Spółgłoska boczna
Spółgłoski boczne (spółgłoski lateralne, sonanty boczne) to ustne spółgłoski zwarto-otwarte, których artykulacyjną cechą jest utworzenie zwarcia w środkowej części jamy ustnej i przepływ powietrza bokami, z jednej lub obu stron języka.
Lista spółgłosek bocznych
- Szablon:IPA3 - Spółgłoska półotwarta, boczna, dziąsłowa, dźwięczna
- Szablon:IPA3 - Spółgłoska półotwarta, boczna, zębowa, dźwięczna, welaryzowana
- Szablon:IPA3 - Spółgłoska uderzeniowa, boczna, dziąsłowa, dźwięczna
- Szablon:IPA3 - Spółgłoska uderzeniowa, boczna, szczytowa, dźwięczna
- Szablon:IPA3 - Spółgłoska półotwarta, boczna, szczytowa, dźwięczna
- Szablon:IPA3 - Spółgłoska półotwarta, boczna, podniebienna, dźwięczna
- Szablon:IPA3 - Spółgłoska półotwarta, boczna, miękkopodniebienna, dźwięczna
- Szablon:IPA3 - Spółgłoska półotwarta, szczelinowa, dziąsłowa, bezdźwięczna
- Szablon:IPA3 - Spółgłoska półotwarta, szczelinowa, dziąsłowa, dźwięczna
- Szablon:IPA3 - Spółgłoska półotwarta, zwarto-szczelinowa, dziąsłowa, bezdźwięczna
- Szablon:IPA3 - Spółgłoska półotwarta, zwarto-szczelinowa, dziąsłowa, dźwięczna
Spółgłoski boczne w językach świata
Najbardziej rozpowszechnioną spółgłoską boczną jest [l]. Wiele języków, jak albański i do niedawna polski posiada również jej welaryzowany odpowiednik [ɫ]. W języku angielskim te dwie głoski są alofonami - [l] występuje w pozycji przed samogłoską, a Szablon:IPA3 w innych pozycjach. Języki wschodniosłowiańskie kontrastują Szablon:IPA3 i zmiękczone Szablon:IPA3, ale nie posiadają czystego [l].
Język walijski posiada spółgłoskę szczelinową boczną (IPA: Szablon:IPA3). Dźwięk ten, jak również odpowiadająca mu afrykata [t͡ɬ], występują w indiańskich językach z rodzin na-dene, salisz i wakaskiej i w językach północnokaukaskich. Dźwięczny odpowiednik tej spółgłoski, Szablon:IPA3, występuje w języku zulu i adygejskim
Język japoński posiada spółgłoskę uderzeniową boczną dziąsłową. Analogiczna głoska, tyle że o artykulacji szczytowej występuje w języku paszto.
W językach khoisan występują mlaski boczne. W języku !xóõ jest ich aż 17.