Przejdź do zawartości

Prawików: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
źródła/przypisy, linki zewnętrzne
m -powtórzenie
 
(Nie pokazano 21 wersji utworzonych przez 10 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Wieś infobox
{{Polska miejscowość infobox
|nazwa = Prawików
|nazwa = Prawików
|herb wsi =
|rodzaj miejscowości = wieś
|flaga wsi =
|zdjęcie = Prawikow 01 POL.JPG
|herb artykuł =
|opis zdjęcia = Wjazd od strony [[Lubiąż]]a
|dopełniacz wsi = Prawikowa
|alt zdjęcia =
|zdjęcie = Prawikow 01 POL.JPG
|województwo = dolnośląskie
|opis zdjęcia = Wjazd od strony [[Lubiąż]]a.
|powiat = [[Powiat wołowski|wołowski]]
|województwo = [[Województwo dolnośląskie|dolnośląskie]]
|gmina = [[Wołów (gmina)|Wołów]]
|powiat = [[Powiat wołowski|wołowski]]
|sołectwo =
|miejscowość podstawowa =
|gmina = [[Wołów (gmina)|Wołów]]
|sołectwo =
|wysokość =
|liczba ludności = 195<ref name=GUS>[http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5670/21/1/1/1_miejscowosci_ludnosc_nsp2011.xlsx GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.]</ref>
|wysokość =
|liczba ludności = 225
|rok = III 2011
|rok = 2011
|strefa numeracyjna = 71
|kod pocztowy = 56-100<ref>{{Poczta Polska|2022-10|s=1049}}</ref>
|strefa numeracyjna = (+48) 71
|tablice rejestracyjne = DWL
|kod pocztowy = 56-100
|SIMC = 0883407
|tablice rejestracyjne = DWL
|SIMC = 0883407
|kod mapy = Wołów (gmina)
|współrzędne = 51°15'14"N 16°31'23"E<ref name="prng">{{PRNG Miejscowości|109975|data=2023-11-05}}</ref>
|mapa wsi =
|commons = Category:Prawików
|stopniN = 51 |minutN = 15 |sekundN =
|stopniE = 16 |minutE = 30 |sekundE =
|www =
|commons =
|wikisłownik =
|www =
}}
}}
'''Prawików''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Praukau'') – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo dolnośląskie|województwie dolnośląskim]], w [[powiat wołowski|powiecie wołowskim]], w [[Wołów (gmina)|gminie Wołów]].
'''Prawików''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Praukau'') – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo dolnośląskie|województwie dolnośląskim]], w [[powiat wołowski|powiecie wołowskim]], w [[Wołów (gmina)|gminie Wołów]].


[[Podział administracyjny Polski 1975–1998|W latach 1975-1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo wrocławskie (1975-1998)|województwa wrocławskiego]].
== Podział administracyjny ==
[[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo wrocławskie (1975–1998)|województwa wrocławskiego]].


== Nazwa ==
== Nazwa ==
Najstarsza wzmianka o wsi pochodzi z dokumentu z 1217 roku, wydanego przez biskupa wrocławskiego Lorenza, w którym wymieniona jest nazwa w formie ''Pravicovo''<ref>{{cytuj książkę | inni = oprac. Colmar Grünhagen | tytuł = Codex Diplomaticus Silesiae | tom = 7 | tytuł tomu = Regesten zur Schleisischen Geschichte | część = 1 | tytuł części = Bis zum Jahre 1250 | wydawca = Josef Max & Comp. | miejsce = Breslau | rok = 1884 | strony = 116 | isbn =}}</ref>. Nazwa była później notowana m.in. w formach ''Prawkow'' (1304), ''Praukow'' (1332), ''Praucke'' (1666-1667), ''Praucke'' (1787), ''Praukau'' (1845), ''Praukau'' (1888), ''Prawikowo'' (1900), ''Praukau'' (1941), ''Prawików'', ''-owa'', ''prawikowski'' (1947)<ref name="Sochacka2004">{{cytuj książkę | inni = pod red. Stanisławy Sochackiej |tytuł=Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska|tom=11, Poż-Roz |strony=11|wydawca=Wydawnictwo Instytut Śląski |miejsce=Opole|rok=2004|isbn=83-7126-190-X}}</ref><ref name="Rymut2013">{{Cytuj książkę | inni = pod red. Kazimierza Rymuta i Barbary Czopek-Kopciuch | tytuł = Nazwy miejscowe Polski : historia, pochodzenie, zmiany | tom = 9, Po-Q | wydawca = Instytut Języka Polskiego PAN | miejsce = Kraków | rok = 2013 | strony = 238 | isbn = 978-83-64007-04-0}}</ref>. Polska nazwa została oficjalnie przyjęta 15 października 1947 roku<ref>{{Monitor Polski|1947|124|778}}.</ref>.


Najstarszy zapis wskazuje, że pierwotnie nazwa funkcjonowała w postaci ''Prawikowo'' i została utworzona od nazwy osobowej ''Prawik'' przez dodanie przyrostka -''owo''. Nazwa osobowa z kolei wywodzi się od wyrazu ''prawy'' ([[język prasłowiański|psł.]] *''pravъ''), znaczącego ‘zewnętrzny, wierzchni’, ‘prosty, nieskrzywiony’ lub ‘szlachetny, uczciwy’. Nazwa została później zniemczona jako ''Praukau''. Powojenna nazwa polska nawiązuje do dawnej formy, lecz ze zmienionym przyrostkiem -''ów''<ref name="Rymut2013"/>.
Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy nazwa miejscowości pochodzi od [[Język polski|polskiej]] nazwy zawodu prawniczego - ''"[[sędzia|sędziego]]"''{{r|Adamy}}. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we [[Wrocław]]iu jako najstarszą zanotowaną nazwę miejscowości wymienia ''Pravicowo'' podając jej znaczenie ''"Richters Dorf"'' czyli po polsku ''"Wieś sędziów"''{{r|Adamy}}.


== Przypisy ==
W dokumencie z 1217 roku wydanym przez biskupa wrocławskiego Lorenza miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej, [[język staropolski|staropolskiej]] formie ''Pravicovo''{{odn|Colmar Grünhagen|1866|s=84}}. Niemcy [[germanizacja|zgermanizowali]] nazwę na ''Praukau''{{r|Adamy}} w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie.
{{Przypisy}}

Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] polska administracja wprowadziła nazwę ''Prawików'' polonizując nazwę zgermanizowaną.

{{Przypisy|2|przypisy=
* <ref name=Adamy>{{Cytuj książkę | autor = Heinrich Adamy | tytuł = Die Schlesischen Ortsnamen ihre entstechung und bedeutung | strony = 84| miejsce = Breslau | wydawca = Verlag von Priebotsch`s Buchhandlung | data = 1888 | isbn = }}</ref>
}}
== Bibliografia ==

* {{cytuj książkę |nazwisko = Grünhagen | imię = Colmar | tytuł = Regesten zur Schleisischen Geschichte | wydawca = Josef Max & COMP.| miejsce = Breslau | rok = 1866 | strony = | isbn = |odn= tak}}


{{Gmina Wołów}}
{{Gmina Wołów}}


[[Kategoria:Wołów (gmina)]]
[[Kategoria:Prawików]]

Aktualna wersja na dzień 08:23, 6 wrz 2024

Prawików
wieś
Ilustracja
Wjazd od strony Lubiąża
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

wołowski

Gmina

Wołów

Liczba ludności (III 2011)

195[2]

Strefa numeracyjna

71

Kod pocztowy

56-100[3]

Tablice rejestracyjne

DWL

SIMC

0883407

Położenie na mapie gminy Wołów
Mapa konturowa gminy Wołów, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Prawików”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Prawików”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Prawików”
Położenie na mapie powiatu wołowskiego
Mapa konturowa powiatu wołowskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Prawików”
Ziemia51°15′14″N 16°31′23″E/51,253889 16,523056[1]

Prawików (niem. Praukau) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wołowskim, w gminie Wołów.

Podział administracyjny

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Najstarsza wzmianka o wsi pochodzi z dokumentu z 1217 roku, wydanego przez biskupa wrocławskiego Lorenza, w którym wymieniona jest nazwa w formie Pravicovo[4]. Nazwa była później notowana m.in. w formach Prawkow (1304), Praukow (1332), Praucke (1666-1667), Praucke (1787), Praukau (1845), Praukau (1888), Prawikowo (1900), Praukau (1941), Prawików, -owa, prawikowski (1947)[5][6]. Polska nazwa została oficjalnie przyjęta 15 października 1947 roku[7].

Najstarszy zapis wskazuje, że pierwotnie nazwa funkcjonowała w postaci Prawikowo i została utworzona od nazwy osobowej Prawik przez dodanie przyrostka -owo. Nazwa osobowa z kolei wywodzi się od wyrazu prawy (psł. *pravъ), znaczącego ‘zewnętrzny, wierzchni’, ‘prosty, nieskrzywiony’ lub ‘szlachetny, uczciwy’. Nazwa została później zniemczona jako Praukau. Powojenna nazwa polska nawiązuje do dawnej formy, lecz ze zmienionym przyrostkiem -ów[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 109975
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1049 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Codex Diplomaticus Silesiae. oprac. Colmar Grünhagen. T. 7: Regesten zur Schleisischen Geschichte. Cz. 1: Bis zum Jahre 1250. Breslau: Josef Max & Comp., 1884, s. 116.
  5. Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska. pod red. Stanisławy Sochackiej. T. 11, Poż-Roz. Opole: Wydawnictwo Instytut Śląski, 2004, s. 11. ISBN 83-7126-190-X.
  6. a b Nazwy miejscowe Polski : historia, pochodzenie, zmiany. pod red. Kazimierza Rymuta i Barbary Czopek-Kopciuch. T. 9, Po-Q. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 2013, s. 238. ISBN 978-83-64007-04-0.
  7. M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778.