Koszmar senny

Koszmary senne są to tak zwane złe, negatywne marzenie senne. Zjawisko to pojawia się zazwyczaj w dzieciństwie. Najczęściej w wieku około 5 lat, choć spostrzegano je u młodszych dzieci. Jest to prawdopodobnie związane z kształtowaniem się sumienia i poczucia winy u dzieci. Przypuszcza się także, że koszmary senne mogą występować jako reakcja dziecka na niepokój w rodzinie lub z powodu innych urazów psychicznych. Koszmary senne dorosłych są podobne do dziecięcych o tyle, że stanowią sygnał o psychicznym zranieniu. Poczucie bezradności i zagrożenie może bowiem występować w każdym wieku.

Typowe koszmary senne

Koszmar, Johann Heinrich Füssli

Częstym, powtarzającym się u różnych ludzi koszmarem jest bycie nagim we śnie. Nagość jest różnie interpretowana, w zależności od tego, jak dana społeczność ją postrzega. W kulturze zachodniej, a w jeszcze większym stopniu w krajach muzułmańskich, publiczne pokazywanie się bez ubrania nie jest tolerowane, a czasem nawet zabronione. Dlatego śniąc o byciu nagim, odczuwamy niepokój, zażenowanie, a nawet lęk.

Inne powtarzające się koszmary to: spadanie, topienie się, śmierć własna lub bliskich osób, uczucie, że nie można uciec przed niebezpieczeństwem itp. Mogą także pojawiać się nielubiane osoby lub zwierzęta, np. pająki, węże.

Interpretacja

Koszmary senne mogą być objawem rozwijania się chorób somatycznych i zaburzeń w fizjologii organizmu.

W teorii psychoanalitycznej interpretuje się marzenie senne jako spełnienie pragnienia, które nie jest spełniane w rzeczywistości. Może to być spowodowane fizycznymi, obiektywnymi przeszkodami (np. kiedy więzień ma sny seksualne) lub wewnętrznym zakazem (zob. konflikt wewnętrzny). W tym drugim przypadku spełnienie pragnienia może wywoływać poczucie winy i lęk, który sprawia, że spełnienie marzenia jest przeżywane jako koszmar.

Odrębna interpretacja dotyczy spełnienia fantazji które mogą być dla jednostki niebezpieczne, takich jak tendencje autoagresywne, sado-masochistyczne itp. Koszmary mogą też przedstawiać powszechne w danej kulturze metafory, np. kobieta śniąca o spadaniu może podświadomie obawiać się uznania przez otoczenie za "kobietę upadłą".

Zobacz też

• sen
• marzenie senne
• REM