Przejdź do zawartości

Firth of Forth: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Almabot (dyskusja | edycje)
8519 edycji
m robot dodaje: eu:Fortheko fiordoa
m dr.
 
(Nie pokazano 34 wersji utworzonych przez 21 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Zatoka infobox
⚫
'''Firth of Forth''' ([[język szkocki gaelicki|gael.]] ''Linne Foirthe'') – zatoka [[Morze Północne|Morza Północnego]] ([[Ocean Atlantycki]]) w [[Szkocja|Szkocji]].
|nazwa = Firth of Forth
Charakteryzuje się tym, że wcina się 80 km. w ląd. Wejście o szerokości 40 km., głębokość do 46 m. Połączona kanałem śródlądowym z zatoką [[Firth of Clyde]]. Główny port [[Edynburg]].
|inne nazwy =
<br /><br />
|grafika = Wfm firth of forth.jpg
<gallery>
⚫
|opis grafiki = Zdjęcie satelitarne okolicy zatoki
⚫
Image:Edinburgh-Firth of Forth.jpg|Firth of Forth widziana z [[Calton Hill]]
|państwo = SCO
Image:Bb-forthrailbridge.jpg|Słynny most kolejowy ''[[Forth Bridge]]'', przechodzący przez zatokę
|lokalizacja = [[Morze Północne]]
⚫
Image:Wfm firth of forth.jpg|Zdjęcie satelitarne okolicy zatoki
|powierzchnia =
|wymiary =
|głębokość średnia =
|głębokość maksymalna =
|objętość =
|zasolenie =
|cieki wodne =
|miejscowości nadbrzeżne =
|wyspy =
|mapka zatoki = FirthofForthmap.png
|opis mapki zatoki = Mapa okolic zatoki
|współrzędne = 56° 0′ 36″ N, 3° 10′ 12″ W
|commons =
}}
⚫
'''Firth of Forth''' ({{w języku|gd|Linne Foirthe}}) – [[Zatoka (geografia)|zatoka]] [[Morze Północne|Morza Północnego]] ([[Ocean Atlantycki]]) u wschodniego wybrzeża [[Szkocja|Szkocji]], stanowiąca [[estuarium]] rzeki [[Forth (rzeka)|Forth]]{{r|sp}}.

Zatoka wcina się w ląd na odległość 77{{r|brit}}–88&nbsp;km{{r|sp}}. U wejścia mierzy do 31&nbsp;km szerokości, zwęża się w kierunku zachodnim. Zachodni kraniec zatoki (ujście rzeki Forth) znajduje się na wysokości miasta [[Kincardine (Fife)|Kincardine]]{{r|brit}} lub, według innej definicji, dalej w głębi lądu – w okolicach [[Stirling]], gdzie kończy się strefa oddziaływania [[pływy morskie|pływów morskich]]{{r|sp}}.

Na południowym wybrzeżu położona jest stolica Szkocji, [[Edynburg]]. Inne większe miasta nad zatoką to [[Alloa]], [[Grangemouth]], [[Bo’ness]], [[Queensferry (Szkocja)|Queensferry]], [[Dalgety Bay]], [[Burntisland]], [[Kirkcaldy]], [[Methil]], [[Musselburgh]], [[Prestonpans]], [[Cockenzie and Port Seton]] oraz [[North Berwick]]{{r|sp|maps}}. W [[Rosyth]] znajduje się {{link-interwiki|Q=Q2956391|Rosyth Dockyard|tekst=stocznia marynarki wojennej}}{{r|sp}}.

Przez zatokę prowadzi most kolejowy [[Forth Bridge]] (otwarty w 1890 roku), wpisany na [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Wielkiej Brytanii i jej terytoriach zależnych|listę światowego dziedzictwa UNESCO]], a także cztery mosty drogowe – {{link-interwiki|Kincardine Bridge|Q=Q6410445}} (1936), [[Forth Road Bridge]] (1964), {{link-interwiki|Q=Q5124896|Clackmannanshire Bridge}} (2008) oraz {{link-interwiki|Queensferry Crossing|Q=Q8564816}} (2017){{r|sp}}.

Zatoka połączona jest z zatoką [[Firth of Clyde]] na zachodnim wybrzeżu Szkocji poprzez kanał śródlądowy [[Forth and Clyde Canal]], oddany do użytku w 1790 roku{{r|brit}}.

<gallery mode="packed" heights="160px">
⚫
Edinburgh-Firth of Forth.jpg|Zatoka widziana ze wzgórza {{link-interwiki|Q=Q1199959|Calton Hill}} w Edynburgu
The Forth bridges from the air (geograph 5835049).jpg|Widok na zatokę na wysokości miasta [[Queensferry (Szkocja)|Queensferry]]
Forth Bridge 2022.jpg|Most kolejowy [[Forth Bridge]]
</gallery>
</gallery>
[[Plik:FirthofForthmap.png|500px|Mapa okolic zatoki]]
<br />


== Przypisy ==
{{stub}}
{{przypisy|
<ref name="brit">{{Encyklopedia Britannica| id = place/River-Forth| tytuł = River Forth| data dostępu = 2024-10-30}}</ref>
<ref name="sp">{{Cytuj stronę | url = https://www.scottish-places.info/features/featurefirst1120.html | tytuł = Firth of Forth | opublikowany = Gazetteer for Scotland | język = en | data dostępu = 2024-10-30}}</ref>
<ref name="maps">{{Cytuj stronę | url = https://www.ordnancesurvey.co.uk/election-maps/gb/ | tytuł = Election Maps | opublikowany = Ordnance Survey | język = en | data dostępu = 2024-10-26}}</ref>
}}


{{Kontrola autorytatywna}}
⚫
[[Kategoria:Geografia Szkocji]]
⚫
[[Kategoria:Zatoki Wielkiej Brytanii]]


[[af:Firth of Forth]]
[[Kategoria:Zatoki Szkocji]]
⚫
[[Kategoria:Obszary Ramsar w Szkocji]]
[[br:Firth of Forth]]
[[Kategoria:Estuaria]]
[[ca:Fiord de Forth]]
⚫
[[Kategoria:Zatoki Morza Północnego]]
[[cs:Firth of Forth]]
[[Kategoria:Fife]]
[[cy:Moryd Forth]]
[[Kategoria:Falkirk (hrabstwo)]]
[[de:Firth of Forth]]
[[en:Firth of Forth]]
[[Kategoria:City of Edinburgh]]
[[es:Fiordo de Forth]]
[[Kategoria:East Lothian]]
[[eo:Firth of Forth]]
[[Kategoria:West Lothian]]
[[eu:Fortheko fiordoa]]
[[fr:Firth of Forth]]
[[gd:Linne Foirthe]]
[[gl:Estuario de Forth]]
[[it:Firth of Forth]]
[[lb:Firth of Forth]]
[[nl:Firth of Forth]]
[[ja:フォース湾]]
[[no:Firth of Forth]]
[[ru:Фёрт-оф-Форт]]
[[sv:Firth of Forth]]

Aktualna wersja na dzień 21:55, 30 paź 2024

Firth of Forth
Ilustracja
Zdjęcie satelitarne okolicy zatoki
Państwo

 Wielka Brytania

Kraj

 Szkocja

Lokalizacja

Morze Północne

Mapka zatoki
Mapa okolic zatoki
Położenie na mapie Szkocji
Mapa konturowa Szkocji, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Firth of Forth”
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii
Mapa konturowa Wielkiej Brytanii, w centrum znajduje się punkt z opisem „Firth of Forth”
Ziemia56°00′36″N 3°10′12″W/56,010000 -3,170000

Firth of Forth (gael. Linne Foirthe) – zatoka Morza Północnego (Ocean Atlantycki) u wschodniego wybrzeża Szkocji, stanowiąca estuarium rzeki Forth[1].

Zatoka wcina się w ląd na odległość 77[2]–88 km[1]. U wejścia mierzy do 31 km szerokości, zwęża się w kierunku zachodnim. Zachodni kraniec zatoki (ujście rzeki Forth) znajduje się na wysokości miasta Kincardine[2] lub, według innej definicji, dalej w głębi lądu – w okolicach Stirling, gdzie kończy się strefa oddziaływania pływów morskich[1].

Na południowym wybrzeżu położona jest stolica Szkocji, Edynburg. Inne większe miasta nad zatoką to Alloa, Grangemouth, Bo’ness, Queensferry, Dalgety Bay, Burntisland, Kirkcaldy, Methil, Musselburgh, Prestonpans, Cockenzie and Port Seton oraz North Berwick[1][3]. W Rosyth znajduje się stocznia marynarki wojennej(inne języki)[1].

Przez zatokę prowadzi most kolejowy Forth Bridge (otwarty w 1890 roku), wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, a także cztery mosty drogowe – Kincardine Bridge(inne języki) (1936), Forth Road Bridge (1964), Clackmannanshire Bridge(inne języki) (2008) oraz Queensferry Crossing(inne języki) (2017)[1].

Zatoka połączona jest z zatoką Firth of Clyde na zachodnim wybrzeżu Szkocji poprzez kanał śródlądowy Forth and Clyde Canal, oddany do użytku w 1790 roku[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f Firth of Forth. Gazetteer for Scotland. [dostęp 2024-10-30]. (ang.).
  2. ↑ a b c River Forth, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2024-10-30] (ang.).
  3. ↑ Election Maps. Ordnance Survey. [dostęp 2024-10-26]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Firth_of_Forth&oldid=75095030”