Bhimrao Ramji Ambedkar: Różnice pomiędzy wersjami

Bhimrao Ramji Ambedkar
Data urodzenia	14 kwietnia 1891
Data śmierci	6 grudnia 1956
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 10:12, 16 mar 2024

Bhimrao Ramji Ambedkar (dewanagari भीमराव रामजी आंबेडकर; ur. 14 kwietnia 1891, zm. 6 grudnia 1956) – indyjski prawnik i polityk, współtwórca Konstytucji Indii, minister sprawiedliwości. Pochodził z niskiej dźati niedotykalnych. Dążył do ich duchowej i materialnej przemiany oraz równoczesnych zmian w prawodawstwie indyjskim.

Życiorys

Studiował na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku oraz w London School of Economics. Był pierwszym dalitem, który uzyskał wyższe wykształcenie^[1].

Wraz z M.C. Rajahem utworzył pod koniec lat dwudziestych XX w. partię polityczną reprezentującą niedotykalnych^[2], której sukcesem okazało się zawarcie we wrześniu 1932 tzw. paktu w Punie dotyczącego przydziału miejsc w ustawodawczych zgromadzeniach prowincjonalnych^[3].

W czasach rządów Jawaharlala Nehru pełnił funkcję ministra sprawiedliwości^[4]. Współpracował przy tworzeniu konstytucji Indii. Brał udział w negocjacjach z Brytyjczykami.

W 1935 zapowiedział, że nie zamierza umrzeć jako hindus. W latach pięćdziesiątych zapoczątkował formalny ruch, zachęcający dalitów do przechodzenia na buddyzm – religię nie uznającą norm hinduistycznej stratyfikacji społecznej^[5]. Na czele półmilionowej grupy zwolenników, w roku 1956 publicznie przeszedł na buddyzm^[6]. W 50. rocznicę tego wydarzenia, w Nagpurze, tysiące hindusów poszło za jego przykładem^[7].

Publikacje

Revolution and Counter-Revolution in India
Arun Shourie: "Worshipping False Gods: Ambedkar and the Facts that have Been Erased", Publisher: Rupa Publications. (2005)

Upamiętnienie

Jego imieniem nazwano:

delhijski Ambedkar Stadium,
Ambedkar Nagar – dystrykt w stanie Uttar Pradesh, będący częścią Faizabad division utworzony w 1995^[8].

Zobacz też

Dalit

Przypisy

↑ III.1.Podział na stany społeczne i kasty. W: Thomas Schweer: Hinduizm. Powstanie-dzieje-nauka. P.Pachciarek (tłum.). Wyd. 1. Warszawa: VERBINUM-Wydawnictwo Księży Werbistów, 2003, s. 58, seria: Seria religioznawcza ABC. ISBN 83-7192-184-5.
↑ Życie polityczne 1921-1937. W: Jan Kieniewicz: Historia Indii. Wyd. 3. Wrocław: Ossolineum, 2003, s. 607. ISBN 83-04-04642-3.
↑ Życie polityczne 1921-1937 Życie polityczne 1921-1937. W: Jan Kieniewicz: Historia Indii. Wyd. 3. Wrocław: Ossolineum, 2003, s. 614. ISBN 83-04-04642-3.
↑ Społeczeństwo kastowe. W: Jan Kieniewicz: Historia Indii. Wyd. 3. Wrocław: Ossolineum, 2003, s. 647. ISBN 83-04-04642-3.
↑ Indyjski eksperyment:demokracja i fundamentalizm. W: Piotr Kłodkowski: O pęknięciu wewnątrz cywilizacji. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2005, s. 403. ISBN 83-89899-20-5.
↑ Ambedkar: Jaka ścieżka ku wolności. W: Kim Knott: Hinduizm. T.Jurewicz(tłum.). Wyd. 1. Warszawa: Prószyński i S-ka SA, 2000, s. 110, seria: Bardzo Krótkie Wprowadzenie. ISBN 83-7255-083-2.
↑ PAP/zw.com.pl: Masowe przejście Hindusów na buddyzm i chrześcijaństwo. [dostęp 2008-08-30]. (pol.).
↑ ambedkarnagar.nic.in/History. [dostęp 2008-08-18]. (ang.).

[1] III.1.Podział na stany społeczne i kasty. W: Thomas Schweer: Hinduizm. Powstanie-dzieje-nauka. P.Pachciarek (tłum.). Wyd. 1. Warszawa: VERBINUM-Wydawnictwo Księży Werbistów, 2003, s. 58, seria: Seria religioznawcza ABC. ISBN 83-7192-184-5.

[2] Życie polityczne 1921-1937. W: Jan Kieniewicz: Historia Indii. Wyd. 3. Wrocław: Ossolineum, 2003, s. 607. ISBN 83-04-04642-3.

[3] Życie polityczne 1921-1937 Życie polityczne 1921-1937. W: Jan Kieniewicz: Historia Indii. Wyd. 3. Wrocław: Ossolineum, 2003, s. 614. ISBN 83-04-04642-3.

[4] Społeczeństwo kastowe. W: Jan Kieniewicz: Historia Indii. Wyd. 3. Wrocław: Ossolineum, 2003, s. 647. ISBN 83-04-04642-3.

[5] Indyjski eksperyment:demokracja i fundamentalizm. W: Piotr Kłodkowski: O pęknięciu wewnątrz cywilizacji. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2005, s. 403. ISBN 83-89899-20-5.

[6] Ambedkar: Jaka ścieżka ku wolności. W: Kim Knott: Hinduizm. T.Jurewicz(tłum.). Wyd. 1. Warszawa: Prószyński i S-ka SA, 2000, s. 110, seria: Bardzo Krótkie Wprowadzenie. ISBN 83-7255-083-2.

[7] PAP/zw.com.pl: Masowe przejście Hindusów na buddyzm i chrześcijaństwo. [dostęp 2008-08-30]. (pol.).

[8] rnagar.nic.in/History. [dostęp 2008-08-18]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ Linia 14: / Linia 14: @@
 == Życiorys ==
-Studiował na [[Uniwersytet Columbia|Uniwersytecie Columbia]] w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]] oraz w [[London School of Economics]]. Był pierwszym [[dalit]]em, który uzyskał wyższe wykształcenie<ref> {{cytuj książkę |nazwisko= Schweer|imię= Thomas|autor link= |inni= P.Pachciarek (tłum.)|tytuł= Hinduizm. Powstanie-dzieje-nauka |wydanie= 1|wydawca= VERBINUM-Wydawnictwo Księży Werbistów |miejsce= Warszawa|rok= 2003 |strony= 58|rozdział= III.1.Podział na stany społeczne i kasty |seria= Seria religioznawcza ABC|id = |isbn= 83-7192-184-5|oclc= |doi= |cytat=}}</ref>.
+Studiował na [[Uniwersytet Columbia|Uniwersytecie Columbia]] w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]] oraz w [[London School of Economics]]. Był pierwszym [[dalit]]em, który uzyskał wyższe wykształcenie<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Schweer|imię= Thomas|autor link= |inni= P.Pachciarek (tłum.)|tytuł= Hinduizm. Powstanie-dzieje-nauka |wydanie= 1|wydawca= VERBINUM-Wydawnictwo Księży Werbistów |miejsce= Warszawa|rok= 2003 |strony= 58|rozdział= III.1.Podział na stany społeczne i kasty |seria= Seria religioznawcza ABC|id = |isbn= 83-7192-184-5|oclc= |doi= |cytat=}}</ref>.
-Wraz z [[M.C. Rajah]]em utworzył pod koniec lat dwudziestych XX w. partię polityczną reprezentującą niedotykalnych<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Kieniewicz|imię= Jan |autor link= Jan Kieniewicz |tytuł= Historia Indii|wydanie= 3|wydawca= [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Ossolineum]]|miejsce= Wrocław|rok= 2003 |strony= 607|rozdział= Życie polityczne 1921-1937 |id = |isbn= 83-04-04642-3|oclc= |doi= |cytat=}}</ref>, której sukcesem okazało się zawarcie we wrześniu 1932 tzw. paktu w [[Pune|Punie]] dotyczącego przydziału miejsc w ustawodawczych [[Zgromadzenia prowincjonalne w Indiach|zgromadzeniach prowincjonalnych]]<ref> {{cytuj książkę |nazwisko= Kieniewicz|imię= Jan |autor link= Jan Kieniewicz |tytuł= Historia Indii|wydanie= 3|wydawca= [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Ossolineum]]|miejsce= Wrocław|rok= 2003 |strony= 614|rozdział=Życie polityczne 1921-1937 Życie polityczne 1921-1937 |id = |isbn= 83-04-04642-3|oclc= |doi= |cytat=}}</ref>.
+Wraz z [[M.C. Rajah]]em utworzył pod koniec lat dwudziestych XX w. partię polityczną reprezentującą niedotykalnych<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Kieniewicz|imię= Jan |autor link= Jan Kieniewicz |tytuł= Historia Indii|wydanie= 3|wydawca= [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Ossolineum]]|miejsce= Wrocław|rok= 2003 |strony= 607|rozdział= Życie polityczne 1921-1937 |id = |isbn= 83-04-04642-3|oclc= |doi= |cytat=}}</ref>, której sukcesem okazało się zawarcie we wrześniu 1932 tzw. paktu w [[Pune|Punie]] dotyczącego przydziału miejsc w ustawodawczych [[Zgromadzenia prowincjonalne w Indiach|zgromadzeniach prowincjonalnych]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Kieniewicz|imię= Jan |autor link= Jan Kieniewicz |tytuł= Historia Indii|wydanie= 3|wydawca= [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Ossolineum]]|miejsce= Wrocław|rok= 2003 |strony= 614|rozdział=Życie polityczne 1921-1937 Życie polityczne 1921-1937 |id = |isbn= 83-04-04642-3|oclc= |doi= |cytat=}}</ref>.
 W czasach rządów [[Jawaharlal Nehru|Jawaharlala Nehru]] pełnił funkcję ministra sprawiedliwości<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Kieniewicz|imię= Jan |autor link= Jan Kieniewicz |tytuł= Historia Indii|wydanie= 3|wydawca= [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Ossolineum]]|miejsce= Wrocław|rok= 2003 |strony= 647|rozdział=Społeczeństwo kastowe |id = |isbn= 83-04-04642-3|oclc= |doi= |cytat=}}</ref>. Współpracował przy tworzeniu [[Konstytucja Indii|konstytucji Indii]].
@@ Linia 23: / Linia 23: @@
 W 1935 zapowiedział, że nie zamierza umrzeć jako [[hinduizm|hindus]]. W latach pięćdziesiątych zapoczątkował formalny ruch, zachęcający [[dalit]]ów do przechodzenia na [[buddyzm]] – religię nie uznającą norm [[Hinduizm|hinduistycznej]] stratyfikacji społecznej<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Kłodkowski|imię= Piotr|autor link= |tytuł= O pęknięciu wewnątrz cywilizacji |wydanie= 1|wydawca= [[Wydawnictwo Akademickie Dialog]]|miejsce= Warszawa|rok= 2005 |strony=403|rozdział= Indyjski eksperyment:demokracja i fundamentalizm |id = |isbn= 83-89899-20-5|oclc= |doi= |cytat=}}</ref>.
 Na czele półmilionowej grupy zwolenników, w roku [[1956]] publicznie przeszedł na buddyzm<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Knott|imię= Kim|autor link= |inni= T.Jurewicz(tłum.)|tytuł= Hinduizm|url= |wydanie= 1|wydawca= Prószyński i S-ka SA|miejsce= Warszawa|rok= 2000 |strony= 110|rozdział= Ambedkar: Jaka ścieżka ku wolności |seria=Bardzo Krótkie Wprowadzenie|id = |isbn= 83-7255-083-2|oclc= |doi= |cytat=}}</ref>.
-W 50. rocznicę tego wydarzenia, w [[Nagpur]]ze, tysiące hindusów poszło za jego przykładem<ref> {{cytuj stronę| url =http://www.zw.com.pl/artykul/192435.html | tytuł =Masowe przejście Hindusów na buddyzm i chrześcijaństwo | data dostępu = 2008-08-30| autor =PAP/zw.com.pl | język =pl}}</ref>.
+W 50. rocznicę tego wydarzenia, w [[Nagpur]]ze, tysiące hindusów poszło za jego przykładem<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.zw.com.pl/artykul/192435.html | tytuł =Masowe przejście Hindusów na buddyzm i chrześcijaństwo | data dostępu = 2008-08-30| autor =PAP/zw.com.pl | język =pl}}</ref>.
 == Publikacje ==
@@ Linia 32: / Linia 32: @@
 Jego imieniem nazwano:
 * [[Nowe Delhi|delhijski]] [[Ambedkar Stadium]],
-* [[Ambedkar Nagar]] – dystrykt w stanie [[Uttar Pradesh]], będący częścią [[Faizabad division]] utworzony w 1995<ref> {{cytuj stronę| url =https://ambedkarnagar.nic.in/history/ | tytuł =ambedkarnagar.nic.in/History | data dostępu = 2008-08-18| autor = | język =en}}</ref>.
+* [[Ambedkar Nagar]] – dystrykt w stanie [[Uttar Pradesh]], będący częścią [[Faizabad division]] utworzony w 1995<ref>{{cytuj stronę| url =https://ambedkarnagar.nic.in/history/ | tytuł =ambedkarnagar.nic.in/History | data dostępu = 2008-08-18| autor = | język =en}}</ref>.
 == Zobacz też ==