928 w Warszawie) – prawnik polski, specjalista postępowania cywilnego, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Edwarda (profesora prawa cywilnego i rektora UJ) i Ksawery z Kołodziejskich, młodszym bratem Maurycego (profesora procedury cywilnej UJ). Uczęszczał do Gimnazjum św. Jacka w Krakowie gdzie zdał maturę w 1878. Następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim (1878-1882). Odbył praktykę jako adwokat (1882-1883), w 1883 obronił doktorat; pracował jako adiunkt sądowy w Krakowie (do 1892). W tym samym czasie odbył studia uzupełniające na uniwersytetach w Berlinie i Monachium, a na podstawie pracy O prawie żądania zabezpieczenia z powodu niepewnej płatności dłużnika głównego według ustawodawstwa wekslowego austriackiego habilitował się w zakresie prawa handlowego i wekslowego (1889) oraz na podstawie pracy O władzy dyskrecjonalnej sędziego w ustnym postępowaniu cywilnym, jako środku skupienia materiału procesowego uzyskał habilitację z austriackiej procedury cywilnej (1892). W 1892 został profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Procedury Cywilnej Uniwersytetu Jagiellońskiego; kierował Katedrą do końca życia (od 1906 jako profesor zwyczajny). Trzykrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa (1901/1902, 1906/1907, 1915/1916), w latach 1909–1910 był prorektorem Uniwersytetu, a w roku akademickim 1908/1909 i 1919 rektorem[1]. Prowadził na UJ wykłady z postępowania cywilnego austriackiego i polskiego, a także z prawa wekslowego i handlowego, a w latach 1898–1899 prowadził seminaria dla sędziów i adwokatów z praktyki austriackiej procedury cywilnej.
W latach 1900–1918 redagował „Czasopismo Prawnicze i Ekonomiczne”; przez wiele lat zasiadał w radzie miejskiej Krakowa, jako rektor UJ był posłem na Sejm Krajowy Galicji[2], następnie członkiem austriackiego Trybunału Stanu (1912-1918). Od 1919 brał udział w pracach Komisji Kodyfikacyjnej RP; był jej prezydentem, prezesem Sekcji dla Postępowania Cywilnego oraz przewodniczącym Komitetu Redakcyjnego Procedury Cywilnej. Przyczynił się do ujednolicenia systemu prawnego w Polsce po okresie rozbiorowym. W 1908 został członkiem korespondentem AU (późniejszej PAU), w 1919 członkiem czynnym PAU; od 1921 był także członkiem rzeczywistym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Ponadto należał do Towarzystwa Naukowego we Lwowie (od 1920). 2 maja 1923 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Polonia Restituta[3]. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[4].
W pracy naukowej zajmował się postępowaniem cywilnym oraz historią prawa cywilnego. Propagował zasady sądownictwa polubownego i ugodowe załatwianie spraw cywilnych – co znalazło odzwierciedlenie w kodeksie postępowania cywilnego z 1932, a także w kodeksie powojennym z 1964. Był współautorem pierwszego polskiego podręcznika postępowania cywilnego (Nauka o sądach cywilnych o procedura cywilna, 1897-1901, 2 tomy, z Augustem Erwinem Balasitsem). Ogłosił wiele prac poświęconych różnym zagadnieniom procedury cywilnej, m.in.:
- O obecnym zadaniu sądów polubownych (1892)
- O spoczywaniu procesu cywilnego. Studium procesowe (1896)
- Próbny proces trybunalski (1896)
- O zastosowaniu ustaw procesowych pod względem miejsca i czasu (1898)
- O bezwzględnej niewłaściwości sądów zwyczajnych (1900)
- O interwencji ubocznej w świetle teorii o stosunku procesowym (1903)
- Prawo wekslowe w Polsce na podstawie konstytucji sejmowych 1775, 1776, 1778, 1780 (1908)
- Sąd trzeciej instancji i najwyższy sąd sejmowy. Na tle całokształtu organizacji sądownictwa Rzeczypospolitej Krakowskiej (1917)
- Projekt polskiej procedury cywilnej w świetle nauki o stosunku procesowym (1924)
- Obligatoryjna odpowiedź na pozew w projekcie polskiej procedury cywilnej (1926)
Mocno zaangażowany w prace w Komisji Kodyfikacyjnej RP, zmarł 8 września 1928 skutek zawału doznanego na jednym z jej posiedzeń. Przewodniczenie KK objął po nim Wiktoryn Mańkowski, zmarły wkrótce potem w grudniu 1928[5]. Do uczniów Fierich należeli Władysław Leopold Jaworski, Adam Vetulani, Stanisław Wróblewski. Ofiarował plac pod dom wypoczynkowy dla studentów w Pławnej (powiat tarnowski).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nowy rektor Wszechnicy Jagiellońskiej. „Nowości Illustrowane”. 26, s. 4, 27 czerwca 1908.
- ↑ Sejm, Kuryer Lwowski (Lemberger Courier), 1909-09-16, s. 1 [online], anno.onb.ac.at [dostęp 2018-08-23] (pol.).
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 15.
- ↑ Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 70, ISBN 978-83-233-4527-5 .
- ↑ Ś. p. Dr. Wiktoryn Mańkowski. Wspomnienie pośmiertne. „Czasopismo Adwokatów Polskich”, s. 4, nr 1 ze stycznia 1929.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Dzieła Franciszka Fiericha w bibliotece Polona
- Absolwenci i studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego (okres zaborów)
- Członkowie Komisji Kodyfikacyjnej (II Rzeczpospolita)
- Członkowie Towarzystwa Naukowego we Lwowie
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Polscy cywiliści
- Posłowie Sejmu Krajowego Galicji IX kadencji
- Radni Krakowa
- Rektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego (okres zaborów)
- Urodzeni w 1860
- Zmarli w 1928
- Pochowani na cmentarzu Rakowickim
- Członkowie Towarzystwa Naukowego Warszawskiego