Przejdź do zawartości

Maggie Smith: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 20: Linia 20:
'''Margaret Natalie Smith''' (ur. [[28 grudnia]] [[1934]] w [[Ilford]]zie, [[Essex]], zm. [[27 września]] [[2024]] w [[Londyn|Londynie]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.rp.pl/film/art41206781-nie-zyje-maggie-smith-brytyjska-aktorka-miala-89-lat |tytuł = Nie żyje Maggie Smith. Legendarna aktorka miała 89 lat|data = |język = pl|data dostępu = 2024-09-27}}</ref><ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = Actress Dame Maggie Smith dies at 89 |data dostępu = 2024-09-27 |opublikowany = www.bbc.com |url = https://www.bbc.com/news/articles/cgk7375ngkxo |język = en-GB}}</ref>) – [[Wielka Brytania|brytyjska]] aktorka filmowa i teatralna, dwukrotna laureatka [[Nagroda Akademii Filmowej|Oscara.]]
'''Margaret Natalie Smith''' (ur. [[28 grudnia]] [[1934]] w [[Ilford]]zie, [[Essex]], zm. [[27 września]] [[2024]] w [[Londyn|Londynie]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.rp.pl/film/art41206781-nie-zyje-maggie-smith-brytyjska-aktorka-miala-89-lat |tytuł = Nie żyje Maggie Smith. Legendarna aktorka miała 89 lat|data = |język = pl|data dostępu = 2024-09-27}}</ref><ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = Actress Dame Maggie Smith dies at 89 |data dostępu = 2024-09-27 |opublikowany = www.bbc.com |url = https://www.bbc.com/news/articles/cgk7375ngkxo |język = en-GB}}</ref>) – [[Wielka Brytania|brytyjska]] aktorka filmowa i teatralna, dwukrotna laureatka [[Nagroda Akademii Filmowej|Oscara.]]


W swojej karierze otrzymała wiele nagród i zaszczytów m.in. [[Order Imperium Brytyjskiego]] w 1990 roku oraz honorowy tytuł szlachecki ''[[Dame]]''. Znana jest ze swoich charakterystycznych ról kostiumowych.
W swojej karierze otrzymała wiele nagród i zaszczytów m.in. [[Order Imperium Brytyjskiego]] w 1990 roku oraz honorowy tytuł szlachecki ''[[Dame]]''. Znana była ze swoich charakterystycznych ról kostiumowych.


== Życiorys ==
== Życiorys ==

Wersja z 15:39, 27 wrz 2024

Maggie Smith
Ilustracja
Maggie Smith, ok. 1970
Imię i nazwisko

Margaret Natalie Smith

Data i miejsce urodzenia

28 grudnia 1934
Ilford (Essex)

Data i miejsce śmierci

27 września 2024
Londyn

Zawód

aktorka

Współmałżonek

Beverley Cross (1975–1998)
Robert Stephens (1967–1974)

Lata aktywności

1952–2024

Odznaczenia
Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego Member of Order of the Companions of Honour
Multimedia w Wikimedia Commons

Margaret Natalie Smith (ur. 28 grudnia 1934 w Ilfordzie, Essex, zm. 27 września 2024 w Londynie[1][2]) – brytyjska aktorka filmowa i teatralna, dwukrotna laureatka Oscara.

W swojej karierze otrzymała wiele nagród i zaszczytów m.in. Order Imperium Brytyjskiego w 1990 roku oraz honorowy tytuł szlachecki Dame. Znana była ze swoich charakterystycznych ról kostiumowych.

Życiorys

Maggie Smith urodziła się w rodzinie Nathaniela Smitha (1902–1991), lekarza patologa, pracującego na Uniwersytecie Oksfordzkim i sekretarki, pochodzącej ze Szkocji, Margaret Little (1896–1977)[3]. W wieku czterech lat przeprowadziła się z rodziną do Oksfordu. Miała braci bliźniaków starszych od niej o sześć lat, Alistaira (zm. 1981) i Iana. Smith kształciła się w Oxford High School do szesnastego roku życia, kiedy to opuściła szkołę, aby studiować aktorstwo[4].

Smith rozpoczęła karierę sceniczną jako studentka, występując w Oxford Playhouse w 1952 roku -zadebiutowała na Broadwayu w sztuce New Faces of '56. W 1959 dołączyła do Old Vic Company. W 1963 została zaangażowana do The National Theatre[4].

Po raz pierwszy pojawiła się na ekranie w 1956[4]. Pierwszą nominację do Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej zdobyła za rolę w filmowej adaptacji Otella (1965) jako Desdemona u boku Laurence'a Oliviera, Dereka Jacobiego i Michaela Gambona. Popularność przyniosła jej rola w filmie Pełnia życia panny Brodie (1969). W 1970 roku Smith zagrała tytułową rolę w inscenizacji sztuki Henrika Ibsena Hedda Gabler w reżyserii Ingmara Bergmana. W 1978 roku Smith zagrała u boku Michaela Caine'a w Suicie kalifornijskiej według Neila Simona, za którą otrzymała Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej. W 1985 roku Smith wcieliła się w postać Charlotte Bartlett w produkcji Pokój z widokiem, za którą była ponownie nominowana do Oscara.

W 1992 roku Smith wystąpiła u boku Whoopi Goldberg w komedii Zakonnica w przebraniu i jej sequelu, Zakonnica w przebraniu 2 (1993). Wystąpiła w dwóch filmach Agnieszki Holland – Tajemniczy ogród (1994) oraz Washington Square (1997). W 2001 roku Smith pojawiła się w brytyjskim kryminale Gosford Park, wyreżyserowanym przez Roberta Altmana. Rola ta przyniosła jej szóstą nominację do Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej. Na początku XXI wieku popularność dała jej rola prof. McGonagall w serii filmów o Harrym Potterze (2001–2011) oraz Violet Crawley w serialu Downton Abbey (2010–2015).

Obok sześciu nominacji i dwóch wygranych Nagród Akademii Filmowej, otrzymała również nagrodę Tony, cztery nagrody Primetime Emmy, pięć nagród Brytyjskiej Akademii Filmowej i trzy Złote Globy[5]. W 1994 roku Smith otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Cambridge[6].

Życie prywatne

29 czerwca 1967 roku wyszła za mąż za aktora Roberta Stephensa. Mieli dwóch synów, aktorów Chrisa (ur. 1967) i Toby'ego (ur. 1969)[7]. Po rozwodzie w 1975 roku, Smith wyszła ponownie za mąż za dramaturga Beverleya Crossa(inne języki) i pozostali małżeństwem do jego śmierci w 1998 roku[8].

W 1988 roku zdiagnozowano niej chorobę Gravesa-Basedowa[9]. Aktorka przeszła w 2007 roku operację usunięcia nowotworu piersi[10].

Zmarła rano 27 września 2024 w Chelsea and Westminster Hospital(inne języki), w Londynie[2].

Filmografia

Maggie Smith (1973).

Filmy fabularne

Odciski dłoni na alei gwiazd na Leicester Square.

Seriale telewizyjne

  • 1955: BBC Sunday-Night Theatre
  • 1956: The Adventures of Aggie jako Fiona Frobisher-Smith
  • 1956: Lilli Palmer Theatre jako Paula Benson
  • 1957: Kraft Television Theatre
  • 1957–1966: ITV Play of the Week jako Dixie Evens / Jackie Coryton / Fairy / Suzie
  • 1958–1960: Armchair Theatre
  • 1968: ITV Playhouse
  • 1968–1972: BBC Play of the Month jako Ann Whitefield / Epifania / Irina Arkadina / Portia
  • 1983: All for Love jako pani Silly
  • 1987: Talking Heads jako Susan
  • 2010–2015: Downton Abbey jako hrabina wdowa Violet Crawley
  • 2013: National Theatre Live jako pani Sullen

Nagrody i nominacje

  • 1964 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najbardziej obiecująca aktorka za Z życia VIP-ów
  • 1966 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepsza aktorka w dramacie za Otello
  • 1966 – nominacja do Oscara w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa za film Otello
  • 1966 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepsza aktorka za film Young Cassidy
  • 1970 – Oscar w kategorii najlepsza aktorka za film Pełnia życia panny Brodie
  • 1970 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepsza aktorka w dramacie za film Pełnia życia panny Brodie
  • 1970 – BAFTA w kategorii najlepsza aktorka za film Pełnia życia panny Brodie
  • 1973 – nominacja do Oscara w kategorii najlepsza aktorka za film Podróże z moją ciotką
  • 1973 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepsza aktorka w musicalu lub komedii za film Podróże z moją ciotką
  • 1979 – Oscar w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa w filmie Suita kalifornijska
  • 1979 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepsza aktorka pierwszoplanowa za film Suita kalifornijska (1978)
  • 1979 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa w filmie Śmierć na Nilu
  • 1982 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepsza aktorka pierwszoplanowa za film Kwartet (1981)
  • 1985 – BAFTA w kategorii najlepsza aktorka pierwszoplanowa za filmn Prywatne zajęcie (1984)
  • 1986 – nominacja do Oscara w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa za film Pokój z widokiem (1985)
  • 1989 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepsza aktorka telewizyjna w filmie Talking Heads (1987)
  • 1989 – BAFTA w kategorii najlepsza aktorka pierwszoplanowa za film Samotna pasja Judith Hearne (1988)
  • 1993 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepsza aktorka telewizyjna za film Memento Mori(1992)
  • 1994 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa w filmie Tajemniczy ogród.
  • 2000 – BAFTA dla najlepszej aktorki w roli drugoplanowej w filmie Herbatka z Mussolinim
  • 2000 – nominacja do Nagrody Emmy w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa w miniserialu lub filmie telewizyjnym za film David Copperfield (1999)
  • 2002 – nominacja do Oscara w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa za film Gosford Park (2001)
  • 2002 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepsza aktorka w roli drugoplanowej za film Gosford Park (2001)
  • 2004 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym za film Mój dom w Umbrii (2003)
  • 2004 – Nagroda Emmy w kategorii najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym za film Mój dom w Umbrii (2003)
  • 2005 – nominacja do Europejskiej Nagrody Filmowej w kategorii Nagroda publiczności – najlepsza europejska aktorka za film Lawendowe wzgórze (2004)
  • 2010 – nominacja do Nagrody Emmy w kategorii najlepsza aktorka – miniserialu lub filmie za film Opowieści Mary
  • 2011 – Nagroda Emmy w kategorii najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym za serial Downton Abbey (2010).
  • 2012 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym za serial Downton Abbey
  • 2012 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa w serialu Downton Abbey za rolę Violet Crawley
  • 2013 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepsza aktorka pierwszoplanowa w musicalu lub komedii za film Kwartet (2012)
  • 2013 – Złoty Glob w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym za serial Downton Abbey
  • 2014 – nominacja do nagrody People’s Choice Award w kategorii Ulubiona aktorka w telewizji kablowej za serial Downton Abbey
  • 2016 – Nagroda Emmy w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa w serialu Downton Abbey za rolę Violet Crawley

Przypisy

  1. ↑ Nie żyje Maggie Smith. Legendarna aktorka miała 89 lat. [dostęp 2024-09-27]. (pol.).
  2. ↑ a b Actress Dame Maggie Smith dies at 89 [online], www.bbc.com [dostęp 2024-09-27] (ang.).
  3. ↑ Maggie Smith Biography [online], web.archive.org, 5 listopada 2001 [dostęp 2023-12-16] [zarchiwizowane z adresu 2001-11-05].
  4. ↑ a b c Maggie Smith biography and filmography [online], web.archive.org, 10 lipca 2013 [dostęp 2023-12-16] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-10].
  5. ↑ Maggie Smith - Awards [online], IMDb [dostęp 2023-12-16] (ang.).
  6. ↑ Maggie Smith [online], Oxford High [dostęp 2023-12-16] (ang.).
  7. ↑ Emma Pryer, Downton Abbey's Maggie Smith and how she became the dame who shuns fame [online], The Mirror, 13 lutego 2016 [dostęp 2023-12-16] (ang.).
  8. ↑ Michael Coveney, Maggie Smith : a bright peculiar star, London : Gollancz, 1992, ISBN 978-0-575-05188-1 [dostęp 2023-12-16].
  9. ↑ Matt Wolf: Matt Wolf Is An American Theater Critic, Journalist Based In London, THERE IS NOTHING LIKE THIS DAME, „The New York Times”, 18 marca 1990, ISSN 0362-4331 [dostęp 2023-12-16] (ang.).
  10. ↑ Dame Maggie Smith reveals Harry Potter breast cancer treatment struggle [online], The Telegraph, 5 października 2009 [dostęp 2023-12-16] (ang.).

Linki zewnętrzne

BAFTA Fellowship
1971–2000
2001–2030
Laureaci potrójnej korony aktorstwa (Oscara, Emmy i Tony)
Nagroda Akademii Filmowej dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej
1920–1939
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039
Nagroda Akademii Filmowej dla najlepszej aktorki drugoplanowej
1936–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039
Złoty Glob dla najlepszej aktorki w filmie komediowym lub musicalu
1950–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Złoty Glob dla najlepszej aktorki drugoplanowej
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020-2029

Złoty Glob dla najlepszej aktorki drugoplanowej w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym
1970–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Nagroda BAFTA dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej
1950–1959
1960–1969
1970–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Nagroda BAFTA dla najlepszej aktorki drugoplanowej
1968–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Nagroda Emmy dla najlepszej aktorki drugoplanowej w serialu dramatycznym
1959–1970
1971–1980
1981–1990
1991–2000
2001–2010
2011–2020
2021–2030
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Maggie_Smith&oldid=74843220”