Park Narodowy „Dilidżan”: Różnice pomiędzy wersjami

Park Narodowy „Dilidżan”
	park narodowy
Państwo	Armenia
Data utworzenia	21 lutego 2002
Powierzchnia	240 km²
	Położenie na mapie Armenii Park Narodowy „Dilidżan”
	40°47′40″N 44°54′16″E/40,794444 44,904444
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 21:32, 16 sty 2024

Park Narodowy „Dilidżan” (orm. Դիլիջան ազգային պարկ) – park narodowy w prowincji Tawusz w Armenii. Powstał on w 2002 roku, wcześniej, od 13 września 1958 roku istniał na tym obszarze rezerwat przyrody^[1]. Park ma status ochronny równy kategorii II w kategoryzacji IUCN^[2]. Zmiana statusu ochronnego obszaru (zmniejszenie restrykcji) spowodowane było istnieniem w granicach obszaru licznych miejscowości, szlaków komunikacyjnych i użytkowaniem ekonomicznym obszaru (park narodowy ma mniejsze rygory ochronne w prawie armeńskim niż rezerwat państwowy). Celem ochrony jest zachowanie walorów przyrodniczych lasów dębowych i bukowych, poza którymi park znany jest także z wód mineralnych i zabytków kultury materialnej^[1].

W granicach parku znajdują się lesiste stoki pasm górskich Pambak, Areguni, Miapor, Iczewan i Halap między rzędnymi 1070 i 2300 m n.p.m. Powyżej tej rzędnej znajdują się łąki subalpejskie i alpejskie wyłączone z obszaru chronionego. Przez park przepływają liczne rzeki: Achstew i jej dopływy – Howadżur, Sztoghanadżur, Byldan, Hagharcin i Getik. Znajduje się tu kilka malowniczych, górskich jezior takich jak: Parz licz, Tyzyrka licz^[1].

W celu promocji ekoturystyki na terenie parku narodowego stworzono 11 pieszych szlaków turystycznych^[3].

Szata roślinna

Flora parku obejmuje 902 gatunki roślin naczyniowych, w tym 40 bardzo rzadkich i 29 wpisanych do ormiańskiej czerwonej księgi gatunków zagrożonych. Cechą charakterystyczną lasów znajdujących się na terenie parku są liczne dziko rosnące drzewa i krzewy owocowe^[1].

Dominujące w parku lasy to mozaika płatów lasów dębowych i bukowych oraz w różnym stopniu mieszanych, wielogatunkowych, a nawet iglastych. Lasy bukowe z bukiem wschodnim Fagus orientalis porastają głównie stoki północne. Lasy z dębem bezszypułkowym Quercus petraea subsp. iberica dominują na stokach południowych. Dąb kaukaski Quercus macranthera dominuje w lasach wyżej położonych. Graby tworzą domieszkę w różnych lasach przy czym wyżej sięga grab pospolity Carpinus betulus (rośnie do 2000 m n.p.m.), a niżej grab wschodni Carpinus orientalis (do 1500 m n.p.m.). Liczne są w domieszkach gatunki z rodzajów: lipa Tilia, klon Acer i jesion Fraxinus, a także orzech włoski Juglans regia, różne gatunki śliw Prunus. W podszycie lub warstwie niskich drzew rosną tu także: Malus orientalis, dereń jadalny Cornus mas, nieszpułka zwyczajna Mespilus germanica, leszczyna pospolita Corylus avellana, grusza kaukaska Pyrus caucasica, różne gatunki porzeczek Ribes i głogów Crataegus. Rzadko, głównie w rejonie miasta Dilidżan występują lasy z sosnami Pinus^[1].

Zachodnie, skaliste stoki gór Iczewan i zwłaszcza Abeghasar są siedliskiem szeregu rzadko spotykanych gatunków i endemitów kaukaskich takich jak: Hypericum armenum, Saxifraga juniperifolia Scorzonera rigida, Cephalaria media, Scabiosa columbaria, Jasminum fruticans. Za największą atrakcję naukową uchodzą lasy z cisem pospolitym Taxus baccata i Rhododendron caucasicum^[1].

Saxifraga juniperifolia
Pyrus caucasica
Rhododendron caucasicum

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Nazik Khanjyan: Specially protected nature areas of Armenia. Ministry of Nature Protection of the Republic of Armenia, 2004. s. 35-40. [dostęp 2016-05-22].
↑ Biodiversity analysis. Update for Armenia. Final report. [w:] USAID. From the American People [on-line]. 2009. [dostęp 2016-05-22].
↑ ECOTOURISM ROUTES. www.dilijanpark.am. [dostęp 2016-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)]. (ang.).

[khan-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Nazik Khanjyan: Specially protected nature areas of Armenia. Ministry of Nature Protection of the Republic of Armenia, 2004. s. 35-40. [dostęp 2016-05-22].

[usaid-2] Biodiversity analysis. Update for Armenia. Final report. [w:] USAID. From the American People [on-line]. 2009. [dostęp 2016-05-22].

[3] ECOTOURISM ROUTES. www.dilijanpark.am. [dostęp 2016-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 30: / Linia 30: @@
 '''Park Narodowy „Dilidżan”''' ([[język ormiański|orm.]] Դիլիջան ազգային պարկ) – [[park narodowy]] w prowincji [[Tawusz]] w [[Armenia|Armenii]]. Powstał on w 2002 roku, wcześniej, od 13 września 1958 roku istniał na tym obszarze [[rezerwat przyrody]]<ref name="khan"/>. Park ma status ochronny równy kategorii II w [[Kategorie ochrony przyrody Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody|kategoryzacji IUCN]]<ref name="usaid">{{Cytuj stronę | url = http://pdf.usaid.gov/pdf_docs/PNADP442.pdf | tytuł = Biodiversity analysis. Update for Armenia. Final report | data = 2009 | praca = USAID. From the American People | data dostępu = 2016-05-22}}</ref>. Zmiana statusu ochronnego obszaru (zmniejszenie restrykcji) spowodowane było istnieniem w granicach obszaru licznych miejscowości, szlaków komunikacyjnych i użytkowaniem ekonomicznym obszaru (park narodowy ma mniejsze rygory ochronne w prawie armeńskim niż rezerwat państwowy). Celem ochrony jest zachowanie walorów przyrodniczych lasów dębowych i bukowych, poza którymi park znany jest także z wód mineralnych i zabytków kultury materialnej<ref name="khan">{{Cytuj stronę | url = http://www.fredsakademiet.dk/ordbog/aord/armenian%20natural%20reserves.pdf | tytuł = Specially protected nature areas of Armenia | autor = Nazik Khanjyan | data = 2004 | opublikowany = Ministry of Nature Protection of the Republic of Armenia | strony = 35-40 | data dostępu = 2016-05-22}}</ref>.
-W granicach parku znajdują się lesiste stoki pasm górskich [[Góry Pambackie|Pambak]], [[Areguni]], [[Miapor]], [[Iczewan (góry)|Iczewan]] i [[Halap]] między rzędnymi 1070 i 2300 m n.p.m. Powyżej tej rzędnej znajdują się łąki subalpejskie i alpejskie wyłączone z obszaru chronionego. Przez park przepływają liczne rzeki: [[Achstew]] i jej dopływy – [[Howadżur]], [[Sztoghanadżur]], [[Byldan]], [[Hagharcin (rzeka)|Hagharcin]] i [[Getik]]. Znajduje się tu kilka malowniczych, górskich jezior takich jak: [[Parz licz]], [[Tyzyrka licz]]<ref name="khan"/>.
+W granicach parku znajdują się lesiste stoki pasm górskich [[Góry Pambackie|Pambak]], [[Areguni]], [[Miapor]], [[Iczewan (góry)|Iczewan]] i [[Halap]] między rzędnymi 1070 i 2300 m n.p.m. Powyżej tej rzędnej znajdują się [[Łąka subalpejska|łąki subalpejskie]] i alpejskie wyłączone z obszaru chronionego. Przez park przepływają liczne rzeki: [[Achstew]] i jej dopływy – [[Howadżur]], [[Sztoghanadżur]], [[Byldan]], [[Hagharcin (rzeka)|Hagharcin]] i [[Getik]]. Znajduje się tu kilka malowniczych, górskich jezior takich jak: [[Parz licz]], [[Tyzyrka licz]]<ref name="khan"/>.
-W celu promocji ekoturystyki na terenie parku narodowego stworzono 11 pieszych szlaków turystycznych<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.dilijanpark.am/trips-1.html| tytuł = ECOTOURISM ROUTES| autor = | opublikowany = www.dilijanpark.am| praca = | data = | język = en| data dostępu = 2016-04-26}}</ref>.
+W celu promocji ekoturystyki na terenie parku narodowego stworzono 11 pieszych szlaków turystycznych<ref>{{Cytuj stronę| url = http://www.dilijanpark.am/trips-1.html| tytuł = ECOTOURISM ROUTES| autor = | opublikowany = www.dilijanpark.am| praca = | data = | język = en| data dostępu = 2016-04-26| archiwum = https://web.archive.org/web/20160306143131/http://www.dilijanpark.am/trips-1.html| zarchiwizowano = 2016-03-06}}</ref>.
 == Szata roślinna ==
-Flora parku obejmuje 902 gatunki roślin naczyniowych, w tym 40 bardzo rzadkich i 29 wpisanych do ormiańskiej czerwonej księgi gatunków zagrożonych. Cechą charakterystyczną lasów znajdujących się na terenie parku są liczne dziko rosnące drzewa i [[Owoce jadalne|krzewy owocowe]]<ref name="khan"/>.
+Flora parku obejmuje 902 gatunki [[Rośliny naczyniowe|roślin naczyniowych]], w tym 40 bardzo rzadkich i 29 wpisanych do ormiańskiej czerwonej księgi gatunków zagrożonych. Cechą charakterystyczną lasów znajdujących się na terenie parku są liczne dziko rosnące drzewa i [[Owoce jadalne|krzewy owocowe]]<ref name="khan"/>.
 Dominujące w parku lasy to mozaika płatów lasów dębowych i bukowych oraz w różnym stopniu mieszanych, wielogatunkowych, a nawet iglastych. Lasy bukowe z [[buk wschodni|bukiem wschodnim]] ''Fagus orientalis'' porastają głównie stoki północne. Lasy z [[dąb bezszypułkowy|dębem bezszypułkowym]] ''Quercus petraea'' subsp. ''iberica'' dominują na stokach południowych. [[Dąb kaukaski]] ''Quercus macranthera'' dominuje w lasach wyżej położonych. Graby tworzą domieszkę w różnych lasach przy czym wyżej sięga [[grab pospolity]] ''Carpinus betulus'' (rośnie do 2000 m n.p.m.), a niżej [[grab wschodni]] ''Carpinus orientalis'' (do 1500 m n.p.m.). Liczne są w domieszkach gatunki z rodzajów: [[lipa]] ''Tilia'', [[klon (roślina)|klon]] ''Acer'' i [[jesion]] ''Fraxinus'', a także [[orzech włoski]] ''Juglans regia'', różne gatunki [[śliwa|śliw]] ''Prunus''. W [[podszyt|podszycie]] lub warstwie niskich drzew rosną tu także: ''[[Malus orientalis]]'', [[dereń jadalny]] ''Cornus mas'', [[nieszpułka zwyczajna]] ''Mespilus germanica'', [[leszczyna pospolita]] ''Corylus avellana'', [[grusza kaukaska]] ''Pyrus caucasica'', różne gatunki [[porzeczka|porzeczek]] ''Ribes'' i [[głóg|głogów]] ''Crataegus''. Rzadko, głównie w rejonie miasta [[Dilidżan]] występują lasy z [[sosna]]mi ''Pinus''<ref name="khan"/>.

Parki narodowe	Arewik Arpi licz Dilidżan Sewański
Państwowe rezerwaty przyrody	Chosrow Erebuni Szikahogh
Ogrody botaniczne i arboreta	Dendropark Ijewan Dendropark Stepanawan w Erywaniu w Sewan w Wanadzor