Przejdź do zawartości

Conrad Aiken: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: es:Conrad Aiken
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Biogram infobox}}
 
(Nie pokazano 28 wersji utworzonych przez 20 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Biogram infobox
'''Conrad Aiken''' (ur. [[8 sierpnia]] [[1889]], zm. [[17 sierpnia]] [[1973]]) - pisarz, nowelista, poeta. Laureat [[nagroda Pulitzera|nagrody Pulitzera]].
|imię i nazwisko = Conrad Potter Aiken
|grafika =
|opis grafiki =
|alt grafiki =
|data urodzenia = [[5 sierpnia]] [[1889]]
|miejsce urodzenia = [[Savannah (Georgia)]]
|data śmierci = [[17 sierpnia]] [[1973]]
|miejsce śmierci = [[Savannah (Georgia)]]
|zawód = pisarz<br />poeta
|dzieci = [[Joan Aiken]]
|odznaczenia =
|commons =
}}
'''Conrad Potter Aiken''' (ur. [[5 sierpnia]] [[1889]] w [[Savannah (Georgia)|Savannah]], zm. [[17 sierpnia]] [[1973]] tamże) – amerykański pisarz, poeta i krytyk literacki. Laureat [[nagroda Pulitzera|nagrody Pulitzera]].


== Dzieciństwo ==
Gdy miał 11 lat jego psychicznie chory ojciec zabił mu matkę i siebie z powodu problemów finansowych. Według niektórych źródeł Aiken był świadkiem mordu; inne źródła podają, że znalazł ciała. Był później utrzymywany przez swą ciotkę w Massachussetts. Edukował się w Middlesex School, następnie na uniwersytecie Harwarda. Wtedy wraz z [[T. S. Eliot]]em wydał [[Advocate]].
Urodził się w Savannah (Georgia), jako pierwsze dziecko dra Williama Forda Aikena, chirurga okulisty oraz Anna Potter, pochodzącej z Nowej Anglii. Ojciec Aikena był błyskotliwy, ale niestabilny, coraz bardziej nękany przez napady paranoi pod koniec lat 90. XIX wieku. Głównymi celami jego wściekłości podczas tych ataków była jego żona, która na próżno usiłowała przekonać jego krewnych z północy kraju, o pogarszającym się stanie psychicznym, oraz jego najstarszy syn, który często był bity za drobne lub urojone krzywdy. Aiken powiedział później o tym okresie: „Rzadko kiedy zapomniałem, że ciągle trzeba było się bać”<ref>{{Cytuj |autor = Edward Butscher |tytuł = Aiken, Conrad (1889-1973), author and critic |data = 2000-02 |data dostępu = 2022-02-21 |opis = American National Biography Online |wydawca = Oxford University Press |doi = 10.1093/anb/9780198606697.article.1600018 |url = https://doi-org.wikipedialibrary.idm.oclc.org/10.1093/anb/9780198606697.article.1600018}}</ref>. Gdy miał 11 lat (1900), jego psychicznie chory ojciec zabił jego matkę i sam popełnił samobójstwo z powodu problemów finansowych. Według niektórych źródeł Aiken był świadkiem mordu. Natomiast inne źródła podają, że znalazł ich ciała. Odtąd wychowywała go ciotka z Massachusetts.


== Wykształcenie ==
Był symbolistą szczególnie w swych wczesnych dziełach. W [[1930]] roku otrzymał nagrodę Pulitzera z poezji za ''Selected Poems''. Wiele z jego dzieł miały charakter psychologiczny.
Uczęszczał do Middlesex School, następnie studiował na uniwersytecie Harvarda. Podczas studiów wspólnie z [[T.S. Eliot]]em redagowali uczelniany magazyn literacki ''Harvard Advocate''.


== Twórczość ==
Pisał także antologie opowiadań "Silent Snow, Secret Snow" ([[1934]]). Podziwiał prozę [[James Joyce|Jamesa Joyce'a]], a w [[1927]] roku po swoich badaniach nad "strumieniem świadomości" stał się pierwszym naśladowcą Joyce'a. Wydał wtedy naśladującą "[[Ulisses]]a" książkę "Blue Voyage".
[[Plik:ConradAikenBench.jpg|thumb|left|Ławka nagrobna Conrada Aikena]]
Pisał przede wszystkim utwory poetyckie, a także powieści, opowiadania, wspomnienia i prace krytycznoliterackie. Był symbolistą szczególnie w swych wczesnych dziełach. W [[1930]] r. otrzymał nagrodę Pulitzera z poezji za ''Selected Poems''. Wiele z jego dzieł miało charakter psychologiczny. W [[1934]] r. napisał swoje najsłynniejsze opowiadanie „Silent Snow, Secret Snow”. Podziwiał prozę [[James Joyce|Jamesa Joyce’a]], a w [[1927]] r. po swoich badaniach nad „strumieniem świadomości” stał się pierwszym naśladowcą Joyce’a. Wydał wtedy naśladującą „[[Ulisses (powieść)|Ulissesa]]” książkę „Blue Voyage”.


Jego córką była angielska pisarka - [[Joan Aiken]].
W 1924 r. wydał zbiór wierszy [[Emily Dickinson]], przyczyniając się do odkrycia zapomnianej wówczas poetki. Jego córką była angielska pisarka - [[Joan Aiken]].


== Dzieła ==
[[Kategoria:Amerykańscy pisarze]]
* ''Earth Triumphant'', 1914, poezja
* ''The Jig of Forslin. A Symphony'', 1916, poezja
* ''Turns and Movies'', 1916, poezja
* ''Nocturne of Remembered Spring'', 1917, poezja
* ''The Charnel Rose; Senlin. A Biography; and Other Poems'', 1918, poezja
* ''Scepticisms. Notes on Contemporary Poetry'', 1919, nonfiction
* ''The House of Dust A Symphony'', 1920, poezja
* ''Punch: The Immortal Liar'', 1921, poezja
* ''Priapus and the Pool'', 1922, poezja
* ''The Pilgrimage of Festus'', 1923, poezja
* ''Bring! Bring!'', 1925, opowiadania
* ''Blue Voyage'', 1927, proza
* ''Costumes by Eros'', 1928, opowiadania
* ''John Deth'', 1930, poezja
* ''The Coming Forth by Day of Osiris Jones'', 1931, poezja
* ''Preludes for Memnon'', 1931, poezja
* ''Great Circle'', 1933, proza
* ''Among the Lost People'', 1934, opowiadania
* ''Landscape West of Eden'', 1934, poezja
* ''King Coffin'', 1935, proza
* ''Time in the Rock'', 1936, poezja
* ''A Heart for the Gods of Mexico'', 1939, proza
* ''And in the Human Heart'', 1940, poezja
* ''Conversation; or, Pilgrims' Progress'', 1940, proza
* ''Brownstone Eclogues'', 1942, poezja
* ''The Soldier'', 1944, poezja
* ''The Kid'', 1947, poezja
* ''Skylight One'', 1949, poezja
* ''Ushant'', [wyd. zmienione 1971] 1952, nonfiction
* ''A Letter From Li Po'', 1955, poezja
* ''Sheepfold Hill'', 1958, poezja
* ''The Morning Song of Lord Zero'', 1963, poezja

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

{{Kontrola autorytatywna}}

{{SORTUJ:Aiken, Conrad}}
[[Kategoria:Amerykańscy eseiści]]
[[Kategoria:Amerykańscy krytycy literaccy]]
[[Kategoria:Amerykańscy poeci XX wieku]]
[[Kategoria:Amerykańscy prozaicy XX wieku]]
[[Kategoria:Eseiści anglojęzyczni]]
[[Kategoria:Eseiści XX wieku]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Savannah (Georgia)]]
[[Kategoria:Poeci anglojęzyczni]]
[[Kategoria:Prozaicy anglojęzyczni]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1889]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1889]]
[[Kategoria:Zdobywcy Nagrody Pulitzera]]
[[Kategoria:Zmarli w 1973]]
[[Kategoria:Zmarli w 1973]]

[[de:Conrad Aiken]]
[[el:Κόνραντ Άικεν]]
[[en:Conrad Aiken]]
[[es:Conrad Aiken]]
[[fr:Conrad Aiken]]
[[gl:Conrad Aiken]]
[[sw:Conrad Aiken]]
[[hu:Conrad Aiken]]
[[pt:Conrad Aiken]]
[[sk:Conrad Aiken]]
[[sv:Conrad Aiken]]

Aktualna wersja na dzień 12:53, 10 lis 2023

Conrad Potter Aiken
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 sierpnia 1889
Savannah (Georgia)

Data i miejsce śmierci

17 sierpnia 1973
Savannah (Georgia)

Zawód, zajęcie

pisarz
poeta

Dzieci

Joan Aiken

Conrad Potter Aiken (ur. 5 sierpnia 1889 w Savannah, zm. 17 sierpnia 1973 tamże) – amerykański pisarz, poeta i krytyk literacki. Laureat nagrody Pulitzera.

Dzieciństwo

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Savannah (Georgia), jako pierwsze dziecko dra Williama Forda Aikena, chirurga okulisty oraz Anna Potter, pochodzącej z Nowej Anglii. Ojciec Aikena był błyskotliwy, ale niestabilny, coraz bardziej nękany przez napady paranoi pod koniec lat 90. XIX wieku. Głównymi celami jego wściekłości podczas tych ataków była jego żona, która na próżno usiłowała przekonać jego krewnych z północy kraju, o pogarszającym się stanie psychicznym, oraz jego najstarszy syn, który często był bity za drobne lub urojone krzywdy. Aiken powiedział później o tym okresie: „Rzadko kiedy zapomniałem, że ciągle trzeba było się bać”[1]. Gdy miał 11 lat (1900), jego psychicznie chory ojciec zabił jego matkę i sam popełnił samobójstwo z powodu problemów finansowych. Według niektórych źródeł Aiken był świadkiem mordu. Natomiast inne źródła podają, że znalazł ich ciała. Odtąd wychowywała go ciotka z Massachusetts.

Wykształcenie

[edytuj | edytuj kod]

Uczęszczał do Middlesex School, następnie studiował na uniwersytecie Harvarda. Podczas studiów wspólnie z T.S. Eliotem redagowali uczelniany magazyn literacki Harvard Advocate.

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]
Ławka nagrobna Conrada Aikena

Pisał przede wszystkim utwory poetyckie, a także powieści, opowiadania, wspomnienia i prace krytycznoliterackie. Był symbolistą szczególnie w swych wczesnych dziełach. W 1930 r. otrzymał nagrodę Pulitzera z poezji za Selected Poems. Wiele z jego dzieł miało charakter psychologiczny. W 1934 r. napisał swoje najsłynniejsze opowiadanie „Silent Snow, Secret Snow”. Podziwiał prozę Jamesa Joyce’a, a w 1927 r. po swoich badaniach nad „strumieniem świadomości” stał się pierwszym naśladowcą Joyce’a. Wydał wtedy naśladującą „Ulissesa” książkę „Blue Voyage”.

W 1924 r. wydał zbiór wierszy Emily Dickinson, przyczyniając się do odkrycia zapomnianej wówczas poetki. Jego córką była angielska pisarka - Joan Aiken.

Dzieła

[edytuj | edytuj kod]
  • Earth Triumphant, 1914, poezja
  • The Jig of Forslin. A Symphony, 1916, poezja
  • Turns and Movies, 1916, poezja
  • Nocturne of Remembered Spring, 1917, poezja
  • The Charnel Rose; Senlin. A Biography; and Other Poems, 1918, poezja
  • Scepticisms. Notes on Contemporary Poetry, 1919, nonfiction
  • The House of Dust A Symphony, 1920, poezja
  • Punch: The Immortal Liar, 1921, poezja
  • Priapus and the Pool, 1922, poezja
  • The Pilgrimage of Festus, 1923, poezja
  • Bring! Bring!, 1925, opowiadania
  • Blue Voyage, 1927, proza
  • Costumes by Eros, 1928, opowiadania
  • John Deth, 1930, poezja
  • The Coming Forth by Day of Osiris Jones, 1931, poezja
  • Preludes for Memnon, 1931, poezja
  • Great Circle, 1933, proza
  • Among the Lost People, 1934, opowiadania
  • Landscape West of Eden, 1934, poezja
  • King Coffin, 1935, proza
  • Time in the Rock, 1936, poezja
  • A Heart for the Gods of Mexico, 1939, proza
  • And in the Human Heart, 1940, poezja
  • Conversation; or, Pilgrims' Progress, 1940, proza
  • Brownstone Eclogues, 1942, poezja
  • The Soldier, 1944, poezja
  • The Kid, 1947, poezja
  • Skylight One, 1949, poezja
  • Ushant, [wyd. zmienione 1971] 1952, nonfiction
  • A Letter From Li Po, 1955, poezja
  • Sheepfold Hill, 1958, poezja
  • The Morning Song of Lord Zero, 1963, poezja

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Edward Butscher, Aiken, Conrad (1889-1973), author and critic, American National Biography Online, Oxford University Press, luty 2000, DOI10.1093/anb/9780198606697.article.1600018 [dostęp 2022-02-21].