Niewodnica (rzeka): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
wg PRNG |
popr |
||
| Linia 26: | Linia 26: | ||
| commons = |
| commons = |
||
}} |
}} |
||
'''Niewodnica/Czaplinianka''' - rzeka na [[Podlasie|Podlasiu]], prawy dopływ rzeki [[Narew]]. Według zestawienia Państwowego Rejestru Nazw |
'''Niewodnica/Czaplinianka''' - rzeka na [[Podlasie|Podlasiu]], prawy dopływ rzeki [[Narew]]. Według zestawienia Państwowego Rejestru Nazw Geograficznych, rzeka nosi nazwę Czaplinianka, a jej górny bieg ma nazwę Niewodnica<ref>{{Cytuj stronę | url = http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/hydronimy1.pdf | tytuł = Wykaz wód płynących | data dostępu = 2021-02-27}}</ref>. |
||
Rzeka początek swój bierze na podmokłych łąkach w okolicy wsi [[Kudrycze]], wpada do Narwi we wsi [[Topilec]]. Jej długość wynosi 32,5 km. Różnica poziomów między [[Źródło|źródłem]] i [[Ujście rzeki|ujściem]] 36 m. Szerokość przy ujściu - około 1,8 m. |
Rzeka początek swój bierze na podmokłych łąkach w okolicy wsi [[Kudrycze]], wpada do Narwi we wsi [[Topilec]]. Jej długość wynosi 32,5 km. Różnica poziomów między [[Źródło|źródłem]] i [[Ujście rzeki|ujściem]] 36 m. Szerokość przy ujściu - około 1,8 m. |
||
Wersja z 16:47, 27 lut 2021
 Niewodnica w pobliżu Niewodnicy Kościelnej | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Rzeka | |
| Długość | 32,5 km |
| Źródło | |
| Miejsce | w okolicy wsi Kudrycze |
| Współrzędne | |
| Ujście | |
| Recypient | Narew |
| Miejsce |
we wsi Topilec |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie powiatu białostockiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Niewodnica/Czaplinianka - rzeka na Podlasiu, prawy dopływ rzeki Narew. Według zestawienia Państwowego Rejestru Nazw Geograficznych, rzeka nosi nazwę Czaplinianka, a jej górny bieg ma nazwę Niewodnica[1].
Rzeka początek swój bierze na podmokłych łąkach w okolicy wsi Kudrycze, wpada do Narwi we wsi Topilec. Jej długość wynosi 32,5 km. Różnica poziomów między źródłem i ujściem 36 m. Szerokość przy ujściu - około 1,8 m.
Nazwa
Nazwa ma typowe brzmienie zachodniosłowiańskie i oznacza rzekę, w której łowiono ryby niewodami. Po raz pierwszy nazwa rzeki Niewodnica występuje w dokumencie z 1358 roku[2] i ma postać Newothincza. Był to akt księcia Kiejstuta zatwierdzający rozgraniczenie między Litwą i Mazowszem. Następnie nazwa tej rzeki pojawiła się w dokumentach nadania dóbr Choroszcz z lat 1437 i 1441 i miała postać - Nyewodanycza względnie Neywodznicza.
Od tej rzeki wzięły swe nazwy wsie, które w ciągu kilkaset lat nad nią powstawały:
- Niewodnica Kościelna
- Niewodnica Korycka
- Niewodnica Zalesiany
- Niewodnica Siestrzewitowskich
- Niewodnica Koplany
- Niewodnica Lewickie
- Niewodnica Kożany
- Niewodnica Nargilewska
- Niewodnica Ignatki
- Niewodnica Solniki
- Niewodnica Wysoka, Wysocka, Wysokowszczyzna, Wyszkowszczyzna
- Niewodnica Złotniki
- Niewodnica Skrybicka
Dzisiaj człon "Niewodnica" nie występuje w nazwach wielu spośród tych wsi.
Inne czasem używane nazwy tej rzeki to Zalesianka, Czaplanka i Czaplinianka.
Granice
Niewodnica była rzeką graniczną. Od 1358 roku wzdłuż niej przebiegała granica między Mazowszem i Litwą a w latach 1566-1795 granica między województwem trockim i podlaskim.
Melioracja
W okresie międzywojennym rozpoczęto meliorację rzeki polegającą tylko na regulacji koryta rzecznego i kopaniu głównego kanału. Do wojny zmeliorowano rzekę od ujścia w Topilcu do wsi Ignatki. Po wojnie meliorację kontynuowano do wsi Lewickie. Nadmierne wyprostowanie koryta rzeki, a przez to jego skrócenie i zwiększenie spadku obniżyły poziom lustra wody niekiedy o 1 m.
Młyny
Rzeką przepływała woda w ilości wystarczającej do poruszania młynów. Najstarsze znane młyny działały nad Niewodnicą na początku XVI wieku.
- 1507 Młyn w okolicy Topilca.
- 1558 Młyn we wsi Lewickie.
- 1704 Młyn w Czaplinie.
- 1764 Młyn w Topolach (działał do końca XIX wieku)
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Wykaz wód płynących. [dostęp 2021-02-27].
- ↑ J. Maroszek, Pogranicze Litwy i Korony w planach króla Zygmunta Augusta, Białystok 2000, str.14