Stanisław Łętowski (pułkownik)

Stanisław Łętowski ps. "Mechanik" (27 listopada 1908 Wiszniówka, pow. Mińsk Litewski, zm. 10 września 1958 Bydgoszcz) – pułkownik Wojska Polskiego

Urodził się w majątku Wiszniówka pow. Mińsk Litewski, jako syn agronoma Franciszka Łętowskiego i Zofii zd. Gryfin.

W październiku 1923 roku rozpoczął naukę w Państwowym Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie, które ukończył w 1927 roku otrzymując świadectwo dojrzałości.

Po uzyskaniu świadectw dojrzałości wstąpił do wojska i w latach 1927 – 1930 ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty w Ostrowi-Komorowie, uzyskując stopień podporucznika. Po ukończeniu szkoły został dowódcą plutonu w 4 Pułku Strzelców Podhalańskich a później jest referentem wychowania fizycznego w pułku.

W latach 1934 – 1935 ukończył kurs aplikacyjny broni pancernej w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej w Modlinie, po którego został oficerem broni pancernej i otrzymał przydział do 3 Batalionu Pancernego. Początkowo był instruktorem w 2 kampanii a następnie adiutantem batalionu.

W 1938 roku zostaje dowódcą plutonu w Szkole Podchorążych Rezerwy Broni Pancernej w Modlinie, otrzymuje wtedy awans na stopień kapitana. Potem zostaje dowódcą kompanii w batalionie doświadczalnym w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej.

W 1939 roku jest organizatorem, a następnie dowódcą 11 Kompanii Czołgów Rozpoznawczych, która zostaje przydzielona wo Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej. W składzie brygady walczy w trakcie kampanii wrześniowej.

Po zakończeniu działań bojowych unika niewoli i wraca do Warszawy, gdzie już w grudniu 1939 roku włącza się do organizacji konspiracyjnej Pobudka. Wtedy też wspólnie z kpt. Stefanem Golędzinowski odtwarza w konspiracji 3 Batalion Pancerny (później zwany Batalionem „Golskiego” i zostaje jego pierwszym dowódcą. Po podporządkowaniu się „Pobudki” Armii Krajowej zostaje na krótko przydzielony do Komendy Okręgu Warszawa-Miasto AK, a potem przeniesiony do Lublina. W październiku 1942 roku wraca do Warszawy i zostaje dowódcą utworzonego wówczas ośrodka pancernego Komendy Obszaru Warszawa AK, funkcję tę pełni do wybuchu powstania warszawskiego. W dniu 11 listopada 1943 roku zostaje awansowany do stopnia majora.

Po wybuchu powstania warszawskiego w dniu 7 sierpnia 1944 roku został komendantem Podobwodu Śródmieście-Południe, którą to funkcję pełni do 20 sierpnia, gdy komendantem zostaje ppłk. Jan Szczurek-Cergowski. Do końca powstania pełni funkcję zastępcy komendanta Podobwodu Śródmieście-Południe. W dniu 3 października 1944 roku zostaje mianowany podpułkownikiem.

Po kapitulacji powstania warszawskiego zostaje wywieziony do Oflagu IIC w Woldenbergu. W dniu 30 stycznia 1945 roku pod wydostaniu z niewoli przyłączył się do oddziału radzieckiego i jeszcze tego samego dnia został ranny w miejscowości Deetz. Następnie do kwietnia 1945 roku przebywa w radzieckim szpitalu wojskowym.

W kwietniu 1945 roku wstępuje do ludowego Wojska Polskiego i zostaje zastępcą ds. liniowych komendanta Oficerskiej Szkoły Broni Pancernej w Modlinie. Awansowany do stopnia pułkownika. Potem jest szefem gabinetu ministra Obrony Narodowej. W 1948 roku skierowany został na studia do Akademii Sztabu Generalnego, po ich ukończeniu został komendantem garnizonu warszawskiego.

W 1950 roku zostaje zwolniony do rezerwy i zostaje dyrektorem administracyjno-handlowym Warszawskiej Fabryki Motocykli. W dniu 22 maja 1950 roku zostaje aresztowany i przebywa w areszcie do 22 kwietnia 1954 roku. Śledztwo w jego sprawie zostaje umorzone w dniu 19 listopada 1954 roku. Po zwolnieniu z aresztu zostaje kierowcą w Lubelskiej Fabryce Samochodów.

W listopadzie 1956 roku ponownie powołany do wojska, we wrześniu 1957 roku ukończył Wyższy Akademicki Kurs Ogólnowojskowy w Akademii Sztabu Generalnego i został oficerem w Głównym Zarządzie Polityczno-Wychowawczym LWP.

Zmarł dniu 10 września 1958 roku w Bydgoszczy na zawał serca w trakcie podróży służbowej.

Członek PPR i PZPR w latach 1945 – 1950 i ponownie w latach 1954 – 1958. Członek od 1945 Związku Uczestników Walki Zbrojnej z Niemcami, a potem ZBoWiDu. Członek Zarządu Głównego ZBoWiD i wiceprzewodniczący Komisji Odznaczeniowej ZBoWiD.

Odznaczenia

• [Krzyż Walecznych]] (czterokrotnie – ostatni w dniu 15 września 1944)
• Order Virtuti Militari V kl. (1945)
• Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (1 października 1944)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polskie (1945)

Bibliografia:

• Andrzej Krzystof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1944 t. 2. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987. ISBN 83-211-0758-3. Brak numerów stron w książce