Arkadiusz Liss: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne, drobne techniczne |
wstawienie {{Kontrola autorytatywna}} |
||
| (Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 13 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Duchowny infobox |
{{Duchowny infobox |
||
|imię i nazwisko |
|imię i nazwisko = Arkadiusz Liss |
||
|imię i nazwisko |
|imię i nazwisko org = |
||
| |
|tytuł = Kanonik, prałat |
||
|grafika = |
|||
|imię przybrane oryginalne = |
|||
| |
|opis grafiki = |
||
| |
|alt grafiki = |
||
|herb |
|herb = |
||
|dewiza |
|dewiza = |
||
|dewiza - j. polski |
|dewiza - j. polski = |
||
| |
|kraj działania = |
||
|data urodzenia |
|data urodzenia = [[12 stycznia]] [[1908]] |
||
|miejsce urodzenia |
|miejsce urodzenia = [[Dzierżążno (powiat tczewski)|Dzierżążno]] |
||
|data śmierci |
|data śmierci = [[9 czerwca]] [[1974]] |
||
|miejsce śmierci |
|miejsce śmierci = [[Chojnice]] |
||
|miejsce pochówku = |
|||
|1. funkcja = Proboszcz [[Parafia Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach|parafii Ścięcia Św. Jana Chrzciciela w Chojnicach]] oraz dziekan [[Dekanat Chojnice|dekanatu Chojnice]] |
|||
|1. funkcja |
|1. funkcja = Proboszcz parafii Ścięcia Św. Jana Chrzciciela w Chojnicach, dziekan dekanatu Chojnice |
||
| |
|1. funkcja - okres = 1947–1974 |
||
|2. funkcja |
|2. funkcja = Delegat biskupi |
||
| |
|2. funkcja - okres = 1953–1974 |
||
| |
|wyznanie = [[katolicyzm]] |
||
| |
|kościół = [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]] |
||
|inkardynacja = [[Diecezja chełmińska]] |
|||
|data ślubów zakonnych = |
|||
|data |
|data ślubów zakonnych = |
||
|data |
|data diakonatu = |
||
|data |
|data ordynacji = |
||
|data |
|data święceń = 19 grudnia 1931 |
||
|data |
|data nominacji = |
||
|data |
|data sakry = |
||
|data |
|data patriarchatu = |
||
| |
|data kreacji = |
||
| |
|papież kreujący = |
||
| |
|kościół tytularny = |
||
| |
|faksymile = |
||
| |
|opis faksymile = |
||
| |
|odznaczenia = |
||
| |
|commons = |
||
| |
|wikiźródła = |
||
| |
|wikicytaty = |
||
|wikinews = |
|||
|www = |
|||
}} |
}} |
||
'''Arkadiusz Liss''' (ur. 12 stycznia 1908 w Dzierżążnie k. |
'''Arkadiusz Liss''' (ur. [[12 stycznia]] [[1908]] w [[Dzierżążno (powiat tczewski)|Dzierżążnie]] k. [[Tczew]]a, zm. [[9 czerwca]] [[1974]] w [[Chojnice|Chojnicach]]) – polski duchowny katolicki, [[kanonik]], [[prałat]], doktor teologii, prezbiter rzymskokatolicki diecezji pelplińskiej, delegat biskupi, proboszcz [[Parafia Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach|parafii Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach]]. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
W latach |
Pochodził z rodziny rolniczej, był synem Szymona i Klary z domu Piontek. Do szkoły powszechnej uczęszczał w rodzinnym Dzierżążnie. W latach 1918–1925 uczył się w [[Collegium Marianum w Pelplinie|pelplińskim Collegium Marianum]]. W 1927 r. zdał maturę w [[Starogard Gdański|Starogardzie Gdańskim]]. Po święceniach kapłańskich, które otrzymał 19 grudnia 1931 r. z rąk bp. [[Stanisław Okoniewski (biskup)|Stanisława Wojciecha Okoniewskiego]], był wikariuszem w [[Tuchola|Tucholi]], a następnie dyrektorem oddziału "[[Caritas (organizacja)|Caritas]]" w [[Grudziądz]]u i kierownikiem szkoły prywatnej im. Jana Bosko. W 1934 zorganizował w Grudziądzu dom noclegowy dla bezdomnej młodzieży (na 23 łóżka), redagował także dwutygodnik "Caritas". Później został generalnym sekretarzem związku "Caritas" diecezji chełmińskiej (do 1935 w Grudziądzu, następnie w Pelplinie) oraz członkiem zarządu ogólnopolskiego "Caritas". Zasłużył się zorganizowaniem w Pelplinie kongresu miłosierdzia 3 czerwca 1936, z udziałem przeszło sześciuset osób, na którym wytyczano plany działania Caritas na najbliższe lata. |
||
W latach |
W latach 1934–1937 studiował eksternistycznie na [[Uniwersytet Lwowski|Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie]], uzyskując magisterium teologii na podstawie pracy ''Włóczęgostwo i żebractwo jako problem społeczny''. W czasie okupacji hitlerowskiej przebywał w [[Warszawa|Warszawie]] i tam był kapelanem [[Skrytki|sióstr skrytek]]. Po wojnie pełnił funkcję administratora [[Bazylika katedralna św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu|bazyliki św. Janów w Toruniu]]. Od 15 stycznia 1947 do końca życia był proboszczem parafii Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach, będąc równocześnie dziekanem dekanatu Chojnice. W 1952 r. został mianowany kanonikiem honorowym Kapituły Katedralnej Chełmińskiej w Pelplinie, a w 1953 r. został delegatem biskupim. W 1954 r. uzyskał stopień doktora teologii na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie]] (na podstawie pracy ''[[Grzegorz I|Grzegorz Wielki]] jako autor i reformator Sakramentarza Gregoriańskiego''). W 1970 r. został mianowany prałatem honorowym Jego Świętobliwości. |
||
Jego zasługą jest dzieło odbudowy i odnowy średniowiecznej [[Bazylika Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach|chojnickiej fary]], zniszczonej i zdewastowaniem w czasie działań wojennych w 1945 r., a także uruchomienie w 1951 r. nowego kościoła filialnego w Charzykowach k. Chojnic. Podczas sprawowania przez niego rządów proboszcza chojnicki kościół farny otrzymał nową konstrukcję dachową. Przebudowana została zakrystia i kaplica NMP, która otrzymała nowy ołtarz rzeźbiony w piaskowcu. Wnętrze kościoła otrzymało stylowe otynkowanie, polichromię ścienną oraz nowy chór i organy. |
Jego zasługą jest dzieło odbudowy i odnowy średniowiecznej [[Bazylika Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach|chojnickiej fary]], zniszczonej i zdewastowaniem w czasie działań wojennych w 1945 r., a także uruchomienie w 1951 r. nowego kościoła filialnego w Charzykowach k. Chojnic. Podczas sprawowania przez niego rządów proboszcza chojnicki kościół farny otrzymał nową konstrukcję dachową. Przebudowana została zakrystia i kaplica NMP, która otrzymała nowy ołtarz rzeźbiony w piaskowcu. Wnętrze kościoła otrzymało stylowe otynkowanie, polichromię ścienną oraz nowy chór i organy. |
||
Był wieloletnim publicystą prasy katolickiej, ogłosił m.in. na łamach "Miesięcznika Diecezji Chełmińskiej" artykuły dotyczące Caritas: ''Duch czasu a nasza "Caritas"'' (1936, nr 8), ''Ostatnie dziesięć lat pracy charytatywnej w diecezji chełmińskiej'' (1936, nr 8), ''Praca charytatywna w diecezji chełmińskiej'' (1937, nr 9). |
|||
Zmarł 9 czerwca 1974 w Chojnicach. Pochowany został na miejscowym cmentarzu komunalnym. |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* ''Dzieje parafii pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach w latach 1772-2000'' |
* ''Dzieje parafii pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach w latach 1772-2000'' |
||
* ''Dzieje ziemi i powiatu chojnickiego'', tom III: ''Ludzie ziemi chojnickiej'' (wybór i opracowanie Jacek Knopek), Chojnice 2010, s. 104–105 |
|||
* [[Zbigniew Stromski]], ''Pamięci godni. Chojnicki słownik biograficzny 1275–1980'', Bydgoszcz 1986, s. 132–133 (z fotografią) |
|||
* Jan Walkusz, ''Liss Arkadiusz (1908–1974), ksiądz katolicki, działacz charytatywny'', w: ''Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego'' (pod redakcją [[Stanisław Gierszewski|Stanisława Gierszewskiego]]), tom III: L–P (pod redakcją Zbigniewa Nowaka), Gdańsk 1997, s. 70–71 |
|||
{{Parafie dekanatu Chojnice}} |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
{{ |
{{SORTUJ:Liss, Arkadiusz}} |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Duchowni diecezji chełmińskiej]] |
||
[[Kategoria:Ludzie związani z Chojnicami]] |
[[Kategoria:Ludzie związani z Chojnicami]] |
||
[[Kategoria:Urodzeni w 1908]] |
|||
[[Kategoria:Zmarli w 1974]] |
|||
[[Kategoria:Pochowani w Chojnicach]] |
|||
Aktualna wersja na dzień 09:46, 3 lut 2024
| Kanonik, prałat | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce pochówku | |
| Proboszcz parafii Ścięcia Św. Jana Chrzciciela w Chojnicach, dziekan dekanatu Chojnice | |
| Okres sprawowania |
1947–1974 |
| Delegat biskupi | |
| Okres sprawowania |
1953–1974 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat |
19 grudnia 1931 |
Arkadiusz Liss (ur. 12 stycznia 1908 w Dzierżążnie k. Tczewa, zm. 9 czerwca 1974 w Chojnicach) – polski duchowny katolicki, kanonik, prałat, doktor teologii, prezbiter rzymskokatolicki diecezji pelplińskiej, delegat biskupi, proboszcz parafii Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z rodziny rolniczej, był synem Szymona i Klary z domu Piontek. Do szkoły powszechnej uczęszczał w rodzinnym Dzierżążnie. W latach 1918–1925 uczył się w pelplińskim Collegium Marianum. W 1927 r. zdał maturę w Starogardzie Gdańskim. Po święceniach kapłańskich, które otrzymał 19 grudnia 1931 r. z rąk bp. Stanisława Wojciecha Okoniewskiego, był wikariuszem w Tucholi, a następnie dyrektorem oddziału "Caritas" w Grudziądzu i kierownikiem szkoły prywatnej im. Jana Bosko. W 1934 zorganizował w Grudziądzu dom noclegowy dla bezdomnej młodzieży (na 23 łóżka), redagował także dwutygodnik "Caritas". Później został generalnym sekretarzem związku "Caritas" diecezji chełmińskiej (do 1935 w Grudziądzu, następnie w Pelplinie) oraz członkiem zarządu ogólnopolskiego "Caritas". Zasłużył się zorganizowaniem w Pelplinie kongresu miłosierdzia 3 czerwca 1936, z udziałem przeszło sześciuset osób, na którym wytyczano plany działania Caritas na najbliższe lata.
W latach 1934–1937 studiował eksternistycznie na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, uzyskując magisterium teologii na podstawie pracy Włóczęgostwo i żebractwo jako problem społeczny. W czasie okupacji hitlerowskiej przebywał w Warszawie i tam był kapelanem sióstr skrytek. Po wojnie pełnił funkcję administratora bazyliki św. Janów w Toruniu. Od 15 stycznia 1947 do końca życia był proboszczem parafii Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach, będąc równocześnie dziekanem dekanatu Chojnice. W 1952 r. został mianowany kanonikiem honorowym Kapituły Katedralnej Chełmińskiej w Pelplinie, a w 1953 r. został delegatem biskupim. W 1954 r. uzyskał stopień doktora teologii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie (na podstawie pracy Grzegorz Wielki jako autor i reformator Sakramentarza Gregoriańskiego). W 1970 r. został mianowany prałatem honorowym Jego Świętobliwości.
Jego zasługą jest dzieło odbudowy i odnowy średniowiecznej chojnickiej fary, zniszczonej i zdewastowaniem w czasie działań wojennych w 1945 r., a także uruchomienie w 1951 r. nowego kościoła filialnego w Charzykowach k. Chojnic. Podczas sprawowania przez niego rządów proboszcza chojnicki kościół farny otrzymał nową konstrukcję dachową. Przebudowana została zakrystia i kaplica NMP, która otrzymała nowy ołtarz rzeźbiony w piaskowcu. Wnętrze kościoła otrzymało stylowe otynkowanie, polichromię ścienną oraz nowy chór i organy.
Był wieloletnim publicystą prasy katolickiej, ogłosił m.in. na łamach "Miesięcznika Diecezji Chełmińskiej" artykuły dotyczące Caritas: Duch czasu a nasza "Caritas" (1936, nr 8), Ostatnie dziesięć lat pracy charytatywnej w diecezji chełmińskiej (1936, nr 8), Praca charytatywna w diecezji chełmińskiej (1937, nr 9).
Zmarł 9 czerwca 1974 w Chojnicach. Pochowany został na miejscowym cmentarzu komunalnym.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dzieje parafii pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach w latach 1772-2000
- Dzieje ziemi i powiatu chojnickiego, tom III: Ludzie ziemi chojnickiej (wybór i opracowanie Jacek Knopek), Chojnice 2010, s. 104–105
- Zbigniew Stromski, Pamięci godni. Chojnicki słownik biograficzny 1275–1980, Bydgoszcz 1986, s. 132–133 (z fotografią)
- Jan Walkusz, Liss Arkadiusz (1908–1974), ksiądz katolicki, działacz charytatywny, w: Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego (pod redakcją Stanisława Gierszewskiego), tom III: L–P (pod redakcją Zbigniewa Nowaka), Gdańsk 1997, s. 70–71