Przejdź do zawartości

Styl potoczny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
Drabsl (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 48 wersji utworzonych przez 13 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Przekierowanie|z=z|język potoczny|[[język wernakularny]] – szerzej rozumiany język codzienny}}
{{Przekierowanie|z=z|język potoczny|[[język wernakularny]] – szerzej rozumiany język codzienny}}
'''Styl potoczny''' (rejestr potoczny{{r|tezaurus1993}}, język potoczny{{r|dyskurs2009}}) – [[styl (językoznawstwo)|styl funkcjonalny]] języka znany całej społeczności jego użytkowników i najczęściej przez nich używany{{odn|Zdunkiewicz-Jedynak|2006|s=84}}. Pod względem swoich cech może być przeciwstawiany różnym stylom językowym: specjalistycznemu, [[styl publicystyczny|publicystycznemu]] lub [[styl artystyczny|artystycznemu]]{{odn|Ivanová-Šalingová|1963|s=19}}.
'''Styl potoczny''', '''styl konwersacyjny'''{{odn|Mistrík|1993|s=179}} – [[styl (językoznawstwo)|styl funkcjonalny]] mowy stosowany przede wszystkim do swobodnych [[komunikacja językowa|kontaktów językowych]]{{odn|Bańko|2006|s=84}}, opozycyjny wobec języka książkowego{{r|Słownik języka polskiego}}. Główną cechą stylu potocznego, odróżniającą go od innych stylów, jest jego charakter ustny{{odn|Mistrík|1993|s=179}}. Tworzy on formę języka zauważalnie nacechowaną pod względem [[słownictwo ekspresywne|ekspresywnym i emocjonalnym]], niespecjalistyczną i antropocentryczną; charakteryzuje się gęstym występowaniem [[związek frazeologiczny|związków frazeologicznych]], wyrazistą strukturą słowotwórczą wyrazów i ich konkretnością. W stylu potocznym występują liczne środki językowe oceniające rzeczywistość ujemnie; cechuje się on szybko zmieniającą się [[słownictwo|leksyką]], w której duży udział mają wyrażenia o podłożu [[socjolekt|środowiskowym]] i [[język obcy|obcym]]. Obserwuje się w nim wiele skrótów oraz tzw. potok składniowy{{odn|Kwiek-Osiowska|1992|s=101–103}}, czyli tendencję do luźnego, niepełnego porządkowania wyrazów pod względem logiczno-syntaktycznym. Na płaszczyźnie dźwiękowej styl potoczny cechuje się wyrazistą wymową, większą rozciągłością [[asymilacja fonetyczna|zjawisk asymilacyjnych]] wewnątrz słów i w końcówkach wyrazowych{{odn|Mistrík|1993|s=179}}. Częstym elementem języka swobodnego jest [[slang]]<ref>{{Cytuj |autor = Linguistic Association of Nigeria Conference, Ozo-mekuri Ndimele |tytuł = Globalization & the Study of Languages in Africa |data = 2005 |isbn = 978-978-33527-8-0 |wydawca = Grand Orbit Communications & Emhai Press |s = 145 |url = http://web.archive.org/web/20200418180248/https://books.google.com/books?id=RpVkAAAAMAAJ&dq=%22slang+is+not+incorrect%22&focus=searchwithinvolume&q=%22Slang+is+not+incorrect+vocabulary%2C+but+vocabulary+that+is+appropriate+%28or+suitable%29+only+to+a+casual+or+intimate+style+of+language+use%22 |język = en}}</ref>.


Styl potoczny jest wykorzystywany przede wszystkim w codziennych kontaktach językowych, zarówno w nieoficjalnych wypowiedziach ustnych (np. w rozmowach przy stole, w sklepie, w dowcipach i kłótniach), jak i w pewnych gatunkach wypowiedzi pisemnych (np. w korespondencji osobistej, pamiętnikach czy poradnikach){{odn|Zdunkiewicz-Jedynak|2006|s=84}}. Służy jako środek porozumienia na tematy niewyspecjalizowane, wspólne wszystkim użytkownikom języka{{odn|Furdal|1990|s=186–187}}.
Potoczna polszczyzna jest określana w literaturze jako swobodniejsza forma [[język literacki|języka literackiego]]{{r|przeglad}}. Jej kształt [[preskryptywizm (językoznawstwo)|normatywny]], jako ogólnonarodowej mowy swobodnej, nieoficjalnej, podlega [[regulacja języka|regulacji]] w ramach [[norma językowa#Podział norm językowych|normy użytkowej]] (potocznej){{r|Mackiewicz Łukasz2011|Mackiewicz Łukasz2018-s15}}.

Do cech języka potocznego należą: nacechowanie pod względem ekspresywnym i emocjonalnym, niespecjalistyczność i antropocentryczność, gęste występowanie [[związek frazeologiczny|związków frazeologicznych]], wyrazista struktura słowotwórcza wyrazów i ich konkretność. Język potoczny obfituje w środki oceniające rzeczywistość ujemnie; charakteryzuje się on szybko zmieniającą się [[słownictwo|leksyką]], w której duży udział mają wyrażenia środowiskowe i obce. Obserwuje się w nim wiele skrótów oraz tzw. potok składniowy{{odn|Kwiek-Osiowska|1992|s=101–103}}, czyli luźne, niepełne porządkowanie wyrazów pod względem logiczno-syntaktycznym. W stylu potocznym występują wyrazy podkreślające, nawiązujące i dodatkowe (puste semantycznie)<ref name=cestina2002/>. Język potoczny wykazuje dużą elastyczność, pozwalającą na użycie jego wyrażeń w różnych i zmiennych znaczeniach<ref name="semantics2016" />. W tym sensie odróżnia się od języka specjalistycznego, który dąży do jednoznaczności przekazu{{odn|Ivanová-Šalingová|1963|s=19}}. Częstym elementem swobodnych wypowiedzi jest [[slang]]<ref name="slang" />. Na płaszczyźnie dźwiękowej styl potoczny cechuje się większą rozciągłością [[asymilacja fonetyczna|zjawisk asymilacyjnych]] wewnątrz słowa i na granicach słów{{odn|Mistrík|1993|s=179}}.

W piśmiennictwie język potoczny jest określany rozmaitymi terminami: odmiana potoczna (wariant potoczny){{r|dyskurs2009}}, język obiegowy{{r|obiegowy}}, rejestr niski{{r|swiadomosc1999}}, styl konwersacyjny{{odn|Mistrík|1993|s=179}}{{r|czechency}}; występują też różne pokrewne pojęciowo (choć niekoniecznie równoznaczne) przymiotniki: „kolokwialny”, „oralny”, „naturalny”, „ustny” czy „mówiony”{{r|gadanie2003}}.

Polszczyzna potoczna podlega opisowi i ocenie pod pojęciem [[norma językowa#Podział norm językowych|normy użytkowej]] (zwanej też potoczną), wyróżnianej w ramach dwupoziomowej normy języka ogólnopolskiego{{r|Mackiewicz|Mackiewicz2018}}. W niektórych społecznościach (gdzie zarysowała się [[dyglosja]]) funkcję rejestru niskiego (języka potocznego, codziennego, nieoficjalnego) pełni język silnie (lub całkowicie) odrębny od języka wysokiego (używanego w literaturze czy kontaktach oficjalnych)<ref name="swiadomosc1999" />.


== Pozycja stylu potocznego ==
== Pozycja stylu potocznego ==
Styl potoczny jest najbardziej upowszechniony wśród stylów użytkowych języka: znajduje zastosowanie w rozlicznych sytuacjach społecznych i jest używany przez szczególną liczbę użytkowników języka. Na etapie akwizycji językowej styl ten jest przyswajany jako pierwszy i zachowuje swoją centralną pozycję w późniejszej praktyce językowej<ref name=:0>{{Cytuj |autor=[[Jerzy Bartmiński]] |url= https://poradnik-jezykowy.uw.edu.pl/article/3186 |tytuł=Styl potoczny jako centrum systemu stylowego języka |opis=1–2 |czasopismo=[[Poradnik Językowy]] |data=1991 |s=10-23}}</ref>.
Styl potoczny to najbardziej powszechny wśród stylów użytkowych języka: znajduje zastosowanie w rozmaitych sytuacjach społecznych i jest używany przez szczególną liczbę użytkowników języka. Jest ściśle związany z fundamentalnymi potrzebami człowieka, odzwierciedla podstawowe składniki ludzkiego otoczenia oraz ujawnia trwałe struktury percepcji i myślenia. Przedstawia codzienny i wręcz „naiwny” obraz rzeczywistości. Na etapie akwizycji językowej styl ten jest przyswajany jako pierwszy i zachowuje swoją centralną pozycję w późniejszej praktyce językowej<ref name=Bartmiński />.


Styl potoczny nie występuje wyłącznie w [[język mówiony|języku mówionym]], choć prymarny charakter ustnego języka sprawia, że styl ten jest w tej postaci szczególnie dobrze rozwinięty. Styl potoczny może jednak obejmować zarówno wszelkie gatunki wypowiedzi ustnych (codzienne rozmowy, powitania, prośby, polecenia, życzenia, kłótnie, flirty, kawały itd.), jak też wypowiedzi pisemne, również, zróżnicowane pod względem tematyki (listy i pamiętniki, reportaże, porady życiowe)<ref name=:0/>.
Styl potoczny nie występuje wyłącznie w [[język mówiony|języku mówionym]], choć prymarny charakter ustnego języka sprawia, że styl ten jest w tej postaci szczególnie dobrze rozwinięty. Styl potoczny może jednak obejmować zarówno wszelkie gatunki wypowiedzi ustnych (codzienne rozmowy, powitania, prośby, polecenia, życzenia, kłótnie, flirty, kawały itd.), jak też wypowiedzi pisemne, również zróżnicowane pod względem tematyki (listy i pamiętniki, reportaże, porady życiowe)<ref name=Bartmiński/>.


Styl potoczny pełni funkcję interpretanta w odniesieniu do innych stylów językowych. Ma to miejsce wtedy, gdy język potoczny służy eksplikacji, wyjaśnianiu przekazu wyspecjalizowanego stylistycznie przy użyciu „ludzkiego języka”, „swoimi słowami”<ref name=:0/>. Styl potoczny funkcjonuje na zasadzie przystawalności do doświadczeń najbliższych człowiekowi<ref>{{Cytuj |s=38|autor = Janusz Anusiewicz; Franciszek Nieckula |tytuł = Potoczność w języku i w kulturze |data = 1992 |data dostępu = 2019-09-03 |isbn = 9788370440411 |wydawca = Wiedza o Kulturze |url = http://books.google.com/books?id=t9NMAQAAIAAJ}}</ref>. Styl potoczny stanowi ponadto podstawę derywacyjną dla wtórnych stylów, odpowiednio dostosowujących zawarte w nim środki językowe do własnych potrzeb. Style sekundarne (np. naukowy) mogą się rozwijać, czerpiąc środki z zasobów stylu potocznego<ref name=:0/>, a powstawanie terminologii fachowej może się opierać na adaptacji jednostek języka obiegowego<ref>{{Cytuj |tytuł=Nový encyklopedický slovník češtiny |redaktor=[[Petr Karlík]]; ; [[Marek Nekula]]; [[Jana Pleskalová]] |autor=[[Olga Martincová]]; Ivana Bozděchová |data=2017 |rozdział=[https://www.czechency.org/slovnik/TERMÍN TERMIN] |język=cs}}</ref>.
Styl potoczny pełni funkcję interpretanta w odniesieniu do innych stylów językowych. Ma to miejsce wtedy, gdy język potoczny służy eksplikacji, wyjaśnianiu przekazu wyspecjalizowanego stylistycznie przy użyciu „ludzkiego języka”, „swoimi słowami”<ref name=Bartmiński/>. Styl potoczny funkcjonuje na zasadzie przystawalności do doświadczeń najbliższych człowiekowi<ref name="Bartmiński2" />. Styl potoczny stanowi ponadto podstawę derywacyjną dla wtórnych stylów, modyfikujących jego elementy do własnych potrzeb. Style sekundarne (np. naukowy) mogą się rozwijać, czerpiąc środki z zasobów stylu potocznego<ref name=Bartmiński/>, a znaczna część [[termin|terminologii]], używanej w nauce i technice, powstaje w wyniku terminologizacji, czyli adaptacji podstawowego zasobu leksykalnego języka<ref name="termin" />.


== Styl potoczny w postaci pisanej ==
== Pisany język potoczny ==
Styl potoczny funkcjonuje również w postaci pisanej, zwłaszcza w swobodnych interakcjach tekstowych. Wiadomości tekstowe pisane w stylu potocznym charakteryzują się zwykle odejściem od przepisów interpunkcyjnych: wyodrębnianie wypowiedzeń nie jest bowiem uważane za istotne, podobnie jak w kodzie języka ustnego. Do znaków najczęściej stosowanych w swojej podstawowej funkcji należą: wykrzyknik, nadający wypowiedzi emocjonalne zabarwienie, i znak zapytania, służący wyróżnianiu zdań pytających.
Styl potoczny funkcjonuje również w postaci pisanej, zwłaszcza w swobodnych interakcjach tekstowych. Potoczne wiadomości tekstowe charakteryzują się zwykle odejściem od przepisów interpunkcyjnych: wyodrębnianie wypowiedzeń nie jest bowiem uważane za istotne, podobnie jak w kodzie języka ustnego. Do znaków najczęściej stosowanych w swojej podstawowej funkcji należą: wykrzyknik, nadający wypowiedzi emocjonalne zabarwienie, i znak zapytania, służący wyróżnianiu zdań pytających. Usługa SMS jako medium przypomina komunikację ustną: umożliwia bowiem interakcję w czasie zbliżonym do rzeczywistego, przy użyciu środków typowych dla języka mówionego. Wiadomości tekstowe dzielą z językiem mówionym spontaniczność i szybkość reakcji<ref name="Andruszkiewicz" />.
Usługa SMS jako medium przypomina komunikację ustną: umożliwia bowiem interakcję w czasie zbliżonym do rzeczywistego, przy użyciu środków typowych dla języka mówionego. Wiadomości tekstowe dzielą z językiem mówionym spontaniczność i szybkość reakcji<ref name=:1>{{Cytuj |autor = Krzysztof Andruszkiewicz, Cezary Graul, Daniel Zwierzchowski, Andrzej S. Dyszak, Aleksandra Błachnio |tytuł = Zastosowanie narzędzi IT w badaniu opinii usługobiorców na przykładzie służby zdrowia |data = 2016 |isbn = 9788365603173 |wydawca = Wydawnictwo Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy |url = https://books.google.com/books?id=5OQ2DwAAQBAJ |s=72–75}}</ref>.


Na gruncie polskim wiadomości tekstowe wyróżniają się pomijaniem niektórych znaków graficznych, a także brakiem typowej delimitacji tekstu na poszczególne elementy składniowe<ref name=:1/>.
Na gruncie polskim wiadomości tekstowe wyróżniają się pomijaniem niektórych znaków graficznych, a także brakiem typowej delimitacji tekstu na poszczególne elementy składniowe<ref name=Andruszkiewicz/>.


== Pojęcie potoczności ==
== Pojęcie potoczności ==
W różnych tradycjach narodowych, kształtowanych przez czynniki historyczne, [[język literacki]] może się przeciwstawiać zarówno dialektom, jak i odmianie potocznej<ref name="encyklopedia1999" />. W kontekście języka niemieckiego język potoczny ({{k|de|Umgangssprache}}) bywa postrzegany jako „strefa buforowa” między niemczyzną standardową a formami niestandardowymi. Termin „potoczny” ({{k|de|umgangssprachlich}}) może być rozumiany na dwa sposoby: jako określenie na środki wchodzące w skład normy potocznej (tj. pewnej warstwy stylistycznej języka standardowego) lub jako określenie na formy niestandardowe<ref name="ds" />.
Różnie pojmowana jest relacja między [[język standardowy|językiem standardowym]]/[[język literacki|literackim]] a językiem potocznym. Pod pojęciem języka potocznego rozumie się przede wszystkim potoczną warstwę środków języka standardowego, choć w ogólniejszym ujęciu termin ten może obejmować wszelkie konwersacyjne akty językowe. W takim szerokim rozumieniu na język potoczny mogą się składać również elementy obiegowe, wyraźnie występujące poza ramy skodyfikowanego języka standardowego (np. [[dialektyzm]]y){{r|Josef Hrbáček1994-s54}}. Rafał Romanowski określa mowę potoczną jako wariant języka niepodlegający przepisom normatywnym, dopuszczający „dużą swobodę użycia dowolnych wyrazów i zwrotów, nawet nieakceptowanych przez wyższe warstwy społeczeństwa”<ref>{{Cytuj | url=http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Pisma_Humanistyczne/Pisma_Humanistyczne-r2004-t6/Pisma_Humanistyczne-r2004-t6-s128-142/Pisma_Humanistyczne-r2004-t6-s128-142.pdf | czasopismo=Pisma Humanistyczne | wolumin=6 |data=2004 | s=128–142 |autor=Rafał Romanowski}}</ref>. [[Peter Trudgill]] zaś pisze, że pojęcia formalności i potoczności nie mają związku z dychotomią między formami standardowymi i niestandardowymi: na przykładzie angielszczyzny stwierdza, że [[angielszczyzna standardowa|język standardowy]] może funkcjonować zarówno w postaci formalnej, jak też swobodnej czy nawet wulgarnej<ref>{{Cytuj |autor = [[Peter Trudgill]] |tytuł = Sociolinguistics: An Introduction to Language and Society |data = 2000 |isbn = 9780141926308 |wydawca = Penguin UK |url = https://books.google.com/books?id=X7Y7DYlQu8QC | s=17 |język = en}}</ref>.

Z jednej strony język potoczny może być utożsamiany z językiem elity społecznej, z drugiej zaś pojęcie to może obejmować np. [[dialekt miejski|dialekty miejskie]], stanowiące „niekontrolowany język potoczny”, przejściowy między dialektami wiejskimi a językiem literackim{{odn|Furdal|1990|s=186–187, 192–193}}. Niektórzy autorzy określają mowę potoczną jako wariant języka niepodlegający przepisom normatywnym{{odn|Buttler|1982|s=19}}<ref name="analiza2004"/>. Według jednego z ujęć polszczyzna potoczna ma dopuszczać „dużą swobodę użycia dowolnych wyrazów i zwrotów, nawet nieakceptowanych przez wyższe warstwy społeczeństwa”<ref name="analiza2004"/>. [[Peter Trudgill]], specjalista od języka angielskiego, dochodzi do wniosku, że pojęcia formalności i potoczności nie mają związku z dychotomią między formami standardowymi i niestandardowymi: na przykładzie angielszczyzny stwierdza, że [[angielszczyzna standardowa|standardowy angielski]] może występować zarówno w postaci formalnej, jak też swobodnej czy nawet wulgarnej<ref name="vceresources" />.


Postrzeganie elementów języka jako potocznych może różnić się w zależności od źródła słownikowego i poczucia danego użytkownika<ref name="czechency"/>.
W kontekście języka niemieckiego mowa potoczna ({{k|de|Umgangssprache}}) bywa postrzegana jako „strefa buforowa” między niemczyzną standardową a formami niestandardowymi<ref name=ds>{{Cytuj |czasopismo = Colloquium: New Philologies |data = 2016-12 |s=4 | issn = 2520-3355 |wolumin = 1 |numer = 1 |doi = 10.23963/cnp.2016.1.1 | tytuł= Exclusion Labels in Slavic Monolingual Dictionaries: Lexicographic Construal of Non-Standardness | autor=[[Danko Šipka]] | język = en}}</ref>. [[Ulrich Ammon]] zauważa, że termin „potoczny” ({{k|de|umgangssprachlich}}) może być rozumiany na dwa sposoby: jako określenie na środki wchodzące w skład normy potocznej (tj. pewnej warstwy stylistycznej języka standardowego) lub jako określenie na formy niestandardowe<ref name=ds />.


Jako potoczne określa się również opinie, wiedzę czy nazewnictwo. W tym kontekście potoczność przeciwstawiana jest naukowości: poglądom naukowym lub terminologii fachowej{{r|potoczny}}.
Jako potoczne określa się również opinie, wiedzę czy nazewnictwo. W tym kontekście potoczność przeciwstawiana jest naukowości: poglądom naukowym lub terminologii fachowej{{r|potoczny}}.
Linia 30: Linia 37:
* [[styl artystyczny]]
* [[styl artystyczny]]
* [[styl naukowy]]
* [[styl naukowy]]
* [[uzus językowy]]


== Przypisy ==
== Przypisy ==
{{Przypisy|
{{Przypisy|
<ref name="vceresources">{{cytuj |autor r = [[Peter Trudgill]] |data = 1999 |archiwum = https://web.archive.org/web/20180405054240/http://vceresources.stpats.vic.edu.au/uploads/8/4/1/5/8415601/trudgill.1999.pdf |zarchiwizowano = 2018-04-05 |rozdział = [http://vceresources.stpats.vic.edu.au/uploads/8/4/1/5/8415601/trudgill.1999.pdf Standard English: what it isn’t] |redaktor = Tony Bex, Richard J. Watts |oclc = 179162066 |isbn = 0-415-19163-7 978-0-203-05406-2 |doi = 10.4324/9780203054062 |tytuł = Standard English: The Widening Debate |s = 117–128 |miejsce = London–New York |wydawca = Routledge |język = en}}</ref>
<ref name="Josef Hrbáček1994-s54">{{cytuj |autor=Josef Hrbáček |tytuł=Úvod do studia českého jazyka |miejsce=Praga |język=cs |wydawca=[[Uniwersytet Karola]] |data=1994 |s=54}}</ref>
<ref name="Mackiewicz Łukasz2011">{{cytuj |url= http://www.jezykowedylematy.pl/2011/08/norma-wzorcowa-norma-uzytkowa-i-uzus-czyli-rozne-odcienie-poprawnosci-jezykowej/ |tytuł=Norma wzorcowa, norma użytkowa i uzus, czyli różne odcienie poprawności językowej |autor=Mackiewicz, Łukasz; |data=2011-08-23 |data dostępu=2019-04-25 |opublikowany=Językowe Dylematy}}</ref>
<ref name="Mackiewicz">{{cytuj |url= http://www.jezykowedylematy.pl/2011/08/norma-wzorcowa-norma-uzytkowa-i-uzus-czyli-rozne-odcienie-poprawnosci-jezykowej/ |tytuł=Norma wzorcowa, norma użytkowa i uzus, czyli różne odcienie poprawności językowej |autor=Mackiewicz, Łukasz; |data=2011-08-23 |data dostępu=2019-04-25 |opublikowany=Językowe Dylematy}}</ref>
<ref name="Mackiewicz Łukasz2018-s15">{{cytuj |autor=Mackiewicz, Łukasz; |tytuł=497 błędów |s=15 |wydanie=1 |isbn=9788395285301 |miejsce=Elbląg |data=2018}}</ref>
<ref name="Mackiewicz2018">{{cytuj |autor=Mackiewicz, Łukasz; |tytuł=497 błędów |s=15 |wydanie=1 |isbn=9788395285301 |miejsce=Elbląg |data=2018}}</ref>
<ref name="potoczny">{{cytuj |url=https://dobryslownik.pl/slowo/potoczny/42206/ |tytuł=potoczny |praca=DobrySłownik.pl |data dostępu=2019-07-11}}</ref>
<ref name="potoczny">{{cytuj |url=https://dobryslownik.pl/slowo/potoczny/42206/ |tytuł=potoczny |praca=DobrySłownik.pl |data dostępu=2019-07-11}}</ref>
<!-- <ref name="Słownik języka polskiego">{{cytuj |tytuł=Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego |rozdział=[https://sjp.pwn.pl/doroszewski/potoczny;5479090.html potoczny] |wydawca=PWN |data dostępu=2019-05-16}}</ref> -->
<ref name="przeglad">{{cytuj |czasopismo=Przegląd polonijny |data=1977 |wolumin=3 |numer=2 |wydawca=Zakład Wydawniczy „NOMOS” |url= http://books.google.com/books?id=PT7UAAAAMAAJ |s=109}}</ref>
<ref name="tezaurus1993">{{Cytuj |redaktor = Jurij Lukszyn |tytuł = Tezaurus terminologii translatorycznej |data = 1993 |isbn = 83-01-11048-1 |miejsce = Warszawa |wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN |s = 270 |oclc = 860181291}}</ref>
<ref name="Słownik języka polskiego">{{cytuj |tytuł=Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego |rozdział=[https://sjp.pwn.pl/doroszewski/potoczny;5479090.html potoczny] |wydawca=PWN |data dostępu=2019-05-16}}</ref>
<ref name="dyskurs2009">{{Cytuj |autor = Bożena Witosz |tytuł = Dyskurs i stylistyka |data = 2009 |data dostępu = 2024-05-20 |isbn = 978-83-226-1908-7 978-83-801-2011-2 |miejsce = Katowice |wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego |s = 198 |url = http://hdl.handle.net/20.500.12128/3469}}</ref>
<ref name="swiadomosc1999">{{Cytuj |autor = Grażyna Łopuszańska-Kryszczuk |tytuł = Świadomość językowa i kompetencja komunikacyjna Niemców na Dolnym Śląsku |data = 1999 |data dostępu = 2024-05-20 |isbn = 83-227-1435-1 |miejsce = Lublin |wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej |s = 23 |oclc = 48396254 }}</ref>
<ref name="semantics2016">{{Cytuj |autor r= [[Izydora Dąmbska]] |redaktor = [[Anna Brożek (filozof)|Anna Brożek]], [[Jacek Jadacki]] |tytuł = Knowledge, Language and Silence: Selected Papers |rozdział = [https://books.google.pl/books?id=FStzCwAAQBAJ&pg=PA257 On the Semantics of Conditional Sentences] |data = 2016 |doi = 10.1163/9789004312678_023 |data dostępu = 2021-08-25 |isbn = 978-90-04-31267-8 |miejsce = Leiden |wydawca = Brill |s = 257 |url = https://books.google.pl/books?id=FStzCwAAQBAJ |seria = Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities 105 |język = en}}</ref>
<ref name="analiza2004">{{Cytuj | url=http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Pisma_Humanistyczne/Pisma_Humanistyczne-r2004-t6/Pisma_Humanistyczne-r2004-t6-s128-142/Pisma_Humanistyczne-r2004-t6-s128-142.pdf | tytuł = Współczesny język potoczny: analiza i charakterystyka w kontekście aktualnych zjawisk kulturowych | czasopismo=Pisma Humanistyczne | wolumin=6 |data=2004 | s=128–142 |autor=Rafał Romanowski}}</ref>
<ref name="ds">{{Cytuj |autor = [[Danko Šipka]] |tytuł = Exclusion Labels in Slavic Monolingual Dictionaries: Lexicographic Construal of Non-Standardness |czasopismo = Colloquium: New Philologies |data = 2016-12 |issn = 2520-3355 |wolumin = 1 |numer = 1 |s = 4 |doi = 10.23963/cnp.2016.1.1 |język = en}}</ref>
<ref name=Andruszkiewicz>{{Cytuj |autor r = Andrzej S. Dyszak |rozdział = Zmiany w komunikacji językowej pod wpływem nowoczesnych urządzeń elektronicznych (na przykładzie analizy tekstów esemesowych) |redaktor = Krzysztof Śmiatacz |tytuł = Zastosowanie narzędzi IT w badaniu opinii usługobiorców na przykładzie służby zdrowia |data = 2016 |isbn = 9788365603173 |oclc = 979075853 |miejsce = Bydgoszcz |wydawca = Wydawnictwa Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy |url = https://books.google.com/books?id=5OQ2DwAAQBAJ |s=72–75}}</ref>
<ref name="encyklopedia1999">{{Polański1999 | s = 271 }}</ref>
<ref name=Bartmiński>{{Cytuj |autor=[[Jerzy Bartmiński]] |url= https://poradnik-jezykowy.uw.edu.pl/article/3186 |tytuł=Styl potoczny jako centrum systemu stylowego języka |wolumin=1–2/1991 |czasopismo=[[Poradnik Językowy]] |data=1991 |s=10–23}}</ref>
<ref name=Bartmiński2>{{Cytuj |autor r = [[Jerzy Bartmiński]] |rozdział = Styl potoczny |s= 37–54 |redaktor= Janusz Anusiewicz; Franciszek Nieckula |tytuł = Potoczność w języku i w kulturze |data = 1992 |data dostępu = 2019-09-03 |isbn = 9788370440411 |oclc = 805306914 | miejsce = Wrocław |wydawca = Wiedza o Kulturze |url = http://books.google.com/books?id=t9NMAQAAIAAJ}}</ref>
<ref name="termin">{{Cytuj |tytuł=[[Nový encyklopedický slovník češtiny]] |redaktor=[[Petr Karlík]]; ; [[Marek Nekula]]; [[Jana Pleskalová]] |autor=[[Olga Martincová]]; Ivana Bozděchová |data=2017 |rozdział=[https://www.czechency.org/slovnik/TERMÍN Termín] |język=cs}}</ref>
<ref name="slang">{{Cytuj |autor = Linguistic Association of Nigeria Conference, Ozo-mekuri Ndimele |tytuł = Globalization & the Study of Languages in Africa |data = 2005 |isbn = 978-978-33527-8-0 |wydawca = Grand Orbit Communications & Emhai Press |s = 145 |url = http://web.archive.org/web/20200418180248/https://books.google.com/books?id=RpVkAAAAMAAJ&dq=%22slang+is+not+incorrect%22&focus=searchwithinvolume&q=%22Slang+is+not+incorrect+vocabulary%2C+but+vocabulary+that+is+appropriate+%28or+suitable%29+only+to+a+casual+or+intimate+style+of+language+use%22 |język = en}}</ref>
<ref name=obiegowy>{{Cytuj |autor r = [[Andrzej Markowski (językoznawca)|Andrzej Markowski]] |rozdział = Definiowanie i definicje w opisie języka obiegowego: przyczynek do dyskusji |tytuł = O definicjach i definiowaniu |redaktor = [[Jerzy Bartmiński]], [[Ryszard Tokarski]] |data = 1993 |isbn = 83-227-0574-3 |miejsce = Lublin |wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej |strony = 101–107 |oclc = 1412095300}}</ref>
<ref name=gadanie2003>{{Cytuj |autor = [[Władysław Lubaś]] |tytuł = Polskie gadanie: podstawowe cechy i funkcje potocznej odmiany polszczyzny |data = 2003 |isbn = 83-7395-010-9 |miejsce = Opole |wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego |s = 27 |oclc = 830523243}}</ref>
<ref name=cestina2002>{{Cytuj |autor r = Klaudia Koczur |rozdział = Obecná čeština w polskich przekładach powieści Jaroslava Haška „Osudy dobrého vojáka Švejka za světové války” |tytuł = Wschód-Zachód: słowiańsko-germańskie badania literaturoznawcze, językoznawcze i glottodydaktyczne na przełomie milenium |redaktor = Marzena Rycielska; Grażyna Lisowska |data = 2002 |isbn = 83-88731-51-3 |miejsce = Słupsk |wydawca = Pomorska Akademia Pedagogiczna w Słupsku |s = 235–238 |oclc = 68652086}}</ref>
<ref name="czechency">{{Cytuj | tytuł = [[Nový encyklopedický slovník češtiny]] | redaktor = [[Petr Karlík]]; [[Marek Nekula]]; [[Jana Pleskalová]] | autor = Jana Hoffmannová | data = 2017 | rozdział =[https://www.czechency.org/slovnik/HOVOROV%C3%9D%20STYL Hovorový styl] | data dostępu= 26.06.2024 | język = cs }}</ref>
}}
}}


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* {{Cytuj |odn=tak |autor=[[Danuta Buttlerowa|Buttler, Danuta]]; |rozdział=Miejsce języka potocznego w wśród odmian współczesnego języka polskiego |tytuł=Język literacki i jego warianty |redaktor=[[Stanisław Urbańczyk|Urbańczyk, Stanisław]]; |miejsce=Wrocław |data=1982}}
* {{Cytuj |odn=tak |autor=[[Danuta Buttlerowa|Danuta Buttler]]; |rozdział=Miejsce języka potocznego wśród odmian współczesnego języka polskiego |s = 17–28 |tytuł=Język literacki i jego warianty |redaktor=[[Stanisław Urbańczyk]]; |wydawca=Zakład Narodowy im. Ossolińskich |miejsce=Wrocław |data=1982 |oclc = 9704426 |isbn = 8304009161 |opis = Księga referatów VIII Sesji Międzynarodowej Komisji Słowiańskich Języków Literackich w listopadzie 1980 r. }}
* {{Cytuj |odn=tak |autor= Danuta Buttler |tytuł=Polskie słownictwo potoczne |czasopismo=Poradnik Językowy |wolumin=3/1977 |s=89–98 |data=1977 |url = https://poradnik-jezykowy.uw.edu.pl/article/5733}}
* {{Cytuj |odn=tak |autor=[[Antoni Furdal]]; |tytuł=Językoznawstwo otwarte |redaktor=[[Stanisław Urbańczyk|Urbańczyk, Stanisław]]; |wydawca=Opolskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Wydział Języka i Literatury |miejsce=Opole |data=1977}}
* {{Cytuj |odn=tak |autor=[[Mirosław Bańko]]; |tytuł=Polszczyzna na co dzień |data=2006 |isbn=8301147938 |miejsce=Warszawa |wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN |oclc=123970553}}
* {{Cytuj |odn = tak |autor=[[Antoni Furdal]]; |tytuł=Językoznawstwo otwarte |wydanie = 2. rozsz. |wydawca=Zakład Narodowy im. Ossolińskich |miejsce=Wrocław |data=1990 |oclc = 1412961861 |isbn=83-04-03306-2 }}
* {{Cytuj | odn = tak | autor = Mária Ivanová-Šalingová | tytuł = Hovorový štýl súčasnej spisovnej slovenčiny | czasopismo = Slovenská reč | data = 1963 | wolumin = 28 | s = 17–32 | url = https://www.juls.savba.sk/ediela/sr/1963/1/sr1963-1-lq.pdf | data dostępu = 2024-06-26 | język = sk }}
* {{Cytuj |odn=tak |autor= Danuta Buttler |tytuł=Polskie słownictwo potoczne |czasopismo=Poradnik Językowy |data=1977}}
* {{Cytuj |odn=tak |autor=Kwiek-Osiowska, Janina; |tytuł = ABC... polskiej gramatyki: leksykon szkolny |data=1992 |isbn=8370640486 |miejsce=Kraków |wydawca=Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego |oclc=76290254}}
* {{Cytuj |odn=tak |autor=Janina Kwiek-Osiowska; |tytuł = ABC... polskiej gramatyki: leksykon szkolny |data=1992 |isbn=8370640486 |miejsce=Kraków |wydawca=Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego |oclc=76290254}}
* {{Mistrík1993|odn=tak}}
* {{Cytuj |autor=[[Jozef Mistrík]] |tytuł = [[Encyklopédia jazykovedy]]|data = 1993 |isbn = 8021502509 |wydanie = 1 |miejsce = Bratysława |wydawca = Obzor |oclc = 29200758 |język=sk |odn=tak}}
* {{Cytuj |odn=tak |autor r = [[Dorota Zdunkiewicz-Jedynak]] |rozdział = ABC stylistyki |redaktor=[[Mirosław Bańko]]; |tytuł=Polszczyzna na co dzień |data=2006 |isbn=8301147938 |miejsce=Warszawa |wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN |s = 33–96 |oclc=123970553}}


{{Kontrola autorytatywna}}
{{Kontrola autorytatywna}}


[[Kategoria:Odmiany i style językowe]]
[[Kategoria:Odmiany i style językowe]]

Aktualna wersja na dzień 16:18, 18 lip 2024

Styl potoczny (rejestr potoczny[1], język potoczny[2]) – styl funkcjonalny języka znany całej społeczności jego użytkowników i najczęściej przez nich używany[3]. Pod względem swoich cech może być przeciwstawiany różnym stylom językowym: specjalistycznemu, publicystycznemu lub artystycznemu[4].

Styl potoczny jest wykorzystywany przede wszystkim w codziennych kontaktach językowych, zarówno w nieoficjalnych wypowiedziach ustnych (np. w rozmowach przy stole, w sklepie, w dowcipach i kłótniach), jak i w pewnych gatunkach wypowiedzi pisemnych (np. w korespondencji osobistej, pamiętnikach czy poradnikach)[3]. Służy jako środek porozumienia na tematy niewyspecjalizowane, wspólne wszystkim użytkownikom języka[5].

Do cech języka potocznego należą: nacechowanie pod względem ekspresywnym i emocjonalnym, niespecjalistyczność i antropocentryczność, gęste występowanie związków frazeologicznych, wyrazista struktura słowotwórcza wyrazów i ich konkretność. Język potoczny obfituje w środki oceniające rzeczywistość ujemnie; charakteryzuje się on szybko zmieniającą się leksyką, w której duży udział mają wyrażenia środowiskowe i obce. Obserwuje się w nim wiele skrótów oraz tzw. potok składniowy[6], czyli luźne, niepełne porządkowanie wyrazów pod względem logiczno-syntaktycznym. W stylu potocznym występują wyrazy podkreślające, nawiązujące i dodatkowe (puste semantycznie)[7]. Język potoczny wykazuje dużą elastyczność, pozwalającą na użycie jego wyrażeń w różnych i zmiennych znaczeniach[8]. W tym sensie odróżnia się od języka specjalistycznego, który dąży do jednoznaczności przekazu[4]. Częstym elementem swobodnych wypowiedzi jest slang[9]. Na płaszczyźnie dźwiękowej styl potoczny cechuje się większą rozciągłością zjawisk asymilacyjnych wewnątrz słowa i na granicach słów[10].

W piśmiennictwie język potoczny jest określany rozmaitymi terminami: odmiana potoczna (wariant potoczny)[2], język obiegowy[11], rejestr niski[12], styl konwersacyjny[10][13]; występują też różne pokrewne pojęciowo (choć niekoniecznie równoznaczne) przymiotniki: „kolokwialny”, „oralny”, „naturalny”, „ustny” czy „mówiony”[14].

Polszczyzna potoczna podlega opisowi i ocenie pod pojęciem normy użytkowej (zwanej też potoczną), wyróżnianej w ramach dwupoziomowej normy języka ogólnopolskiego[15][16]. W niektórych społecznościach (gdzie zarysowała się dyglosja) funkcję rejestru niskiego (języka potocznego, codziennego, nieoficjalnego) pełni język silnie (lub całkowicie) odrębny od języka wysokiego (używanego w literaturze czy kontaktach oficjalnych)[12].

Pozycja stylu potocznego

[edytuj | edytuj kod]

Styl potoczny to najbardziej powszechny wśród stylów użytkowych języka: znajduje zastosowanie w rozmaitych sytuacjach społecznych i jest używany przez szczególną liczbę użytkowników języka. Jest ściśle związany z fundamentalnymi potrzebami człowieka, odzwierciedla podstawowe składniki ludzkiego otoczenia oraz ujawnia trwałe struktury percepcji i myślenia. Przedstawia codzienny i wręcz „naiwny” obraz rzeczywistości. Na etapie akwizycji językowej styl ten jest przyswajany jako pierwszy i zachowuje swoją centralną pozycję w późniejszej praktyce językowej[17].

Styl potoczny nie występuje wyłącznie w języku mówionym, choć prymarny charakter ustnego języka sprawia, że styl ten jest w tej postaci szczególnie dobrze rozwinięty. Styl potoczny może jednak obejmować zarówno wszelkie gatunki wypowiedzi ustnych (codzienne rozmowy, powitania, prośby, polecenia, życzenia, kłótnie, flirty, kawały itd.), jak też wypowiedzi pisemne, również zróżnicowane pod względem tematyki (listy i pamiętniki, reportaże, porady życiowe)[17].

Styl potoczny pełni funkcję interpretanta w odniesieniu do innych stylów językowych. Ma to miejsce wtedy, gdy język potoczny służy eksplikacji, wyjaśnianiu przekazu wyspecjalizowanego stylistycznie przy użyciu „ludzkiego języka”, „swoimi słowami”[17]. Styl potoczny funkcjonuje na zasadzie przystawalności do doświadczeń najbliższych człowiekowi[18]. Styl potoczny stanowi ponadto podstawę derywacyjną dla wtórnych stylów, modyfikujących jego elementy do własnych potrzeb. Style sekundarne (np. naukowy) mogą się rozwijać, czerpiąc środki z zasobów stylu potocznego[17], a znaczna część terminologii, używanej w nauce i technice, powstaje w wyniku terminologizacji, czyli adaptacji podstawowego zasobu leksykalnego języka[19].

Pisany język potoczny

[edytuj | edytuj kod]

Styl potoczny funkcjonuje również w postaci pisanej, zwłaszcza w swobodnych interakcjach tekstowych. Potoczne wiadomości tekstowe charakteryzują się zwykle odejściem od przepisów interpunkcyjnych: wyodrębnianie wypowiedzeń nie jest bowiem uważane za istotne, podobnie jak w kodzie języka ustnego. Do znaków najczęściej stosowanych w swojej podstawowej funkcji należą: wykrzyknik, nadający wypowiedzi emocjonalne zabarwienie, i znak zapytania, służący wyróżnianiu zdań pytających. Usługa SMS jako medium przypomina komunikację ustną: umożliwia bowiem interakcję w czasie zbliżonym do rzeczywistego, przy użyciu środków typowych dla języka mówionego. Wiadomości tekstowe dzielą z językiem mówionym spontaniczność i szybkość reakcji[20].

Na gruncie polskim wiadomości tekstowe wyróżniają się pomijaniem niektórych znaków graficznych, a także brakiem typowej delimitacji tekstu na poszczególne elementy składniowe[20].

Pojęcie potoczności

[edytuj | edytuj kod]

W różnych tradycjach narodowych, kształtowanych przez czynniki historyczne, język literacki może się przeciwstawiać zarówno dialektom, jak i odmianie potocznej[21]. W kontekście języka niemieckiego język potoczny (Umgangssprache) bywa postrzegany jako „strefa buforowa” między niemczyzną standardową a formami niestandardowymi. Termin „potoczny” (umgangssprachlich) może być rozumiany na dwa sposoby: jako określenie na środki wchodzące w skład normy potocznej (tj. pewnej warstwy stylistycznej języka standardowego) lub jako określenie na formy niestandardowe[22].

Z jednej strony język potoczny może być utożsamiany z językiem elity społecznej, z drugiej zaś pojęcie to może obejmować np. dialekty miejskie, stanowiące „niekontrolowany język potoczny”, przejściowy między dialektami wiejskimi a językiem literackim[23]. Niektórzy autorzy określają mowę potoczną jako wariant języka niepodlegający przepisom normatywnym[24][25]. Według jednego z ujęć polszczyzna potoczna ma dopuszczać „dużą swobodę użycia dowolnych wyrazów i zwrotów, nawet nieakceptowanych przez wyższe warstwy społeczeństwa”[25]. Peter Trudgill, specjalista od języka angielskiego, dochodzi do wniosku, że pojęcia formalności i potoczności nie mają związku z dychotomią między formami standardowymi i niestandardowymi: na przykładzie angielszczyzny stwierdza, że standardowy angielski może występować zarówno w postaci formalnej, jak też swobodnej czy nawet wulgarnej[26].

Postrzeganie elementów języka jako potocznych może różnić się w zależności od źródła słownikowego i poczucia danego użytkownika[13].

Jako potoczne określa się również opinie, wiedzę czy nazewnictwo. W tym kontekście potoczność przeciwstawiana jest naukowości: poglądom naukowym lub terminologii fachowej[27].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jurij Lukszyn (red.), Tezaurus terminologii translatorycznej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993, s. 270, ISBN 83-01-11048-1, OCLC 860181291.
  2. a b Bożena Witosz, Dyskurs i stylistyka, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2009, s. 198, ISBN 978-83-226-1908-7, ISBN 978-83-801-2011-2 [dostęp 2024-05-20].
  3. a b Zdunkiewicz-Jedynak 2006 ↓, s. 84.
  4. a b Ivanová-Šalingová 1963 ↓, s. 19.
  5. Furdal 1990 ↓, s. 186–187.
  6. Kwiek-Osiowska 1992 ↓, s. 101–103.
  7. Klaudia Koczur, Obecná čeština w polskich przekładach powieści Jaroslava Haška „Osudy dobrého vojáka Švejka za světové války”, [w:] Marzena Rycielska, Grażyna Lisowska (red.), Wschód-Zachód: słowiańsko-germańskie badania literaturoznawcze, językoznawcze i glottodydaktyczne na przełomie milenium, Słupsk: Pomorska Akademia Pedagogiczna w Słupsku, 2002, s. 235–238, ISBN 83-88731-51-3, OCLC 68652086.
  8. Izydora Dąmbska, On the Semantics of Conditional Sentences, [w:] Anna Brożek, Jacek Jadacki (red.), Knowledge, Language and Silence: Selected Papers, Leiden: Brill, 2016 (Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities 105), s. 257, DOI10.1163/9789004312678_023, ISBN 978-90-04-31267-8 [dostęp 2021-08-25] (ang.).
  9. Linguistic Association of Nigeria Conference, Ozo-mekuri Ndimele, Globalization & the Study of Languages in Africa, Grand Orbit Communications & Emhai Press, 2005, s. 145, ISBN 978-978-33527-8-0 [zarchiwizowane z adresu 2020-04-18] (ang.).
  10. a b Mistrík 1993 ↓, s. 179.
  11. Andrzej Markowski, Definiowanie i definicje w opisie języka obiegowego: przyczynek do dyskusji, [w:] Jerzy Bartmiński, Ryszard Tokarski (red.), O definicjach i definiowaniu, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1993, ISBN 83-227-0574-3, OCLC 1412095300.
  12. a b Grażyna Łopuszańska-Kryszczuk, Świadomość językowa i kompetencja komunikacyjna Niemców na Dolnym Śląsku, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1999, s. 23, ISBN 83-227-1435-1, OCLC 48396254 [dostęp 2024-05-20].
  13. a b Jana Hoffmannová, Hovorový styl, [w:] Petr Karlík, Marek Nekula, Jana Pleskalová (red.), Nový encyklopedický slovník češtiny, 2017 [dostęp 2024-06-26] (cz.).
  14. Władysław Lubaś, Polskie gadanie: podstawowe cechy i funkcje potocznej odmiany polszczyzny, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2003, s. 27, ISBN 83-7395-010-9, OCLC 830523243.
  15. Łukasz Mackiewicz, Norma wzorcowa, norma użytkowa i uzus, czyli różne odcienie poprawności językowej [online], Językowe Dylematy, 23 sierpnia 2011 [dostęp 2019-04-25].
  16. Łukasz Mackiewicz, 497 błędów, wyd. 1, Elbląg 2018, s. 15, ISBN 978-83-952853-0-1.
  17. a b c d Jerzy Bartmiński, Styl potoczny jako centrum systemu stylowego języka, „Poradnik Językowy”, 1–2/1991, 1991, s. 10–23.
  18. Jerzy Bartmiński, Styl potoczny, [w:] Janusz Anusiewicz, Franciszek Nieckula (red.), Potoczność w języku i w kulturze, Wrocław: Wiedza o Kulturze, 1992, s. 37–54, ISBN 978-83-7044-041-1, OCLC 805306914 [dostęp 2019-09-03].
  19. Olga Martincová, Ivana Bozděchová, Termín, [w:] Petr Karlík, Marek Nekula, Jana Pleskalová (red.), Nový encyklopedický slovník češtiny, 2017 (cz.).
  20. a b Andrzej S. Dyszak, Zmiany w komunikacji językowej pod wpływem nowoczesnych urządzeń elektronicznych (na przykładzie analizy tekstów esemesowych), [w:] Krzysztof Śmiatacz (red.), Zastosowanie narzędzi IT w badaniu opinii usługobiorców na przykładzie służby zdrowia, Bydgoszcz: Wydawnictwa Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, 2016, s. 72–75, ISBN 978-83-65603-17-3, OCLC 979075853.
  21. Kazimierz Polański (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, wyd. 2, Wrocław: Ossolineum, 1999, s. 271, ISBN 83-04-04445-5, OCLC 835934897.
  22. Danko Šipka, Exclusion Labels in Slavic Monolingual Dictionaries: Lexicographic Construal of Non-Standardness, „Colloquium: New Philologies”, 1 (1), 2016, s. 4, DOI10.23963/cnp.2016.1.1, ISSN 2520-3355 (ang.).
  23. Furdal 1990 ↓, s. 186–187, 192–193.
  24. Buttler 1982 ↓, s. 19.
  25. a b Rafał Romanowski, Współczesny język potoczny: analiza i charakterystyka w kontekście aktualnych zjawisk kulturowych, „Pisma Humanistyczne”, 6, 2004, s. 128–142.
  26. Peter Trudgill, Standard English: what it isn’t, [w:] Tony Bex, Richard J. Watts (red.), Standard English: The Widening Debate, London–New York: Routledge, 1999, s. 117–128, DOI10.4324/9780203054062, ISBN 0-415-19163-7, ISBN 978-0-203-05406-2, OCLC 179162066 [zarchiwizowane z adresu 2018-04-05] (ang.).
  27. potoczny, [w:] DobrySłownik.pl [online] [dostęp 2019-07-11].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]