Coropuna: Różnice pomiędzy wersjami
Na mapach: 
15°31′S 72°39′W/-15,516667 -72,650000
15°31′S 72°39′W/-15,516667 -72,650000| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Pierwsze wejścia szczytowe: dodany przypis |
|||
| Linia 20: | Linia 20: | ||
== Pierwsze wejścia szczytowe == |
== Pierwsze wejścia szczytowe == |
||
Znaleziska archeologiczne na jej stokach dowodzą, według obwieszczenia Museo de la Universidad Nacional de San Agustín z 1979 r., że na partie podszczytowe Coropuny wchodzili już Inkowie<ref>{{Cytuj |tytuł = AAC Publications - South America, Peru, Southern Peru, Misti and Other Peaks, Pre-Columbian Ascents |data dostępu = 2024-11-24 |opublikowany = publications.americanalpineclub.org |url = https://publications.americanalpineclub.org/articles/12198058802/South-America-Peru-Southern-Peru-Misti-and-Other-Peaks-Pre-Columbian-Ascents}}</ref>. Kiedy w 1910 r. pojawiło się w kręgach badaczy przypuszczenie, że Coropuna może być wyższa od Aconcagui, dwie niezależne od siebie wyprawy wyruszyły w rok później, aby m.in. przeprowadzić rozstrzygające pomiary. Archeolog i podróżnik [[Hiram Bingham III|Hiram Bingham]] wszedł na najwyższy szczyt o wysokości 6425 m, czyli niemal o 500 m niższy od Aconcagui. Na czele drugiej wyprawy stała amerykańska podróżniczka, alpinistka i [[Sufrażyzm|sufrażystka]] [[Annie Smith Peck]]. Weszła ona na dwa wschodnie wierzchołki o wysokościach ok. 6305 m i ok. 6234 m<ref>{{Cytuj |tytuł = AAC Publications - Coropuna Central II (6,161m), first ascent; Corupuna, history |data dostępu = 2024-11-24 |opublikowany = publications.americanalpineclub.org |url = https://publications.americanalpineclub.org/articles/13201212226/Coropuna-Central-II-6161m-first-ascent-Corupuna-history}}</ref>. Na jednym z nich umieściła proporzec z napisem <small>VOTES FOR WOMEN</small><ref>{{Cytuj |tytuł = Annie Smith Peck |data dostępu = 2024-11-24 |opublikowany = w3.ric.edu |url = https://w3.ric.edu/faculty/rpotter/smithpeck.html}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Annie Smith Peck {{!}} Pioneering Mountaineer & Explorer {{!}} Britannica |data = 2024-10-15 |data dostępu = 2024-11-24 |opublikowany = www.britannica.com |url = https://www.britannica.com/biography/Annie-Smith-Peck |język = en}}</ref>. Na wierzchołek północny, Coropuna Casulla (6377 m), weszli w 1952 r. Piero Ghiglione, Manuel Montañez, Victor Motta, and Mathias Rebitsch, a na zachodni, Nevado Pallacocha (6 171 m), Hans Raum i Heinz Thater w 1974 r. Pozostałe szczyty środkowe pozostają – wg American Alpine Journal z 2013 r. – być może nadal niezdobyte<ref>{{Cytuj |tytuł = AAC Publications - Coropuna Central II (6,161m), first ascent; Corupuna, history |data dostępu = 2024-11-24 |opublikowany = publications.americanalpineclub.org |url = https://publications.americanalpineclub.org/articles/13201212226/Coropuna-Central-II-6161m-first-ascent-Corupuna-history}}</ref>. |
Znaleziska archeologiczne na jej stokach dowodzą, według obwieszczenia Museo de la Universidad Nacional de San Agustín z 1979 r., że na partie podszczytowe Coropuny wchodzili już Inkowie<ref>{{Cytuj |tytuł = AAC Publications - South America, Peru, Southern Peru, Misti and Other Peaks, Pre-Columbian Ascents |data dostępu = 2024-11-24 |opublikowany = publications.americanalpineclub.org |url = https://publications.americanalpineclub.org/articles/12198058802/South-America-Peru-Southern-Peru-Misti-and-Other-Peaks-Pre-Columbian-Ascents}}</ref>. Kiedy w 1910 r. pojawiło się w kręgach badaczy przypuszczenie, że Coropuna może być wyższa od Aconcagui<ref>{{Cytuj |autor r = Hiram Bingham |rozdział = The Ascent of Coropuna |tytuł = Harper's Monthly Magazine |data = 1912 |wolumin = CXXIV |miejsce = New York |s = 489 |archiwum = https://zh-cn.unz.com/PDF/PERIODICAL/Harpers-1912mar/1-15/}}</ref>, dwie niezależne od siebie wyprawy wyruszyły w rok później, aby m.in. przeprowadzić rozstrzygające pomiary. Archeolog i podróżnik [[Hiram Bingham III|Hiram Bingham]] wszedł na najwyższy szczyt o wysokości 6425 m, czyli niemal o 500 m niższy od Aconcagui. Na czele drugiej wyprawy stała amerykańska podróżniczka, alpinistka i [[Sufrażyzm|sufrażystka]] [[Annie Smith Peck]]. Weszła ona na dwa wschodnie wierzchołki o wysokościach ok. 6305 m i ok. 6234 m<ref>{{Cytuj |tytuł = AAC Publications - Coropuna Central II (6,161m), first ascent; Corupuna, history |data dostępu = 2024-11-24 |opublikowany = publications.americanalpineclub.org |url = https://publications.americanalpineclub.org/articles/13201212226/Coropuna-Central-II-6161m-first-ascent-Corupuna-history}}</ref>. Na jednym z nich umieściła proporzec z napisem <small>VOTES FOR WOMEN</small><ref>{{Cytuj |tytuł = Annie Smith Peck |data dostępu = 2024-11-24 |opublikowany = w3.ric.edu |url = https://w3.ric.edu/faculty/rpotter/smithpeck.html}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Annie Smith Peck {{!}} Pioneering Mountaineer & Explorer {{!}} Britannica |data = 2024-10-15 |data dostępu = 2024-11-24 |opublikowany = www.britannica.com |url = https://www.britannica.com/biography/Annie-Smith-Peck |język = en}}</ref>. Na wierzchołek północny, Coropuna Casulla (6377 m), weszli w 1952 r. Piero Ghiglione, Manuel Montañez, Victor Motta, and Mathias Rebitsch, a na zachodni, Nevado Pallacocha (6 171 m), Hans Raum i Heinz Thater w 1974 r. Pozostałe szczyty środkowe pozostają – wg American Alpine Journal z 2013 r. – być może nadal niezdobyte<ref>{{Cytuj |tytuł = AAC Publications - Coropuna Central II (6,161m), first ascent; Corupuna, history |data dostępu = 2024-11-24 |opublikowany = publications.americanalpineclub.org |url = https://publications.americanalpineclub.org/articles/13201212226/Coropuna-Central-II-6161m-first-ascent-Corupuna-history}}</ref>. |
||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
Aktualna wersja na dzień 10:01, 25 lis 2024
 Masyw wulkaniczny Coropuna | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo |
Cordillera Ampato↗ |
| Wysokość |
6425 m n.p.m. |
| Wybitność |
2208 m |
| Pierwsze wejście |
1911 |
Położenie na mapie Peru  | |
| 15°31′S 72°39′W/-15,516667 -72,650000
| |
Coropuna (hiszp. Nevado Coropuna, Volcán Coropuna) – nieczynny masyw wulkaniczny w regionie Arequipa, w Peru, w północno-zachodniej części Ameryki Południowej. Stratowulkan położony jest w Kordylierze Zachodniej. Jego wysokość sięga 6425 m n.p.m.
Pierwsze wejścia szczytowe
[edytuj | edytuj kod]Znaleziska archeologiczne na jej stokach dowodzą, według obwieszczenia Museo de la Universidad Nacional de San Agustín z 1979 r., że na partie podszczytowe Coropuny wchodzili już Inkowie[1]. Kiedy w 1910 r. pojawiło się w kręgach badaczy przypuszczenie, że Coropuna może być wyższa od Aconcagui[2], dwie niezależne od siebie wyprawy wyruszyły w rok później, aby m.in. przeprowadzić rozstrzygające pomiary. Archeolog i podróżnik Hiram Bingham wszedł na najwyższy szczyt o wysokości 6425 m, czyli niemal o 500 m niższy od Aconcagui. Na czele drugiej wyprawy stała amerykańska podróżniczka, alpinistka i sufrażystka Annie Smith Peck. Weszła ona na dwa wschodnie wierzchołki o wysokościach ok. 6305 m i ok. 6234 m[3]. Na jednym z nich umieściła proporzec z napisem VOTES FOR WOMEN[4][5]. Na wierzchołek północny, Coropuna Casulla (6377 m), weszli w 1952 r. Piero Ghiglione, Manuel Montañez, Victor Motta, and Mathias Rebitsch, a na zachodni, Nevado Pallacocha (6 171 m), Hans Raum i Heinz Thater w 1974 r. Pozostałe szczyty środkowe pozostają – wg American Alpine Journal z 2013 r. – być może nadal niezdobyte[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ AAC Publications - South America, Peru, Southern Peru, Misti and Other Peaks, Pre-Columbian Ascents [online], publications.americanalpineclub.org [dostęp 2024-11-24].
- ↑ Hiram Bingham, The Ascent of Coropuna, [w:] Harper's Monthly Magazine, t. CXXIV, New York 1912, s. 489 [zarchiwizowane].
- ↑ AAC Publications - Coropuna Central II (6,161m), first ascent; Corupuna, history [online], publications.americanalpineclub.org [dostęp 2024-11-24].
- ↑ Annie Smith Peck [online], w3.ric.edu [dostęp 2024-11-24].
- ↑ Annie Smith Peck | Pioneering Mountaineer & Explorer | Britannica [online], www.britannica.com, 15 października 2024 [dostęp 2024-11-24] (ang.).
- ↑ AAC Publications - Coropuna Central II (6,161m), first ascent; Corupuna, history [online], publications.americanalpineclub.org [dostęp 2024-11-24].