Urosz I Wukanowicz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Bibliografia: źródła/przypisy |
drobne merytoryczne |
||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
== Życie == |
== Życie == |
||
Urosz I był prawdopodobnie synem Marka, dworzanina króla [[Królestwo Zety|Zety]] [[Konstantyn Bodin|Konstantyna Bodina]], który około 1083 roku wraz z bratem [[Wukan (żupan Raszki w XI/XII w.)|Wukanem]] objął w imieniu władcy Zety władzę nad Raszką. O ojcu Urosza I źródła nie wspominają więcej, natomiast jego brat w następnych latach umocnił się na tronie wielkiego żupana Raszki, a następnie zrzuciwszy zwierzchnictwo zeckie, podporządkował sobie dwóch kolejnych władców Zety |
Urosz I{{u|uwaga1}} był prawdopodobnie synem Marka, dworzanina króla [[Królestwo Zety|Zety]] [[Konstantyn Bodin|Konstantyna Bodina]], który około 1083 roku wraz z bratem [[Wukan (żupan Raszki w XI/XII w.)|Wukanem]] objął w imieniu władcy Zety władzę nad Raszką. O ojcu Urosza I źródła nie wspominają więcej, natomiast jego brat w następnych latach umocnił się na tronie wielkiego żupana Raszki, a następnie zrzuciwszy zwierzchnictwo zeckie, podporządkował sobie dwóch kolejnych władców Zety<ref name="Was69">{{cytuj książkę | tytuł= Historia Jugosławii |strony=69-70 |nazwisko r= Wasilewski |imię r= T. |autor r link= Tadeusz Wasilewski }}</ref>. Z relacji Anny Komneny wynika, że wśród zakładników, jakich przekazał w 1094 roku Wukan cesarzowi, był jego bratanek, Urosz{{odn|Leśny|1989|s=49}}. Kiedy Wukan umarł w 1115 roku władzę w państwie przejął właśnie Urosz<ref name="Was69"/>. |
||
W tym czasie w sąsiedniej Zecie władzę objął syn Konstantina Bodina [[Jerzy Bodinović]], który stanąwszy na czele ugrupowania antybizantyńskiego przypieczętował go przymierzem z Uroszem I<ref name="Was69"/>. Dwa lata po objęciu władzy przez Jerzego doszło w Zecie do konfliktu pomiędzy królem a przedstawicielami bocznej gałęzi dynastii rządzącej, Radosławowiczami. Nieoczekiwanie dla Jerzego w konflikt w Zecie włączył się cesarz bizantyński [[Jan II Komnen]]. Armia bizantyńska, wspierana przez członków zeckiej rodziny królewskiej, wkroczyła od strony Dracza do Zety. Jerzy zbiegł wówczas do Raszki pod opiekę Urosza I<ref name="Fin232">{{Cytuj książkę | nazwisko= Fine |imię=J. |autor link= |tytuł= The Early Medieval Balkans |strony=232}}</ref>. |
W tym czasie w sąsiedniej Zecie władzę objął syn Konstantina Bodina [[Jerzy Bodinović]], który stanąwszy na czele ugrupowania antybizantyńskiego przypieczętował go przymierzem z Uroszem I<ref name="Was69"/>. Dwa lata po objęciu władzy przez Jerzego doszło w Zecie do konfliktu pomiędzy królem a przedstawicielami bocznej gałęzi dynastii rządzącej, Radosławowiczami. Nieoczekiwanie dla Jerzego w konflikt w Zecie włączył się cesarz bizantyński [[Jan II Komnen]]. Armia bizantyńska, wspierana przez członków zeckiej rodziny królewskiej, wkroczyła od strony Dracza do Zety. Jerzy zbiegł wówczas do Raszki pod opiekę Urosza I<ref name="Fin232">{{Cytuj książkę | nazwisko= Fine |imię=J. |autor link= |tytuł= The Early Medieval Balkans |strony=232}}</ref>. |
||
| Linia 121: | Linia 121: | ||
|} |
|} |
||
</div><div class="NavFrame" style="clear: none; display: none"></div></div> |
</div><div class="NavFrame" style="clear: none; display: none"></div></div> |
||
== Uwagi == |
|||
{{Przypisy-lista|grupa=uwaga| |
|||
<ref name="uwaga1">Uczeni zastanawiają się skąd w rodzie wywodzącym się z arystokracji duklańskiej wzięło się bardzo popularne za panowania Arpadów na Węgrzech imię "Urosz", pochodzące od węgierskiego „úr” („pan”). Wydaje się, że już pod koniec XI stulecia, w latach 70. lub najdalej na początku lat 80. musiało dojść do w rodach możnowładczych do małżeństw mieszanych duklańsko-węgierskich. Być może po opanowaniu Raszki i zbliżeniu się do granic Węgier. Koncepcja S. Mandicia, że „úr” był tytułem nadanym Uroszowi I przez jego zięcia, króla węgierskiego Belę II, nie tłumaczy występowania imienia Urosz, wśród bratanków Wukana, w relacji Anny Komneny z 1094 roku(J. Leśny: ''Studia...'', s. 48-49).</ref> |
|||
}} |
|||
{{Przypisy|2}} |
{{Przypisy|2}} |
||
Wersja z 17:39, 20 wrz 2014
Szablon:Władca kraju infobox Urosz I – wielki żupan Raszki w latach 1115-1131.
Życie
Urosz I[a] był prawdopodobnie synem Marka, dworzanina króla Zety Konstantyna Bodina, który około 1083 roku wraz z bratem Wukanem objął w imieniu władcy Zety władzę nad Raszką. O ojcu Urosza I źródła nie wspominają więcej, natomiast jego brat w następnych latach umocnił się na tronie wielkiego żupana Raszki, a następnie zrzuciwszy zwierzchnictwo zeckie, podporządkował sobie dwóch kolejnych władców Zety[1]. Z relacji Anny Komneny wynika, że wśród zakładników, jakich przekazał w 1094 roku Wukan cesarzowi, był jego bratanek, Urosz[2]. Kiedy Wukan umarł w 1115 roku władzę w państwie przejął właśnie Urosz[1].
W tym czasie w sąsiedniej Zecie władzę objął syn Konstantina Bodina Jerzy Bodinović, który stanąwszy na czele ugrupowania antybizantyńskiego przypieczętował go przymierzem z Uroszem I[1]. Dwa lata po objęciu władzy przez Jerzego doszło w Zecie do konfliktu pomiędzy królem a przedstawicielami bocznej gałęzi dynastii rządzącej, Radosławowiczami. Nieoczekiwanie dla Jerzego w konflikt w Zecie włączył się cesarz bizantyński Jan II Komnen. Armia bizantyńska, wspierana przez członków zeckiej rodziny królewskiej, wkroczyła od strony Dracza do Zety. Jerzy zbiegł wówczas do Raszki pod opiekę Urosza I[3].
W 1125 roku król zecki Grubesza Branislavljević wyprawił się w głąb Raszki wspierając wyprawę cesarza bizantyńskiego Jana II Komnena przeciw Węgrom. Urosz I odparł armię zecką i sam z kolei zaatakował Zetę, wspierając roszczenia Jerzego Bodinovicia. Grubesza zginął w walkach pod Barem, a Jerzy powrócił na tron zecki[4]. W następnym roku po bizantyńskiej ofensywie Urosz I musiał jednak uznać zwierzchnictwo Bizancjum[5].
W następnych latach Urosz I utracił władzę w państwie i został uwięziony. Jerzy Bodinović wyprawił się wówczas na Raszkę, rozbił przeciwników Urosza I, a jemu samemu pomógł odzyskać tron wielkożupański. Wkrótce potem w Zecie doszło do ostatecznej rozprawy pomiędzy królem Jerzym, a Radosławowiczami, którzy dzięki wsparciu bizantyńskiemu rozbili siły królewskie. Urosz I próbował wówczas bezskutecznie wspomóc sojusznika. W 1131 roku Jerzy dostał się do niewoli bizantyńskiej i wkrótce potem zmarł w więzieniu w Konstantynopolu. Urosz I zmarł w tym samym roku, a władzę po nim objął jego syn Urosz II[4].
Rodzina
| NN | ||||||||||||
| Wukan (panował ok. 1083-1115) |
Marek | |||||||||||
| córka ∞ Włodzimierz król Zety |
Urosz I (panował ok. 1115-1131) |
Stefan Wukan | ||||||||||
| Urosz II (panował 1131-1149) |
Belosz (panował 1161-1162) |
Desa (panował 1162-1168) |
Helena ∞ Bela II król Węgier |
Maria ∞ Konrad II znojemski | ||||||||
| Helena ∞ Kazimierz Sprawiedliwy | ||||||||||||
Uwagi
- ↑ a b c T. Wasilewski: Historia Jugosławii. s. 69-70.
- ↑ Leśny 1989 ↓, s. 49.
- ↑ J. Fine: The Early Medieval Balkans. s. 232.
- ↑ a b J. Fine: The Early Medieval Balkans. s. 233. Letopis Popa Duklanina, rozdz. XLV
- ↑ J. Fine: The Early Medieval Balkans. s. 235.
- ↑ T. Wasilewski: Historia Jugosławii. s. 510.
- ↑ Ch. Cawley: Medieval Lands.
Bibliografia
- Charles Cawley: Medieval Lands. Foundation for Medieval Genealogy, 2006–2009.
- T. Wasilewski: Historia Jugosławii do XVIII wieku. W: W. Felczak: Historia Jugosławii. Wrocław: Ossolineum, 1985. ISBN 83-04-01638-9.
- John Fine: The Early Medieval Balkans. Warszawa: The University of Michigan Press, 1991. ISBN 0-472-08149-7.
- Jan Leśny: Studia nad początkami serbskiej monarchii Nemaniczów: (połowa XI – koniec XII wieku). Wrocław: Ossolineum-Wydawnictwo PAN, 1989. ISBN 83-04-03136-1.
- Georg Ostrogorski: Dzieje Bizancjum. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2008. ISBN 978-83-01-15268-0.
- Jerzy Skowronek, Mieczysław Tanty, Tadeusz Wasilewski: Historia Słowian południowych i zachodnich. Warszawa: PWN, 1988. ISBN 83-01-07549-X.
| Wyszesławice |
|
|---|---|
| Wukanowicze | |
| Nemanicze |
|
| Hrebeljanowicze |
|
| Brankowicze |
|
| Obrenowicze | |
| Karadziordziewicze |
|
| Obrenowicze |
|
| Karadziordziewicze |
|
<ref> dla grupy o nazwie „uwaga”, ale nie odnaleziono odpowiedniego znacznika <references group="uwaga"/>