Anatomia psa: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 06:46, 13 sie 2024

Ten artykuł od 2010-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Anatomia psa – nauka o budowie ciała psa, jego układów i narządów. Jest gałęzią anatomii zwierzęcej i w sposób szczegółowy opisuje budowę makroskopową i umiejscowienie w organizmie psa poszczególnych narządów, czy też układów. Nauka ta jest nieodzownym elementem studiów weterynaryjnych.

Opis ogólny zewnętrzny

Szkielet psa

czaszka (cranium)
- szczęka lub kość szczękowa (maxilla s. os maxillare)
- kość siekaczowa lub międzyszczękowa (os incisivum s. intermaxillare)
- kość nosowa (os nasale)
- żuchwa (mandibula)
- kość ciemieniowa (os parietale)

kręgosłup
- kręg szczytowy (atlas)
- kręg obrotowy (axis)
- kręgi szyjne (vertebrae cervicales III-VII)
- kręgi piersiowe (vv. thoracice)
- kręgi lędźwiowe (vv. lumbales)
- kość krzyżowa (os sacrum)
- kręgi ogonowe (vv. coccygeae)
kończyna piersiowa
- łopatka (scapula) – dół, szyjka, guz
- kość ramienna (humerus) – guzek mniejszy, większy, guzowatość obła, trzon, kłykieć
- kość łokciowa (ulna) – wyrostek (olecranon), trzon, głowa
- kość promieniowa (radius) – głowa (k.bliższy), trzon, bloczek (trochlea), koniec dalszy
- kości nadgarstka (ossa carpea) – dodatkowa, pośrednio-promieniowa, łokciowa, I-IV
- kości śródręcza (ossa metacarpea)
- kości palców (ossa digitorum)
- trzeszczki (ossa sesamoidea)
klatka piersiowa (thorax)
- żebra I-XIII
- mostek (sternum)
- chrząstki żebrowe (cartilagines costales)
kończyna miedniczna
- kość miedniczna (os coxae) – guz krzyżowy (tuber sacrale), guz biodrowy (tuber coxae), trzon kości biodrowej (corpus illi), kolec kulszowy (spina ischiadica), guz kulszowy (tuber ischiadicum)
- kość udowa (femur) – dół krętarzowy (fossa trochanterica), krętarz mały (trochanter minor), trzon (corpus), bloczek (trochlea), kłykieć przyśrodkowy (condylus), nadkłykieć (epicondylus), kłykieć boczny
- kość piszczelowa (tibia) – kłykieć przyśrodkowy, trzon, kostka przyśr.
- kość strzałkowa (fibula)
- kości stępu (tarsus) – k.piętowa (calcaneum), skokowa (talus), ośrodkowa (tarsi centrale), I-IV
- kości śródstopia (ossa metatarsea)
- kości palców stopy (ossa digitorum pedis)
- trzeszczki m. brzuchatego (ossa sesamoidea)
- trzeszczka m. podkolanowego (os sesamoideum m. poplitei)
- rzepka (patella)

Mięśnie (ogólnie)

żwacz (masseter)
mostkowo potyliczny (sternooccipitalis)
mostkowo-gnykowy (sternohyoideus)
obojczykowo-ramienny (cleidobrachialis)
zębaty dobrzuszny szyi (serratus ventralis cervicis)
nadgrzebieniowy (supraspinatus)
łopatkowo-poprzeczny (omotransversarius)
czworoboczny (trapezius)
podgrzebieniowy (infraspinatus)
naramienny (deltoideus) cz. Łopatkowa i barkowa
najdłuższy grzbietu (latissimus dorsi)
trójgłowy ramienia (triceps brachii)
ramienny (brachialis)
prostownik promieniowy nadgarstka (extensor carpii radialis)
prostownik wspólny palców (extensor digitorum communis)
piersiowy głęboki (pectoralis profundus)
skośny zewnętrzny brzucha (obliquus externus abdominis)
prosty brzucha (rectus abdominis)
skośny wewnętrzny brzucha (obliquus internus abdominis)
najdłuższy uda (sartorius)
napinacz powięzi szerokiej (tensor fasciae latae)
pośladkowy środkowy (gluteus medius)
półścięgnisty (semitendinosus)
pośladkowy powierzchowny (gluteus superficialis)

Mięśnie łopatki

strona przyśrodkowa:
- podłopatkowy (subscapularis)
- nadgrzebieniowy (supraspinatum)
- obły większy (teres major)
- kruczo-ramienny (coracobrachialis)
- najszerszy grzbietu (latissimus dorsi)
- Zębaty szyi i klatki piersiowej (serratus cervicis et thoracis)
strona boczna:
- czworoboczny (trapezius)
- nadgrzebieniowy (supraspinatus)
- podgrzebieniowy (infraspinatus)
- naramienny (deltoideus)
- obły większy (teres major)

Mięśnie okolicy ramiennej

strona przyśrodkowa:
- dwugłowy ramienia (biceps brachii)
- trójgłowy ramienia (triceps brachii)
- napinacz powięzi podramienia (tensor fasciae antebrachii)
- łokciowy (anconeus)
- ramienny (brachialis)
- piersiowy powierzchowny (pectoralis superficialis)
- piersiowy głęboki (pectoralis profundus)
- obojczykowo-ramienny (cleidobrachialis)
strona boczna:
- trójgłowy ramienia głowa długa (triceps brachii caput longum)
- trójgłowy ramienia głowa boczna (triceps brachii caput lateralis)
- dwugłowy ramienia (biceps brachii)
- ramienny (brachialis)

Mięśnie okolicy podramienia

strona przyśrodkowa:
- ramienno-promieniowy (brachio-radialis)
- prostownik promieniowy nadgarstka (extensor carpii radialis)
- nawracacz obły (pronator teres)
- zginacz promieniowy nadgarstka (flexor carpii radialis)
- zginacz powierzchowny palców (flexor digitorum superficialis)
- zginacz łokciowy nadgarstka (flexor carpii ulnaris)
- zginacz głęboki palców (flexor digitorum profundum)
strona boczna:
- ramienno-promieniowy (brachio-radialis)
- prostownik promieniowy nadgarstka (extensor carpii radialis)
- prostownik wspólny palców (extensor digitorum communis)
- odwodziciel długi palca (abductor digiti I)
- łokciowy (anconeus)
- prostownik boczny palców (extensor digitorum lateralis)
- zginacz łokciowy nadgarstka (flexor carpii ulnaris)

Mięśnie okolicy uda

strona przyśrodkowa:
- krzyżowo-ogonowy (sacrocaudalis)
- biodrowo-lędżwiowy (iliopsoas)
- dźwigacz odbytu (levator ani)
- biodrowo-ogonowy (iliocaudalis)
- najdłuższy uda (sartorius)
- prosty uda (rectus femoris)
- obszerny (vastus medialis)
- grzebieniowy (pectineus)
- przywodziciel (adductus)
- smukły (gracillis)
- półbłoniasty (semimembranosus)
- półścięgnisty (semitendinosus)
strona boczna:
- najdłuższy uda (sartorius)
- pośladkowy (gluteus medius et superficialis)
- krzyżowo-ogonowy (sacro-caudalis)
- ogonowy (coccygeus)
- napinacz powięzi szerokiej (tensor fasciae latae)
- dwugłowy uda (biceps femoris)
- bliźniacze (gemelli)
- czworoboczny uda (quadratus femoris)
- obszerny boczny (vastus lateralis)
- przywodziciel uda (adductor femoris)
- półbłoniasty (semimembranosus)
- odwodziciel tylny podudzia (abductor cruris caudalis)

Mięśnie okolicy podudzia

strona przyśrodkowa:
- prostownik palców (extensor digitorum)
- brzuchaty (gastrocnemius)
- zginacz powierzchowny (flexor superficialis)
- podkolanowy (popliteus)
- piszczelowy doogonowy (tibialis caudalis)
strona boczna:
- brzuchaty (gastrocnemius)
- zginacz palców (flexor digitorum)
- piszczelowy doczaszkowy (tibialis cranialis)
- strzałkowy długi (peroneus longus)

Mięśnie głowy

Powierzchowne
- czołowo-tarczkowy
- międzytarczkowy
- dźwigacz kąta oka przyśrodkowy
- okrężny oka
- cofacz bocznego kąta oka
- jarzmowy
- okrężny ust
- licowy
- jarzmowo-małżowinowy
- dźwigacz nosowo-wargowy
- skórny szyi
- zwieracz szyi
Głębokie
- dźwigacz wargi górnej
- kłowy
- okrężny ust
- policzkowy
- żwacz
- skroniowy
- przyuszniczo-małżowinowy
- obojczykowo-szyjny
- mostkowo-głowowy
- mostkowo-sutkowy
- mostkowo-gnykowy
- żuchwowo-gnykowy
- dwubrzuścowy
- skrzydłowy
- najdłuższy kręgu szczytowego
- długi głowy
- tarczowo-gardłowy
- tarczowo-gnykowy
- mostkowo-tarczowy

Mięśnie szyi

Powierzchowne
- ramienno-głowowy
- mostkowo-głowowy
  - mostkowo-potyliczny
  - mostkowo-sutkowy
- obojczykowo-ramienny
- czworoboczny
- nadgrzebieniowy
- łopatkowo-poprzeczny
- naramienny (część łopatkowa i barkowa)
Głębokie
- równoległoboczny szyi
- równolegoboczny głowy
- płatowaty
- zębaty szyi (serratus)
- pochyły dogrzbietowy
- pochyły środkowy
- długi głowy
- prosty klatki piersiowej
- kolcowy szyi
- prosty głowy
- skośny głowy
- skośny tylny głowy

Mięśnie brzucha

skośny zewnętrzny brzucha
prosty brzucha
skośny wewnętrzny brzucha
piersiowy głęboki
najdłuższy klatki piersiowej i lędźwi
biodrowo-żebrowy

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Dopracować|źródła=2010-02}}
 '''Anatomia psa''' – nauka o budowie ciała [[pies domowy|psa]], jego układów i [[narząd]]ów. Jest gałęzią [[Anatomia zwierząt|anatomii zwierzęcej]] i w sposób szczegółowy opisuje budowę makroskopową i umiejscowienie w organizmie psa poszczególnych narządów, czy też układów. Nauka ta jest nieodzownym elementem studiów [[Medycyna weterynaryjna|weterynaryjnych]].
-==Opis ogólny zewnętrzny==
+== Opis ogólny zewnętrzny ==
 [[Plik:Dog anatomy.jpg|thumb|center|700px|1.Czoło 2.[[Stop (kynologia)|Stop]] 3.[[Kufa (kynologia)|Kufa]] 4.[[Trufla (kynologia)|Trufla]] nosowa 5.Nasada ucha 6.[[Guz potyliczny]] 7.Wargi, [[fafle]] 8.Kąt wargowy 9.Żuchwa 10.Podgardle 11.Kark 12.[[Kłąb (weterynaria)|Kłąb]] 13.Grzbiet 14.Lędźwie 15.Nasada ogona 16.Ogon 17.Udo 18.Pięta, guz piętowy 19.Śródstopie 20.Łapy 21.Podudzie 22.Kolano 23.[[Słabizna]] 24.Brzuch 25.Łokieć 26.Nadgarstek 27.Śródręcze 28.Przedramię 29.Przedpiersie, rękojeść mostka 30.Klatka piersiowa 31.Ramię 32.Łopatka]]
-==[[Kościec]] psa==
+== [[Szkielet]] psa ==
-[[Plik:Skull of a dog diagram2.svg|thumb|300px|Czaszka psa widok z boku:<br />
+[[Plik:Skull of a dog diagram2.svg|thumb|300px|Czaszka psa widok z boku:
-<br />
 – szczęka,<br />
 – kość czołowa,<br />
@@ Linia 25: / Linia 25: @@
 ** [[żuchwa]] (mandibula)
 ** [[kość ciemieniowa]] (os parietale)
-[[Plik:Skeleton of a dog diagram.svg|thumb|300px|Szkielet psa domowego:<br />
+[[Plik:Skeleton of a dog diagram.svg|thumb|300px|Szkielet psa domowego:
+'''A''' – kręgi szyjne (7 kręgów),<br />'''B''' – kręgi piersiowe (13 kręgów),<br />'''C''' – kręgi lędźwiowe (7 kręgów),<br />'''D''' – kręgi krzyżowe (3 kręgi),<br />'''E''' – kręgi ogonowe (20 -23 kręgów),<br />
-'''A''' – kręgi szyjne (7 kręgów), '''B''' – kręgi piersiowe (13 kręgów),
-'''C''' – kręgi lędźwiowe (7 kręgów),'''D''' – kręgi krzyżowe (3 kręgi),
-'''E''' – kręgi ogonowe (20 -23 kręgów),<br /><br />
 – czaszka,<br />
 – szczęka,<br />
@@ Linia 61: / Linia 57: @@
 ** kręg obrotowy (axis)
 ** kręgi szyjne (vertebrae cervicales III-VII)
-** kręgi piersiowe (vv. thoracice)
+** kręgi piersiowe (vv. ''thoracice'')
-** kręgi lędźwiowe (vv. lumbales)
+** kręgi lędźwiowe (vv. ''lumbales'')
-** kość krzyżowa (os sacrum)
+** kość krzyżowa (''os sacrum'')
 ** kręgi ogonowe (vv. coccygeae)
 * [[kończyna piersiowa]]
 ** łopatka (scapula) – dół, szyjka, guz
-** kość ramienna (humerus) – guzek mniejszy, większy, guzowatość obła, trzon, kłykieć
+** [[kość ramienna]] (humerus) – guzek mniejszy, większy, guzowatość obła, trzon, kłykieć
 ** kość łokciowa (ulna) – wyrostek (olecranon), trzon, głowa
 ** kość promieniowa (radius) – głowa (k.bliższy), trzon, bloczek (trochlea), koniec dalszy
@@ Linia 76: / Linia 72: @@
 * klatka piersiowa (thorax)
 ** żebra I-XIII
-** mostek (sternum)
+** mostek (''sternum'')
-** chrząstki żebrowe (cartilagines costales)
+** chrząstki żebrowe (''cartilagines costales'')
-* [[kończyna miednicza]]
+* [[kończyna miedniczna]]
-** kość miedniczna (os coxae) – guz krzyżowy (tuber sacrale), guz biodrowy (tuber coxae), trzon kości biodrowej (corpus illi), kolec kulszowy (spina ischiadica), guz kulszowy (tuber ischiadicum)
+** kość miedniczna (os coxae) – guz krzyżowy (tuber sacrale), guz biodrowy (tuber coxae), trzon [[Kość biodrowa|kości biodrowej]] (corpus illi), kolec kulszowy (spina ischiadica), guz kulszowy (tuber ischiadicum)
-** kość udowa (femur) – dół krętarzowy (fossa trochanterica), krętarz mały (trochanter minor), trzon (corpus), bloczek (trochlea), kłykieć przyśrodkowy (condylus), nadkłykieć (epicondylus), kłykieć boczny
+** [[kość udowa]] (femur) – dół krętarzowy (fossa trochanterica), krętarz mały (trochanter minor), trzon (corpus), bloczek (trochlea), kłykieć przyśrodkowy (condylus), nadkłykieć (epicondylus), kłykieć boczny
 ** kość piszczelowa (tibia) – kłykieć przyśrodkowy, trzon, kostka przyśr.
 ** kość strzałkowa (fibula)
@@ Linia 90: / Linia 86: @@
 ** rzepka (patella)
-==Mięśnie (ogólnie)==
+== Mięśnie (ogólnie) ==
 * [[Mięsień żwacz|żwacz]] (masseter)
 * mostkowo potyliczny (sternooccipitalis)
@@ Linia 116: / Linia 112: @@
 * pośladkowy powierzchowny (gluteus superficialis)
-===Mięśnie łopatki===
+=== Mięśnie łopatki ===
 * strona przyśrodkowa:
 ** podłopatkowy (subscapularis)
@@ Linia 131: / Linia 127: @@
 ** obły większy (teres major)
-===Mięśnie okolicy ramiennej===
+=== Mięśnie okolicy ramiennej ===
 * strona przyśrodkowa:
 ** dwugłowy ramienia (biceps brachii)
@@ Linia 140: / Linia 136: @@
 ** piersiowy powierzchowny (pectoralis superficialis)
 ** piersiowy głęboki (pectoralis profundus)
-** obojczykowo-ramienny (cleidobrachialis
+** obojczykowo-ramienny (cleidobrachialis)
 * strona boczna:
 ** trójgłowy ramienia głowa długa (triceps brachii caput longum)
@@ Linia 147: / Linia 143: @@
 ** ramienny (brachialis)
-===Mięśnie okolicy podramienia===
+=== Mięśnie okolicy podramienia ===
 * strona przyśrodkowa:
 ** ramienno-promieniowy (brachio-radialis)
@@ Linia 165: / Linia 161: @@
 ** zginacz łokciowy nadgarstka (flexor carpii ulnaris)
-===Mięśnie okolicy uda===
+=== Mięśnie okolicy uda ===
 * strona przyśrodkowa:
 ** krzyżowo-ogonowy (sacrocaudalis)
@@ Linia 193: / Linia 189: @@
 ** odwodziciel tylny podudzia (abductor cruris caudalis)
-===Mięśnie okolicy podudzia===
+=== Mięśnie okolicy podudzia ===
 * strona przyśrodkowa:
 ** prostownik palców (extensor digitorum)
@@ Linia 199: / Linia 195: @@
 ** zginacz powierzchowny (flexor superficialis)
 ** podkolanowy (popliteus)
-** piszczelowy tylny (tibialis caudalis)
+** piszczelowy doogonowy (tibialis caudalis)
 * strona boczna:
 ** brzuchaty (gastrocnemius)
 ** zginacz palców (flexor digitorum)
-** piszczelowy (tibialis cranialis)
+** piszczelowy doczaszkowy (tibialis cranialis)
 ** strzałkowy długi (peroneus longus)
-===Mięśnie głowy===
+=== Mięśnie głowy ===
 * Powierzchowne
 ** czołowo-tarczkowy
@@ Linia 241: / Linia 237: @@
 ** mostkowo-tarczowy
-===Mięśnie szyi===
+=== Mięśnie szyi ===
 * Powierzchowne
 ** ramienno-głowowy
@@ Linia 266: / Linia 262: @@
 ** skośny tylny głowy
-===Mięśnie brzucha===
+=== Mięśnie brzucha ===
 * skośny zewnętrzny brzucha
 * prosty brzucha
@@ Linia 274: / Linia 270: @@
 * biodrowo-żebrowy
+{{commonscat|Dog anatomy}}
-[[Kategoria:Kynologia| ]]
+[[Kategoria:Kynologia]]
 [[Kategoria:Anatomia ssaków]]