Noah Baumbach: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
podpis grafiki |
m dr. tech. |
||
(Nie pokazano 29 wersji utworzonych przez 17 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Filmowiec infobox |
{{Filmowiec infobox |
||
|imię i nazwisko = Noah Baumbach |
|imię i nazwisko = Noah Baumbach |
||
| |
|imię i nazwisko org = |
||
| |
|grafika = Noah Baumbach Cannes 2017.jpg |
||
|opis grafiki = Baumbach na [[70. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes|70. MFF w Cannes]] (2017). |
|||
|alt grafiki = |
|||
|prawdziwe imię i nazwisko = |
|prawdziwe imię i nazwisko = |
||
|imię i nazwisko urodzenia = |
|||
|data urodzenia = [[3 września]] [[1969]] |
|||
| |
|data urodzenia = 3 września 1969 |
||
|miejsce urodzenia = [[Nowy Jork]] |
|||
|data śmierci = |
|data śmierci = |
||
|miejsce śmierci = |
|miejsce śmierci = |
||
|zawód = |
|zawód = scenarzysta<br />reżyser<br />producent filmowy |
||
|współmałżonek = [[Jennifer Jason Leigh]] ( |
|współmałżonek = [[Jennifer Jason Leigh]]<br />(2005-2013; rozwód)<br/>[[Greta Gerwig]]<br/> (2023-) |
||
|lata aktywności = od 1995 |
|lata aktywności = od 1995 |
||
|nagrody = |
|||
{{filmowiec infobox/nagroda|[[Annie (nagroda filmowa)|Annie]]|2010: Najlepszy scenariusz – ''[[Fantastyczny pan Lis]]''}} |
|||
|odznaczenia = |
|odznaczenia = |
||
|commons = Category:Noah Baumbach |
|commons = Category:Noah Baumbach |
||
Linia 18: | Linia 20: | ||
|www = |
|www = |
||
}} |
}} |
||
'''Noah Baumbach''' (ur. 3 września [[1969]] |
'''Noah Baumbach''' (ur. [[3 września]] [[1969 w filmie|1969]] w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]) – [[Stany Zjednoczone|amerykański]] reżyser, scenarzysta i [[producent filmowy]]. Nominowany do [[Oscar za najlepszy scenariusz oryginalny|Oscara za najlepszy scenariusz oryginalny]] do komiediodramatu ''[[Walka żywiołów]]'' (2005) i ''[[Historia małżeńska]]'' (2019)<ref name="awards">{{cytuj stronę|url=https://www.allmovie.com/artist/noah-baumbach-p199728/awards|tytuł=Noah Baumbach Awards|opublikowany=[[AllMovie]]|język=en|data dostępu=2021-04-29}}</ref>. Ceniony również za filmy ''[[Frances Ha]]'' (2012) czy ''[[Fantastyczny pan Lis]]'' (2009)<ref name="listal">{{cytuj stronę|url=https://www.listal.com/noah-baumbach|tytuł=Noah Baumbach|opublikowany=Listal|język=en|data dostępu=2021-04-29}}</ref>. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
Urodził się na [[Brooklyn]]ie jako trzecie z czworga dzieci Georgii Brown, krytyczki „[[Village Voice]]”, i Jonathana Baumbacha, powieściopisarza<ref name="allmovie">{{cytuj stronę|url=https://www.allmovie.com/artist/noah-baumbach-p199728|autor=Rebecca Flint Marx|tytuł=Noah Baumbach Biography|opublikowany=[[AllMovie]]|język=en|data dostępu=2021-04-29}}</ref>. Jego matka była [[Protestantyzm|protestantką]], a ojciec [[Żydzi|żydem]]<ref name="jewish">{{cytuj stronę|url=http://www.jewishjournal.com/arts/article/prickly_fathers_rebellious_sons_20051014/|autor=Naomi Pfefferman|data=13 października 2005|tytuł=Prickly Fathers, Rebellious Sons|opublikowany=Jewish Journal|język=en|data dostępu=2021-04-29|archiwum=https://web.archive.org/web/20110129135829/http://www.jewishjournal.com/arts/article/prickly_fathers_rebellious_sons_20051014/| zarchiwizowano =2016-07-17}}</ref>. W 1987 ukończył liceum Midwood High School na Brooklynie<ref name="fanpix.famousfix">{{cytuj stronę|url=https://fanpix.famousfix.com/gallery/noah-baumbach|tytuł=Noah Baumbach Pictures|opublikowany=FanPix.Net|język=en|data dostępu=2021-04-29}}</ref>, a w 1991 uzyskał tytuł licencjata filologii angielskiej na Vassar College<ref name="fanpix.famousfix"/>. Później pracował jako korespondent dla „[[The New York Times|New York Timesa]]”<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.newyorker.com/magazine/2013/04/29/happiness-4|autor=Ian Parker|data=2013-07-29|tytuł=Happiness|opublikowany=„[[The New Yorker]]”|język=en|data dostępu=2021-04-29|archiwum=https://archive.is/QM5C6| zarchiwizowano = 2021-04-29}}</ref>. |
|||
=== Dzieciństwo === |
|||
Baumbach urodził się na [[Brooklyn|Brooklynie]] jako trzecie z czworga dzieci. Jest synem powieściopisarza Jonathana Baumbacha i Georgii Brown, krytyczki [[Village Voice]]. Ukończył liceum w Midwood w 1987 r., a w 1991 r. uzyskał tytuł licencjata w języku angielskim na [[Vassar College]]. Później pracował jako posłannik w [[The New York Times]]<ref name="FDKE">{{Cytuj stronę | url = https://www.newyorker.com/magazine/2013/04/29/happiness-4| tytuł = Happiness| nazwisko = Parker| imię = Ian| autor = Ian Parker | autor link = https://www.newyorker.com/contributors/ian-parker| data = 29/07/2013 | rok = 2013 | miesiąc = 07 | praca = | opublikowany = https://www.newyorker.com/| oznaczenie = | strony = | język = en| archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 29/07/2013}}</ref>. Jego Matka była [[protestantyzm|protestantką]], a ojciec [[Żydzi|Żydem]]<ref>[https://web.archive.org/web/20110129135829/http://www.jewishjournal.com/arts/article/prickly_fathers_rebellious_sons_20051014/] (en.). [dostęp 2005-13-10]</ref>. |
|||
Jego debiutem reżyserskim było ''Tupiąc i wrzeszcząc'' (1995). Współtworzył scenariusze do filmu ''[[Fantastyczny pan Lis]]'' (2009) [[Wes Anderson|Wesa Andersona]] oraz do animacji ''[[Madagaskar 3]]'' (2012). W 2012 nakręcił film dokumentalny ''De Palma'', który współreżyserował [[Jake Paltrow]]. |
|||
=== Kariera === |
|||
== Życie prywatne == |
|||
Na ekranie zadebiutował w wieku 26 lat filmem ''Kicking and Screaming'' z [[1995]] roku, komedią o czterech młodych mężczyznach, którzy ukończyli studia i nie chcą kontynuować życia. Fim zdobył w większości pozytywne recenzję<ref>[https://www.rottentomatoes.com/m/1066170_kicking_and_screaming?] www.rottentomatoes.com (en.)</ref>. Dwa lata później, w [[1997]], Baumbach zrobił ''[[Zazdrośnik ]]'', film o młodym pisarzu, tak zazdrosnego o swoją dziewczynę, że wkrada się w sesje terapii grupowej jej byłego chłopaka, aby odkryć, jaki rodzaj związku mieli. W tym samym roku wyreżyserował komedię ''Impreza za imprezą''. Jest współscenarzystą filmu ''[[Podwodne życie ze Stevem Zissou]]'' [[Wes Anderson|Wesa Andersona]]. |
|||
2 września 2005 ożenił się z [[Jennifer Jason Leigh]]. Para poznała się w 2001, gdy Leigh występowała na [[Broadway (teatr)|Broadwayu]] w sztuce ''Dowód''. 17 marca 2010 urodził się jego syn, Rohmer Emmanuel. Zaledwie 7 miesięcy po urodzeniu syna Leigh wzniosła sprawę o rozwód, gdyż między małżonkami zaistniały „różnice nie do pogodzenia”<ref name="kultura">{{cytuj stronę|url=https://kultura.onet.pl/film/wiadomosci/jennifer-jason-leigh-rozwodzi-sie/jb3kcd6|data=24 listopada 2010|tytuł=Jennifer Jason Leigh rozwodzi się|opublikowany=[[Onet.pl]]|język=pl|data dostępu=2021-04-29|archiwum=https://archive.is/PwjQQ| zarchiwizowano = 2021-04-29}}</ref>. Po trzech latach [[Separacja|separacji]] (2010), para wzięła rozwód 17 września 2013. Historia tego rozwodu zainspirowała Baumbacha do napisania scenariusza do jego największego jak dotąd sukcesu - zrealizowanej dla [[Netflix]]a ''[[Historia małżeńska|Historii małżeńskiej]]'' (2019)<ref name="people">{{cytuj stronę|url=https://people.com/movies/noah-baumbach-ex-wife-jennifer-jason-leigh-likes-marriage-story/|autor=Alexia Fernández|data=19 listopada 2019|tytuł=Noah Baumbach Says Ex-Wife Jennifer Jason Leigh Likes His Divorce Drama Marriage Story 'a Lot'|opublikowany=„[[People]]”|język=en|data dostępu=2021-04-29}}</ref><ref name="independent">{{cytuj stronę|url=https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/films/features/noah-baumbach-interview-marriage-story-netflix-golden-globes-greta-gerwig-adam-driver-a9239481.html|autor=Alexandra Pollard|data=10 grudnia 2019|tytuł=Noah Baumbach: ‘Marriage Story is not about my marriage in any way’|opublikowany=„[[The Independent]]”|język=en|data dostępu=2021-04-29}}</ref>. |
|||
W [[2004]] wyreżyserował ''[[Walka Żywiołów]]''. Baumbach określa go jako "pół-[[autobiografia|autobiografię]]", gdyż film jest inspirowany historią jego dzieciństwa i rozwodu rodziców. W wywiadzie udzielonym Jonathanowi Lethemowi z BOMB Magazine, Baumbach powiedział o filmie: "Czasami, gdy myślę o tym całym doświadczeniu, zaczynam żartować w żartach w żartach. Film jest inspirowany nie tylko moim dzieciństwem i rozwodem rodziców, ale był to także pierwszy scenariusz, którego nie pokazywałem rodzicom podczas pracy nad nim. Nie chodzi o to, że chciałem ich chronić przed wszystkim, ale po prostu chciałem zachować to z własnego doświadczenia<ref name="FDKG">{{Cytuj stronę | url = http://bombsite.com/issues/93/articles/2763| tytuł = "Noah Baumbach"| nazwisko = Lethem| imię = Jonathan| autor = Jonathan Lethem| autor link = | data = | rok = | miesiąc = | praca = | opublikowany = | oznaczenie = | strony = | język = en| archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 29/07/2013}}</ref>". Film był wielkim sukcesem, zdobywając dwie nagrody na [[Sundance Film Festival]] i nominację do Oscara. Ponadto film został entuzjastycznie przyjęty przez krytyków, zdobywając 92% na [[Rotten Tomatoes]]<ref>[https://www.rottentomatoes.com/m/squid_and_the_whale] www.rottentomatoes.com (en.)</ref>. Roger Ebert z ''[[Chicago Sun-Times]]'' napisał o nim: "''The Squid and the Whale'' to przede wszystkim to, w jaki sposób dorastamy, wchłaniając to, co jest przydatne w naszych rodzicach i wybaczając to, co nie.<ref name="FDKH">{{Cytuj stronę | url = https://www.rogerebert.com/reviews/the-squid-and-the-whale-2005| tytuł = THE SQUID AND THE WHALE| nazwisko = Ebert| imię = Roger| autor = Roger Elbert| autor link = https://www.rogerebert.com/contributors/roger-ebert| data = 3/11/2005 | rok = 2005 | miesiąc = 11 | praca = | opublikowany = https://www.rogerebert.com/| oznaczenie = | strony = | język = en| archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 3/11/2005}}</ref>". |
|||
W 2023 poślubił<ref name = "people2">{{cytuj stronę|url=https://people.com/greta-gerwig-and-noah-baumbach-are-married-after-12-years-of-dating-8418430/|autor=Ingrid Vasquez|data=20 grudnia 2023|tytuł= Greta Gerwig and Noah Baumbach Are Married After 12 Years of Dating|opublikowany=„[[People]]”|język=en|data dostępu=2023-12-20}}</ref>długoletnią partnerkę [[Greta Gerwig|Gretę Gerwig]], z którą ma dwóch synów. |
|||
Później Baumbach wyreżyserował kolejno ''[[Margot jedzie na ślub]]'' z [[Nicole Kidman]], ''[[Greenberg]]'' z [[Ben Stiller|Benem Stillerem]], ''[[Frances Ha]]'' z [[Greta Gerwig|Gretą Gerwig]], ''[[To nasza młodość]]'' z [[Naomi Watts]] i ''[[Mistress America]]''. Współtworzył scenariusze do filmów ''[[Fantastyczny pan Lis]]'' [[Wes Anderson|Andersona]] i ''[[Madagaskar 3]]''. W [[2012]] wraz z Jake'm Paltrowem zrobił dokument ''[[De Palma]]'' opowiadający o życiu i twórczości amerykańskiego reżysera [[Brian De Palma|Briana De Palmy]]. |
|||
== Nagrody i wyróżnienia == |
|||
W [[2017]] roku na [[Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes|festiwalu w Cannes]] miał premierę jego film ''[[Opowieści o rodzinie Meyerowitz (utwory wybrane)]]'', opowiadającym o trójcę dorosłego rodzeństwa spotykającego się w Nowym Jorku, by spierać się ze swoim złośliwym ojcem artystą i jego przebrzmiałą twórczością. W rolach głównych wystąpili [[Adam Sandler]], [[Ben Stiller]], [[Emma Thompson]] i [[Dustin Hoffman]]. Obraz został doceniony przez wielu krytyków, a na festiwalu zdobył [[Psia Palma|Psią Palmę]]. |
|||
* 2010: Najlepszy scenariusz, ''[[Fantastyczny pan Lis]]'' |
|||
* 2017: Zdobycie ''Psiej Palmy'' |
|||
== Życie prywatne == |
|||
W [[2005]] roku ożenił się z [[Jennifer Jason Leigh]]. Para poznała się w [[2001]] roku, gdy Leigh występowała na Broadwayu w sztuce "Dowód". [[17 marca]] [[2010]] roku urodził się jego syn, Rohmer Emmanuel. Zaledwie 7 miesięcy po urodzeniu syna Leight wzniosła sprawę o rozwód, gdyż między małżonkami występowały standardowe "różnice nie do pogodzenia"<ref>[http://film.onet.pl/plotki/jennifer-jason-leigh-rozwodzi-sie/4tqx3] https://www.onet.pl/ (pl.)</ref>. Po trzech latach separacji wzięli rozwód. |
|||
Obecnie związany z aktorką [[Greta Gerwig|Gretą Gerwig]] |
|||
== Wybrana filmografia == |
== Wybrana filmografia == |
||
{| class="wikitable" width="100%" |
|||
! rowspan="2" scope="col" width="2%" |Rok |
|||
! rowspan="2" scope="col" width="20%" |Tytuł |
|||
! colspan="5" scope="col" width="10%" |Działalność |
|||
! rowspan="2" scope="col" width="20%" |Uwagi |
|||
|- |
|||
! scope="col" width="6%" |[[Reżyser]] |
|||
! scope="col" width="6%" |[[Scenarzysta]] |
|||
! scope="col" width="6%" |[[Producent]] |
|||
! scope="col" width="6%" |[[Aktor]] |
|||
! scope="col" width="6%" |Rola |
|||
|- |
|||
|[[1995 w filmie|1995]] |
|||
|''Tupiąc i wrzeszcząc'' (''Kicking and Screaming'') |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|Danny |
|||
|Debiut reżyserki |
|||
|- |
|||
| rowspan="2" |[[1997 w filmie|1997]] |
|||
|''Impreza za imprezą'' (''Highball'') |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|Philip |
|||
| |
|||
|- |
|||
|''Zazdrośnik'' (''Mr. Jealousy'') |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|Arliss |
|||
| |
|||
|- |
|||
| rowspan="2" |[[2000 w filmie|2000]] |
|||
|''Conrad & Butler Take a Vacation'' |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
| |
|||
| rowspan="2" |Film krótkometrażowy |
|||
|- |
|||
|''Thirty'' |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
| |
|||
|- |
|||
|[[2004 w filmie|2004]] |
|||
|''[[Podwodne życie ze Steve’em Zissou]]'' (''The Life Aquatic with Steve Zissou'') |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|Phillip |
|||
| |
|||
|- |
|||
|[[2005 w filmie|2005]] |
|||
|''[[Walka żywiołów]]'' (''The Squid and the Whale'') |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
| |
|||
|Nominacja: [[Oscar za najlepszy scenariusz oryginalny]] (2005) |
|||
|- |
|||
|[[2007 w filmie|2007]] |
|||
|''[[Margot jedzie na ślub]]'' (''Margot at the Wedding'') |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
| |
|||
| |
|||
|- |
|||
| rowspan="2" |[[2009 w filmie|2009]] |
|||
|''[[Fantastyczny pan Lis]]'' (''Fantastic Mr. Fox'') |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
| |
|||
| |
|||
|- |
|||
|''Alexander the Last'' |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
| |
|||
| |
|||
|- |
|||
|[[2010 w filmie|2010]] |
|||
|''[[Greenberg]]'' |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
| |
|||
| |
|||
|- |
|||
| rowspan="2" |[[2012 w filmie|2012]] |
|||
|''[[Madagaskar 3]]'' (''Madagascar 3: Europe's Most Wanted'') |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
| |
|||
| |
|||
|- |
|||
|''[[Frances Ha]]'' |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
| |
|||
| |
|||
|- |
|||
| rowspan="2" |[[2014 w filmie|2014]] |
|||
|''[[Ta nasza młodość]]'' (''While We're Young'') |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
| |
|||
| |
|||
|- |
|||
|''[[Dziewczyna warta grzechu]]'' (''She's Funny That Way'') |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
| |
|||
| |
|||
|- |
|||
| rowspan="2" |[[2015 w filmie|2015]] |
|||
|''[[Mistress America]]'' |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
| |
|||
| |
|||
|- |
|||
|''[[De Palma (film)|De Palma]]'' |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
| |
|||
| |
|||
|- |
|||
|[[2017 w filmie|2017]] |
|||
|''[[Opowieści o rodzinie Meyerowitz (utwory wybrane)]]'' ''(The Meyerowitz Stories'') |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
| |
|||
| |
|||
|- |
|||
|[[2019 w filmie|2019]] |
|||
|''[[Historia małżeńska]]'' (''Marriage Story'') |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
| |
|||
| |
|||
|- |
|||
|[[2022 w filmie|2022]] |
|||
|''[[Biały szum (film)|Biały szum]]'' (''White Noise'') |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
| |
|||
| |
|||
|- |
|||
|[[2023 w filmie|2023]] |
|||
|''[[Barbie (film)|Barbie]]'' (''Barbie'') |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Tak}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
|{{Nie}} |
|||
| |
|||
|z Gretą Gerwig |
|||
|- |
|||
|} |
|||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
|||
* [[1995 w filmie|1995]]: Kicking and Screaming |
|||
* [[1997 w filmie|1997]]: Zazdrośnik |
|||
* [[2004 w filmie|2004]]: [[Walka Żywiołów]] |
|||
* [[2007 w filmie|2007]]: [[Margot jedzie na ślub]] |
|||
* [[2010 w filmie|2010]]: [[Greenberg]] |
|||
* [[2012 w filmie|2012]]: [[Frances Ha]] |
|||
* [[2014 w filmie|2014]]: [[Ta nasza młodość]] |
|||
* [[2015 w filmie|2015]]: [[Mistress America]] |
|||
* [[2015 w filmie|2015]]: De Palma wraz z Jake'm Paltrowem |
|||
* [[2017 w filmie|2017]]: [[Opowieści o rodzinie Meyerowitz (utwory wybrane)]] |
|||
=== Krótkometrażowe === |
|||
* [[2000 w filmie|2000]]: [[Conrad & Butler Take a Vacation]] |
|||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
Linia 61: | Linia 242: | ||
* {{NNDB|osoba|707/000229020|Noah Baumbach}} |
* {{NNDB|osoba|707/000229020|Noah Baumbach}} |
||
{{Noah Baumbach}} |
|||
== Bibliografia == |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
{{Przypisy}} |
|||
{{SORTUJ: |
{{SORTUJ:Baumbach, Noah}} |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Amerykanie pochodzenia żydowskiego]] |
||
[[Kategoria:Amerykańscy scenarzyści]] |
|||
[[Kategoria:Amerykańscy producenci filmowi]] |
[[Kategoria:Amerykańscy producenci filmowi]] |
||
[[Kategoria:Amerykańscy reżyserzy filmowi]] |
|||
[[Kategoria:Amerykańscy scenarzyści XX wieku]] |
|||
[[Kategoria:Amerykańscy scenarzyści XXI wieku]] |
|||
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Nowym Jorku]] |
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Nowym Jorku]] |
||
[[Kategoria:Urodzeni w 1969]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1969]] |
Aktualna wersja na dzień 08:38, 20 mar 2024
Baumbach na 70. MFF w Cannes (2017). | |
Data i miejsce urodzenia |
3 września 1969 |
---|---|
Zawód |
scenarzysta |
Współmałżonek |
Jennifer Jason Leigh |
Lata aktywności |
od 1995 |
Noah Baumbach (ur. 3 września 1969 w Nowym Jorku) – amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy. Nominowany do Oscara za najlepszy scenariusz oryginalny do komiediodramatu Walka żywiołów (2005) i Historia małżeńska (2019)[1]. Ceniony również za filmy Frances Ha (2012) czy Fantastyczny pan Lis (2009)[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się na Brooklynie jako trzecie z czworga dzieci Georgii Brown, krytyczki „Village Voice”, i Jonathana Baumbacha, powieściopisarza[3]. Jego matka była protestantką, a ojciec żydem[4]. W 1987 ukończył liceum Midwood High School na Brooklynie[5], a w 1991 uzyskał tytuł licencjata filologii angielskiej na Vassar College[5]. Później pracował jako korespondent dla „New York Timesa”[6].
Jego debiutem reżyserskim było Tupiąc i wrzeszcząc (1995). Współtworzył scenariusze do filmu Fantastyczny pan Lis (2009) Wesa Andersona oraz do animacji Madagaskar 3 (2012). W 2012 nakręcił film dokumentalny De Palma, który współreżyserował Jake Paltrow.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]2 września 2005 ożenił się z Jennifer Jason Leigh. Para poznała się w 2001, gdy Leigh występowała na Broadwayu w sztuce Dowód. 17 marca 2010 urodził się jego syn, Rohmer Emmanuel. Zaledwie 7 miesięcy po urodzeniu syna Leigh wzniosła sprawę o rozwód, gdyż między małżonkami zaistniały „różnice nie do pogodzenia”[7]. Po trzech latach separacji (2010), para wzięła rozwód 17 września 2013. Historia tego rozwodu zainspirowała Baumbacha do napisania scenariusza do jego największego jak dotąd sukcesu - zrealizowanej dla Netflixa Historii małżeńskiej (2019)[8][9].
W 2023 poślubił[10]długoletnią partnerkę Gretę Gerwig, z którą ma dwóch synów.
Nagrody i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- 2010: Najlepszy scenariusz, Fantastyczny pan Lis
- 2017: Zdobycie Psiej Palmy
Wybrana filmografia
[edytuj | edytuj kod]Rok | Tytuł | Działalność | Uwagi | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Reżyser | Scenarzysta | Producent | Aktor | Rola | |||
1995 | Tupiąc i wrzeszcząc (Kicking and Screaming) | Danny | Debiut reżyserki | ||||
1997 | Impreza za imprezą (Highball) | Philip | |||||
Zazdrośnik (Mr. Jealousy) | Arliss | ||||||
2000 | Conrad & Butler Take a Vacation | Film krótkometrażowy | |||||
Thirty | |||||||
2004 | Podwodne życie ze Steve’em Zissou (The Life Aquatic with Steve Zissou) | Phillip | |||||
2005 | Walka żywiołów (The Squid and the Whale) | Nominacja: Oscar za najlepszy scenariusz oryginalny (2005) | |||||
2007 | Margot jedzie na ślub (Margot at the Wedding) | ||||||
2009 | Fantastyczny pan Lis (Fantastic Mr. Fox) | ||||||
Alexander the Last | |||||||
2010 | Greenberg | ||||||
2012 | Madagaskar 3 (Madagascar 3: Europe's Most Wanted) | ||||||
Frances Ha | |||||||
2014 | Ta nasza młodość (While We're Young) | ||||||
Dziewczyna warta grzechu (She's Funny That Way) | |||||||
2015 | Mistress America | ||||||
De Palma | |||||||
2017 | Opowieści o rodzinie Meyerowitz (utwory wybrane) (The Meyerowitz Stories) | ||||||
2019 | Historia małżeńska (Marriage Story) | ||||||
2022 | Biały szum (White Noise) | ||||||
2023 | Barbie (Barbie) | z Gretą Gerwig |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Noah Baumbach Awards. AllMovie. [dostęp 2021-04-29]. (ang.).
- ↑ Noah Baumbach. Listal. [dostęp 2021-04-29]. (ang.).
- ↑ Rebecca Flint Marx: Noah Baumbach Biography. AllMovie. [dostęp 2021-04-29]. (ang.).
- ↑ Naomi Pfefferman: Prickly Fathers, Rebellious Sons. Jewish Journal, 13 października 2005. [dostęp 2021-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-17)]. (ang.).
- ↑ a b Noah Baumbach Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2021-04-29]. (ang.).
- ↑ Ian Parker: Happiness. „The New Yorker”, 2013-07-29. [dostęp 2021-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-29)]. (ang.).
- ↑ Jennifer Jason Leigh rozwodzi się. Onet.pl, 24 listopada 2010. [dostęp 2021-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-29)]. (pol.).
- ↑ Alexia Fernández: Noah Baumbach Says Ex-Wife Jennifer Jason Leigh Likes His Divorce Drama Marriage Story 'a Lot'. „People”, 19 listopada 2019. [dostęp 2021-04-29]. (ang.).
- ↑ Alexandra Pollard: Noah Baumbach: ‘Marriage Story is not about my marriage in any way’. „The Independent”, 10 grudnia 2019. [dostęp 2021-04-29]. (ang.).
- ↑ Ingrid Vasquez: Greta Gerwig and Noah Baumbach Are Married After 12 Years of Dating. „People”, 20 grudnia 2023. [dostęp 2023-12-20]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Noah Baumbach w bazie IMDb (ang.)
- Noah Baumbach w bazie Filmweb
- Noah Baumbach w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 000000011566799X
- VIAF: 34763778
- ULAN: 500473673
- LCCN: no2005070453
- GND: 135583977
- BnF: 15527489h
- SUDOC: 102064350
- NKC: xx0171595
- BNE: XX4746210
- NTA: 222381655
- BIBSYS: 6098633
- CiNii: DA1896007X
- Open Library: OL1430064A
- PLWABN: 9810613082605606
- NUKAT: n2014010397
- J9U: 987007337759205171
- CONOR: 82730595
- KRNLK: KAC201608985
- LIH: LNB:BYdU;=Bq