Abu Simbel: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne redakcyjne |
Funkcja sugerowania linków: dodane 2 linki. |
||
(Nie pokazano 33 wersji utworzonych przez 28 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{UNESCO infobox |
|||
[[Plik:Abu Simbel, Nefertari Temple, Lake Nasser, Egypt, Oct 2004.jpg|thumb|Świątynia [[Nefertari]] nad brzegiem [[Jezioro Nasera|Jeziora Nasera]] w Abu Simbel]] |
|||
|nazwa = Nubijskie monumenty od Abu Simbel do File |
|||
⚫ | |||
|grafika = Panorama Abu Simbel crop.jpg |
|||
'''Abu Simbel''' ([[język arabski|arab.]] أبو سمبل, ''Abu Sumbul'') – stanowisko archeologiczne w południowym [[Egipt|Egipcie]], w [[Muhafaza|muhafazie]] [[Asuan (muhafaza)|Asuan]]. |
|||
|opis grafiki = Świątynie w Abu Simbel: z lewej Wielka Świątynia Ramzesa II, z prawej Świątynia Nefertari |
|||
|państwo = EGY |
|||
|typ = kulturowy |
|||
|kryterium = I, III, VI |
|||
|ID = 88 |
|||
|region = Kraje arabskie |
|||
|data wpisu = 1979 |
|||
|sesja wpisu = 3 |
|||
|dokonane zmiany = |
|||
|zagrożenie = |
|||
|współrzędne = |
|||
|commons = Category:Abu Simbel temples |
|||
}} |
|||
{{Galeria |
|||
|Nazwa = Abu Simbel |
|||
|wielkość = 250 |
|||
|pozycja = right |
|||
⚫ | |||
|Plik:Templo_de_Nefertari,_Abu_Simbel,_Egipto,_2022-04-02,_DD_157.jpg|Świątynia Nefertari |
|||
|Plik:Abusimbel.jpg|Montaż Wielkiej Świątyni po przenosinach (1967) |
|||
⚫ | |||
}} |
|||
'''Abu Simbel''' ([[Język arabski|arab.]] أبو سمبل, ''Abu Sumbul'') – [[stanowisko archeologiczne]] w południowym [[Egipt|Egipcie]], w [[Asuan (muhafaza)|muhafazie Asuan]], obejmujące kompleks dwóch świątyń zbudowanych w latach 1264–1244 p.n.e. (bądź 1244–1224 p.n.e.), za rządów faraona [[Ramzes II|Ramzesa II]]. Świątynie wydrążone zostały w skale, nad zachodnim brzegiem [[Nil]]u, w [[Nubia|Nubii Dolnej]], około 300 km na południe od Asuanu. Miały one ukazywać potęgę [[Starożytny Egipt|starożytnego Egiptu]] przybyszom z Nubii. Świątynie zostały odkryte w 1813 roku przez szwajcarskiego podróżnika [[Johann Ludwig Burckhardt|Johanna Ludwiga Burckhardta]], a w roku 1817 odkopane z piasków i zbadane przez [[Giovanni Battista Belzoni|Giovanniego Battistę Belzoniego]]{{r|ancient}}. |
|||
W latach 60. XX wieku budowa na Nilu [[Wysoka Tama|Wysokiej Tamy Asuańskiej]] zagroziła całkowitym zalaniem budowli. W latach 1964–1968 międzynarodowym wysiłkiem pod auspicjami [[UNESCO]] przeprowadzona została operacja przeniesienia budowli ponad lustro wody powstałego w rezultacie budowy tamy [[Jezioro Nasera|Jeziora Nasera]], gdzie świątynie znajdują się obecnie. Wydarzenie to było jednym z głównych motywów wydania w 1972 roku ''[[Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego|Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego]]'', ustanawiającej [[lista światowego dziedzictwa UNESCO|listę światowego dziedzictwa UNESCO]]{{r|whc}}. Świątynie w Abu Simbel wpisane zostały na tę listę w 1979 roku{{r|unesco}}. |
|||
Położone niegdyś nad [[Nil]]em, teraz nad [[Jezioro Nasera|Jeziorem Nasera]], w Dolnej [[Nubia|Nubii]], około 300 km na południe od [[Asuan]]u. W [[starożytność|starożytności]] miasto rozwijało się prężnie dzięki znajdującym się w okolicy pokładom [[sjenit]]u (czerwonego [[granit]]u), [[miedź|miedzi]] i kamieni szlachetnych. W Abu Simbel znajduje się kompleks świątynny złożony z dwóch świątyń zbudowanych przez [[faraon]]a [[Ramzes II|Ramzesa II]]. |
|||
Świątynie zbudowano w [[XIII wiek p.n.e.|XIII wieku p.n.e.]], prawdopodobnie w latach 1274–1250 p.n.e., w czasie panowania Ramzesa II. Miały one ukazywać potęgę Egiptu przybyszom z Nubii. |
|||
Świątynie zostały odkryte w 1813 roku przez szwajcarskiego podróżnika [[Johann Ludwig Burckhardt|Johanna Ludwiga Burckhardta]], a w roku 1817 odkopane z piasków i zbadane przez [[Giovanni Battista Belzoni|Giovanniego Battistę Belzoniego]]. |
|||
== Wielka Świątynia Ramzesa II == |
== Wielka Świątynia Ramzesa II == |
||
Wielka |
Wielka Świątynia w Abu Simbel została poświęcona bogom słońca [[Amon (bóg egipski)|Amonowi-Re]] i [[Re-Horachte]] oraz bogu sztuki i rzemiosł [[Ptah]]owi. Tworzyła ona rozległy kompleks, wchodzący nawet 56 m w głąb skały. Jej wejścia strzegą cztery olbrzymie posągi Ramzesa II. Kolosy o wysokości 20 m, podpierające ścianę fasady, świadczą o potędze króla. Między nogami tych posągów znajdują się kolejne, tym razem członków rodziny Ramzesa II: jego matki [[Tuja (żona Seti I)|Tuji]], żony [[Nefertari]] oraz jego synów i córek. |
||
Wykonane wewnątrz pierwszej komnaty dekoracje to [[relief]]y upamiętniające walki Ramzesa II w [[Bitwa pod Kadesz|bitwie pod Kadesz]]. Znajdują się tam również wizerunki bóstw, którym poświęcono świątynię oraz samego Ramzesa. |
Wykonane wewnątrz pierwszej komnaty dekoracje to [[relief]]y upamiętniające walki Ramzesa II w [[Bitwa pod Kadesz|bitwie pod Kadesz]]. Znajdują się tam również wizerunki bóstw, którym poświęcono świątynię oraz samego Ramzesa II. |
||
Dwa razy w roku, pierwotnie 19 lutego i 21 października, wschodzące [[słońce]] oświetlało wizerunek Amona-Ra i Ramzesa II, po chwili także Re-Horachte. Jedynie wizerunek Ptaha nigdy nie jest oświetlony promieniami słońca. Po przeniesieniu świątyni udało się zachować to zjawisko, choć przesunięte o jeden dzień. |
|||
== |
== Świątynia Nefertari == |
||
Świątynia Nefertari (Mała Świątynia) w Abu Simbel poświęcona została bogini miłości i piękna [[Hathor]] oraz Nefertari. Fasadę tej świątyni zdobi sześć posągów: dwa posągi królowej usytuowane są pomiędzy czterema innymi, przedstawiającymi Ramzesa II. O nadzwyczajnym szacunku, jakim Ramzes II darzył Nefertari świadczy fakt, że posągi Nefertari dorównują swą wysokością jego własnym posągom. |
|||
Wewnątrz świątyni znajduje się sala [[hypostyl]]owa ozdobiona hatoryckimi kolumnami. |
Wewnątrz świątyni znajduje się sala [[hypostyl]]owa ozdobiona hatoryckimi kolumnami. |
||
== Przeniesienie |
== Przeniesienie świątyń == |
||
⚫ | Z powodu budowy Wysokiej Tamy Asuańskiej i zarazem utworzenia Jeziora Nasera, wiele zabytkowych budowli w Nubii zostało zagrożonych zalaniem. Aby uchronić Abu Simbel przed zniszczeniem, w latach 1964–1968 świątynie zostały przeniesione ponad lustro wody, na miejsce położone o około 65 m wyżej w stosunku do swej uprzedniej lokalizacji. Operacja została sfinansowana przez rząd Egiptu i UNESCO. Kierownikiem prac był z ramienia UNESCO polski archeolog [[Kazimierz Michałowski]] z [[Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Abu Simbel |data dostępu = 2020-09-23 |opublikowany = pcma.uw.edu.pl |url = https://pcma.uw.edu.pl/2019/02/21/abu-simbel/}}</ref>. Koszt operacji wyniósł około 36 mln dolarów. W 1979 roku świątynie zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. |
||
⚫ | |||
⚫ | Z powodu budowy |
||
By zachować naturę świątyń, czyli fakt, że zbudowane zostały na zboczach skalnych, zbudowano sztuczne wzgórza, które otaczają świątynie. Zaistniała w związku z tym konieczność przesklepienia grot, w których pierwotnie znajdowały się świątynie, [[kopuła (architektura)|kopułami]] z [[żelbet]]u. Bez tego zabiegu [[strop (budownictwo)|stropy]] nad świątyniami nie utrzymałyby ciężaru przeniesionych zabytków. |
By zachować naturę świątyń, czyli fakt, że zbudowane zostały na zboczach skalnych, zbudowano sztuczne wzgórza, które otaczają świątynie. Zaistniała w związku z tym konieczność przesklepienia grot, w których pierwotnie znajdowały się świątynie, [[kopuła (architektura)|kopułami]] z [[żelbet]]u. Bez tego zabiegu [[strop (budownictwo)|stropy]] nad świątyniami nie utrzymałyby ciężaru przeniesionych zabytków. |
||
== Turystyka == |
== Turystyka == |
||
Abu Simbel stanowi |
Abu Simbel stanowi jeden z najistotniejszych zabytków Egiptu. Nie dociera tam jednak linia kolejowa [[Kair]] – Asuan, tak więc można się tam dostać albo samolotem, albo samochodem, w konwoju wyruszającym w nocy z Asuanu i docierającym na miejsce rano. |
||
⚫ | |||
{{Przypisy| |
|||
<ref name="ancient">{{cytuj stronę| url = https://www.ancient.eu/Abu_Simbel/| tytuł = Abu Simbel| opublikowany = Ancient History Encyclopedia | język = en| data = 2018-05-09| autor = Joshua J. Mark| data dostępu = 2018-12-02}}</ref> |
|||
<ref name="whc">{{cytuj stronę| url = https://whc.unesco.org/en/convention/| tytuł = The World Heritage Convention| opublikowany = UNESCO| data dostępu = 2018-12-02| język = en}}</ref> |
|||
<ref name="unesco">{{cytuj stronę| url = http://whc.unesco.org/en/list/88| tytuł = Nubian Monuments from Abu Simbel to Philae| opublikowany = UNESCO| data dostępu = 2018-12-02| język = en}}</ref> |
|||
}} |
|||
{{Obiekty UNESCO w Egipcie}} |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[Kategoria:Obiekty z listy dziedzictwa UNESCO w Egipcie]] |
[[Kategoria:Obiekty z listy dziedzictwa UNESCO w Egipcie]] |
||
[[Kategoria:Stanowiska archeologiczne w Egipcie]] |
[[Kategoria:Stanowiska archeologiczne w Egipcie]] |
||
⚫ |
Aktualna wersja na dzień 18:04, 1 sie 2024
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
Świątynie w Abu Simbel: z lewej Wielka Świątynia Ramzesa II, z prawej Świątynia Nefertari | |
Państwo | |
---|---|
Typ |
kulturowy |
Spełniane kryterium |
I, III, VI |
Numer ref. | |
Region[b] |
Kraje arabskie |
Historia wpisania na listę | |
Wpisanie na listę |
1979 |
Położenie na mapie Egiptu | |
22°20′13″N 31°37′32″E/22,336944 31,625556 | |
Abu Simbel (arab. أبو سمبل, Abu Sumbul) – stanowisko archeologiczne w południowym Egipcie, w muhafazie Asuan, obejmujące kompleks dwóch świątyń zbudowanych w latach 1264–1244 p.n.e. (bądź 1244–1224 p.n.e.), za rządów faraona Ramzesa II. Świątynie wydrążone zostały w skale, nad zachodnim brzegiem Nilu, w Nubii Dolnej, około 300 km na południe od Asuanu. Miały one ukazywać potęgę starożytnego Egiptu przybyszom z Nubii. Świątynie zostały odkryte w 1813 roku przez szwajcarskiego podróżnika Johanna Ludwiga Burckhardta, a w roku 1817 odkopane z piasków i zbadane przez Giovanniego Battistę Belzoniego[1].
W latach 60. XX wieku budowa na Nilu Wysokiej Tamy Asuańskiej zagroziła całkowitym zalaniem budowli. W latach 1964–1968 międzynarodowym wysiłkiem pod auspicjami UNESCO przeprowadzona została operacja przeniesienia budowli ponad lustro wody powstałego w rezultacie budowy tamy Jeziora Nasera, gdzie świątynie znajdują się obecnie. Wydarzenie to było jednym z głównych motywów wydania w 1972 roku Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, ustanawiającej listę światowego dziedzictwa UNESCO[2]. Świątynie w Abu Simbel wpisane zostały na tę listę w 1979 roku[3].
Wielka Świątynia Ramzesa II
[edytuj | edytuj kod]Wielka Świątynia w Abu Simbel została poświęcona bogom słońca Amonowi-Re i Re-Horachte oraz bogu sztuki i rzemiosł Ptahowi. Tworzyła ona rozległy kompleks, wchodzący nawet 56 m w głąb skały. Jej wejścia strzegą cztery olbrzymie posągi Ramzesa II. Kolosy o wysokości 20 m, podpierające ścianę fasady, świadczą o potędze króla. Między nogami tych posągów znajdują się kolejne, tym razem członków rodziny Ramzesa II: jego matki Tuji, żony Nefertari oraz jego synów i córek.
Wykonane wewnątrz pierwszej komnaty dekoracje to reliefy upamiętniające walki Ramzesa II w bitwie pod Kadesz. Znajdują się tam również wizerunki bóstw, którym poświęcono świątynię oraz samego Ramzesa II.
Dwa razy w roku, pierwotnie 19 lutego i 21 października, wschodzące słońce oświetlało wizerunek Amona-Ra i Ramzesa II, po chwili także Re-Horachte. Jedynie wizerunek Ptaha nigdy nie jest oświetlony promieniami słońca. Po przeniesieniu świątyni udało się zachować to zjawisko, choć przesunięte o jeden dzień.
Świątynia Nefertari
[edytuj | edytuj kod]Świątynia Nefertari (Mała Świątynia) w Abu Simbel poświęcona została bogini miłości i piękna Hathor oraz Nefertari. Fasadę tej świątyni zdobi sześć posągów: dwa posągi królowej usytuowane są pomiędzy czterema innymi, przedstawiającymi Ramzesa II. O nadzwyczajnym szacunku, jakim Ramzes II darzył Nefertari świadczy fakt, że posągi Nefertari dorównują swą wysokością jego własnym posągom.
Wewnątrz świątyni znajduje się sala hypostylowa ozdobiona hatoryckimi kolumnami.
Przeniesienie świątyń
[edytuj | edytuj kod]Z powodu budowy Wysokiej Tamy Asuańskiej i zarazem utworzenia Jeziora Nasera, wiele zabytkowych budowli w Nubii zostało zagrożonych zalaniem. Aby uchronić Abu Simbel przed zniszczeniem, w latach 1964–1968 świątynie zostały przeniesione ponad lustro wody, na miejsce położone o około 65 m wyżej w stosunku do swej uprzedniej lokalizacji. Operacja została sfinansowana przez rząd Egiptu i UNESCO. Kierownikiem prac był z ramienia UNESCO polski archeolog Kazimierz Michałowski z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego[4]. Koszt operacji wyniósł około 36 mln dolarów. W 1979 roku świątynie zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
By zachować naturę świątyń, czyli fakt, że zbudowane zostały na zboczach skalnych, zbudowano sztuczne wzgórza, które otaczają świątynie. Zaistniała w związku z tym konieczność przesklepienia grot, w których pierwotnie znajdowały się świątynie, kopułami z żelbetu. Bez tego zabiegu stropy nad świątyniami nie utrzymałyby ciężaru przeniesionych zabytków.
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Abu Simbel stanowi jeden z najistotniejszych zabytków Egiptu. Nie dociera tam jednak linia kolejowa Kair – Asuan, tak więc można się tam dostać albo samolotem, albo samochodem, w konwoju wyruszającym w nocy z Asuanu i docierającym na miejsce rano.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Joshua J. Mark: Abu Simbel. Ancient History Encyclopedia, 2018-05-09. [dostęp 2018-12-02]. (ang.).
- ↑ The World Heritage Convention. UNESCO. [dostęp 2018-12-02]. (ang.).
- ↑ Nubian Monuments from Abu Simbel to Philae. UNESCO. [dostęp 2018-12-02]. (ang.).
- ↑ Abu Simbel [online], pcma.uw.edu.pl [dostęp 2020-09-23] .