Spółgłoska uderzeniowa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
| Linia 13: | Linia 13: | ||
* '''[[spółgłoska boczna uderzeniowa dziąsłowa|boczna dziąsłowa]]''' (IPA {{IPA3|ɺ}} ) - np. ''r'' w [[język japoński|japońskim]] 心 (''kokoro'') - serce |
* '''[[spółgłoska boczna uderzeniowa dziąsłowa|boczna dziąsłowa]]''' (IPA {{IPA3|ɺ}} ) - np. ''r'' w [[język japoński|japońskim]] 心 (''kokoro'') - serce |
||
* '''[[spółgłoska uderzeniowa z retrofleksją|retrofleksyjna]]''' (IPA {{IPA3|ɽ}} ) - np. w języku [[hindi]] w wyrazie ''{{unicode|baṛā}}'' - wielki |
* '''[[spółgłoska uderzeniowa z retrofleksją|retrofleksyjna]]''' (IPA {{IPA3|ɽ}} ) - np. w języku [[hindi]] w wyrazie ''{{unicode|baṛā}}'' - wielki |
||
* '''[[spółgłoska boczna uderzeniowa z retrofleksją|boczna retrofleksyjna]]''' (IPA {{IPA3|ɺ̢}} ) - np. w [[język paszto|języku paszto]] w wyrazie '' |
* '''[[spółgłoska boczna uderzeniowa z retrofleksją|boczna retrofleksyjna]]''' (IPA {{IPA3|ɺ̢}} ) - np. w [[język paszto|języku paszto]] w wyrazie ''{{unicode|kṛo}}'' - czynić |
||
* '''[[spółgłoska uderzeniowa nagłośniowa|nagłośniowa]]''' (brak symbolu IPA) - [[alofon]] [[dźwięczność|bezdźwięcznej]] [[spółgłoska zwarta|zwartej]] [[spółgłoska nagłośniowa|spółgłoski nagłośniowej]] w [[język dahalo|języku dahalo]] |
* '''[[spółgłoska uderzeniowa nagłośniowa|nagłośniowa]]''' (brak symbolu IPA) - [[alofon]] [[dźwięczność|bezdźwięcznej]] [[spółgłoska zwarta|zwartej]] [[spółgłoska nagłośniowa|spółgłoski nagłośniowej]] w [[język dahalo|języku dahalo]] |
||
Wersja z 15:09, 1 lis 2007
Spółgłoska uderzeniowa- spółgłoska, artykulacja której polega na zwarciu narzadów mowy, od spółgłoski zwartej różni się:
- krótkim czasem trwania zwarcia
- mniejszą siła zwarcia
Spółgłoski uderzeniowe występują rzadko w językach europejskich, głównie jako allofony głoski [r]; spotykamy je natomiast na przykład w języku japońskim i językach indyjskich oraz drawidyjskich, także w niektórych językach australijskich i afrykańskich.
Przykłady
Istnieją następujące spółgłoski uderzeniowe:
- wargowo-zębowa (IPA Szablon:IPA3 ) - np. w afrykańskim języku Karang v̛ara - zwierzę
- dziąsłowa (IPA Szablon:IPA3 ) - hiszpańskie r w pero - "lub", w angielszczyźnie amerykańskiej tt w wyrazie better
- boczna dziąsłowa (IPA Szablon:IPA3 ) - np. r w japońskim 心 (kokoro) - serce
- retrofleksyjna (IPA Szablon:IPA3 ) - np. w języku hindi w wyrazie baṛā - wielki
- boczna retrofleksyjna (IPA Szablon:IPA3 ) - np. w języku paszto w wyrazie kṛo - czynić
- nagłośniowa (brak symbolu IPA) - alofon bezdźwięcznej zwartej spółgłoski nagłośniowej w języku dahalo
Teoretycznie możliwe, ale niespotykane w żadnym języku naturalnym są: spółgłoska uderzeniowa podniebienna, miękkopodniebienna i języczkowa.
Bibliografia
- Kazimierz Polański (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Ossolineum, Wrocław, 2003, ISBN 83-04-04680-6