Les Invalides: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 14:17, 3 sie 2024

Les Invalides – wybudowany z inicjatywy króla Ludwika XIV wielki kompleks budynków w Paryżu, na lewym brzegu Sekwany. Od początku istnienia służył jako szpital i pensjonat dla inwalidów wojennych. W swoich salach mógł pomieścić około cztery tysiące chorych i rannych. Kompleks ten składa się z Pałacu Inwalidów (fr. Hôtel des Invalides), wybudowanego według projektu Libérala Bruanta w stylu klasycystycznym w 1676 oraz kościoła Inwalidów (fr. Dôme des Invalides), wzniesionego w 1706 roku przez Jules'a Hardouin-Mansarta, w którym spoczywają szczątki Napoleona Bonaparte^[1].

W Pałacu Inwalidów znajdują się następujące muzea: Musée de l’Armée, Musée de l'Ordre de la Liberation i Musée des Plans-Reliefs.

Historia

Ludwik XIV zainicjował projekt postanowieniem z dnia 24 listopada 1670 roku, jako dom i szpital dla starszych i rannych żołnierzy: nazwa ta jest skrótem od Hôpital des invalides. Jego architektem był Libéral Bruant, którego projekt został wybrany przez Ludwika XIV spośród 8 zaproponowanych. Projekt był wzorowany na planie pałacu Eskurial koło Madrytu^[2], inspirował się także ówczesnymi paryskimi szpitalami (la Salpêtrière, hospicjum Incurables). Prace trwały między marcem 1671 (pierwszy kamień położono 30 listopada 1671), a lutym 1674. Miejsce wybrano na podparyskiej równinie Grenelle. W czasie rozbudowywania projekt został ukończony w 1676 roku, z przodu rzeki mierzył 196 metrów i miał 15 dziedzińców z czego największym był cour d’honneur (dziedziniec honorowy) dla parad wojskowych. To wtedy zrozumiano, że weterani wymagają kaplicy. Jules Hardouin Mansart asystował starszemu Bruantowi i ukończyli kaplicę w 1679 roku według wzorów Bruanta po jego śmierci (nie mogło to być, gdyż zmarł 22 listopada 1697 r.). Kaplica jest znana pod nazwą Église Saint-Louis des Invalides. Wymagano przy niej codziennej obecności.

Krótko po tym jak kaplica dla weteranów została ukończona Ludwik XIV zlecił Mansartowi zbudowanie oddzielnej prywatnej kaplicy królewskiej nazwanej Église du Dôme. Inspirowana bazyliką św. Piotra w Rzymie, przy wszystkich barokowych kopułach była jednym z triumfów francuskiej architektury barokowej. Mansart uniósł bęben z piętrowym poddaszem nad głównym gzymsem oraz zastosował motyw sparowanej kolumny w swoim bardziej skomplikowanym temacie rytmicznym. Ogólny program jest rzeźbiarski, ale ściśle zintegrowany, bogaty, ale wyważony, konsekwentnie realizowany poprzez spore ograniczenie jego wymiaru wertykalnego prążkowaną i półkolistą kopułą. Kopuła kaplicy jest umieszczona centralnie pośrodku sądu honorowego. Została ukończona w 1708 roku.

Wnętrze kopuły zostało namalowane przeze Charlesa de La Fosse barokową iluzją przestrzeni widzianą od dołu. Obraz został ukończony w roku 1705.

Architektura

Na przodzie Les Invalides, od strony północnej, znajduje się kopuła kaplicy Hardouina – Masarta. Jest wystarczająco duża aby zdominować długą fasadę, ale harmonizuje z będącymi pod łukowatym frontonem drzwiami Bruanta. Północny dziedziniec (cour d'honneur) jest rozszerzony o szeroki plac publiczny (Esplanade des Invalides), gdzie ambasady Austrii i Finlandii sąsiadują z francuskim Ministerstwem Spraw Zagranicznych, tworząc jedną z największych otwartych przestrzeni w sercu Paryża. Na jego końcu most Aleksandra III łączy tę wielką urbanistyczną oś z Petit Palais i Grand Palais. Następnie jest most Inwalidów, dalej Sekwana. Hopital des Invalides zachęcił Wilhelma III Angielskiego do emulacji w wojskowym szpitalu w Greenwich w 1694 roku.

Budynki nadal posiadają Institution Nationale des Invalides – krajową instytucję dla niepełnosprawnych weteranów wojennych. Składa się ona z:

Domu Starców,
Centrum Medycznego i Chirurgicznego,
Centrum Zewnętrznych Konsultacji Medycznych.

Groby i sejfy

Zobacz też kategorię: Pochowani w katedrze św. Ludwika u Inwalidów w Paryżu.

Zobacz też kategorię: Pochowani w Dôme des Invalides w Paryżu.

Grobowce

Najbardziej zauważalnym grobem w Les Invalides jest grób Napoleona Bonaparte. Napoleon został początkowo pochowany na Wyspie Świętej Heleny, ale król Ludwik Filip I zorganizował przeniesienie jego szczątków do Francji w 1840 roku. Wydarzenie to jest znane jako retour des cendres. Szczątki Napoleona zostały pochowane w pierwszej kaplicy św. Jeremiasza w Les Invalides, zanim jego ostatecznym miejscem spoczynku stał się grobowiec zbudowany z czerwonego kwarcytu i po części na bazie zielonego granitu. Został ukończony w 1861 roku.

Niektórzy członkowie rodziny Napoleona, kilku oficerów, którzy mu służyli i inni francuscy wojskowi, którzy również zostali pochowani w Les Invalides:

Henri Gatien, Comte Bertrand (1773–1844), generał armii podczas pierwszego Cesarstwa Francuskiego, który towarzyszył Napoleonowi w podróży na Elbę, a następnie na Wyspę Świętej Heleny. Przywiózł ciało Napoleona do Francji w 1840 roku;
Józef Bonaparte (1768–1844), starszy brat Napoleona;
Jérôme Bonaparte (1784–1860), najmłodszy brat Napoleona;
Napoleon II (1811–1832), syn Napoleona;
Thomas Bugeaud (1784–1849), marszałek Francji i zdobywca Algierii;
François Canrobert (1809–1895), marszałek Francji;
Geraud Duroc (1774–1813), generał, marszałek dworu Napoleona;
Claude Joseph Rouget de Lisle (1760–1836), kapitan armii, autor francuskiego hymnu narodowego – Marsylianki;
Henri de la Tour d’Auvergne, Vicomte de Turenne (1611–1675), znany lepiej jako Turenne, marszałek generalny Francji pod władzą Ludwika XIV i jeden z francuskich największych przywódców wojskowych;
Sébastien Le Prestre de Vauban serce (1633–1707), projektant umocnień wojskowych Ludwika XIV;
Pierre Auguste Roques (1856–1920), założyciel Francuskich Sił Powietrznych i minister wojny w 1916 roku;
Philippe Leclerc de Hauteclocque (1902–1947), marszałek Francji, bohater II wojny światowej, dowódca słynnej 2 Dywizji Pancernej;
Jean de Lattre de Tassigny (1889–1952), marszałek Francji, dowódca 1 Armii Francuskiej podczas II wojny światowej, a później dowódca w I wojnie indochińskiej.

Sejfy

Ciała osób poniżej są pochowane w podziemiach Les Invalides:

Marszałek Louis Hubert Gonzalve Lyautey;
Generał Robert Nivelle;
Generał Charles Mangin;
Marszałek Patrice de MacMahon;
Marszałek Leclerc de Hauteclocque;
Generał Antoine Charles Louis de Lasalle (1809);
Generał Jean Ambroise Baston de Lariboisière (1812);
Marszałek Jean-Baptiste Bessières (1813);
Marszałek Jean-Baptiste Jourdan (1833);
14 ofiar ataku Fieschiego z 28 lipca 1835;
Marszałek Georges Mouton, comte de Lobau (1839);
Generał Henri Gatien Bertrand (1844);
Marszałek Sylvain Charles Valée (1846);
Admirał Guy-Victor Duperré (1847);
Generał Géraud Duroc (1847);
Marszałek Jean-Mathieu-Philibert Sérurier (1847);
Generał Duvivier (1848);
Marszałek Thomas Robert Bugeaud (1849);
Marszałek Horace François Bastien Sébastiani de La Porta (1851);
Marszałek Rémi Joseph Isidore Exelmans (1852);
Marszałek Jacques Leroy de Saint-Arnaud (1854);
Admirał Ferdinand-Alphonse Hamelin (1864);
Marszałek Aimable Pélissier, książę de Malakoff (1864);
Marszałek Auguste Regnaud de Saint-Jean d'Angély (1870);
Marszałek Achille Baraguey d’Hilliers (1878);
Marszałek François Certain Canrobert (1895);
Generał Paul Edouard Arnoux, komendant des Invalides (1891-1902);
Generał Antoine Charles Louis de Lasalle (1897);
Claude Claude Joseph Rouget de Lisle, kompozytor Marsylianki (1915);
Generał Pierre Auguste Roques (1920);
Generał Louis de Maud'huy (1921);
Generał Georges Louis Humbert (1921);
Generał Paul Maistre (1922);
Marszałek Michel-Joseph Maunoury (1923);
Generał Gabriel Malleterre (1923);
Generał Antoine de Mitry (1924);
Admirał Augustin Boué de Lapeyrère (1852–1924);
Generał Charles Lanrezac (1925);
Generał Henri Putz (1925);
Generał Antoine Baucheron de Boissoudy (1926);
Generał Augustin Gérard (1926);
Generał Pierre Ruffey (1926);
Generał Fernand de Langle de Cary (1927);
Marszałek Émile Fayolle (1928);
Generał Maurice Sarrail (1929);
Wiceadmirał Dominique-Marie Gauchet (1931);
Generał Paul Pau (1932);
Wiceadmirał Ernest François Fournier (1934);
Generał Victor Cordonnier (1936);
Admirał Émile Paul Amable Guépratte (1939);
Admirał Pierre Alexis Ronarc'h (1940);
Generał Adolphe Guillaumat (1940);
Generał Albert d'Amade (1941);
Generał Victor d'Urbal (1943);
Marszałek Louis Franchet d'Espèrey (1942);
Generał Paul Prosper Henrys (1944);
Generał Henri Giraud (1949);
Generał Denis Auguste Duchêne (1950);
Generał Houdémon (1959);
Generał Kitzler (1962);
Generał Raoul Magrin-Vernerey (1964);
Marszałek Alphonse Juin (1967).

Serca poniższych osób zostały pochowane w podziemiach Les Invalides, podczas gdy ich ciała spoczęły w innym miejscu:

Jean Beryrand, przywódca Senneric (1691);
Generał Jean-Baptiste Kléber;
Generał Jean-Joseph Ange d'Hautpoul (1807);
Generał major Baptiste Pierre Bisson (1811);
Major generał Jean Baptiste Eblé (1813);
Generał Louis Baraguey d’Hilliers (1813);
Marie Maurille de Sombreuil, hrabina Villelume (1823);
Porucznik generalny Vincent Martel Deconchy (1823);
Generał major François-Marie-Casimir Négrier (1848).

Zobacz też

Kościół Inwalidów

Przypisy

↑ Pinkwart Maciej: Praktyczny Przewodnik Paryż. Bielsko-Biała: Pascal Spółka z o.o., 2011, s. 253-254. ISBN 978-83-7513-911-2.
↑ François Bluche: Życie codzienne we Francji w czasach Ludwika XIV. Warszawa: PIW, 1990, s. 258. ISBN 83-06-01907-5.

[1] Pinkwart Maciej: Praktyczny Przewodnik Paryż. Bielsko-Biała: Pascal Spółka z o.o., 2011, s. 253-254. ISBN 978-83-7513-911-2.

[2] François Bluche: Życie codzienne we Francji w czasach Ludwika XIV. Warszawa: PIW, 1990, s. 258. ISBN 83-06-01907-5.

[1]

[2]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-[[Plik:GD-FR-Paris-Les Invalides.jpg|thumb|350px|right|Kompleks Les Invalides]]
+[[Plik:Invalides aerial view.jpg|thumb|upright=1.2|Kompleks Les Invalides, z pozłoconą kopułą [[Dôme des Invalides]]]]
-'''Les Invalides''' - wybudowany z inicjatywy [[Ludwik XIV|Ludwika XIV]] wielki kompleks budynków w [[Paryż]]u na lewym brzegu [[Sekwana|Sekwany]]. Od początku istnienia służył jako szpital i pensjonat dla inwalidów wojennych. W swoich salach mógł pomieścić około cztery tysiące chorych i rannych. Kompleks ten składa się z Pałacu Inwalidów (fr ''Hôtel des Invalides'') wybudowanego według projektu Libérala Bruanta  w stylu klasycystycznym, w [[1676]] oraz [[Dôme des Invalides|Kościóła Inwalidów (fr. ''Dôme des Invalides, St-Louis-des-Invalides'')]] wzniesionego w 1706 roku przez [[Jules Hardouin-Mansart|Jules'a Hardouin-Mansarta]].<ref name="Pinkwart181">{{cytuj książkę | nazwisko = Maciej | imię = Pinkwart | autor = Maciej Pinkwart | tytuł = Praktyczny Przewodnik Paryż | wydawca = Pascal Spółka z o.o. | miejsce = Bielsko-Biała | data = 2011 | strony = 253-254 | isbn = 978-83-7513-911-2}}</ref>.
+'''Les Invalides''' – wybudowany z inicjatywy króla [[Ludwik XIV|Ludwika XIV]] wielki kompleks budynków w [[Paryż]]u, na lewym brzegu [[Sekwana|Sekwany]]. Od początku istnienia służył jako szpital i pensjonat dla inwalidów wojennych. W swoich salach mógł pomieścić około cztery tysiące chorych i rannych. Kompleks ten składa się z Pałacu Inwalidów ([[Język francuski|fr.]] ''Hôtel des Invalides''), wybudowanego według projektu Libérala Bruanta w stylu klasycystycznym w [[1676]] oraz [[Dôme des Invalides|kościoła Inwalidów]] ([[Język francuski|fr.]] ''Dôme des Invalides''), wzniesionego w 1706 roku przez [[Jules Hardouin-Mansart|Jules'a Hardouin-Mansarta]], w którym spoczywają szczątki [[Napoleon Bonaparte|Napoleona Bonaparte]]<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Maciej | imię = Pinkwart | autor link = | tytuł = Praktyczny Przewodnik Paryż | wydawca = Pascal Spółka z o.o. | miejsce = Bielsko-Biała | rok = 2011 | strony = 253-254 | isbn = 978-83-7513-911-2}}</ref>.
-W Pałacu Inwalidów znajdują się:
+W Pałacu Inwalidów znajdują się następujące muzea: [[Musée de l’Armée]], [[Musée de l'Ordre de la Liberation]] i [[Musée des Plans-Reliefs]].
-* [[Musée de l'Armée]],
-* [[Musée de l'Ordre de la Liberation]],
-* [[Musée des Plans-Reliefs]].
 == Historia ==
+[[Plik:Louis XIV Invalides Pierre Denis Martin.JPG|thumb|left|Ludwik XIV odwiedzający Hotel Royal des Invalides w 1706, obraz Pierre-Denis Martin]]
-Ludwik XIV zainicjował projekt postanowieniem z dnia 24 listopada 1670 roku, jako dom i szpital dla starszych i rannych żołnierzy: nazwa ta jest skrótem od Hôpital des invalides. Jego architektem był Liberal Bruant. Wybrano miejsce w tamtejszej podmiejskiej równinie Grenelle. W czasie rozbudowywania projekt został ukończony w 1676 roku, z przodu rzeki mierzył 196 metrów i miał 15 dziedzińców z czego największym był cour d’honneur (dziedziniec honorowy) dla parad wojskowych. To wtedy zrozumiano, że weterani wymagają kaplicy. Jules Hardouin Mansart asystował starszemu Bruantowi i ukończyli kaplicę w 1679 roku według wzorów Bruanta po jego śmierci (nie mogło to być, gdyż zmarł 22 listopada 1697 r.). Kaplica jest znana pod nazwą Église Saint-Louis des Invalides. Wymagano przy niej codziennej obecności.
+[[Ludwik XIV]] zainicjował projekt postanowieniem z dnia 24 listopada 1670 roku, jako dom i szpital dla starszych i rannych żołnierzy: nazwa ta jest skrótem od ''Hôpital des invalides''. Jego architektem był [[Libéral Bruant]], którego projekt został wybrany przez Ludwika XIV spośród 8 zaproponowanych. Projekt był wzorowany na planie pałacu [[Escorial|Eskurial]] koło Madrytu<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Bluche | imię = François | autor link = | tytuł = Życie codzienne we Francji w czasach Ludwika XIV | wydawca = [[Państwowy Instytut Wydawniczy|PIW]] | miejsce = Warszawa | rok = 1990 | strony = 258 | isbn = 8306019075}}</ref>, inspirował się także ówczesnymi paryskimi szpitalami (''la Salpêtrière'', hospicjum Incurables). Prace trwały między marcem 1671 (pierwszy kamień położono 30 listopada 1671), a lutym 1674. Miejsce wybrano na podparyskiej równinie [[Gernelle|Grenelle]]. W czasie rozbudowywania projekt został ukończony w 1676 roku, z przodu rzeki mierzył 196 metrów i miał 15 dziedzińców z czego największym był ''cour d’honneur'' (dziedziniec honorowy) dla parad wojskowych. To wtedy zrozumiano, że weterani wymagają kaplicy. Jules Hardouin Mansart asystował starszemu Bruantowi i ukończyli kaplicę w 1679 roku według wzorów Bruanta po jego śmierci (nie mogło to być, gdyż zmarł 22 listopada 1697 r.). Kaplica jest znana pod nazwą ''Église Saint-Louis des Invalides''. Wymagano przy niej codziennej obecności.
-Krótko po tym jak kaplica dla weteranów została ukończona Ludwik XVI zlecił Mansartowi zbudowanie oddzielnej prywatnej kaplicy królewskiej nazwanej Église du Dôme. Inspirowana Bazyliką św. Piotra w Rzymie, przy wszystkich barokowych kopułach była jednym z triumfów francuskiej architektury barokowej. Mansart uniósł bęben z piętrowym poddaszem nad głównym grzymsem oraz zastosował motyw sparowanej kolumny w swoim bardziej skomplikowanym temacie rytmicznym. Ogólny program jest rzeźbiarski, ale ściśle zintegrowany, bogaty, ale wyważony, konsekwentnie realizowany poprzez spore ograniczenie jego wymiaru wertykalnego prążkowaną i półkolistą kopułą. Kopuła kaplicy jest umieszczona centralnie po środku sądu honorowego. Została ukończona w 1708 roku.
+Krótko po tym jak kaplica dla weteranów została ukończona [[Ludwik XIV]] zlecił Mansartowi zbudowanie oddzielnej prywatnej kaplicy królewskiej nazwanej ''Église du Dôme''. Inspirowana [[Bazylika św. Piotra na Watykanie|bazyliką św. Piotra]] w [[Rzym]]ie, przy wszystkich barokowych kopułach była jednym z triumfów [[Architektura barokowa we Francji|francuskiej architektury barokowej]]. Mansart uniósł bęben z piętrowym poddaszem nad głównym gzymsem oraz zastosował motyw sparowanej kolumny w swoim bardziej skomplikowanym temacie rytmicznym. Ogólny program jest rzeźbiarski, ale ściśle zintegrowany, bogaty, ale wyważony, konsekwentnie realizowany poprzez spore ograniczenie jego wymiaru wertykalnego prążkowaną i półkolistą kopułą. [[Kopuła (architektura)|Kopuła]] kaplicy jest umieszczona centralnie pośrodku sądu honorowego. Została ukończona w 1708 roku.
-Wnętrze kopuły zostało namalowane przeze Charlesa de La Fosse barokową iluzją przestrzeni widzianą od dołu. Obraz został ukończony w roku 1705
+Wnętrze kopuły zostało namalowane przeze [[Charles de La Fosse|Charlesa de La Fosse]] barokową iluzją przestrzeni widzianą od dołu. Obraz został ukończony w roku 1705.
 == Architektura ==
+[[Plik:Paris - Plafond du dôme des Invalides.jpg|thumb|Kopuła kaplicy Hardouina – Masarta]]
-Na przodzie Les Invalides od strony północnej, znajduje się kopuła kaplicy Hardouina – Masarta. Jest wystarczająco duża aby zdominować długą fasadę, ale harmonizuje z będącymi pod łukowatym frontonem drzwiami Bruanta. Północny dziedziniec (cour d'honneur) jest rozszerzony o szeroki plac publiczny (Esplanade des Invalides), gdzie ambasady Austrii i Finlandii sąsiadują z francuskim Ministerstwem Spraw Zagranicznych, tworząc jedną z największych otwartych przestrzeni w sercu Paryża. Na jego końcu most Aleksandra III łączy tą wielką urbanistyczną oś z Petit Palais i Grand Palais. Następnie jest most Inwalidów, dalej Sekwana. Hopital des Invalides zachęcił Wilhelma III Angielskiego do emulacji w wojskowym szpitalu w Greenwich w 1694 roku.
+Na przodzie Les Invalides, od strony północnej, znajduje się kopuła kaplicy Hardouina – Masarta. Jest wystarczająco duża aby zdominować długą [[Fasada|fasadę]], ale harmonizuje z będącymi pod łukowatym frontonem drzwiami Bruanta. Północny dziedziniec (''cour d'honneur'') jest rozszerzony o szeroki plac publiczny (''Esplanade des Invalides''), gdzie ambasady [[Austria|Austrii]] i [[Finlandia|Finlandii]] sąsiadują z francuskim Ministerstwem Spraw Zagranicznych, tworząc jedną z największych otwartych przestrzeni w sercu Paryża. Na jego końcu [[most Aleksandra III]] łączy tę wielką urbanistyczną oś z [[Petit Palais]] i [[Grand Palais]]. Następnie jest most Inwalidów, dalej Sekwana. Hopital des Invalides zachęcił Wilhelma III Angielskiego do emulacji w wojskowym szpitalu w Greenwich w 1694 roku.
 Budynki nadal posiadają Institution Nationale des Invalides – krajową instytucję dla niepełnosprawnych weteranów wojennych. Składa się ona z:
-*	Domu Starców
+*	Domu Starców,
-*	Centrum Medycznego i Chirurgicznego
+*	Centrum Medycznego i Chirurgicznego,
-*	Centrum Zewnętrznych Konsultacji Medycnych
+*	Centrum Zewnętrznych Konsultacji Medycznych.
 == Groby i sejfy ==
+[[Plik:Napoleone Bonaparte's Tomb.jpg|thumb|Grób Napoleona Bonaparte]]
+{{Zobacz kategorię|Pochowani w katedrze św. Ludwika u Inwalidów w Paryżu}}
+{{Zobacz kategorię|Pochowani w Dôme des Invalides w Paryżu}}
 === Grobowce ===
-Najbardziej zauważalnym grobem w Les Invalides jest grób Napoleona Bonaparte. Napoleon został początkowo pochowany na Wyspie Świętej Heleny ale król Ludwik – Filip załatwił przeniesienie jego szczątków do Francji w 1840 roku. Wydarzenie to jest znane jako [[retour des cendres]]. Szczątki Napoleona zostały pochowane w pierwszej kaplicy św. Jeremiasza w Les Invalides zanim jego ostatecznym miejscem spoczynku stał się grobowiec zbudowany z czerwonego kwarcytu i po części na bazie zielonego granitu. Został ukończony 1861 roku.
+Najbardziej zauważalnym grobem w Les Invalides jest grób Napoleona Bonaparte. Napoleon został początkowo pochowany na [[Wyspa Świętej Heleny|Wyspie Świętej Heleny]], ale król [[Ludwik Filip I]] zorganizował przeniesienie jego szczątków do Francji w 1840 roku. Wydarzenie to jest znane jako [[retour des cendres]]. Szczątki Napoleona zostały pochowane w pierwszej kaplicy św. Jeremiasza w Les Invalides, zanim jego ostatecznym miejscem spoczynku stał się grobowiec zbudowany z czerwonego kwarcytu i po części na bazie zielonego granitu. Został ukończony w 1861 roku.
-Niektórzy członkowie rodziny Napoleona, kilku oficerów, którzy mu służyli i inni francuscy wojskowi ,którzy również zostali pochowani w Les Invalides:
+Niektórzy członkowie rodziny Napoleona, kilku oficerów, którzy mu służyli i inni francuscy wojskowi, którzy również zostali pochowani w Les Invalides:
-*	Henri Gratien, Comte Bertrand (1773-1844), generał armii podczas pierwszego Cesarstwa Francuskiego , który towarzyszył Napoleonowi w podróży na Elbę, a                    następnie na Wyspę Świętej Heleny. Przywiózł ciało Napoleona do Francji w 1840 roku.
+* [[Henri Gatien Bertrand|Henri Gatien, Comte Bertrand]] (1773–1844), generał armii podczas pierwszego [[I Cesarstwo Francuskie|Cesarstwa Francuskiego]], który towarzyszył Napoleonowi w podróży na Elbę, a następnie na Wyspę Świętej Heleny. Przywiózł ciało Napoleona do Francji w 1840 roku;
-*	Józef Bonaparte (1768-1844), starszy brat Napoleona
+* [[Józef Bonaparte]] (1768–1844), starszy brat Napoleona;
-*	Jérôme Bonaparte (1784-1860), najmłodszy brat Napoleona
+* [[Hieronim Bonaparte|Jérôme Bonaparte]] (1784–1860), najmłodszy brat Napoleona;
-*	Napoleon II (1811-1832), syn Napoleona .
+* [[Napoleon II]] (1811–1832), syn Napoleona;
-*	Thomas Bugeaud (1784-1849), marszałek Francji i zdobywca Algierii .
+* [[Thomas Bugeaud]] (1784–1849), [[Marszałkowie Francji|marszałek Francji]] i zdobywca [[Algieria|Algierii]];
-*	François Canrobert (1809-1895), marszałek Francji .
+* [[François Certain de Canrobert|François Canrobert]] (1809–1895), marszałek Francji;
-*	Geraud Duroc (1774-1813), generał, który walczył z Napoleonem .
+* [[Geraud Duroc]] (1774–1813), generał, marszałek dworu Napoleona;
-*	Claude Joseph Rouget de Lisle (1760-1836), kapitan armii, autor francuskiego hymnu narodowego Marsylianki .
+* [[Claude Joseph Rouget de Lisle]] (1760–1836), kapitan armii, autor francuskiego hymnu narodowego – ''[[Hymn Francji|Marsylianki]]'';
-*	Henri de la Tour d'Auvergne, Vicomte de Turenne (1611-1675), znany lepiej jako Turenne, marszałek generalnego Francji pod władzą Ludwika XIV i jeden z  Francuskich największych przywódców wojskowych.
+* [[Henri de Turenne|Henri de la Tour d’Auvergne, Vicomte de Turenne]] (1611–1675), znany lepiej jako Turenne, marszałek generalny Francji pod władzą Ludwika XIV i jeden z francuskich największych przywódców wojskowych;
-*	Sébastien Le Prestre de Vauban serce (1633-1707), projektant umocnień wojskowych Ludwika XIV.
+* [[Sébastien Le Prestre de Vauban]] serce (1633–1707), projektant umocnień wojskowych Ludwika XIV;
-*	Pierre Auguste Roques (1856-1920), założyciel francuskich Sił Powietrznych i minister wojny w 1916 roku.
+* [[Pierre Auguste Roques (1856–1920)]], założyciel [[Armée de l’air|Francuskich Sił Powietrznych]] i minister wojny w 1916 roku;
-*	Philippe Leclerc de Hauteclocque (1902-1947), marszałek Francji , bohater II wojny światowej , dowódca słynnej 2 Dywizji Pancernej .
+* [[Philippe Leclerc de Hauteclocque]] (1902–1947), marszałek Francji, bohater [[II wojna światowa|II wojny światowej]], dowódca słynnej 2 Dywizji Pancernej;
-*	Jean de Lattre de Tassigny (1889-1952), marszałek Francji, dowódca Pierwszej Armii Francuskiej podczas II wojny światowej , a później dowódca w Pierwszej wojnie Indochinskiej
+* [[Jean de Lattre de Tassigny]] (1889–1952), marszałek Francji, dowódca [[1 Armia Francuska „Ren i Dunaj”|1 Armii Francuskiej]] podczas II wojny światowej, a później dowódca w [[I wojna indochińska|I wojnie indochińskiej]].
 === Sejfy ===
 Ciała osób poniżej są pochowane w podziemiach Les Invalides:
-*	Marszałek Lyautey
+* Marszałek [[Louis Hubert Gonzalve Lyautey]];
-*	Generał Robert Nivelle
+* Generał [[Robert Nivelle]];
-*	Generał  Charles Mangin
+* Generał [[Charles Mangin]];
-*	Marszałek de Mac-Mahon
+* Marszałek [[Patrice de Mac Mahon|Patrice de MacMahon]];
-*	Marszałek Leclerc de Hauteclocque
+* Marszałek Leclerc de Hauteclocque;
+* Generał [[Antoine-Charles-Louis de Lasalle|Antoine Charles Louis de Lasalle]] (1809);
-*	14 ofiar ataku Fieschi z 28 lipca 1835
+* Generał Jean Ambroise Baston de Lariboisière (1812);
-*	Marszałek General Turenne(1800)
+* Marszałek [[Jean-Baptiste Bessières]] (1813);
-*	Generał Lasalle (1809)
+* Marszałek [[Jean-Baptiste Jourdan]] (1833);
-*	Generał Lariboisière (1812)
+* 14 ofiar ataku [[Giuseppe Fieschi|Fieschiego]] z 28 lipca 1835;
-*	Marszałek Bessières (1813)
-*	Marszałek Jourdan (1833)
+* Marszałek [[Georges Mouton]], comte de Lobau (1839);
+* Generał [[Henri Gatien Bertrand]] (1844);
-*	Marszałek Lobau (1839)
+* Marszałek [[Sylvain Charles Valée]] (1846);
-*	Generał Bertrand (1844)
+* Admirał Guy-Victor Duperré (1847);
-*	Marszałek Vallée (1846)
+* Generał [[Geraud Duroc|Géraud Duroc]] (1847);
-*	Admirał Duperré (1847)
+* Marszałek [[Jean Mathieu Philibert Sérurier|Jean-Mathieu-Philibert Sérurier]] (1847);
-*	Generał Duroc (1847)
+* Generał Duvivier (1848);
-*	Marszałek Sérurier (1847)
+* Marszałek [[Thomas Robert Bugeaud]] (1849);
-*	Generał Duvivier 1848
+* Marszałek [[Horace Sébastiani|Horace François Bastien Sébastiani de La Porta]] (1851);
-*	Marszałek Bugeaud (1849)
-*	Marszałek Sebastiani (1851)
+* Marszałek [[Isidore Exelmans|Rémi Joseph Isidore Exelmans]] (1852);
-*	Marszałek Exelmans (1852)
+* Marszałek Jacques Leroy de Saint-Arnaud (1854);
+* Admirał Ferdinand-Alphonse Hamelin (1864);
-*	Marszałek Saint-Arnaud 1854
+* Marszałek [[Aimable Pélissier]], książę de Malakoff (1864);
-*	Admirał Hamelin (1864)
-*	Marszałek Pelissier, książę de Malakoff (1864)
+* Marszałek Auguste Regnaud de Saint-Jean d'Angély (1870);
-*	Marszałek Regnault z Saint-Jean-d'Angély (1870)
+* Marszałek [[Achille Baraguey d’Hilliers]] (1878);
+* Marszałek [[François Certain de Canrobert|François Certain Canrobert]] (1895);
-*	Marszałek Baraguay d'Hilliers1878
+* Generał Paul Edouard Arnoux, komendant des Invalides (1891-1902);
-*	Marszałek Canrobert 1895
+* Generał [[Antoine-Charles-Louis de Lasalle|Antoine Charles Louis de Lasalle]] (1897);
-*	Generał Paul Edouard Arnoux, komendant des Invalides (1891-1902)
+* Claude [[Claude Joseph Rouget de Lisle]], kompozytor Marsylianki (1915);
-*	Generał Lasalle (1897)
+* Generał Pierre Auguste Roques (1920);
-*	Claude Joseph Rouget de Lisle , kompozytor Marsylianki (1915)
-*	Generał Roques (1920)
+* Generał Louis de Maud'huy (1921);
-*	Generał Louis de Maud'huy1921
+* Generał Georges Louis Humbert (1921);
-*	Generał Humbert 1921
+* Generał Paul Maistre (1922);
+* Marszałek [[Michel Joseph Maunoury|Michel-Joseph Maunoury]] (1923);
-*	Generał Maistre 1922
+* Generał Gabriel Malleterre (1923);
-*	Marszałek Maunoury (1923)
-*	Generał Malleterre 1923
+* Generał Antoine de Mitry (1924);
+* Admirał [[Auguste Boué de Lapeyrère|Augustin Boué de Lapeyrère]] (1852–1924);
-*	Generał Mitry 1924
+* Generał Charles Lanrezac (1925);
-*       Admirał Boué de Lapeyrère(1852-1924)
-*	Generał Lanrezac (1925)
+* Generał Henri Putz (1925);
-*	Generał Putz 1925
+* Generał Antoine Baucheron de Boissoudy (1926);
-*	Generał Baucheron de Boissoudy (1926)
+* Generał Augustin Gérard (1926);
-*	Generał Gerard (1926)
+* Generał Pierre Ruffey (1926);
-*	Generał Ruffey 1926
+* Generał [[Fernand de Langle de Cary]] (1927);
+* Marszałek [[Marie Émile Fayolle|Émile Fayolle]] (1928);
-*	Generał Längle de Cary 1927
+* Generał [[Maurice Sarrail]] (1929);
-*	Marszałek Fayolle (1928)
+* [[Wiceadmirał]] Dominique-Marie Gauchet (1931);
-*	Generał Sarrail (1929)
+* Generał [[Paul Pau]] (1932);
-*	Wiceadmirał Gauchet (1931)
+* Wiceadmirał Ernest François Fournier (1934);
-*	Generał Pau 1932
+* Generał Victor Cordonnier (1936);
-*	Wiceadmirał Fournier 1934
+* Admirał Émile Paul Amable Guépratte (1939);
-*	Generał Cordonnier 1936
-*	Admirał Guépratte 1939
+* Admirał Pierre Alexis Ronarc'h (1940);
+* Generał [[Adolphe Guillaumat]] (1940);
-*	Admirał Ronarc'h 1940
-*	Generał Guillaumat 1940
+* Generał Albert d'Amade (1941);
-*	Generał d'Amade 1941
+* Generał Victor d'Urbal (1943);
+* Marszałek [[Louis Franchet d’Espérey|Louis Franchet d'Espèrey]] (1942);
-*	Generał d'Urbal 1943
+* Generał [[Paul Prosper Henrys]] (1944);
-*	Marszałek Franchet d 'Esperey (1942)
-*	Generał Henrys 1944
+* Generał [[Henri Giraud]] (1949);
-*	Generał Henri Giraud 1949
+* Generał Denis Auguste Duchêne (1950);
-*	Generał Duchêne 1950
+* Generał Houdémon (1959);
-*	Generał Hodenmoon 1959
+* Generał Kitzler (1962);
-*	Generał Kitzler 1962
+* Generał [[Raoul Magrin-Vernerey]] (1964);
+* Marszałek [[Alphonse Juin]] (1967).
-*	Generał Monclar (1964)
-*	Marszałek Juin (1967)
 Serca poniższych osób zostały pochowane w podziemiach Les Invalides, podczas gdy ich ciała spoczęły w innym miejscu:
-*	Jean Beryrand, przywódca Senneric 1691
+* Jean Beryrand, przywódca Senneric (1691);
-*	Generał Jean Baptiste Kléber
+* Generał [[Jean-Baptiste Kléber]];
-*	Generał Jean-Joseph Ange d'Hautpoul 1807
+* Generał [[Jean-Joseph Ange d'Hautpoul]] (1807);
-*	Generał major de Bisson 1811
+* Generał major Baptiste Pierre Bisson (1811);
-*	Major generał Jean Baptiste Eblé (1813)
+* Major generał Jean Baptiste Eblé (1813);
-*	Gen. Baraguey d'Hilliers(1813)
+* Generał [[Louis Baraguey d’Hilliers]] (1813);
-*	Marie Maurille de Sombreuil, hrabina Villelume (1823)
+* Marie Maurille de Sombreuil, hrabina Villelume (1823);
-*	Porucznik generalny Conchy (1823)
+* [[Porucznik]] generalny Vincent Martel Deconchy (1823);
-*	Generał major Negrier 1848
+* Generał major François-Marie-Casimir Négrier (1848).
+== Zobacz też ==
+{{Commonscat|Hôtel des Invalides}}
+* [[Dôme des Invalides|Kościół Inwalidów]]
-{{Przypisy}}
+== Przypisy ==
+{{Przypisy}}
+{{Kontrola autorytatywna}}
-{{Portal|Paryż|grafika=Grandes armes de la ville de Paris.svg}}
-{{commonscat|Les Invalides}}
-[[Kategoria:Architektura Paryża]]
+[[Kategoria:Architektura w Paryżu]]
 [[Kategoria:VII dzielnica Paryża]]
+[[Kategoria:Cmentarze w Paryżu]]