Przejdź do zawartości

Franciszek Fierich: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
m Dodano kategorię "Członkowie Towarzystwa Naukowego Warszawskiego" za pomocą HotCat
 
(Nie pokazano 29 wersji utworzonych przez 20 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{dopracować|zweryfikować}}
{{do weryfikacji}}
{{Polityk infobox
{{Polityk infobox
| polityk = Franciszek Fierich
|polityk = Franciszek Fierich
| grafika =
|grafika = Franciszek Fierich (-1924).jpg
| opis grafiki =
|opis grafiki = Franciszek Ksawery Fierich (przed 1924)
| data urodzenia = [[2 grudnia]] [[1860]]
|data urodzenia = 2 grudnia 1860
| miejsce urodzenia = [[Kraków]]
|miejsce urodzenia = [[Kraków]]
| data śmierci = [[8 września]] [[1928]]
|data śmierci = 8 września 1928
| miejsce śmierci = [[Warszawa]]
|miejsce śmierci = [[Warszawa]]
| funkcja = Poseł na [[Sejm Krajowy Galicji]]
|funkcja = Poseł na [[Sejm Krajowy (Galicja)|Sejm Krajowy Galicji]]
| partia =
|partia =
| od = [[1908]]
|od = 1908
| do = [[1912]]
|do = 1912
| poprzednik =
|poprzednik =
| następca =
|następca =
| odznaczenia = {{order|OOP|KKG}}
|odznaczenia = {{order|OOP|KKG}}
| commons =
|commons = Category:Franciszek Fierich
| quote =
|quote =
}}
}}
[[Plik:Fierich rodzinny grób.jpg|mały|Grób Franciszka Fiericha na cmentarzu Rakowickim]]
'''Franciszek Ksawery Fierich''' (ur. [[2 grudnia]] [[1860]] w [[Kraków|Krakowie]], zm. [[8 września]] [[1928]] w [[Warszawa|Warszawie]]), prawnik polski, specjalista [[postępowanie cywilne|postępowania cywilnego]], profesor i rektor [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]].
'''Franciszek Ksawery Fierich''' (ur. [[2 grudnia]] [[1860]] w [[Kraków|Krakowie]], zm. [[8 września]] [[1928]] w [[Warszawa|Warszawie]]) prawnik polski, specjalista postępowania cywilnego, profesor i rektor [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]].


== Życiorys ==
Był synem [[Edward Fierich|Edwarda]] (profesora [[prawo cywilne|prawa cywilnego]] i rektora UJ) i Ksawery z Kołodziejskich, młodszym bratem [[Maurycy Fierich|Maurycego]] (profesora procedury cywilnej UJ). Uczęszczał do [[Gimnazjum św. Jacka]] w Krakowie gdzie zdał maturę w [[1878]] roku. Następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim (1878-1882). Odbył praktykę jako adwokat (1882-1883), w 1883 obronił doktorat; pracował jako adiunkt sądowy w Krakowie (do [[1892]]). W tym samym czasie odbył studia uzupełniające na uniwersytetach w Berlinie i Monachium, a na podstawie pracy ''O prawie żądania zabezpieczenia z powodu niepewnej płatności dłużnika głównego według ustawodawstwa wekslowego austriackiego'' habilitował się w zakresie prawa handlowego i wekslowego (1889) oraz na podstawie pracy ''O władzy dyskrecjonalnej sędziego w ustnym postępowaniu cywilnym, jako środku skupienia materiału procesowego'' uzyskał habilitację z austriackiej procedury cywilnej (1892). W 1892 został profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Procedury Cywilnej Uniwersytetu Jagiellońskiego; kierował Katedrą do końca życia (od [[1906]] jako profesor zwyczajny). Trzykrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa (1901/1902, 1906/1907, 1915/1916), w latach 1909-1910 był prorektorem Uniwersytetu, a w roku akademickim 1908/1909 i 1919 rektorem. Prowadził na UJ wykłady z postępowania cywilnego austriackiego i polskiego, a także z prawa wekslowego i handlowego, a w latach [[1898]]-[[1899]] prowadził seminaria dla sędziów i adwokatów z praktyki austriackiej procedury cywilnej.
Był synem [[Edward Fierich|Edwarda]] (profesora [[prawo cywilne|prawa cywilnego]] i rektora UJ) i Ksawery z Kołodziejskich, młodszym bratem [[Maurycy Fierich|Maurycego]] (profesora procedury cywilnej UJ). Uczęszczał do [[Gimnazjum św. Jacka w Krakowie|Gimnazjum św. Jacka]] w Krakowie gdzie zdał maturę w 1878. Następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim (1878-1882). Odbył praktykę jako adwokat (1882-1883), w 1883 obronił [[Doktor (stopień naukowy)|doktorat]]; pracował jako adiunkt sądowy w Krakowie (do 1892). W tym samym czasie odbył studia uzupełniające na uniwersytetach w Berlinie i Monachium, a na podstawie pracy ''O prawie żądania zabezpieczenia z powodu niepewnej płatności dłużnika głównego według ustawodawstwa wekslowego austriackiego'' [[Habilitacja|habilitował się]] w zakresie prawa handlowego i wekslowego (1889) oraz na podstawie pracy ''O władzy dyskrecjonalnej sędziego w ustnym postępowaniu cywilnym, jako środku skupienia materiału procesowego'' uzyskał habilitację z austriackiej procedury cywilnej (1892). W 1892 został profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Procedury Cywilnej Uniwersytetu Jagiellońskiego; kierował Katedrą do końca życia (od 1906 jako profesor zwyczajny). Trzykrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa (1901/1902, 1906/1907, 1915/1916), w latach 1909–1910 był prorektorem Uniwersytetu, a w roku akademickim 1908/1909 i 1919 rektorem<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Nowy rektor Wszechnicy Jagiellońskiej | czasopismo = [[Nowości Ilustrowane|Nowości Illustrowane]] | wolumin = 26 | strony = 4 | data = 27 czerwca 1908 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/publication/123237}}</ref>. Prowadził na UJ wykłady z postępowania cywilnego austriackiego i polskiego, a także z prawa wekslowego i handlowego, a w latach 1898–1899 prowadził seminaria dla sędziów i adwokatów z praktyki austriackiej procedury cywilnej.


W latach [[1900]]-[[1918]] redagował "Czasopismo Prawnicze i Ekonomiczne"; przez wiele lat zasiadał w radzie miejskiej Krakowa, [[1908]]-[[1912]] był posłem na Sejm w [[Wiedeń|Wiedniu]], następnie członkiem austriackiego Trybunału Stanu (1912-1918). Od [[1919]] brał udział w pracach Komisji Kodyfikacyjnej RP; był jej prezydentem, prezesem Sekcji dla Postępowania Cywilnego oraz przewodniczącym Komitetu Redakcyjnego Procedury Cywilnej. Przyczynił się do ujednolicenia systemu prawnego w Polsce po okresie rozbiorowym. W 1908 został członkiem-korespondentem [[Polska Akademia Umiejętności|AU]] (późniejszej PAU), w 1919 członkiem czynnym PAU; od [[1921]] był także członkiem rzeczywistym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Ponadto należał do Towarzystwa Naukowego we Lwowie (od 1920). W [[1923]] został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Polonia Restituta]].
W latach 1900–1918 redagował „Czasopismo Prawnicze i Ekonomiczne”; przez wiele lat zasiadał w radzie miejskiej Krakowa, jako rektor UJ był posłem na [[IX kadencja Sejmu Krajowego Galicji|Sejm Krajowy Galicji]]<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Sejm, Kuryer Lwowski (Lemberger Courier), 1909-09-16, s. 1 |data = |data dostępu = 2018-08-23 |opublikowany = anno.onb.ac.at |url = http://anno.onb.ac.at/cgi-content/anno?aid=klw&datum=19090916&query=%22Fiericha%22&ref=anno-search&seite=1 |język = pl}}</ref>, następnie członkiem austriackiego Trybunału Stanu (1912-1918). Od 1919 brał udział w pracach Komisji Kodyfikacyjnej RP; był jej prezydentem, prezesem Sekcji dla Postępowania Cywilnego oraz przewodniczącym Komitetu Redakcyjnego Procedury Cywilnej. Przyczynił się do ujednolicenia systemu prawnego w Polsce po okresie rozbiorowym. W 1908 został członkiem korespondentem [[Polska Akademia Umiejętności|AU]] (późniejszej PAU), w 1919 członkiem czynnym PAU; od 1921 był także członkiem rzeczywistym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Ponadto należał do Towarzystwa Naukowego we Lwowie (od 1920). 2 maja 1923 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Polonia Restituta]]<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924 | url = http://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=87843| wydawca = [[Prezydium Rady Ministrów]] | miejsce = Warszawa | data = 1926 | strony = 15}}</ref>. Został pochowany na [[cmentarz Rakowicki|cmentarzu Rakowickim w Krakowie]]<ref>{{Cytuj |redaktor = [[Jan Wiktor Tkaczyński]] |tytuł = Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017|wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego | miejsce = Kraków |data = 2018 |isbn = 9788323345275|s = 70}}</ref>.


W pracy naukowej zajmował się postępowaniem cywilnym oraz historią prawa cywilnego. Propagował zasady sądownictwa polubownego i ugodowe załatwianie spraw cywilnych - co znalazło odzwierciedlenie w [[kodeks postępowania cywilnego|kodeksie postępowania cywilnego]] z [[1932]], a także w kodeksie powojennym z [[1964]]. Był współautorem pierwszego polskiego podręcznika postępowania cywilnego (''Nauka o sądach cywilnych o procedura cywilna'', 1897-1901, 2 tomy, z Augustem Erwinem Balasitsem). Ogłosił wiele prac poświęconych różnym zagadnieniom procedury cywilnej, m.in.:
W pracy naukowej zajmował się postępowaniem cywilnym oraz historią prawa cywilnego. Propagował zasady sądownictwa polubownego i ugodowe załatwianie spraw cywilnych co znalazło odzwierciedlenie w [[kodeks postępowania cywilnego|kodeksie postępowania cywilnego]] z 1932, a także w kodeksie powojennym z 1964. Był współautorem pierwszego polskiego podręcznika postępowania cywilnego (''Nauka o sądach cywilnych o procedura cywilna'', 1897-1901, 2 tomy, z Augustem Erwinem Balasitsem). Ogłosił wiele prac poświęconych różnym zagadnieniom procedury cywilnej, m.in.:
* ''O obecnym zadaniu sądów polubownych'' (1892)
* ''O obecnym zadaniu sądów polubownych'' (1892)
* ''O spoczywaniu procesu cywilnego. Studium procesowe'' (1896)
* ''[https://polona.pl/item/o-spoczywaniu-procesu-cywilnego-studyum-procesowe,Njc4NTk2NzY/4/#info:metadata O spoczywaniu procesu cywilnego. Studium procesowe]'' (1896)
* ''Próbny proces trybunalski'' (1896)
* ''Próbny proces trybunalski'' (1896)
* ''O zastosowaniu ustaw procesowych pod względem miejsca i czasu'' (1898)
* ''O zastosowaniu ustaw procesowych pod względem miejsca i czasu'' (1898)
* ''O bezwzględnej niewłaściwości sądów zwyczajnych'' (1900)
* ''O bezwzględnej niewłaściwości sądów zwyczajnych'' (1900)
* ''O interwencji ubocznej w świetle teorii o stosunku procesowym'' (1903)
* ''O interwencji ubocznej w świetle teorii o stosunku procesowym'' (1903)
* ''Prawo wekslowe w Polsce na podstawie konstytucji sejmowych 1775, 1776, 1778, 1780'' (1908)
* ''[https://polona.pl/item/prawo-wekslowe-w-polsce-na-podstawie-konstytucyi-sejmowych-1775-1776-1778-1780,Njc4NTk2MTM/4/#info:metadata Prawo wekslowe w Polsce na podstawie konstytucji sejmowych 1775, 1776, 1778, 1780]'' (1908)
* ''Sąd trzeciej instancji i najwyższy sąd sejmowy. Na tle całokształtu organizacji sądownictwa Rzeczypospolitej Krakowskiej'' (1917)
* ''[https://polona.pl/item/sad-trzeciej-instancyi-i-najwyzszy-sad-sejmowy-na-tle-caloksztaltu-organizacyi,Njc4NjAwNjc/4/#info:metadata Sąd trzeciej instancji i najwyższy sąd sejmowy. Na tle całokształtu organizacji sądownictwa Rzeczypospolitej Krakowskiej]'' (1917)
* ''Projekt polskiej procedury cywilnej w świetle nauki o stosunku procesowym'' (1924)
* ''Projekt polskiej procedury cywilnej w świetle nauki o stosunku procesowym'' (1924)
* ''Obligatoryjna odpowiedź na pozew w projekcie polskiej procedury cywilnej'' (1926)
* ''Obligatoryjna odpowiedź na pozew w projekcie polskiej procedury cywilnej'' (1926)


Mocno zaangażowany w prace w Komisji Kodyfikacyjnej RP, zmarł skutek zawału doznanego na jednym z jej posiedzeń. Do jego uczniów należeli [[Władysław Leopold Jaworski]], [[Adam Vetulani]], [[Stanisław Wróblewski]]. Ofiarował plac pod dom wypoczynkowy dla studentów w Pławnej (powiat tarnowski).
Mocno zaangażowany w prace w Komisji Kodyfikacyjnej RP, zmarł 8 września 1928 skutek zawału doznanego na jednym z jej posiedzeń. Przewodniczenie KK objął po nim [[Wiktoryn Mańkowski]], zmarły wkrótce potem w grudniu 1928<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Ś. p. Dr. Wiktoryn Mańkowski. Wspomnienie pośmiertne | url = http://web.archive.org/web/20160301110316/http://jbc.bj.uj.edu.pl/Content/328925/NDIGCZAS015463_1929_001.pdf| czasopismo = [[Czasopismo Adwokatów Polskich]] | strony = 4 | data = nr 1 ze stycznia 1929}}</ref>. Do uczniów Fierich należeli [[Władysław Leopold Jaworski (1865–1930)|Władysław Leopold Jaworski]], [[Adam Vetulani]], [[Stanisław Wróblewski (działacz)|Stanisław Wróblewski]]. Ofiarował plac pod dom wypoczynkowy dla studentów w Pławnej (powiat tarnowski).

== Przypisy ==
{{Przypisy}}


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* ''Biogramy uczonych polskich'', Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983
* ''Biogramy uczonych polskich'', Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983


== Linki zewnętrzne ==
{{DEFAULTSORT:Fierich, Franciszek}}
* [https://polona.pl/search/?filters=public:1,creator:%22Fierich,_Franciszek_Ksawery_(1860--1928)%22 Dzieła Franciszka Fiericha] w bibliotece [[Polona]]

{{Komisja Kodyfikacyjna}}
{{Rektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego}}

{{Kontrola autorytatywna}}

{{SORTUJ:Fierich, Franciszek}}
[[Kategoria:Absolwenci i studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego (okres zaborów)]]
[[Kategoria:Członkowie Komisji Kodyfikacyjnej (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Członkowie Towarzystwa Naukowego we Lwowie]]
[[Kategoria:Członkowie Towarzystwa Naukowego we Lwowie]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Krakowie]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Polscy cywiliści]]
[[Kategoria:Polscy cywiliści]]
[[Kategoria:Rektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego]]
[[Kategoria:Posłowie Sejmu Krajowego Galicji IX kadencji]]
[[Kategoria:Polscy kodyfikatorzy prawa]]
[[Kategoria:Radni Krakowa]]
[[Kategoria:Rektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego (okres zaborów)]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1860]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1860]]
[[Kategoria:Zmarli w 1928]]
[[Kategoria:Zmarli w 1928]]
[[Kategoria:Radni Krakowa]]
[[Kategoria:Pochowani na cmentarzu Rakowickim]]
[[Kategoria:Posłowie Sejmu Krajowego Galicji IX kadencji]]
[[Kategoria:Członkowie Towarzystwa Naukowego Warszawskiego]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)]]

Aktualna wersja na dzień 20:44, 19 wrz 2023

Franciszek Fierich
Ilustracja
Franciszek Ksawery Fierich (przed 1924)
Data i miejsce urodzenia

2 grudnia 1860
Kraków

Data i miejsce śmierci

8 września 1928
Warszawa

Poseł na Sejm Krajowy Galicji
Okres

od 1908
do 1912

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Grób Franciszka Fiericha na cmentarzu Rakowickim

Franciszek Ksawery Fierich (ur. 2 grudnia 1860 w Krakowie, zm. 8 września 1928 w Warszawie) – prawnik polski, specjalista postępowania cywilnego, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Edwarda (profesora prawa cywilnego i rektora UJ) i Ksawery z Kołodziejskich, młodszym bratem Maurycego (profesora procedury cywilnej UJ). Uczęszczał do Gimnazjum św. Jacka w Krakowie gdzie zdał maturę w 1878. Następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim (1878-1882). Odbył praktykę jako adwokat (1882-1883), w 1883 obronił doktorat; pracował jako adiunkt sądowy w Krakowie (do 1892). W tym samym czasie odbył studia uzupełniające na uniwersytetach w Berlinie i Monachium, a na podstawie pracy O prawie żądania zabezpieczenia z powodu niepewnej płatności dłużnika głównego według ustawodawstwa wekslowego austriackiego habilitował się w zakresie prawa handlowego i wekslowego (1889) oraz na podstawie pracy O władzy dyskrecjonalnej sędziego w ustnym postępowaniu cywilnym, jako środku skupienia materiału procesowego uzyskał habilitację z austriackiej procedury cywilnej (1892). W 1892 został profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Procedury Cywilnej Uniwersytetu Jagiellońskiego; kierował Katedrą do końca życia (od 1906 jako profesor zwyczajny). Trzykrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa (1901/1902, 1906/1907, 1915/1916), w latach 1909–1910 był prorektorem Uniwersytetu, a w roku akademickim 1908/1909 i 1919 rektorem[1]. Prowadził na UJ wykłady z postępowania cywilnego austriackiego i polskiego, a także z prawa wekslowego i handlowego, a w latach 1898–1899 prowadził seminaria dla sędziów i adwokatów z praktyki austriackiej procedury cywilnej.

W latach 1900–1918 redagował „Czasopismo Prawnicze i Ekonomiczne”; przez wiele lat zasiadał w radzie miejskiej Krakowa, jako rektor UJ był posłem na Sejm Krajowy Galicji[2], następnie członkiem austriackiego Trybunału Stanu (1912-1918). Od 1919 brał udział w pracach Komisji Kodyfikacyjnej RP; był jej prezydentem, prezesem Sekcji dla Postępowania Cywilnego oraz przewodniczącym Komitetu Redakcyjnego Procedury Cywilnej. Przyczynił się do ujednolicenia systemu prawnego w Polsce po okresie rozbiorowym. W 1908 został członkiem korespondentem AU (późniejszej PAU), w 1919 członkiem czynnym PAU; od 1921 był także członkiem rzeczywistym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Ponadto należał do Towarzystwa Naukowego we Lwowie (od 1920). 2 maja 1923 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Polonia Restituta[3]. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[4].

W pracy naukowej zajmował się postępowaniem cywilnym oraz historią prawa cywilnego. Propagował zasady sądownictwa polubownego i ugodowe załatwianie spraw cywilnych – co znalazło odzwierciedlenie w kodeksie postępowania cywilnego z 1932, a także w kodeksie powojennym z 1964. Był współautorem pierwszego polskiego podręcznika postępowania cywilnego (Nauka o sądach cywilnych o procedura cywilna, 1897-1901, 2 tomy, z Augustem Erwinem Balasitsem). Ogłosił wiele prac poświęconych różnym zagadnieniom procedury cywilnej, m.in.:

Mocno zaangażowany w prace w Komisji Kodyfikacyjnej RP, zmarł 8 września 1928 skutek zawału doznanego na jednym z jej posiedzeń. Przewodniczenie KK objął po nim Wiktoryn Mańkowski, zmarły wkrótce potem w grudniu 1928[5]. Do uczniów Fierich należeli Władysław Leopold Jaworski, Adam Vetulani, Stanisław Wróblewski. Ofiarował plac pod dom wypoczynkowy dla studentów w Pławnej (powiat tarnowski).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Nowy rektor Wszechnicy Jagiellońskiej. „Nowości Illustrowane”. 26, s. 4, 27 czerwca 1908. 
  2. Sejm, Kuryer Lwowski (Lemberger Courier), 1909-09-16, s. 1 [online], anno.onb.ac.at [dostęp 2018-08-23] (pol.).
  3. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 15.
  4. Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 70, ISBN 978-83-233-4527-5.
  5. Ś. p. Dr. Wiktoryn Mańkowski. Wspomnienie pośmiertne. „Czasopismo Adwokatów Polskich”, s. 4, nr 1 ze stycznia 1929. 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]