Michael Collins (astronauta): Różnice pomiędzy wersjami

Michael Collins
Mike Collins
Data i miejsce urodzenia	31 października 1930 ; Rzym
Data i miejsce śmierci	28 kwietnia 2021 ; Naples
Narodowość	amerykańska
Funkcja	pilot statku kosmicznego,; pilot modułu dowodzenia
Łączny czas misji kosmicznych	11 dni 2 godziny i 4 minuty
Misje	Gemini 10, Apollo 11
Stopień wojskowy	generał brygady United States Air Force
	Odznaczenia
	; Złoty Medal Kongresu
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 17:56, 23 cze 2024

Michael Collins (ur. 31 października 1930 w Rzymie, zm. 28 kwietnia 2021 w Naples^[1]) – amerykański astronauta, uczestnik pierwszej załogowej wyprawy na Księżyc, generał brygady United States Air Force.

Życiorys

Collins urodził się w Rzymie, gdzie jego ojciec pełnił funkcję attaché wojskowego. James Collins podczas pierwszej wojny światowej był adiutantem generała Pershinga, a podczas drugiej wojny światowej dosłużył się stopnia generała dywizji^[2]. Praca ojca zmuszała rodzinę do wielokrotnej zmiany miejsca zamieszkania. W ciągu pierwszych ośmiu lat nauki uczęszczał do sześciu różnych szkół^[3]. Następnie ukończył czteroletnią szkołę średnią Saint Albans w Waszyngtonie^[4]. W szkole był kapitanem drużyny zapaśniczej^[3]. W 1952 ukończył Akademię Wojskową Stanów Zjednoczonych w West Point, uzyskał licencjat (Bachelor of Science)^[4]. Następnie wstąpił do United States Air Force i został pilotem myśliwców. Pełnił przez cztery lata służbę w 72 Eskadrze Myśliwców stacjonującej w Kalifornii i we Francji^[2]. W czasie pobytu we Francji lecąc samolotem F-86 Sabre na niskim pułapie musiał się katapultować^[3]. W 1960 przeszedł zaawansowane szkolenie dla pilotów doświadczalnych w Experimental Flight Test Pilot School w kalifornijskiej bazie lotniczej Edwards. Wędkarz i miłośnik piłki ręcznej. Był członkiem Stowarzyszenia Pilotów Doświadczalnych^[4].

Kariera astronauty

W 1963 zakwalifikował się do trzeciej grupy astronautów NASA. Pilot rezerwowy misji Gemini 7, pilot w Gemini 10, przebywał 2 godziny 28 minut poza statkiem, pilot modułu dowodzenia Apollo 11. Przydzielony do lotu Apollo 8, lecz odsunięty wskutek konieczności poddania się operacji. Lekarze stwierdzili u niego odprysk kości kręgosłupa i zaordynowali zabieg chirurgiczny. Był pierwszym człowiekiem, który dwukrotnie odbył spacer kosmiczny. Był również pierwszym, który przeszedł z jednego statku kosmicznego do drugiego, poruszając się za pomocą odrzutowego pistoletu manewrowego^[2].

Po opuszczeniu NASA

W styczniu 1970 odszedł z NASA. Przez blisko rok sprawował funkcję zastępcy sekretarza stanu Williama Rogersa do spraw publicznych. Nie było to łatwe doświadczenie. W tym czasie Amerykanie byli zaangażowani w Wietnamie i Kambodży. Dodatkowo pracę utrudniały konflikty między Rogersem a Henrym Kissingerem^[5]. W 1971 został dyrektorem Narodowego Muzeum Lotnictwa i Przestrzeni Kosmicznej przy Instytucie Smithsona, które za jego kadencji otworzyło nowy budynek wystawowy (1976)^[5]. W roku 1978 powierzono mu stanowisko zastępcy sekretarza Instytutu. Odszedł z wojska w stopniu generała brygady. W lutym 1980 objął funkcję wiceprezesa LTV Aerospace, koncernu z Arlington w Wirginii. W 1985 rozpoczął samodzielną działalność biznesową, zakładając firmę konsultingową – Michael Collins Associates.

Jest autorem artykułów i książek: autobiograficznej Carrying the Fire: An Astronaut’s Journeys (Niosąc płomień. Podróże astronauty), (wydana w Polsce w 2019 przez Wydawnictwo Astra w Krakowie), Liftoff (Wyniesienie) oraz Flying to the Moon and Other Strange Places (Latając na Księżyc i do innych dziwnych miejsc), przeznaczonej dla dzieci.

Zmarł 28 kwietnia 2021. Przyczyną śmierci był nowotwór^[1].

Nagrody i odznaczenia^[4]

Air Force Command Pilot Astronaut Wings
Air Force Distinguished Flying Cross
NASA Exceptional Service Medal

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b Nie żyje Michael Collins, uczestnik misji Apollo 11 [online], wydarzenia.interia.pl [dostęp 2021-04-28] (pol.).
↑ ^a ^b ^c Załoga Apollo 11. „Ameryka”. 130, s. 29–32, listopad 1969. Wydawnictwo Rządu Stanów Zjednoczonych. (pol.).
↑ ^a ^b ^c Michael Collins: Niosąc płomień. Podróże astronauty.. Kraków: WYDAWNICTWO ASTRA, 2019, s. 28 i dalsze. ISBN 978-83-65280-78-7.
↑ ^a ^b ^c ^d Robert Godwin: Apollo 11. Warszawa: Prószyński Media Sp. z o.o., 2012, s. 29, seria: Historia podboju Kosmosu. ISBN 978-83-7648-902-5.
↑ ^a ^b Robert Stone, Alan Anders: Ścigając Księżyc. Oświęcim: Wydawnictwo Bez Fikcji, 2019, s. 344. ISBN 978-83-8178-035-3.

Linki zewnętrzne

Biografia na stronie NASA (ang.)
Biogram na stronie Spacefacts (ang.)

[:0-1] Nie żyje Michael Collins, uczestnik misji Apollo 11 [online], wydarzenia.interia.pl [dostęp 2021-04-28] (pol.).

[am-2] Załoga Apollo 11. „Ameryka”. 130, s. 29–32, listopad 1969. Wydawnictwo Rządu Stanów Zjednoczonych. (pol.).

[mc-3] Michael Collins: Niosąc płomień. Podróże astronauty.. Kraków: WYDAWNICTWO ASTRA, 2019, s. 28 i dalsze. ISBN 978-83-65280-78-7.

[robert-4] Robert Godwin: Apollo 11. Warszawa: Prószyński Media Sp. z o.o., 2012, s. 29, seria: Historia podboju Kosmosu. ISBN 978-83-7648-902-5.

[al-5] Robert Stone, Alan Anders: Ścigając Księżyc. Oświęcim: Wydawnictwo Bez Fikcji, 2019, s. 344. ISBN 978-83-8178-035-3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Linia 8: / Linia 8: @@
  |miejsce urodzenia            = [[Rzym]]
  |data śmierci                 = 28 kwietnia 2021
- |miejsce śmierci              =
+ |miejsce śmierci              = [[Naples]]
  |narodowość                   = [[Stany Zjednoczone|amerykańska]]
- |funkcja                      = pilot statku kosmicznego,<br />pilot modułu dowodzenia
+ |funkcja                      = pilot statku kosmicznego,<br>pilot modułu dowodzenia
  |czas spędzony w kosmosie     = 11 dni 2 godziny i 4 minuty
  |liczba spacerów kosmicznych  =
@@ Linia 16: / Linia 16: @@
  |misje                        = [[Gemini 10]], [[Apollo 11]]
  |stopień wojskowy             = [[generał brygady]] [[United States Air Force]]
- |odznaczenia                  = [[Plik:Apollo11-medal-obv.jpg|25px|link=Złoty Medal Kongresu|Złoty Medal Kongresu]]<br />{{order|DFCUSA|1}} {{order|PMW|2}} [[Plik:NasaDisRib.gif|40px|NASA Distinguished Service Medal]] [[Plik:NASAExcepRib.gif|40px|NASA Exceptional Service Medal]]
+ |odznaczenia                  = {{order|PMW|2}} {{order|DFCUSA|1}} {{order|US-MNASZAWS}} [[Plik:NASAExcepRib.gif|40px|NASA Exceptional Service Medal]]<br> [[Złoty Medal Kongresu]]
  |commons                      = Category:Michael Collins (astronaut)
  |wikicytaty                   =
  |www                          =
 }}
-'''Michael Collins''' (ur. [[31 października]] [[1930]] w [[Rzym|Rzymie]], zm. [[21 kwietnia]] [[2021]]<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Nie żyje Michael Collins, uczestnik misji Apollo 11 |data dostępu = 2021-04-28 |opublikowany = wydarzenia.interia.pl |url = https://wydarzenia.interia.pl/swiat/news-zmarl-michael-collins-czlonek-misji-apollo-11,nId,5198725 |język = pl}}</ref>) – [[Stany Zjednoczone|amerykański]] [[Kosmonauta|astronauta]], uczestnik [[Apollo 11|pierwszej załogowej wyprawy]] na [[Księżyc]], [[generał brygady]] [[United States Air Force]].
+'''Michael Collins''' (ur. [[31 października]] [[1930]] w [[Rzym]]ie, zm. [[28 kwietnia]] [[2021]] w [[Naples]]<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Nie żyje Michael Collins, uczestnik misji Apollo 11 |data dostępu = 2021-04-28 |opublikowany = wydarzenia.interia.pl |url = https://wydarzenia.interia.pl/swiat/news-zmarl-michael-collins-czlonek-misji-apollo-11,nId,5198725 |język = pl}}</ref>) – [[Stany Zjednoczone|amerykański]] [[Kosmonauta|astronauta]], uczestnik [[Apollo 11|pierwszej załogowej wyprawy]] na [[Księżyc]], [[generał brygady]] [[United States Air Force]].
 == Życiorys ==
-Collins urodził się w Rzymie, gdzie jego ojciec pełnił funkcję [[Attaché wojskowy|attaché wojskowego]]{{r|am}}. Ukończył szkołę średnią Saint Albans w [[Waszyngton]]ie{{r|robert}}. Posiada wykształcenie wyższe zawodowe. W 1952 ukończył [[West Point|Akademię Wojskową Stanów Zjednoczonych]] w [[West Point]], uzyskał licencjat (Bachelor of Science){{r|robert}}. Następnie wstąpił do United States Air Force i został pilotem [[Samolot myśliwski|myśliwców]]. Pełnił służbę w eskadrze stacjonującej we Francji{{r|am}}. W 1960 przeszedł zaawansowane szkolenie dla pilotów doświadczalnych w Experimental Flight Test Pilot School w [[Kalifornia|kalifornijskiej]] bazie lotniczej [[Edwards Air Force Base|Edwards]]. Wędkarz i miłośnik piłki ręcznej{{r|robert}}.
+Collins urodził się w Rzymie, gdzie jego ojciec pełnił funkcję [[Attaché wojskowy|attaché wojskowego]]. James Collins podczas [[I wojna światowa|pierwszej wojny światowej]] był adiutantem generała [[John Pershing|Pershinga]], a podczas [[II wojna światowa|drugiej wojny światowej]] dosłużył się stopnia generała dywizji{{r|am}}. Praca ojca zmuszała rodzinę do wielokrotnej zmiany miejsca zamieszkania. W ciągu pierwszych ośmiu lat nauki uczęszczał do sześciu różnych szkół{{r|mc}}. Następnie ukończył czteroletnią szkołę średnią Saint Albans w [[Waszyngton]]ie{{r|robert}}. W szkole był kapitanem drużyny zapaśniczej<ref name="mc">{{Cytuj książkę | autor = Michael Collins | tytuł = Niosąc płomień. Podróże astronauty. | wydawca = WYDAWNICTWO ASTRA | miejsce = Kraków | data = 2019 | strony = 28 i dalsze | isbn = 978-83-65280-78-7}}</ref>. W 1952 ukończył [[West Point|Akademię Wojskową Stanów Zjednoczonych]] w [[West Point]], uzyskał licencjat (Bachelor of Science){{r|robert}}. Następnie wstąpił do [[United States Air Force]] i został pilotem [[Samolot myśliwski|myśliwców]]. Pełnił przez cztery lata służbę w 72&nbsp;Eskadrze Myśliwców stacjonującej w Kalifornii i we Francji{{r|am}}. W czasie pobytu we Francji lecąc samolotem [[North American F-86 Sabre|F-86 Sabre]] na niskim pułapie musiał się katapultować{{r|mc}}. W 1960 przeszedł zaawansowane szkolenie dla pilotów doświadczalnych w Experimental Flight Test Pilot School w [[Kalifornia|kalifornijskiej]] bazie lotniczej [[Edwards Air Force Base|Edwards]]. Wędkarz i miłośnik piłki ręcznej. Był członkiem Stowarzyszenia Pilotów Doświadczalnych{{r|robert}}.
+== Kariera astronauty ==
-W 1963 zakwalifikował się do trzeciej grupy astronautów [[NASA]]. Pilot rezerwowy misji [[Gemini 7]], pilot w [[Gemini 10]], przebywał 2 godziny 28 minut poza statkiem, pilot [[Moduł Dowodzenia/Serwisowy CSM|modułu dowodzenia]] [[Apollo 11]]. Przydzielony do lotu [[Apollo 8]], lecz odsunięty wskutek konieczności poddania się operacji. Lekarze stwierdzili u niego odprysk kości kręgosłupa i zaordynowali zabieg chirurgiczny. Był pierwszym człowiekiem, który dwukrotnie odbył [[spacer kosmiczny]]. Był również pierwszym, który przeszedł z jednego statku kosmicznego do drugiego, poruszając się za pomocą odrzutowego [[Hand-Held Maneuvering Unit|pistoletu manewrowego]]{{r|am}}.
+W 1963 zakwalifikował się do trzeciej grupy astronautów [[NASA]]. Pilot rezerwowy misji [[Gemini 7]], pilot w [[Gemini 10]], przebywał 2 godziny 28 minut poza statkiem, pilot [[Moduł Dowodzenia/Serwisowy CSM|modułu dowodzenia]] [[Apollo 11]]. Przydzielony do lotu [[Apollo 8]], lecz odsunięty wskutek konieczności poddania się operacji. Lekarze stwierdzili u niego odprysk kości [[Kręgosłup człowieka|kręgosłupa]] i zaordynowali zabieg chirurgiczny. Był pierwszym człowiekiem, który dwukrotnie odbył [[spacer kosmiczny]]. Był również pierwszym, który przeszedł z jednego statku kosmicznego do drugiego, poruszając się za pomocą odrzutowego [[Hand-Held Maneuvering Unit|pistoletu manewrowego]]{{r|am}}.
+== Po opuszczeniu NASA ==
-W styczniu 1970 odszedł z NASA. Przez blisko rok sprawował funkcję zastępcy sekretarza stanu do spraw publicznych. W 1971 został dyrektorem [[National Air and Space Museum|Narodowego Muzeum Lotnictwa i Przestrzeni Kosmicznej]] przy [[Smithsonian Institution|Instytucie Smithsona]], a w 1978 powierzono mu stanowisko zastępcy sekretarza Instytutu. Odszedł z wojska w stopniu generała brygady. W lutym 1980 objął funkcję wiceprezesa [[Chance Vought|LTV Aerospace]], koncernu z [[Hrabstwo Arlington|Arlington]] w [[Wirginia|Wirginii]]. W 1985 rozpoczął samodzielną działalność biznesową, zakładając firmę konsultingową – Michael Collins Associates.
+W styczniu 1970 odszedł z NASA. Przez blisko rok sprawował funkcję zastępcy [[Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych|sekretarza stanu]] [[William P. Rogers|Williama Rogersa]] do spraw publicznych. Nie było to łatwe doświadczenie. W tym czasie Amerykanie byli zaangażowani w Wietnamie i Kambodży. Dodatkowo pracę utrudniały konflikty między Rogersem a [[Henry Kissinger|Henrym Kissingerem]]<ref name="al">{{Cytuj książkę | nazwisko = Stone | imię = Robert | tytuł = Ścigając Księżyc | wydawca = Wydawnictwo Bez Fikcji | miejsce = Oświęcim | data = 2019 | strony = 344 | isbn = 978-83-8178-035-3 | nazwisko2 = Anders | imię2 = Alan}}</ref>. W 1971 został dyrektorem [[National Air and Space Museum|Narodowego Muzeum Lotnictwa i Przestrzeni Kosmicznej]] przy [[Smithsonian Institution|Instytucie Smithsona]], które za jego kadencji otworzyło nowy budynek wystawowy (1976){{r|al}}. W roku 1978 powierzono mu stanowisko zastępcy sekretarza Instytutu. Odszedł z wojska w stopniu generała brygady. W lutym 1980 objął funkcję wiceprezesa [[Vought|LTV Aerospace]], koncernu z [[Hrabstwo Arlington|Arlington]] w [[Wirginia|Wirginii]]. W 1985 rozpoczął samodzielną działalność biznesową, zakładając firmę konsultingową – Michael Collins Associates.
-Jest autorem wielu artykułów i książek: autobiograficznej ''Carrying the Fire: An Astronaut’s Journeys'' (''Niosąc ogień – Podróże astronauty''), (wydana w 2019 przez Wydawnictwo Astra w Krakowie), ''Liftoff'' (''Wyniesienie'') oraz ''Flying to the Moon and Other Strange Places'' (''Latając na Księżyc i do innych dziwnych miejsc''), przeznaczonej dla dzieci.
+Jest autorem artykułów i książek: autobiograficznej ''Carrying the Fire: An Astronaut’s Journeys'' (''Niosąc płomień. Podróże astronauty''), (wydana w Polsce w 2019 przez Wydawnictwo Astra w Krakowie), ''Liftoff'' (''Wyniesienie'') oraz ''Flying to the Moon and Other Strange Places'' (''Latając na Księżyc i do innych dziwnych miejsc''), przeznaczonej dla dzieci.
 Zmarł 28 kwietnia 2021. Przyczyną śmierci był nowotwór<ref name=":0" />.
-== Ciekawostki<small>{{r|am}}</small> ==
+== Nagrody i odznaczenia<small>{{r|robert}}</small> ==
+* Air Force Command Pilot Astronaut Wings
-* Ojciec astronauty – James Collins – podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]] był adiutantem generała [[John Pershing|Pershinga]], a podczas [[II wojna światowa|drugiej]] dosłużył się rangi generała dywizji.
+* Air Force Distinguished Flying Cross
-* Stryj Mike’a, generał broni [[Joseph Lawton Collins|J. Lawton Collins]], był dowódcą korpusu pod rozkazami [[Dwight Eisenhower|Eisenhowera]] w czasie [[Lądowanie w Normandii|lądowania w Normandii]].
+* NASA Exceptional Service Medal
-* Pierwszy „spacer kosmiczny” odbył we Francji. Jego odrzutowiec stanął w płomieniach, Collins wyskoczył z niego w ostatniej chwili.
-* W Kalifornii pełnił funkcję oblatywacza pod dowództwem płk [[Chuck Yeager|Charlesa „Chucka” Yeagera]].
 == Zobacz też ==
+{{Wikinews|Zmarł Michael Collins}}
+* [[(6471) Collins]]
 * [[alfabetyczna lista astronautów]]
 * [[Grupy i oddziały kosmonautów|grupy i oddziały astronautów]]
 == Przypisy ==
+<references>
-{{Przypisy|
 <ref name="robert">{{Cytuj książkę |autor = Robert Godwin |tytuł = Apollo 11 |wydawca = Prószyński Media Sp. z o.o. |miejsce = Warszawa |data = 2012 |seria = Historia podboju Kosmosu |strony = 29 |isbn = 978-83-7648-902-5}}</ref>
 <ref name="am">{{Cytuj pismo |tytuł = Załoga Apollo 11 |czasopismo = Ameryka |wydawca = Wydawnictwo Rządu Stanów Zjednoczonych |wolumin = 130 |strony = 29–32 |język = pl |data = listopad 1969}}</ref>
+</references>
-}}
 == Linki zewnętrzne ==
-* [http://www.jsc.nasa.gov/Bios/htmlbios/collins-m.html Biografia na stronie NASA] {{lang|en}}
+* [https://archive.is/20120802214957/http://www.jsc.nasa.gov/Bios/htmlbios/collins-m.html Biografia na stronie NASA] {{lang|en}}
 * [http://www.spacefacts.de/bios/astronauts/english/collins_michael.htm Biogram na stronie Spacefacts] {{lang|en}}