Polityka dochodowa

Polityka dochodowa

(ang.[incomes policy]) narzędzie uzupełniające politykę fiskalną oraz politykę pieniężną. Płace w gospodarce rynkowej są jednym z głównych czynników kosztowych, dlatego też jako jedną z głównych metod przeciwdziałania inflacji, a dokładniej inflacji podażowej staje się polityka dochodowa. Zmniejsza ona oczekiwania inflacyjne, a tym samym oddziałuje na stopę procentową, porozumienia płacowe i inne decyzje gospodarcze.

Jest formą bezpośredniej ingerencji w proces ustalania wysokości płac i cen. Polityka ta jest najbardziej efektywna w tych sektorach gospodarki, które są zmonopolizowane (czy to przez związki zawodowe, bądź kapitał). W sytuacji gdy jedna ze stron jest na tyle silna, by kontrolować rynek, ma ona decydujący wpływ na kształtowanie się ogólnego poziomu cen w gospodarce.

Podział polityki dochodowej

Dobrowolna

– zachęcanie przez rząd do niepodnoszenia cen i płac powyżej pewnego poziomu

Ustawowa

– przybiera formę ustawy, która zakazuje podwyżek płac lub cen powyżej pewnego poziomu

Dobrowolna polityka dochodowa jest skuteczna m.in. dlatego, że wzmacnia opór kierownictwa firm przeciw nadmiernemu wzrostowi płac. Polityka o charakterze ustawowym najczęściej przybiera najbardziej restrykcyjną postać tzn. zamrożenie cen i płac. Jest ona również bardzo kosztowna, ponieważ wymaga ścisłych i ciągłych kontroli za pomocą środków administracyjnych.

Zmodyfikowane koncepcje polityki dochodowej

Polityka dochodowa może również opierać się na systemie podatkowym. Koncepcja ta polega na ustaleniu pewnej dopuszczalnej normy wzrostu płac, po której przekroczeniu będzie nakładany większy podatek od zysków na pracodawcę. Koncepcja ta została z czasem zmodyfikowana i wprowadzono do niej restrykcje dotyczące wzrostu cen. Wprowadzono normy dopuszczalnego ich wzrostu. Przekroczenie normy oznaczało wzrost stopy opodatkowania w danym roku o wielkość uzależnioną od stopnia przekroczenia normy. Oprócz „kar” (większe obciążenie podatkiem), wprowadzono również „nagrody” (ulgi podatkowe) dla tych, którzy podnieśli ceny swoich wyrobów poniżej dopuszczalnej normy.

Bibliografia

• pod redakcją Henryka Ćwiklińskiego, Polityka gospodarcza, Gdańsk 2000, ISBN 837017938X.
• zasoby internetowe

Zobacz też

• Polityka gospodarcza