Bieg maratoński: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
zdjęcie |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:USMC Marathon.jpg|thumb|240px|Bieg maratoński]] |
[[Plik:USMC Marathon.jpg|thumb|240px|Bieg maratoński]] |
||
[[Plik:Orlen Warsaw Marathon 2014 al. KEN.JPG|thumb|Zawodnicy w trakcie biegu Orlen Warsaw Marathon 2014]] |
|||
'''Bieg maratoński''' – bieg na dystansie 42 km 195 metrów. |
'''Bieg maratoński''' – bieg na dystansie 42 km 195 metrów. |
||
Wersja z 17:08, 1 wrz 2015
Bieg maratoński – bieg na dystansie 42 km 195 metrów.
Pochodzenie nazwy
Nazwa pochodzi od miejscowości Maraton w Grecji. Według Herodota po zwycięskiej dla Greków bitwie z Persami pod Maratonem w 490 p.n.e., armia perska zaokrętowała i wypłynęła w kierunku bezbronnych Aten. Widząc to, Grecy udali się co sił w nogach do miasta, przybywając praktycznie równocześnie z okrętami perskimi[1].
Bieg ten stał się podstawą romantycznych historii, według których posłaniec Filippides pobiegł do Aten, by obwieścić zwycięstwo i poinformować Ateńczyków, że płynie ku nim flota perska. Po przekazaniu tej wiadomości padł martwy. W 1879 r. brytyjski poeta Robert Browning napisał na kanwie tej historii znany wiersz Filippides (ang. Pheidippides).
Michel Bréal, francuski filolog, zainspirowany historią marszu zasugerował Pierre'owi de Coubertinowi, by włączył bieg na dystansie odpowiadającym odległości z Maratonu do Aten do programu pierwszych nowożytnych igrzysk olimpijskich w Atenach.
Dyscyplina olimpijska
W pierwszych igrzyskach bieg maratoński był rozgrywany na dystansie 40 km. W rzeczywistości dystans między Maratonem a Atenami wynosi 37 km, jednak postanowiono tę liczbę „zaokrąglić”. Na igrzyskach w Londynie dystans zwiększono o 2195 metrów (przesuwając metę w pobliże miejsca, gdzie na trybunach siedział brytyjski król, Edward VIII). Bieg maratoński mężczyzn tradycyjnie kończy każde igrzyska olimpijskie. Maraton kobiet został włączony do programu igrzysk olimpijskich dopiero w 1984 roku w Los Angeles.
Masowy bieg uliczny
Od przeszło 100 lat na ulicach największych miast świata rozgrywane są masowe biegi uliczne m.in. na dystansie maratońskim. W przeciwieństwie do igrzysk olimpijskich i mistrzostw świata, w maratonach ulicznych udział może wziąć każdy. W największych imprezach (Londyn, Nowy Jork, Boston, Chicago, Wiedeń, Berlin) uczestniczy przeszło 30 tys. biegaczy zawodowców i amatorów. Najstarszy polski maraton organizowany jest w Dębnie. Dużą frekwencją jak na polskie warunki (około 5000 uczestników) cieszą się maratony: Poznań Maraton, Wrocław Maraton i Maraton Warszawski.
Najstarszym maratonem nowożytnym jest maraton w Bostonie (pierwsza edycja tego maratonu odbyła się 19 kwietnia 1897 roku), a w Europie – w Koszycach.
Największe maratony odbywają się: w Europie – w Berlinie (ponad 41 tys. uczestników) oraz w Londynie, a w Polsce – w Warszawie (w 2013 r. 8673 uczestników).
Na większości maratonów obowiązuje limit czasowy pokonania dystansu wynoszący 5 lub 6 godzin. Każda osoba, która ukończy maraton, otrzymuje pamiątkowy medal i dołącza do grona „Maratończyków”.
Obecnie maratony rozgrywane są praktycznie na całym świecie nawet w miejscach tak ekstremalnych jak pustynia (Sahara-Marathon w Tunezji) czy biegun (Antarktika-Marathon). Są też Ice-Maraton (po jeziorze Bajkał przy temp. −30 °C) czy Great Wall Marathon (po Wielkim Murze Chińskim).
Do ciekawych maratonów należy Istambul Euro-Asia Marathon, rozgrywany jednocześnie na dwóch kontynentach (trasa prowadzi przez most nad cieśniną Bosfor łączący Europę i Azję) oraz Two Oceans Marathon w Kapsztadzie, którego trasa wiedzie brzegami dwóch oceanów.
Większe maratony w Europie
- Rosja – Moskwa, Sankt Petersburg (Marafon „Bjełyje Noczi”), Omsk
- Francja – Paryż
- Holandia – Rotterdam , Amsterdam, Eindhoven
- Włochy – Rzym , Mediolan, Padwa, Wenecja, Capri (Ferrari Marathon)
- Grecja – Ateny
- Niemcy – Berlin, Magdeburg, Frankfurt nad Menem
- Czechy – Praga, Ostrawa
- Austria – Wiedeń
- Belgia – Bruksela
- Szwecja – Sztokholm
- Słowacja – Koszyce
- Finlandia – Helsinki, Turku
- Ukraina – Kijów, Symferopol, Odessa
- Wielka Brytania – Londyn.
Maratony w Polsce
| Maratony w Polsce | ||
|---|---|---|
| Nazwa maratonu | Miejsce imprezy | Pierwsza edycja |
| Maraton Dębno | Dębno | 1969 |
| Maraton Warszawski | Warszawa | 1979 |
| Maraton Toruński | Toruń | 1983 |
| Wrocław Maraton | Wrocław | 1983 |
| Maraton Solidarności | Gdańsk/Gdynia/Sopot | 1995 |
| Poznań Maraton | Poznań | 2000 |
| Cracovia Maraton | Kraków | 2002 |
| Maraton Jelcz-Laskowice | Jelcz-Laskowice | 2002 |
| Łódź Maraton Dbam o Zdrowie | Łódź | 2004 |
| Silesia Marathon | Chorzów/Katowice/ Siemianowice Śląskie |
2009 |
| Maraton Częstochowski | Częstochowa |
2009 |
| Koral Maraton – Festiwal Biegowy | Krynica-Zdrój |
2010 |
| Maraton Mazury | Gałkowo |
2012 |
| Orlen Warsaw Marathon | Warszawa |
2013 |
| Maraton Lubelski | Lublin |
2013 |
| Maraton Wigry | Stary Folwark |
2013 |
| Maraton Gdańsk | Gdańsk | 2015 |
Rekordziści
Oficjalne międzynarodowe rekordy w biegu maratońskim są certyfikowane przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Federacji Lekkoatletycznych[2]. Ze względu na nieporównywalność warunków, wyniki muszą być weryfikowane, a trasa biegu podlega pewnym restrykcjom:
- meta położona na wysokości nie mniejszej niż 42 m poniżej wysokości położenia startu[3],
- odległość w linii prostej od startu do mety nie większa niż 21,097 km[3].
Mężczyźni
| Czas | Zawodnik | Państwo | Data | Miejsce | |
|---|---|---|---|---|---|
| Świata | 2:02:57 | Dennis Kimetto |  Kenia |
28 września 2014 | Berlin |
| Europy | 2:06:36 | António Pinto |  Portugalia |
16 kwietnia 2000 | Londyn |
| Polski | 2:07:39 | Henryk Szost |  Polska |
4 marca 2012 | Ōtsu |
Kobiety
| Czas | Zawodnik | Państwo | Data | Miejsce | |
|---|---|---|---|---|---|
| Świata | 2:15:25 | Paula Radcliffe |  Wielka Brytania |
13 kwietnia 2003 | Londyn |
| Europy | 2:15:25 | Paula Radcliffe | Wielka Brytania |
13 kwietnia 2003 | Londyn |
| Polski | 2:24:18 | Wanda Panfil | Polska |
1991 | Boston |
Maratony biegają też ludzie starsi.
Pierwsza kobieta, Roberta „Bobbi” Gibb pokonała dystans maratoński w 1966 roku, jednak nie została oficjalnie sklasyfikowana jako uczestniczka maratonu bostońskiego. Pierwszą kobietą, która została „oficjalnie” zgłoszona do udziału w maratonie (Boston) i ukończyła maraton była Kathrine Switzer w 1967 roku. Uzyskała czas: 4 godz. 20 min.
Polscy finaliści olimpijscy (1–8)
Mężczyźni
Polscy finaliści mistrzostw świata (1–8)
Mężczyźni
Kobiety
- 1. Wanda Panfil 2:29:53 1991
- 4. Małgorzata Sobańska 2:31:10 1995
- 6. Kamila Gradus 2:32:09 1991
Polacy w dziesiątkach światowych tabel rocznych
Mężczyźni
- 1977 – 6. Kazimierz Orzeł, 2:13:43,8
- 1987 – 8. Bogusław Psujek, 2:10.26
- 1990 – 6. Antoni Niemczak, 2:09.41
Kobiety
- 1989 – 3. Wanda Panfil, 2:27:05
- 1990 – 3. Wanda Panfil, 2:26:31
- 1990 – 8. Renata Kokowska, 2:28:50
- 1990 – 10. Kamila Gradus, 2:28:56
- 1991 – 1. Wanda Panfil, 2:24:18
- 1991 – 6. Kamila Gradus, 2:26:55
- 1991 – 9. Renata Kokowska, 2:27:36
- 1993 – 8. Renata Kokowska, 2:26:20
- 1995 – 6. Kamila Gradus, 2:27:29
- 1995 – 8. Małgorzata Sobańska, 2:27:43
- 1996 – 10. Renata Kokowska, 2:27:41
Polacy w rankingu Track and Field News
Mężczyźni
- 1975: 10. Jerzy Gros
- 1990: 8. Antoni Niemczak
- 1991: 3. Jan Huruk
- 1992: 5. Jan Huruk
Kobiety
- 1989: 5. Wanda Panfil
- 1990: 2. Wanda Panfil
- 1990: 7. Renata Kokowska
- 1991: 1. Wanda Panfil
- 1991: 10. Renata Kokowska
- 1995: 4. Małgorzata Sobańska
Zobacz też
- ↑ Herodot Dzieje, księga 6
- ↑ Marathon All Time International Association of Athletics Federations (ang.)
- ↑ a b IAAF: IAAF Rules 260.28b) 260.28c). s. 222, 223. [dostęp 2010-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-24)]. (ang.).