Wola Dębowiecka: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
usunięcie Szablon:Linki do map Polski |
m ludność, aktualizacja |
||
(Nie pokazano 30 wersji utworzonych przez 13 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{ |
{{Polska miejscowość infobox |
||
|nazwa = Wola Dębowiecka |
|nazwa = Wola Dębowiecka |
||
| |
|rodzaj miejscowości = wieś |
||
| |
|zdjęcie = Wola Dębowiecka, kościół św. Trójcy (HB3).jpg |
||
| |
|opis zdjęcia = Kościół filialny |
||
| |
|alt zdjęcia = |
||
| |
|województwo = podkarpackie |
||
| |
|powiat = [[Powiat jasielski|jasielski]] |
||
| |
|gmina = [[Dębowiec (gmina w województwie podkarpackim)|Dębowiec]] |
||
| |
|sołectwo = |
||
|miejscowość podstawowa = |
|||
⚫ | |||
| |
|wysokość = 260 |
||
| |
|liczba ludności = 684{{r|ludnosc}} |
||
| |
|rok = 2023 |
||
| |
|strefa numeracyjna = 13 |
||
⚫ | |||
|strefa numeracyjna = (+48) 13 |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
| |
|kod mapy = Dębowiec (gmina w województwie podkarpackim) |
||
|współrzędne = 49°39'10"N 21°27'11"E<ref name="prng">{{PRNG Miejscowości|149967|data=2023-11-05}}</ref> |
|||
|mapa wsi = |
|||
⚫ | |||
|stopniN = 49 |minutN = 39 |sekundN = 06 |
|||
| |
|www = |
||
⚫ | |||
|wikisłownik = |
|||
⚫ | |||
}} |
}} |
||
'''Wola Dębowiecka''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo podkarpackie|województwie podkarpackim]], w [[powiat jasielski|powiecie jasielskim]], w [[ |
'''Wola Dębowiecka''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo podkarpackie|województwie podkarpackim]], w [[powiat jasielski|powiecie jasielskim]], w [[Dębowiec (gmina w województwie podkarpackim)|gminie Dębowiec]]{{r|teryt|roz}}. |
||
Wierni [[Kościół łaciński|Kościoła rzymskokatolickiego]] należą do parafii [[Parafia Świętego Jana Chrzciciela w Załężu|Świętego Jana Chrzciciela w Załężu]]. |
|||
[[ |
[[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[województwo krośnieńskie|województwa krośnieńskiego]]. |
||
== Historia == |
|||
Wzmiankowana była w źródłach na początku [[XVI]] w., choć zapewne jest starsza. Świadczy o tym nazwa, która oznacza |
Wzmiankowana była w źródłach na początku [[XVI wiek|XVI]] w., choć zapewne jest starsza. Świadczy o tym nazwa, która oznacza 'zwolnienie na jakiś czas osadników zakładających nową wieś od pewnych ciężarów’. Była to posiadłość królewska, a pozostawała w dzierżawach u różnych rodów magnackich. |
||
Mieszkańcy Woli mieli odrabiać pewne roboty na rzecz miasteczka Dębowca. A kiedy Dębowczanie przymuszali ich do pracy większej niż trzeba było, mieszkańcy Woli użalali się przed królem Henrykiem, a ten wydał mandat królewski w Krakowie 22 maja 1574 r., w którym nakazuje: |
|||
⚫ | „mieszczanie Dębowieccy przeciwko poddanym królewskim Woli wedle praw, przywilejów i zwyczajów tak się zachowywali, jako prawo i sprawiedliwość potrzebuje i onych do takowych krzywd więcej nie |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | Mieszkańcy Woli mieli odrabiać pewne roboty na rzecz miasteczka Dębowca. A kiedy Dębowczanie przymuszali ich do pracy większej niż trzeba było, mieszkańcy Woli użalali się przed królem Henrykiem, a ten wydał mandat królewski w Krakowie 22 maja 1574 r., w którym nakazuje: „mieszczanie Dębowieccy przeciwko poddanym królewskim Woli wedle praw, przywilejów i zwyczajów tak się zachowywali, jako prawo i sprawiedliwość potrzebuje i onych do takowych krzywd więcej nie przyciskali”. Jeśli Dębowczanie mieliby jakieś skargi lub zażalenia przeciwko temu rozkazowi królewskiemu, wtedy król daje termin stawienia się w Krakowie, lub innym miejscu przebywania króla w celu wysłuchania tychże skarg. |
||
⚫ | |||
⚫ | Pozostały z całego zespołu zabudowań dworskich budynek mieszkalny usytuowany jest na płaskim terenie, pośród wysokich drzew, które stanowią również obecną wschodnią granicę działki. Do dworu prowadzi wąska, częściowo wysadzana drzewami aleja przechodząca w podjazd, którego pozostałości są jeszcze czytelne. Dwór jest parterowym, drewnianym, podmurowanym, budynkiem, nakrytym wysokim czterospadowym dachem. Do dworku prowadzą obecnie trzy wejścia: główne oraz dwa boczne. Trakt ogrodowy mieści pokoje mieszkalne i kuchnię, dalej pokój z niewielkim kominkiem, jadalnia i salonik. |
||
⚫ | |||
Drewniany dwór w Woli jako obiekt architektoniczny nie reprezentuje specjalnie cennych czy też oryginalnych wartości. Jednak wraz ze swoja historią, dziejami kolejnych właścicieli i pozostawionymi przez nich śladami stanowi ważny składnik świadomości historycznej i kulturowej mieszkańców wsi. W szerszym kontekście zyskuje on tym więcej, iż jest jednym z nielicznych, zachowanych tak dobrze drewnianych dworków. Kiedyś licznie rozsiane na tych terenach siedziby drobnoszlacheckie, dzisiaj prawie nie istniejące i zapomniane, z pewnością są elementem krajobrazu i kultury, który szczególnie zasługuje na przypomnienie i opiekę. |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | Pozostały z całego zespołu zabudowań dworskich budynek mieszkalny usytuowany jest na płaskim terenie, pośród wysokich drzew, które stanowią również obecną wschodnią granicę działki. Do dworu prowadzi wąska, częściowo wysadzana drzewami aleja przechodząca w podjazd, którego pozostałości są jeszcze czytelne. Dwór jest parterowym, drewnianym, podmurowanym, budynkiem, nakrytym wysokim czterospadowym dachem. Do dworku prowadzą obecnie trzy wejścia: główne oraz dwa boczne. Trakt ogrodowy mieści pokoje mieszkalne i kuchnię, dalej pokój z niewielkim kominkiem, jadalnia i salonik. Drewniany dwór w Woli jako obiekt architektoniczny nie reprezentuje specjalnie cennych czy też oryginalnych wartości. Jednak wraz ze swoją historią, dziejami kolejnych właścicieli i pozostawionymi przez nich śladami stanowi ważny składnik świadomości historycznej i kulturowej mieszkańców wsi. W szerszym kontekście zyskuje on tym więcej, iż jest jednym z nielicznych, zachowanych tak dobrze drewnianych dworków. Kiedyś licznie rozsiane na tych terenach siedziby drobnoszlacheckie, dzisiaj prawie nieistniejące i zapomniane, z pewnością są elementem krajobrazu i kultury, który szczególnie zasługuje na przypomnienie i opiekę. |
||
Kolejni właściciele: |
Kolejni właściciele: |
||
Kasztelan Iwowski Antoni Morski, |
* Kasztelan Iwowski Antoni Morski, |
||
* sędzia ziemski Maksymilian Zborowski, |
|||
Seweryn Stawiarski, |
* Seweryn Stawiarski, |
||
Walerian Stawiarski, |
* Walerian Stawiarski, |
||
Edward i Anastazja Filipowiczowie z Makowisk, |
* Edward i Anastazja Filipowiczowie z Makowisk, |
||
Marian Filipowicz do 1972 |
* Marian Filipowicz do 1972 r., |
||
Maria Gniady od 1972 |
* Maria Gniady od 1972 r. do 2000 r., |
||
Krzysztof Gniady |
* Krzysztof Gniady – obecnie. |
||
{{Gmina Dębowiec (województwo podkarpackie)}} |
|||
== Przypisy == |
|||
⚫ | |||
<references> |
|||
* <ref name="poczta">{{Poczta Polska|2022-10|s=1484}}</ref> |
|||
* <ref name=ludnosc>{{Cytuj stronę |url = http://www.debowiec.pl/gmina/liczba-ludnosci/ |tytuł = Ludność gminy Dębowiec wg stanu na 02.01.2024 r. |opublikowany = debowiec.pl |data dostępu = 2024-09-24}}</ref> |
|||
* <ref name=teryt>[http://eteryt.stat.gov.pl/eTeryt/rejestr_teryt/udostepnianie_danych/baza_teryt/uzytkownicy_indywidualni/wyszukiwanie/wyszukiwanie.aspx?contrast=default GUS. Wyszukiwarka TERYT].</ref> |
|||
* <ref name=roz>''Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części'' ({{Dziennik Ustaw|2013|200}}).</ref> |
|||
</references> |
|||
== Linki zewnętrzne == |
|||
* {{SgKP|II|27|Dębowiecka wola}} |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[en:Wola Dębowiecka]] |
|||
[[Kategoria:Wsie w powiecie jasielskim]] |
Aktualna wersja na dzień 17:15, 24 wrz 2024
wieś | |
Kościół filialny | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Wysokość |
260 m n.p.m. |
Liczba ludności (2023) |
684[2] |
Strefa numeracyjna |
13 |
Kod pocztowy |
38-220[3] |
Tablice rejestracyjne |
RJS |
SIMC |
0348335[4] |
Położenie na mapie gminy Dębowiec | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |
Położenie na mapie powiatu jasielskiego | |
49°39′10″N 21°27′11″E/49,652778 21,453056[1] |
Wola Dębowiecka – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Dębowiec[4][5]. Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętego Jana Chrzciciela w Załężu.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wzmiankowana była w źródłach na początku XVI w., choć zapewne jest starsza. Świadczy o tym nazwa, która oznacza 'zwolnienie na jakiś czas osadników zakładających nową wieś od pewnych ciężarów’. Była to posiadłość królewska, a pozostawała w dzierżawach u różnych rodów magnackich.
Mieszkańcy Woli mieli odrabiać pewne roboty na rzecz miasteczka Dębowca. A kiedy Dębowczanie przymuszali ich do pracy większej niż trzeba było, mieszkańcy Woli użalali się przed królem Henrykiem, a ten wydał mandat królewski w Krakowie 22 maja 1574 r., w którym nakazuje: „mieszczanie Dębowieccy przeciwko poddanym królewskim Woli wedle praw, przywilejów i zwyczajów tak się zachowywali, jako prawo i sprawiedliwość potrzebuje i onych do takowych krzywd więcej nie przyciskali”. Jeśli Dębowczanie mieliby jakieś skargi lub zażalenia przeciwko temu rozkazowi królewskiemu, wtedy król daje termin stawienia się w Krakowie, lub innym miejscu przebywania króla w celu wysłuchania tychże skarg.
W 1581 r. było we wsi osiem łanów, zagrodnicy i komornicy i jeden rzemieślnik.
W 1589 r. żołnierze zaciężni z roty Mikołaja Zebrzydowskiego, zabrali z Woli cztery woły i czterdzieści korcy owsa, a mimo tego kazali sobie składać kilkanaście korcy żyta, pszenicy, jęczmienia, grochu, krup, gęsi i kur.
Stąd też pochodził żołnierz piechoty wybranieckiej Franciszek Wielgosz, zasłużony w walkach pod Pskowem, gdzie poległ. Następnym żołnierzem był jego brat Matys, który w nagrodę za wiarę i czujność w sprawach rycerskich otrzymał przywilej na wybraniectwo. Po nim przywilej otrzymał Wojciech Wielgosz.
Dworek
[edytuj | edytuj kod]Pozostały z całego zespołu zabudowań dworskich budynek mieszkalny usytuowany jest na płaskim terenie, pośród wysokich drzew, które stanowią również obecną wschodnią granicę działki. Do dworu prowadzi wąska, częściowo wysadzana drzewami aleja przechodząca w podjazd, którego pozostałości są jeszcze czytelne. Dwór jest parterowym, drewnianym, podmurowanym, budynkiem, nakrytym wysokim czterospadowym dachem. Do dworku prowadzą obecnie trzy wejścia: główne oraz dwa boczne. Trakt ogrodowy mieści pokoje mieszkalne i kuchnię, dalej pokój z niewielkim kominkiem, jadalnia i salonik. Drewniany dwór w Woli jako obiekt architektoniczny nie reprezentuje specjalnie cennych czy też oryginalnych wartości. Jednak wraz ze swoją historią, dziejami kolejnych właścicieli i pozostawionymi przez nich śladami stanowi ważny składnik świadomości historycznej i kulturowej mieszkańców wsi. W szerszym kontekście zyskuje on tym więcej, iż jest jednym z nielicznych, zachowanych tak dobrze drewnianych dworków. Kiedyś licznie rozsiane na tych terenach siedziby drobnoszlacheckie, dzisiaj prawie nieistniejące i zapomniane, z pewnością są elementem krajobrazu i kultury, który szczególnie zasługuje na przypomnienie i opiekę.
Kolejni właściciele:
- Kasztelan Iwowski Antoni Morski,
- sędzia ziemski Maksymilian Zborowski,
- Seweryn Stawiarski,
- Walerian Stawiarski,
- Edward i Anastazja Filipowiczowie z Makowisk,
- Marian Filipowicz do 1972 r.,
- Maria Gniady od 1972 r. do 2000 r.,
- Krzysztof Gniady – obecnie.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 149967
- ↑ Ludność gminy Dębowiec wg stanu na 02.01.2024 r.. debowiec.pl. [dostęp 2024-09-24].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1484 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT.
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Dębowiecka wola, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 27 .