Śląskie Warsztaty Szybowcowe: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 09:05, 10 lut 2024

Śląskie Warsztaty Szybowcowe – polska wytwórnia zajmująca budową i naprawą sprzętu szybowcowego istniejąca w okresie międzywojennym w Bielsku.

Historia

15 lipca 1934 r., dzięki wysiłkom Okręgowego Komitetu Szybowcowego w Katowicach, na górze Chełm w Goleszowie została otwarta pierwsza na Śląsku szkoła szybowcowa^[1]. Aby mogła sprawnie funkcjonować, konieczne było działanie w najbliższej okolicy warsztatów zajmujących się konserwacją i naprawą sprzętu szybowcowego. Warunek ten został spełniony dzięki pobliskiemu Bielsku, gdzie istniało Koło Szybowcowe przy tamtejszej Szkole Przemysłowej i w której warsztatach mechanicznych w 1933 roku pod kierunkiem inż. Tadeusza Chlipalskiego rozpoczęto budowę szybowca CWJ bis Skaut^[2].

Po oblataniu w 1934 roku szybowca CWJ-bis Skaut Tadeusz Chlipalski, dzięki pomocy grupy mieszkańców Bielska, zarejestrował spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością pod nazwą Śląskie Warsztaty Szybowcowe. Ich uroczyste otwarcie nastąpiło 15 kwietnia 1934 roku, pierwszym kierownikiem został inż. Tadeusz Chlipalski^[2].

Warsztaty miały siedzibę w budynku przy ulicy Górskiej 12 w Bielsku, gdzie miały do dyspozycji dwa pomieszczenia przeznaczone na stolarnię, tapicernię i lakiernię. W sąsiednim budynku wynajmowano pomieszczenie od firmy farmaceutycznej Promonta z przeznaczeniem na magazyn. ŚWS produkowały szybowce konstrukcji inżyniera Wacława Czerwińskiego – CW-8 (tu powstał w 1935 roku prototyp wersji rozwojowej CW-8 ter), WWS-1 Salamandra, WWS-2 Żaba, Komar^[2], Wrona-bis, Sroka oraz Czajka^[3].

W 1938 roku Tadeusz Chlipalski odszedł z pracy w ŚWS, na jego miejsce został zatrudniony jako kierownik Adam Ścibor-Rylski^[2].

W 1939 roku w warsztatach zakończono budowę samolotu RS-III konstrukcji Adama Ścibora-Rylskiego, lecz z powodu wybuchu II wojny światowej nie doszło do jego oblotu^[3].

Śląskie Warsztaty Szybowcowe zajmował się produkcją części zamiennych do szybowców, tj. skrzynek kadłubowych, zastrzałów skrzydłowych i in. Ponadto wykonywano remonty szybowców ze szkół szybowcowych w Goleszowie i Żarze. Zbudowano tu również dwa wozy do przewozu zdemontowanych szybowców przystosowane do holowania za samochodem^[2].

W czasie funkcjonowania Śląskich Warsztatów Szybowcowych wyprodukowano w nich ok. 150 szybowców, wybuch II wojny światowej przerwał prace nad ok. dalszymi 30 egzemplarzami^[2].

W czasie okupacji warsztaty zostały przejęte przez Nationalsozialistisches Fliegerkorps, w 1944 roku zostały zniszczone w wyniku pożaru^[2].

Przypisy

↑ Rocznica utworzenia szkoły szybowcowej. wiadomosci.ox.pl. [dostęp 2019-05-15]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Śląskie Warsztaty Szybowcowe SWS. samolotypolskie.pl. [dostęp 2019-05-15]. (pol.).
↑ ^a ^b Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1976, s. 40. OCLC 830596725.

[1] Rocznica utworzenia szkoły szybowcowej. wiadomosci.ox.pl. [dostęp 2019-05-15]. (pol.).

[sam-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Śląskie Warsztaty Szybowcowe SWS. samolotypolskie.pl. [dostęp 2019-05-15]. (pol.).

[glass-3] Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1976, s. 40. OCLC 830596725.

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 4: / Linia 4: @@
 lipca 1934 r., dzięki wysiłkom Okręgowego Komitetu Szybowcowego w [[Katowice|Katowicach]], na górze [[Chełm (Pogórze Śląskie)|Chełm]] w [[Goleszów (województwo śląskie)|Goleszowie]] została otwarta pierwsza na Śląsku szkoła szybowcowa<ref>{{cytuj stronę | url = https://wiadomosci.ox.pl/rocznica-utworzenia-szkoly-szybowcowej,34278 | tytuł = Rocznica utworzenia szkoły szybowcowej | opublikowany = wiadomosci.ox.pl | język = pl | data dostępu = 2019-05-15}}</ref>. Aby mogła sprawnie funkcjonować, konieczne było działanie w najbliższej okolicy warsztatów zajmujących się konserwacją i naprawą sprzętu szybowcowego. Warunek ten został spełniony dzięki pobliskiemu Bielsku, gdzie istniało Koło Szybowcowe przy tamtejszej Szkole Przemysłowej i w której warsztatach mechanicznych w 1933 roku pod kierunkiem inż. [[Tadeusz Chlipalski|Tadeusza Chlipalskiego]] rozpoczęto budowę [[Szybowiec|szybowca]] [[CWJ bis Skaut]]<ref name="sam">{{cytuj stronę | url = http://www.samolotypolskie.pl/samoloty/2705/126/slaskie-Warsztaty-Szybowcowe2 | tytuł = Śląskie Warsztaty Szybowcowe SWS | opublikowany = samolotypolskie.pl | język = pl | data dostępu = 2019-05-15}}</ref>.
-Po oblataniu w 1934 roku szybowca CWJ-bis Skaut Tadeusz Chlipalski, dzięki pomocy grupy mieszkańców Bielska, zarejestrował spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością pod nazwą '''Śląskie Warsztaty Szybowcowe'''. Ich uroczyste otwarcie nastąpiło [[15 kwietnia]] [[1934]] roku, pierwszym kierownikiem został inż. Tadeusz Chlipalski{{r|sam}}.
+Po oblataniu w 1934 roku szybowca CWJ-bis Skaut Tadeusz Chlipalski, dzięki pomocy grupy mieszkańców Bielska, zarejestrował spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością pod nazwą '''Śląskie Warsztaty Szybowcowe'''. Ich uroczyste otwarcie nastąpiło 15 kwietnia 1934 roku, pierwszym kierownikiem został inż. Tadeusz Chlipalski{{r|sam}}.
 Warsztaty miały siedzibę w budynku przy ulicy Górskiej 12 w Bielsku, gdzie miały do dyspozycji dwa pomieszczenia przeznaczone na stolarnię, tapicernię i lakiernię. W sąsiednim budynku wynajmowano pomieszczenie od firmy farmaceutycznej Promonta z przeznaczeniem na magazyn. ŚWS produkowały szybowce konstrukcji inżyniera [[Wacław Czerwiński|Wacława Czerwińskiego]] – [[CW-8]] (tu powstał w 1935 roku prototyp wersji rozwojowej '''CW-8 ter'''), [[IS-A Salamandra|WWS-1 Salamandra]], [[WWS-2 Żaba]], [[IS-B Komar|Komar]]{{r|sam}}, [[Wrona (szybowiec)|Wrona-bis]], [[Sroka (szybowiec)|Sroka]] oraz [[Czajka (szybowiec)|Czajka]]<ref name="glass">{{cytuj książkę|nazwisko = Glass |imię = Andrzej |tytuł = Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939 |strony = 40 |miejsce = Warszawa |wydawca = Wydawnictwa Komunikacji i Łączności |rok = 1976 |isbn = | oclc = 830596725}}</ref>.