Gottlob Berger

Gottlob Berger

Gottlob Berger w 1944
SS-Obergruppenführer
Data i miejsce urodzenia	16 czerwca 1896 Gerstetten
Data i miejsce śmierci	5 stycznia 1975 Gerstetten
Przebieg służby
Lata służby	1936–1945
Formacja	Schutzstaffel
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

Na ławie oskarżonych podczas procesu ministerstw w Norymberdze w 1949

Gottlob Christian Berger (ur. 16 czerwca 1896 w Gerstetten, zm. 5 stycznia 1975 tamże) – zbrodniarz hitlerowski, czołowy ekspert SS do spraw selekcji rasowej, szef Głównego Urzędu SS oraz jeden z twórców idei Waffen-SS; najwyższy osiągnięty stopień w SS – SS-Obergruppenführer.

Życiorys

Urodzony w Gerstetten (Badenia-Wirtembergia). Był powiązany rodzinnie z wieloma niemieckimi rodzinami zamieszkującymi Europę Południowo-Wschodnią, co z pewnością miało wpływ na wysunięcie przezeń pomysłu utworzenia niemieckiej armii o charakterze międzynarodowym. Najprawdopodobniej to on był twórcą idei Waffen-SS, której celem była integracja Niemców rozproszonych po całej Europie. Podczas I wojny światowej odbywał służbę na froncie zachodnim, biorąc udział m.in w bitwie pod Ypres. Po wojnie od 1919 pracował jako instruktor gimnastyki w swoim rodzinnym mieście w międzyczasie związał się on z różnymi oraganizacjami paramilitarnymi takimi jak Freikorps, przez pewien czas służył w jednostce Grenshutz West, czyli do formacji wchodzącej w skład tak zwanej „Czarnej Reichswehry”. Do NSDAP wstąpił w 1929, w 1930 do SA, a do SS w 1936. W tej ostatniej, w 1940 osiągnął wysoki stopień generalski SS-Obergruppenführera. W SS był jednym z najważniejszych specjalistów Heinricha Himmlera od selekcji rasowej, a zajmował się także organizacją i bezpieczeństwem tej instytucji.

W 1940 został przez Himmlera powołany na stanowiska szefa Głównego Urzędu SS (SS-Hauptamt), który zajmował się głównie werbunkiem do SS, a zwłaszcza formowaniem cudzoziemskich oddziałów Waffen-SS. Również w 1940 został szefem sztabu Himmlera do spraw wojskowych. Berger okazał się na tych stanowiskach rzutkim i bezwzględnym organizatorem. W 1942 został także osobistym przedstawicielem Himmlera przy Ministerstwie Rzeszy do spraw Okupowanych Terytoriów Wschodnich, które zajmowało się zarządzaniem okupowanych ziem ZSRR i kierowane było przez Alfreda Rosenberga. W sierpniu 1943 został wybrany jako poseł do Reichstagu z okręgu wyborczego Düsseldorf-Wschód oraz został prezydentem Związku Niemiecko-Chorwackiego. 20 lipca 1944 otrzymał jeszcze jedną wysoką funkcję, zostając Generalnym Inspektorem do spraw Jeńców Wojennych.

31 sierpnia 1944 powołano go na stanowisko dowódcy sił mających stłumić powstanie narodowe na Słowacji. Jego zadaniem była pacyfikacja miejscowej ludności oraz zachowanie marionetkowego rządu, współpracującego z III Rzeszą. Z powodu braku sukcesów został odwołany ze stanowiska 19 września i zastąpiony przez Hermanna Höflego, który stłumił powstanie. Berger został oddelegowany do Niemiec z zadaniem tworzenia oddziałów Volkssturmu.

Po zakończeniu wojny został aresztowany przez aliantów i postawiony przed Amerykańskim Trybunałem Wojskowym. Był to tzw. proces ministerstw, jedenasty z dwunastu procesów norymberskich znanych jako Procesy zbrodniarzy wojennych przed Norymberskim Trybunałem Wojskowym. Uznany za winnego zbrodni przeciw ludzkości i wojennych oraz przynależności do organizacji przestępczej (SS) 2 kwietnia 1949 został skazany na karę 25 lat pozbawienia wolności. Był to najwyższy wyrok w tym procesie. Jednak już 31 stycznia 1951 kara została zamieniona na 10 lat pozbawienia wolności, ale Berger został zwolniony jeszcze przed końcem 1951. W sumie, razem z okresem przebywania w areszcie przed i w trakcie procesu, spędził w więzieniu jedynie 6,5 roku.

W późniejszym okresie był członkiem założycielem związku byłych SS-manów (HIAG) i współwydawcą skrajnie prawicowego czasopisma „Nation Europa”, w którym m.in. gloryfikował działalność Waffen-SS.

Bibliografia

• Karol Grünberg: SS – czarna gwardia Hitlera. Warszawa: Książka i Wiedza, 1984. ISBN 83-05-11298-5.
• Robin Lumsden: Himmler's SS: Loyal to the Death's Head. Stroud: History Press, 2009. ISBN 978-0-7524-9722-8. (ang.).
• Peter H. Maguire: Law and War: International Law and American History, Revised Edition. New York: Columbia University Press, 2013. ISBN 978-0-231-51819-2. (ang.).
• George H. Stein: The Waffen SS: Hitler's Elite Guard at War, 1939–45. Ithaca, New York: Cornell University Press, 1984. ISBN 978-0-8014-9275-4. (ang.).
• Jonathan Trigg: Hitler's Vikings: The History of the Scandinavian Waffen-SS : the Legions, the SS-Wiking and the SS-Nordland. Stroud: Spellmount, 2012. ISBN 978-0-7524-6729-0. (ang.).
• Adrian Weale: The SS: A New History. London: Abacus, 2010. ISBN 978-0-349-11752-2. (ang.).
• Trials of War Criminals before the Nuernberg Military Tribunals, Volume XIV, "The Ministries Case". Nuremberg: Nuernberg Military Tribunals, 1949. OCLC 874547741. (ang.).