Osła

Osła

{{{rodzaj miejscowości}}}
Widok pałacu w Osłej z wewnętrznego dziedzińca
Państwo	dolnośląskie
Powiat	bolesławiecki
Gmina	Gromadka
Liczba ludności (2006)	ok. 415
Strefa numeracyjna	(+48) 075
Tablice rejestracyjne	DBL
SIMC	0364191
Położenie na mapie brak Brak mapy: dolnośląskie Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}

{{Polska miejscowość infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | miejscowość podstawowa = | rodzaj miejscowości = | współrzędne = | alt zdjęcia = Nieznane pola: "flaga wsi", "sekundE", "herb wsi", "minutE", "stopniN", "minutN", "sekundN", "stopniE", "mapa wsi", "dopełniacz wsi" oraz "herb artykuł".

Osła (dawniej niem. Aslau) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim, w gminie Gromadka.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.

We wsi funkcjonuje lądowisko Krzywa, na terenie byłego lotniska.

Historia

Obecna nazwa wsi ma korzenie słowiańskie, czego dowodem jest prawie identyczne jej brzmienie w najstarszych dokumentach. Łacińska bulla papieża Innocentego IV potwierdzająca uposażenie biskupstwa wrocławskiego, wystawiona w Lyonie 9 sierpnia 1254 roku, wymienia ją jako Ocenane, a w "Księdze uposażeń biskupstwa wrocławskiego" z 1305 roku nazwę zapisano jako Osla. Historyczna Osła to osada słowiańska powstała jeszcze przed 1200 rokiem. Kiedy została założona tutejsza posiadłość rycerska. Osła jako pierwsza ze wszystkich osad w gminie Gromadka została wymieniona w źródłach w 1245. Prawdopodobnie te tereny zasiedlało plemię Bobrzan. Pierwsza znana rodzina, która miała w posiadaniu Osłą, określana była przydomkiem von der Ossel. Nickel von der Ossla posiadał posiadłość we wsi Osła, służył w wojskach Zakonu Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie inaczej Zakonu Krzyżackiego, więc wziął udział w bitwie pod Grunwaldem. 3 sierpnia 1825 r. około godziny 10 rano w miejscowej kuźni wybuchł pożar, spłonął wtedy zamek, stajnie, szopy, zabudowania dworskie, kościół ewangelicki i katolicki z przyległymi budynkami, plebanią i domem zakrystianina, górny młyn, a także 7 dużych zagród chłopskich – w sumie 1/3 wsi. Spłonęły także dokumenty o dziejach Osłej i okolic. 8 maja 1826 roku położono kamień węgielny pod budowę nowej świątyni, zaś 25 grudnia nastąpiło jej uroczyste otwarcie. W 1845 roku w Osłej działały 4 wodne młyny, 3 wiatraki, 1 tartak, 1 browar, 24 rękodzielników, 19 kupców i handlarzy. Podczas wojny działał tu podobóz Groß-Rosen, w którym prowadzona była produkcja myśliwców nocnych FW Ta-154. Osła jest jedyną miejscowością w Polsce, w której podczas mszy rezurekcyjnej odgrywana jest scena zamieszek wśród żołnierzy (bitwa żołnierzy) spowodowana zmartwychwstaniem Jezusa. Sami żołnierze wartę obejmują już od zakończenia liturgii Wielkiego Piątku.

Według pewnych danych w Osłej przed pierwszą wojną światową na wzgórzu (na drodze Osła-Gromadka) stały wiatraki.

Zabytki i kultura

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisany jest obiekt:

• Kościół Świętych Piotra i Pawła z 1826 roku..

Inne zabytki:

• Pałac sprzed 1939 roku
• Tablica wojny 1813 - 1814 rok
• Szkoła z 1899 roku

Galeria

• 
  Pałac we wsi Osła
• 
  Pomnik ku pamięci ofiar obozu Gross-Rosen znajdujący się na cmentarzu komunalnym
• 
  Obelisk z zrytymi prawdopodobnie po wojnie napisami, podczas akcji usuwania niemczyzny na Ziemiach Odzyskanych. Znajduje się przy ulicy głównej obok cmentarza
• 
  Szkoła w Osłej zbudowana w 1899 roku
• 
  Widok na zabudowania wiejskie w Osłej
• 
  Kościół śś. Piotra i Pawła

Zobacz też

• Osława Dąbrowa
• Osławica

Bibliografia

• Mariusz Olczak, Zdzisław Abramowicz, Gromadka. Przewodnik historyczny, Warszawa, ss. 28-58, Wydawnictwo OPPIDUM, 2003, ISBN 83-920174-0-4