Przejdź do zawartości

Jorgos Seferis: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Czyz1 (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
62 987 edycji
dr. red.
m MalarzBOT: poprawki
 
(Nie pokazano 20 wersji utworzonych przez 13 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{dopracować|źródła=2021-02}}
⚫
'''Jorgos Seferis''', właśc. '''Jorgos Seferiadis''' (ur. [[13 marca]] [[1900]] w [[Izmir|Smyrnie]] (obecnie [[Izmir]]), zm. [[20 września]] [[1971]] w [[Ateny|Atenach]]) – [[Liryka|poeta]] i [[Esej|eseista]] [[Grecja|grecki]].
{{Artysta infobox
⚫
Laureat [[Nagroda Nobla|Nagrody Nobla]] w dziedzinie [[Nagroda Nobla w dziedzinie literatury|literatury]] za rok [[1963]].
|imię i nazwisko = Jorgos Seferis
|imię i nazwisko org = {{k|gr|Γιώργος Σεφέρης}}
|pseudonim =
|grafika = George Seferis.JPG
|opis grafiki = Jorgos Seferis (1921)
|pełne imię i nazwisko = Georgios Seferiadis
|pełne imię i nazwisko org = {{k|gr|Γεώργιος Σεφεριάδης}}
|data urodzenia = 13 marca 1900
|miejsce urodzenia = [[Izmir|Smyrna]]
|data śmierci = 20 września 1971
|miejsce śmierci = [[Ateny]]
|narodowość = [[Grecy|grecka]]
|język = [[język grecki|grecki]]
|Alma Mater = [[Uniwersytet Paryski]]
|dziedzina sztuki = [[literatura piękna]]
|epoka =
|gatunek =
|muzeum artysty =
|ważne dzieła =
* ''Strofi''
* ''Sterna''
* ''Meres''
* ''Piimata''
|faksymile = Giorgos-seferis-signature.svg
|opis faksymile = Podpis artysty
|odznaczenia =
|nagrody = [[Plik:Nobel prize medal.svg|30px|link=Nagroda Nobla]] [[Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie literatury|Nagroda Nobla w dziedzinie literatury]]
|commons = Category:Giorgos Seferis
|wikiźródła =
|wikicytaty = Jorgos Seferis
|www =
}}
[[Plik:Giorgos Seferis 1963.jpg|thumb|Jorgos Seferis (1963)]]
⚫
'''Jorgos Seferis''' ({{w języku|el|Γιώργος Σεφέρης}}; właśc. '''Georgios Seferiadis''', {{w języku|el|Γεώργιος Σεφεριάδης}}; ur. [[13 marca]] [[1900]] w [[Izmir|Smyrnie]], zm. [[20 września]] [[1971]] w [[Ateny|Atenach]]) – [[Liryka|poeta]] i [[Esej|eseista]] [[Grecja|grecki]].
⚫
Laureat [[Nagroda Nobla|Nagrody Nobla]] w dziedzinie [[Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie literatury|literatury]] za rok 1963.

== Życiorys ==
⚫
Jorgos Seferis dzieciństwo spędził w [[Imperium Osmańskie|Imperium Osmańskim]], zadebiutował w 1914 roku. Gdy wybuchła [[I wojna światowa]], wraz z rodziną przeniósł się do Grecji. W 1917 roku ukończył Gimnazjum Klasyczne w Atenach, by w tym samym roku przenieść się do [[Francja|Francji]], gdzie jego ojciec pracował jako prawnik. W [[Paryż]]u, gdzie studiował literaturę i prawo, pozostał do 1924 roku, kiedy wyjechał do [[Wielka Brytania|Anglii]], aby szlifować [[język angielski]]. W 1925 roku powrócił do Aten, dwa lata później rozpoczął pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Republiki Grecji.

W 1928 roku wydał pod prawdziwym nazwiskiem przekład esejów [[Paul Valéry|Paula Valéry’ego]] ''Wieczór z panem Teste''. W maju 1931 roku już pod pseudonimem "Seferis" opublikował zbiór poezji ''Zwrot'', wtedy też wyjechał na misję dyplomatyczną do [[Londyn]]u. Pozostał tam do 1934 roku, kiedy ponownie wrócił do Aten. W 1932 roku ukazał się zbiór poetycki ''Cysterna'' zadedykowany [[Jorgos Apostolidis|Jorgosowi Apostolidisowi]]. W 1933 roku ojciec poety, Stelios, został wybrany na dziekana [[Uniwersytet Ateński|Uniwersytetu Ateńskiego]].

⚫
W kwietniu 1941 roku Jorgos Seferis ożenił się z Marią Zanu, a w maju tego samego roku, po inwazji niemieckiej, udał się wraz z greckim rządem na emigrację do Egiptu. W sierpniu dostał się do [[Luksemburg]]a, a następnie do [[Pretoria|Pretorii]] w Południowej Afryce, gdzie pracował w Ambasadzie Republiki Grecji do 1942 roku. Prawie całe życie podróżował. Służył w wielu greckich placówkach zagranicznych początkowo jako attaché, później jako ambasador.


== Życie ==
⚫
Jorgos Seferis dzieciństwo spędził w [[Turcja|Turcji]], zadebiutował w 1914 roku. Gdy wybuchła [[I wojna światowa]] wraz z rodziną przeniósł się do Grecji. W 1917 roku ukończył Gimnazjum Klasyczne w Atenach, by w tym samym roku przenieść się do [[Francja|Francji]], gdzie jego ojciec pracował jako prawnik. W [[Paryż]]u, gdzie studiował literaturę i prawo, pozostał do 1924 roku, kiedy to wyjechał do [[Wielka Brytania|Anglii]], aby szlifować [[język angielski]]. W 1925 roku powrócił do Aten, dwa lata później rozpoczął pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Republiki Grecji. W 1928 roku wydał pod prawdziwym nazwiskiem przekład esejów [[Paul Valéry|Paula Valéry'ego]] ''Wieczór z panem Teste''. W maju 1931 roku już pod pseudonimem "Seferis" opublikował zbiór poezji ''Zwrot'', wtedy też wyjechał na misję dyplomatyczną do [[Londyn]]u. Pozostał tam do 1934 roku, kiedy ponownie wrócił do Aten. W 1932 roku ukazał się zbiór poetycki ''Cysterna'' zadedykowany [[Jorgos Apostolidis|Jorgosowi Apostolidisowi]]. W 1933 roku ojciec poety, Stelios, został wybrany na dziekana [[Uniwersytet Ateński|Uniwersytetu Ateńskiego]].
⚫
W kwietniu 1941 roku Jorgos Seferis ożenił się z Marią Zanu, a w maju tego samego roku, po inwazji niemieckiej, udał się wraz z greckim rządem na emigrację do Egiptu . W sierpniu dostał się do [[Luksemburg]]a, a następnie do [[Pretoria|Pretorii]] w Południowej Afryce, gdzie pracował w Ambasadzie Republiki Grecji do 1942 roku. Prawie całe życie podróżował. Służył w wielu greckich placówkach zagranicznych początkowo jako attaché, później jako ambasador.
Poza granicami Grecji zdobył sławę w 1963 roku, kiedy jako pierwszy Grek został uhonorowany Literacką Nagrodą Nobla. Konsekwentnie krytykował [[Junta czarnych pułkowników|dyktaturę czarnych pułkowników]]. Po śmierci (1971) ukazały się także jego dzienniki.
Poza granicami Grecji zdobył sławę w 1963 roku, kiedy jako pierwszy Grek został uhonorowany Literacką Nagrodą Nobla. Konsekwentnie krytykował [[Junta czarnych pułkowników|dyktaturę czarnych pułkowników]]. Po śmierci (1971) ukazały się także jego dzienniki.


Tłumaczył na grecki utwory m.in. [[T.S. Eliot|Thomasa Stearnsa Eliota]], [[William Butler Yeats|Williama Butlera Yeatsa]], [[Alfred de Musset|Alfreda de Musseta]], [[Paul Éluard|Paula Éluarda]], [[Ezra Pound|Ezry Pounda]].
Tłumaczył na grecki utwory m.in. [[T.S. Eliot|Thomasa Stearnsa Eliota]], [[William Butler Yeats|Williama Butlera Yeatsa]], [[Alfred de Musset|Alfreda de Musseta]], [[Paul Éluard|Paula Éluarda]], [[Ezra Pound|Ezry Pounda]].

Wiersze poety na język polski tłumaczyli: Michał Bzinkowski, [[Nikos Chadzinikolau]], [[Zygmunt Kubiak]] i [[Janusz Strasburger]].
Wiersze poety na język polski tłumaczyli: [[Michał Bzinkowski]], [[Nikos Chadzinikolau]], [[Zygmunt Kubiak]] i [[Janusz Strasburger]].


== Twórczość ==
== Twórczość ==
Poezję Seferisa określa się jako pesymistyczną i melancholijną. Jest to poezja trudna w lekturze, pełna symboli, przeznaczona dla elitarnego kręgu odbiorców. Podstawowe tematy, które porusza Seferis, to grecka kultura, tęsknota za straconą ojczyzną oraz doświadczenia emigranta po [[Wojna grecko-turecka (1919-1922)|Katastrofie Małoazjatyckiej]].
Poezję Seferisa określa się jako pesymistyczną i melancholijną. Jest to poezja trudna w lekturze, pełna symboli, przeznaczona dla elitarnego kręgu odbiorców. Podstawowe tematy, które porusza Seferis, to grecka kultura, tęsknota za straconą ojczyzną oraz doświadczenia emigranta po [[Wojna grecko-turecka (1919–1922)|Katastrofie Małoazjatyckiej]].


* ''Strofi'' [[1931 w literaturze|1931]] [Zwrot]
* ''Strofi'' [[1931 w literaturze|1931]] [Zwrot]
Linia 22: Linia 62:
* ''Kichli'' ([[1947 w literaturze|1947]] [Drozd]
* ''Kichli'' ([[1947 w literaturze|1947]] [Drozd]
* ''Tria krifa piimata'' [[1966 w literaturze|1966]] [Trzy poematy ezoteryczne]
* ''Tria krifa piimata'' [[1966 w literaturze|1966]] [Trzy poematy ezoteryczne]
* ''Meres'', t.1-7 (1975-1990) [Dni - dzienniki]
* ''Meres'', t.1-7 (1975–1990) [Dni – dzienniki]
* ''Piimata'' (1977) [Wiersze - wydanie zbiorowe]
* ''Piimata'' (1977) [Wiersze – wydanie zbiorowe]


== Przekłady polskie w antologiach ==
== Przekłady polskie w antologiach ==
* ''Antologia poezji nowogreckiej'' (1970) – m.in. poematy ''Drozd'' i ''Legenda'' oraz zbiór wierszy ''Cysterna''
* ''Antologia poezji nowogreckiej'', Warszawa 1970 (m.in. poematy: ''Legenda'' i ''Drozd'')
* ''Nowe przestrzenie Ikara'' (1972, 1980, 1985)
* ''Nowe przestrzenie Ikara'', Poznań 1972, 1980, 1985
* ''Poeci Nowej Grecji'' (1972, 1987)
* ''Poeci Nowej Grecji'', Warszawa 1972, 1987
* ''Latarnie Posejdona'', Gdańsk 1978 (poemat ''Legenda'' w tłumaczeniu Nikosa Chadzinikolau pt. ''Opowieść'')
* ''Antologia literatury powszechnej'', t. 2, Warszawa 1973 (wiersze ''Stary człowiek na brzegu rzeki'' oraz ''Eurypides, Ateńczyk'')
* ''Laurowo i jasno. Antologia wierszy laureatów literackiej Nagrody Nobla'', Warszawa 1994 (m.in. wiersze: ''Zaprzeczenie, Liść topoli, Mykeny'')
* ''Król Asine i inne wiersze'', Wrocław-Wojnowice 2020, Wydawnictwo [[Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego]], tłumaczenie Michał Bzinkowski (m.in. wiersze '' Zaprzeczenie'', ''Rakieta'', ''Mityczna historia'', ''Butelka w morzu'', ''Szkice na lato'' i wiele innych)


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* Leszek Engelking, ''Seferis Jorgos'', [w:] ''Leksykon pisarzy świata'', wyd. 2, Warszawa: Fundacja „Literatura Światowa”, 1997, s. 561.
* Leszek Engelking, ''Seferis Jorgos'', [w:] ''Leksykon pisarzy świata'', wyd. 2, Warszawa: Fundacja „Literatura Światowa”, 1997, s. 561.
* Janusz Strasburger, ''Słownik pisarzy nowogreckich'', Warszawa: Wiesza Powszechna, 1995, s. 123-125.
* Janusz Strasburger, ''Słownik pisarzy nowogreckich'', Warszawa: Wiedza Powszechna, 1995, s. 123-125.


{{Wikicytaty|dopełniacz=z Jorgosa Seferisa}}
{{Wikicytaty|dopełniacz=z Jorgosa Seferisa}}
Linia 47: Linia 91:
[[Kategoria:Urodzeni w 1900]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1900]]
[[Kategoria:Zmarli w 1971]]
[[Kategoria:Zmarli w 1971]]
[[Kategoria:Pochowani na Pierwszym cmentarzu w Atenach]]

Aktualna wersja na dzień 12:08, 6 kwi 2024

Wikipedia:Weryfikowalność
Ten artykuł od 2021-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Jorgos Seferis
Γιώργος Σεφέρης
Ilustracja
Jorgos Seferis (1921)
Imię i nazwisko

Georgios Seferiadis
(Γεώργιος Σεφεριάδης)

Data i miejsce urodzenia

13 marca 1900
Smyrna

Data i miejsce śmierci

20 września 1971
Ateny

Narodowość

grecka

Język

grecki

Alma Mater

Uniwersytet Paryski

Dziedzina sztuki

literatura piękna

Ważne dzieła
  • Strofi
  • Sterna
  • Meres
  • Piimata
Faksymile
Podpis artysty
Nagrody

Nagroda Nobla w dziedzinie literatury

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Jorgos Seferis (1963)

Jorgos Seferis (gr. Γιώργος Σεφέρης; właśc. Georgios Seferiadis, gr. Γεώργιος Σεφεριάδης; ur. 13 marca 1900 w Smyrnie, zm. 20 września 1971 w Atenach) – poeta i eseista grecki. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1963.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Jorgos Seferis dzieciństwo spędził w Imperium Osmańskim, zadebiutował w 1914 roku. Gdy wybuchła I wojna światowa, wraz z rodziną przeniósł się do Grecji. W 1917 roku ukończył Gimnazjum Klasyczne w Atenach, by w tym samym roku przenieść się do Francji, gdzie jego ojciec pracował jako prawnik. W Paryżu, gdzie studiował literaturę i prawo, pozostał do 1924 roku, kiedy wyjechał do Anglii, aby szlifować język angielski. W 1925 roku powrócił do Aten, dwa lata później rozpoczął pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Republiki Grecji.

W 1928 roku wydał pod prawdziwym nazwiskiem przekład esejów Paula Valéry’ego Wieczór z panem Teste. W maju 1931 roku już pod pseudonimem "Seferis" opublikował zbiór poezji Zwrot, wtedy też wyjechał na misję dyplomatyczną do Londynu. Pozostał tam do 1934 roku, kiedy ponownie wrócił do Aten. W 1932 roku ukazał się zbiór poetycki Cysterna zadedykowany Jorgosowi Apostolidisowi. W 1933 roku ojciec poety, Stelios, został wybrany na dziekana Uniwersytetu Ateńskiego.

W kwietniu 1941 roku Jorgos Seferis ożenił się z Marią Zanu, a w maju tego samego roku, po inwazji niemieckiej, udał się wraz z greckim rządem na emigrację do Egiptu. W sierpniu dostał się do Luksemburga, a następnie do Pretorii w Południowej Afryce, gdzie pracował w Ambasadzie Republiki Grecji do 1942 roku. Prawie całe życie podróżował. Służył w wielu greckich placówkach zagranicznych początkowo jako attaché, później jako ambasador.

Poza granicami Grecji zdobył sławę w 1963 roku, kiedy jako pierwszy Grek został uhonorowany Literacką Nagrodą Nobla. Konsekwentnie krytykował dyktaturę czarnych pułkowników. Po śmierci (1971) ukazały się także jego dzienniki.

Tłumaczył na grecki utwory m.in. Thomasa Stearnsa Eliota, Williama Butlera Yeatsa, Alfreda de Musseta, Paula Éluarda, Ezry Pounda.

Wiersze poety na język polski tłumaczyli: Michał Bzinkowski, Nikos Chadzinikolau, Zygmunt Kubiak i Janusz Strasburger.

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Poezję Seferisa określa się jako pesymistyczną i melancholijną. Jest to poezja trudna w lekturze, pełna symboli, przeznaczona dla elitarnego kręgu odbiorców. Podstawowe tematy, które porusza Seferis, to grecka kultura, tęsknota za straconą ojczyzną oraz doświadczenia emigranta po Katastrofie Małoazjatyckiej.

  • Strofi 1931 [Zwrot]
  • Sterna 1932 [Cysterna]
  • Mythistorima 1936 [Legenda]
  • Tetradio jimnasmaton 1928-1937 1940 [Zeszyt ćwiczeń 1928-1937]
  • Imerolojo katastromatos I 1940 [Dziennik pokładowy I]
  • Imerolojo katastromatos II 1944 [Dziennik pokładowy II]
  • Imerolojo katastromatos III 1955 [Dziennik pokładowy III]
  • Kichli (1947 [Drozd]
  • Tria krifa piimata 1966 [Trzy poematy ezoteryczne]
  • Meres, t.1-7 (1975–1990) [Dni – dzienniki]
  • Piimata (1977) [Wiersze – wydanie zbiorowe]

Przekłady polskie w antologiach

[edytuj | edytuj kod]
  • Antologia poezji nowogreckiej, Warszawa 1970 (m.in. poematy: Legenda i Drozd)
  • Nowe przestrzenie Ikara, Poznań 1972, 1980, 1985
  • Poeci Nowej Grecji, Warszawa 1972, 1987
  • Latarnie Posejdona, Gdańsk 1978 (poemat Legenda w tłumaczeniu Nikosa Chadzinikolau pt. Opowieść)
  • Antologia literatury powszechnej, t. 2, Warszawa 1973 (wiersze Stary człowiek na brzegu rzeki oraz Eurypides, Ateńczyk)
  • Laurowo i jasno. Antologia wierszy laureatów literackiej Nagrody Nobla, Warszawa 1994 (m.in. wiersze: Zaprzeczenie, Liść topoli, Mykeny)
  • Król Asine i inne wiersze, Wrocław-Wojnowice 2020, Wydawnictwo Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, tłumaczenie Michał Bzinkowski (m.in. wiersze Zaprzeczenie, Rakieta, Mityczna historia, Butelka w morzu, Szkice na lato i wiele innych)

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Leszek Engelking, Seferis Jorgos, [w:] Leksykon pisarzy świata, wyd. 2, Warszawa: Fundacja „Literatura Światowa”, 1997, s. 561.
  • Janusz Strasburger, Słownik pisarzy nowogreckich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1995, s. 123-125.


Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie literatury
XX wiek
XXI wiek

Nobel

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jorgos_Seferis&oldid=73429352”