Przejdź do zawartości

Holotyp: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Robot automatycznie zamienia tekst (-www\.iczn\.org(/iczn)/index\.(.*?)([\| ]) +www.nhm.ac.uk/hosted-sites\1/code/includes/page.\2\3)
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Robot wspomógł poprawę ujednoznacznienia Harvard University – zmieniono link(i) do Uniwersytet Harvarda
 
(Nie pokazano 29 wersji utworzonych przez 21 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Marocaster coronatus MHNT.PAL.2010.2.2.jpg|thumb|Holotyp ''Marocaster coronatus'']]
'''Holotyp''' to pojedynczy [[typ nomenklatoryczny]] wskazany przez autora nazwy taksonu, na podstawie którego wyróżniono i opisano nowy [[gatunek (biologia)|gatunek]] lub podgatunek, ewentualnie także [[takson]] w randze gatunku wzorcowy dla [[rodzaj (biologia)|rodzaju]] i rodzaj dla [[rodzina (biologia)|rodziny]].
'''Holotyp''' ([[gr.]] ὅλοτύπος od ὅλος „cały, całkowity” τύπος „odbicie, obraz, posąg, wzór, znak, odcisk”) – pojedynczy [[typ nomenklatoryczny]] wskazany przez autora nazwy [[takson]]u, na podstawie którego wyróżniono i opisano nowy [[gatunek (biologia)|gatunek]] lub podgatunek, ewentualnie także takson w randze gatunku wzorcowy dla [[rodzaj (biologia)|rodzaju]] i rodzaj dla [[rodzina (biologia)|rodziny]].


Przed wybraniem holotypu wszystkie okazy serii oryginalnej określa się mianem [[syntyp]]ów, a po wybraniu holotypu okazy serii oryginalnej nazywane są mianem [[paratyp]]ów. Gdy z jakichś przyczyn holotyp nie istnieje (np. autor nazwy nie wskazał holotypu lub nie zachował się holotyp wskazany), z serii okazów zebranych razem z holotypem wybiera się inny okaz – tzw. [[lektotyp]]. Jeśli nie istnieje ani holotyp, ani seria oryginalna, wybiera się nowy wzorzec – tzw. [[neotyp]]. Osobnik płci odmiennej od płci holotypu to alotyp.
Przed wybraniem holotypu wszystkie okazy serii oryginalnej określa się mianem [[syntyp]]ów, a po wybraniu holotypu okazy serii oryginalnej nazywane są mianem [[paratyp]]ów. Gdy z jakichś przyczyn holotyp nie istnieje (np. autor nazwy nie wskazał holotypu lub nie zachował się holotyp wskazany), z serii okazów zebranych razem z holotypem wybiera się inny okaz – tzw. [[lektotyp]]. Jeśli nie istnieje ani holotyp, ani seria oryginalna, wybiera się nowy wzorzec – tzw. [[neotyp]]. Osobnik płci odmiennej od płci holotypu to [[alotyp]].


Prawdziwą wartość z punktu widzenia taksonomii mają jedynie holotypy, lektotypy i neotypy.
Prawdziwą wartość z punktu widzenia taksonomii mają jedynie holotypy, lektotypy i neotypy.
Linia 7: Linia 8:
Okaz holotypowy musi być przechowywany w ogólnodostępnej dla badań naukowych instytucji, a jego lokalizacja musi być wskazana w publikacji kreującej dany takson (gatunek, rodzaj, rodzinę).
Okaz holotypowy musi być przechowywany w ogólnodostępnej dla badań naukowych instytucji, a jego lokalizacja musi być wskazana w publikacji kreującej dany takson (gatunek, rodzaj, rodzinę).


Na przykład holotyp [[motyle|motyla]] ''[[Lycaeides idas longinus]]'' znajduje się się w Muzeum Zoologii Porównawczej ([[język angielski|ang]].: ''Museum of Comparative Zoology'') na [[Harvard University|Uniwersytecie Harvarda]] ([[Stany Zjednoczone|USA]]), a holotyp [[gatunek wymarły|wymarłego]] [[ssaki|ssaka]] ''[[Cimolodon]]'' na [[Uniwersytet Alberty|Uniwersytecie Alberty]] ([[Edmonton]], [[Kanada]]).
{{fakt|Na przykład holotyp [[motyle|motyla]] ''[[Lycaeides idas longinus]]'' znajduje się w Muzeum Zoologii Porównawczej ([[język angielski|ang.]]: ''Museum of Comparative Zoology'') na [[Uniwersytet Harvarda|Uniwersytecie Harvarda]] ([[Stany Zjednoczone|USA]]), holotyp [[gatunek wymarły|wymarłego]] [[ssaki|ssaka]] ''[[Cimolodon]]'' na [[Uniwersytet Alberty|Uniwersytecie Alberty]] ([[Edmonton]], [[Kanada]]),|data=2014-07}}, a holotyp okrzemki ''[[Diatoma polonica]]'' w kolekcji Instytutu Nauk o Morzu [[Uniwersytet Szczeciński|Uniwersytetu Szczecińskiego]] (w zasobach [[Andrzej Witkowski (paleontolog)|Andrzeja Witkowskiego]]) jako preparat nr 18492<ref name="pol" />.


Miejsce (geograficzne, ewentualnie też stratygraficzne), z którego pochodzi holotyp, to [[miejsce typowe]] (''locus typicus'')<ref name="iczn" />.
Termin holotyp używany jest też w [[Mineralogia|mineralogii]] do nazwania okazu, który stał się podstawą wyróżnienia nowego [[minerał]]u.<ref>[http://www.minsocam.org/ammin/AM72/AM72_1269.pdf Formal definitions of type mineral specimens]</ref>


Termin holotyp używany jest też w [[Mineralogia|mineralogii]] do nazwania okazu, który stał się podstawą wyróżnienia nowego [[minerał]]u<ref name="minsocam-AM72-AM72-1269" />.
{{przypisy}}


== Źródła ==
== Przypisy ==
<references responsive>
# {{cytuj stronę|url=http://www.nhm.ac.uk/hosted-sites/iczn/code/includes/page.jsp|tytuł=International Code of Zoological Nomenclature|data=1999|opublikowany=International Commission on Zoological Nomenclature|język=en|data dostępu=27 lutego 2010}}
<ref name="iczn">{{cytuj książkę |tytuł = International Code of Zoological Nomenclature |url = http://www.nhm.ac.uk/hosted-sites/iczn/code/index.jsp |inni = W.D.L. Ride, H.G. Cogger, C. Dupuis, O. Kraus, A. Minelli, F.C. Thompson, P.K. Tubbs (red.) |wydawca = The International Trust for Zoological Nomenclature |miejsce = Londyn |data = 1999 |isbn = 0-85301-006-4 |wydanie = 4 |rozdział = Glossary |adres rozdziału = http://www.nhm.ac.uk/hosted-sites/iczn/code/includes/page.jsp?booksection=glossary |data dostępu = 2014-07-18}}</ref>
# Dunn P.J. & Mandarino J.A., 1987: Formal definitions of type mineral specimens. American Mineralogist, Volume 72, str. 1269-1270.
<ref name="minsocam-AM72-AM72-1269">[http://www.minsocam.org/ammin/AM72/AM72_1269.pdf Formal definitions of type mineral specimens].</ref>
<ref name="pol">{{cytuj pismo |autor = Małgorzata Bąk, Horst Lange-Bertalot, Jacek Nosek, Zofia Jakubowska, Małgorzata Kiełbasa |tytuł = <em>Diatoma polonica</em> sp. nov. – a new diatom (Bacillariophyceae) species from rivers and streams of southern Poland |czasopismo = Oceanological and Hydrobiological Studies |wydanie = 2 |wolumin = 43 |strony = 114–122 |język = en |data = czerwiec 2014 |doi = 10.2478/s13545-014-0123-1}}</ref>
</references>


== Bibliografia ==
* {{cytuj stronę |url = http://www.nhm.ac.uk/hosted-sites/iczn/code/includes/page.jsp |tytuł = International Code of Zoological Nomenclature |data = 1999 |opublikowany = International Commission on Zoological Nomenclature |język = en |data dostępu = 2010-02-27}}
* Dunn P.J. & Mandarino J.A., 1987: Formal definitions of type mineral specimens. American Mineralogist, Volume 72, s. 1269–1270.


{{Kontrola autorytatywna}}


[[Kategoria:Taksonomia]]
[[Kategoria:Typ nomenklatoryczny]]
[[Kategoria:Mineralogia]]
[[Kategoria:Mineralogia]]

[[ca:Holotip]]
[[en:Holotype]]
[[it:Olotipo]]
[[nl:Holotype]]
[[pt:Holótipo]]
[[fi:Holotyyppi]]
[[th:ตัวอย่างต้นแบบแรก]]
[[uk:Голотип]]

Aktualna wersja na dzień 23:43, 25 lip 2024

Holotyp Marocaster coronatus

Holotyp (gr. ὅλοτύπος od ὅλος „cały, całkowity” τύπος „odbicie, obraz, posąg, wzór, znak, odcisk”) – pojedynczy typ nomenklatoryczny wskazany przez autora nazwy taksonu, na podstawie którego wyróżniono i opisano nowy gatunek lub podgatunek, ewentualnie także takson w randze gatunku wzorcowy dla rodzaju i rodzaj dla rodziny.

Przed wybraniem holotypu wszystkie okazy serii oryginalnej określa się mianem syntypów, a po wybraniu holotypu okazy serii oryginalnej nazywane są mianem paratypów. Gdy z jakichś przyczyn holotyp nie istnieje (np. autor nazwy nie wskazał holotypu lub nie zachował się holotyp wskazany), z serii okazów zebranych razem z holotypem wybiera się inny okaz – tzw. lektotyp. Jeśli nie istnieje ani holotyp, ani seria oryginalna, wybiera się nowy wzorzec – tzw. neotyp. Osobnik płci odmiennej od płci holotypu to alotyp.

Prawdziwą wartość z punktu widzenia taksonomii mają jedynie holotypy, lektotypy i neotypy.

Okaz holotypowy musi być przechowywany w ogólnodostępnej dla badań naukowych instytucji, a jego lokalizacja musi być wskazana w publikacji kreującej dany takson (gatunek, rodzaj, rodzinę).

Na przykład holotyp motyla Lycaeides idas longinus znajduje się w Muzeum Zoologii Porównawczej (ang.: Museum of Comparative Zoology) na Uniwersytecie Harvarda (USA), holotyp wymarłego ssaka Cimolodon na Uniwersytecie Alberty (Edmonton, Kanada),[potrzebny przypis], a holotyp okrzemki Diatoma polonica w kolekcji Instytutu Nauk o Morzu Uniwersytetu Szczecińskiego (w zasobach Andrzeja Witkowskiego) jako preparat nr 18492[1].

Miejsce (geograficzne, ewentualnie też stratygraficzne), z którego pochodzi holotyp, to miejsce typowe (locus typicus)[2].

Termin holotyp używany jest też w mineralogii do nazwania okazu, który stał się podstawą wyróżnienia nowego minerału[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Małgorzata Bąk, Horst Lange-Bertalot, Jacek Nosek, Zofia Jakubowska, Małgorzata Kiełbasa. Diatoma polonica sp. nov. – a new diatom (Bacillariophyceae) species from rivers and streams of southern Poland. „Oceanological and Hydrobiological Studies”. 43 (2), s. 114–122, czerwiec 2014. DOI: 10.2478/s13545-014-0123-1. (ang.). 
  2. Glossary. W: International Code of Zoological Nomenclature. W.D.L. Ride, H.G. Cogger, C. Dupuis, O. Kraus, A. Minelli, F.C. Thompson, P.K. Tubbs (red.). Wyd. 4. Londyn: The International Trust for Zoological Nomenclature, 1999. ISBN 0-85301-006-4. [dostęp 2014-07-18].
  3. Formal definitions of type mineral specimens.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • International Code of Zoological Nomenclature. International Commission on Zoological Nomenclature, 1999. [dostęp 2010-02-27]. (ang.).
  • Dunn P.J. & Mandarino J.A., 1987: Formal definitions of type mineral specimens. American Mineralogist, Volume 72, s. 1269–1270.