Kościół św. Zygmunta w Królewie

Kościół św. Zygmunta w Królewie

nr rej. 17/58 z 19.1.1958 / 15.2.1962
kościół parafialny
Widok od frontu
Państwo	Polska
Miejscowość	Królewo (województwo mazowieckie)
Adres	Królewo 99, 09-131 Królewo
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
parafia	św. Zygmunta w Królewie
Wezwanie	Zygmunt I Święty
Historia Data zakończenia budowy 1630 (1639) Data poświęcenia 15 lipca 1639 Ważniejsze przebudowy 1882, 1938, 1947-1948, 1980-1982 Fundator Stanisław Łubieński
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • drewno Wieża kościelna • liczba wież 1 Liczba naw 1
Położenie na mapie gminy Joniec Kościół św. Zygmunta w Królewie
Położenie na mapie Polski Kościół św. Zygmunta w Królewie
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Kościół św. Zygmunta w Królewie
Położenie na mapie powiatu płońskiego Kościół św. Zygmunta w Królewie
52°38′21,5632″N 20°33′19,9890″E

Kościół św. Zygmunta w Królewie – rzymskokatolicki kościół parafialny zlokalizowany w miejscowości Królewo (powiat płoński w województwie mazowieckim). Funkcjonuje przy nim parafia św. Zygmunta w diecezji płockiej (dekanat sochociński, przed 1993 dekanat płoński). Obiekt został wpisany do rejestru zabytków 19 stycznia 1958 (nr 17/58) oraz 15 lutego 1962.

Historia

Widok od prezbiterium

Drewniany kościół mógł istnieć we wsi już w końcu XIII wieku, jednak nie dochowały się na jego temat żadne przekazy. Pierwszy z nich pochodzi z 1599 (wizytacja biskupa płockiego Wojciecha Baranowskiego) i dotyczy drugiej z kolei świątyni: drewnianej, z ceglaną posadzką w prezbiterium i trzema ołtarzami (w głównym umieszczono wizerunek koronacji Matki Bożej). Kolejna wizytacja odbyła się w 1609, a zapisy dotyczące świątyni są podobne (wspomniany był m.in. łuk tęczowy, ołtarz główny murowany, boczne drewniane). Jej fundatorami mogli być Idzikowscy.

Trzeci drewniany kościół (obecny) zbudowano w 1639 (lub 1630), być może z uwagi na zły stan techniczny poprzedniego. Ufundował go biskup płocki Stanisław Łubieński ze środków własnych. Jego poświęcenie nastąpiło 15 lipca 1639, a konsekracji dokonał w 1648 biskup Wojciech Tolibowski (sufragan płocki). W parafii spędzali wakacje kle­rycy z seminarium pułtuskiego. Chronili się oni tu również przed zarazami w 1603, 1606, 1607, 1626, 1627 oraz 1640.

Dzwonnica

Wnętrze i ołtarze

Opis w protokole wizytacyjnym z 1695 wskazuje, że obiekt był orientowany, miał 26 kroków długości, osiem kroków szeroko­ści w prezbiterium, natomiast w nawie dwanaście. Miał wysokość ośmiu łokci. Podłoga była częściowo ceglana, a częściowo gliniana (klepisko), sufit był drewniany, dach kryty gontem. Kościół miał dziewięć romboidalnych okien, dwoje drzwi i wieżyczkę z sygnaturką. Wewnątrz stały trzy ołtarze (główny został ufundowa­ny przez księdza Jana Brodowskiego, jezuitę z pułtuskiego seminarium w 1639). W XVI wieku dostawiono ołtarz św. Rocha wraz z kryptą rodzinną sfinansowany przez Adama Kucharskiego dla swoich potomków. W 1792 wzmocniono ściany świątyni kotwiami, a dach pokryto nowymi gontami. Następny poważny remont przeprowadzono w 1846, a kapitalny (bardzo już zły stan techniczny) w 1882 pod kie­rownictwem proboszcza Edwarda Michniewskiego. Kolejne prace miały miejsce w 1938, ale przerwała je napaść niemiecka na Polskę. W czasie okupacji niemieckiej kościół był czynny liturgicznie. W latach 1947-1948 świątynię oraz dzwonnicę pokryto nowym gontem, a także dokonano rekonstrukcji sygna­turki, natomiast w 1956 zelektryfikowano i przeorganizowano wnętrze. W 1969 pokryto dach blachą ocynkowaną. Generalny remont odbył się w latach 1980-1982. Wymieniono wówczas fundamenty na betonowo-kamienne, a podwaliny na dębowe, ławki częściowo na dębowe, ściany ponownie oszalowano na zewnątrz i wewnątrz, wymieniono stolarkę okienną. Wstawiono też ołtarz soborowy, który był darem księdza Remigiusza Zimaka. Podczas remontu (w nocy z 10 na 11 sierpnia 1981) dokonano kradzieży tabernakulum wraz z sakramentaliami. Sprawców tego czynu nigdy nie ujęto. Poświęcenie kościoła po remoncie miało miejsce 16 czerwca 1985 (biskup Roman Marcinkowski). W 2004 zbudowano drogę dojazdową od strony szosy do Jońca i Sochocina, a na cmentarzu przykościelnym postawiono granitowy pomnik Roku Jubileuszowego.

Architektura

Obiekt drewniany (sosnowy), konstrukcji wieńcowej, orientowany, stoi na podmurów­ce kamiennej. Jest jednonawowy, z prezbiterium zamkniętym trójbocznie, zakrystią, bocznym przedsionkiem, kruchtą i drewnianym chórem wspartym na dwóch słupach. Kryty jest sufitem z desek. Dach kryty jest gontem. Od strony południowej do nawy przylega trzykondygnacyjna wieża (remontowana w 1938), kryta blachą ocynkowaną (odgromnik z 1956). Nad nawą zlokalizowana jest sygnaturka kryta gontem (1947). Świątynia jest malowana wewnątrz i zewnątrz w 1938 (na zewnątrz oszalowana). Dachy nad nawą i prezbiterium są dwuspadowe, pokryte blachą, zaś nad przybudówkami pulpitowe z gontami.

Wnętrze

W prezbiterium znajduje się neobarokowy ołtarz główny pochodzący z drugiej połowy XIX wieku. Zawiera m.in. rzeźbę Chrystusa Ukrzyżowanego oraz XVI-XVIII-wieczne obrazy świętych, częściowo z zasłonami (św. Zygmunt, św. Agnieszka, św. Stanisław Biskup). Do innych elementów wyposażenia należą m.in.: XVII-wieczna rzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem o późnogotyckim charakterze, ośmioboczna chrzcielnica w formie krzyża, ambona i dwa konfesjonały z drewna sosnowego. Orga­ny są czterogłosowe bez pedału i pochodzą z 1898 (były uszkodzone w czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920). Organistą był w parafii Józef Marszałowski odznaczony w 1988 przez Jana Pawła II orderem Pro Ecciesia et Pontifice, za ochronę archiwaliów kościelnych w czasie II wojny światowej.